GELİR VERGİSİ KANUNU SEMİNERİ Tahir ERDEM Gelirler Kontrolörü
VERGİLENDİRME YETKİSİ
VI. VERGİ ÖDEVİ MADDE 73 - Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür. Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır. Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır. Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar içinde değişiklik yapmak yetkisi Bakanlar Kuruluna verilebilir.
VERGİLENDİRME YETKİSİ Vergilendirme İradesi (Yetkisi) Yasama Organında Gelir (Vergi) İdaresi Vergi İlişkisini Tesis Eder
VERGİLENDİRME İLİŞKİSİ Anayasa’da Temel İlke ve Esaslar Belirlenmiştir
VI. VERGİ ÖDEVİ MADDE 73 - Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür. Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır. Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır. Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar içinde değişiklik yapmak yetkisi Bakanlar Kuruluna verilebilir.
Genellik Mali Güce Göre Alınma Adalet ve Denge Kanunilik Hukuki Belirlilik Geriye Yürümeme Kıyas Yasağı
Yasallık İlkesi İstinası Bakanlar Kurulu Yetkisi (AYM 73) Vergilendirme Yetkisi YASAMA ORGANI Vergi Yasa ile Konulur, Değiştirilir, Kaldırılır. İstinası Bakanlar Kurulu Yetkisi (AYM 73) Dış ticarete ilişkin vergilendirme (AYM 167) Genellik Mali Güce Göre Alınma Adalet ve Denge Kanunilik
VERGİ YASASI Şekli Vergi Yasası (VUK) Vergi ilişkisinin yürütümü Vergi İdaresi Tescil Tarh Tebliğ Maddi Vergi Yasası (GVK, KVK, KDV, ÖTV vb.) Vergi konulması Vergi Alacağının belirlenmesi
Yasallık İlkesi VERGİ YASASI Vergi ilişkisinin soyut çerçevesini çizer Vergi unsurlarını ortaya koyar
Yasallık İlkesi VERGİ UNSURLARI Konu Mükellef/sorumlu Matrah ve matrah belirleme usulleri Tarife/oran İstisna/muafiyet / İndirim
VERGİLENDİRME İLİŞKİSİ Vergi Yasası (Soyut Neden) Vergiyi Doğuran Olay (Somut Neden) Vergi ilişkisi (Vergi Alacağı – Vergi Ödevi) Gelir Vergisi Kanunu (Soyut Neden-Vergilendirme İradesi) Gelirin Elde Edilmesi (Somut Neden) Vergi İlişkisi (Bildirim, Mükellefiyet, Beyan, Tarh, Ödeme)
Konu Mükellef/sorumlu Matrah Tarife/oran İstisna/muafiyet Beyan Yıllık beyan Münferit beyan Tevkifat Geçici vergi
VERGİLENDİRME SÜRECİ SOYUT VERGİ YASASI BÜTÇE YASASI İLE İDAREYE İZİN VERİLMESİ VERGİYİ DOĞURAN OLAYIN GERÇEKLEŞMESİ VERGİ İLİŞKİSİNİN TESİSİ
VERGİ İLİŞKİSİ Vergi ödevi Vergi borcu
GELİR VERGİSİ KANUNU SİSTEMATİĞİ GVK 5 kısımdan Oluşur MÜKELLEFİYET (1-8) MUAFLIK VE İSTİSNALAR (9-36) GELİR UNSURLARININ TESPİTİ (37-82) VERGİNİN TARHI (83-116) VERGİNİN ÖDENMESİ (117-123)
GELİR VERGİSİ KANUNU SİSTEMATİĞİ MÜKELLEFİYET (Üç Bölüm) Verginin Mevzuu (KONU) (1-2) Tam Mükellefiyet (3-5) Dar Mükellefiyet (6-8)
GELİR VERGİSİ KANUNU SİSTEMATİĞİ MUAFLIK VE İSTİSNALAR Esnaf Muaflığı (9) Diğer Muaflıklar (15-16) Kazançlarda İstisnalar (18-20) Sermaye İratlarında İstisnalar (21-22) Müteferrik İstisnalar (23-30) İndirimler (31-36)
GELİR VERGİSİ KANUNU SİSTEMATİĞİ GELİR UNSURLARININ TESPİTİ Ticari Kazanç (37-51) Zırai Kazanç (52-60) Ücretler (61-64) Serbest Meslek Kazançları (65-69) Gayrimenkul Sermaye İradı (70-74) Menkul Sermaye İradı (75-79) Diğer Kazanç ve İratlar (80-82) Değer Artış Kazançları (mük. 80) Arızi Kazançlar (82)
GELİR VERGİSİ KANUNU SİSTEMATİĞİ VERGİNİN TARHI Beyan Esası (83-84) Gelirin Toplanması ve Yıllık Beyanname (85-93) Vergi Tevkifatı ve Muhtasar Beyanname (94-100) Özel Haller ve Münferit Beyanname (101-102) Verginin Nispeti (103-105) Tarh Muamelesi (106-110)
GELİR VERGİSİ KANUNU SİSTEMATİĞİ VERGİNİN ÖDENMESİ Taksitler (117-120) Mahsuplar (120-123)
GELİR VERGİSİ KANUNU SİSTEMATİĞİ VERGİ UNSURLARI Konu Mükellef/sorumlu Matrah ve matrah belirleme usulleri Tarife/oran İstisna/muafiyet / İndirim GVK KARŞILIĞI GVK md 1-2 GVK md 3-8 GVK md 37-82 GVK md 103-104 GVK md 9-36
GELİR VERGİSİ KANUNU SİSTEMATİĞİ VERGİLEME YÖNTEMİ Beyan Yıllık Beyan Özel Beyan Tevkifat GVK md 94 GVK md geç 67 Geçici Vergi Tarh İşlemi Verginin Ödenmesi