STRATEJİK ARAŞTIRMA MERKEZLERİ: TÜRKİYE’DE STRATEJİK ARAŞTIRMA MERKEZLERİ: BİLGESAM ÖRNEĞİ Doç. Dr. Atilla SANDIKLI BİLGESAM Başkanı

HIZLI BİR DEĞİŞİM YAŞANMAKTADIR 1

Soğuk Savaş Sonrası Etkilemiştir 2

Değişen Güç Dengelerine Uygun Olarak Yeni Dünya Düzeninin Temelleri Atılmaya Başlanmıştır 3

4

Politikaların başarılı olarak uygulanabilmesi Hızla Değişen Dinamik Koşullar HEDEFLER VE PRENSİPLER Politikaların başarılı olarak uygulanabilmesi Doğru Politikaların Belirlenmesi 5

İki kutuplu dünyanın ortadan kalkması Çok merkezli dünya düzeni Ülkeleri süper güçlerin politikalarının oyuncusu olmaktan çıkarmıştır İki kutuplu dünyanın ortadan kalkması Çok merkezli dünya düzeni Günümüzde bölgesel güçler küresel güçlerin politikalarını dikkate alarak kendi politikalarını uygulayabilmektedir. 6

Türkiye Gibi Bölgesel Güçlerin Gelişmelere seyirci veya senaryo oyuncusu olarak değil Bölge ile ilgili politik hedefleri, yönlendirmeleri ve farklı bakış açıları 7

Stratejik Araştırma Merkezleri Kaynaklarına Göre Araştırma Merkezleri Kamu Özel Hukuki Statülerine Göre Araştırma Merkezleri Vakıf Dernek Şirket Görüş ve Düşüncelerine Göre Araştırma Merkezleri İktidar Yanlısı İktidara Muhalif Tarafsız 8

Sorunlar Çözüm Önerileri İşbirliği alanları kısıtlıdır Yazılı kuralları olmayan bir rekabet vardır Bürokrasiyle iletişim kurma, bilgi alabilme ve muhatap bulma da bir diğer rekabet alanıdır Çözüm Önerileri Türkiye Düşünce Kuruluşları Platformu Birbirlerini tanımak, işbirliğini arttırmak, sorunlara çözüm üretmek Uluslararası İlişkiler Konferansı düzenlenmesi Uzmanların ortak makale yazması Beyin fırtınaları Link verilmesi Yurt içi ve yurt dışı toplantılara davet 9

Bireysel ve kurumsal destek sağlanması Stratejik Araştırma Merkezlerinin Finansal Sorunlarının Giderilmesi için Vergiden muaf tutulması ve özel bağış elde etme yollarının çeşitlendirilmesi Bireysel ve kurumsal destek sağlanması Proje bazındaki vergilendirmenin düşürülmesi Mali destek sağlayan özel şirketlerin vergi matrahlarından düşürülen miktarın yükseltilmesi 10

BİLGESAM ÖRNEĞİ «Farklı Bilim dallarındaki, farklı düşüncedeki akil adamları, bilim adamlarını, genç ve dinamik araştırmacıları bir araya getiren bağımsız ve bağlantısız bir araştırma merkezidir.» 11

BİLGESAM’IN TEMEL NİTELİKLERİ 12

BİLGESAM’ın Yapısı İncelendiğinde Ortaklar Kurulu Rutin ihtiyaçlar Hazırlanan Projeler İlave ihtiyaçlar Herhangi bir parti, ideolojik ve siyasi örgütlenmenin içinde yer almadığı Bilimsel akılcılığa, farklı görüşlere önem veren kurum ve insanlardan kaynak sağlamaktadır. 13

AMAÇ DÜNYADAKİ VE YURT İÇİNDEKi GELECEĞE YÖNELİK ÖNGÖRÜLERDE BULUNMAK GELİŞMELERİ YAKINDAN TAKİP ETMEK GELECEĞE YÖNELİK ÖNGÖRÜLERDE BULUNMAK İKİLİ VE ÇOK TARAFLI ULUSLARARASI İLİŞKİLERİNE GÜVENLİK STRATEJİLERİNE 14

AMAÇ PROBLEMLERİNE BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR YAPMAK GERÇEKÇİ VE DİNAMİK ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÜRETMEK PROBLEMLERİNE KARAR SEÇENEKLERİ VE POLİTİKALAR SUNMAK 15

HEDEFLER Dünya güç merkezlerinin küresel çaplı ve bölgemize yönelik politikalarını analiz ederek, dünyadaki ve bölgemizdeki muhtemel gelişmeleri öngörmek, Türkiye’nin jeopolitiğini uygun şekilde değerlendiren, küresel açılımlarına katkı sağlayan vizyonu geliştirmek ve bu vizyona uygun projeler üretmek, Değişen güvenlik ortamını analiz etmek ve tehditlere yönelik güvenlik stratejileri geliştirmek, 16

HEDEFLER Türkiye-AB ilişkilerinin karşılıklı menfaatleri sağlayacak şekilde, sağlıklı olarak gelişmesine katkı yapmak, Türkiye’nin merkezinde bulunduğu Balkanlar, Kafkaslar, Ortaasya ve Ortadoğu bölgelerinde etkinliğini attırmaya yönelik politikalar üretmek, bölgesel sorunlara çözüm önerileri geliştirerek bölgesel barış ve istikrara katkıda bulunmak, Türkiye’nin siyasi, ekonomik, sosyo-kültürel ve benzeri sorunlarını disiplinler arası bir bakış ve bilimsel yöntemlerle analiz etmek, kazanılmış tecrübelerin ışığında gerçekçi ve uygulanabilir çözüm öneri geliştirmek, 17

HEDEFLER Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınmasına katkı yapacak enerji, teknoloji ve ekonomi politikaları konusunda kamuoyunu aydınlatmak, Milli kültürümüzü çağın ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde geliştirecek ve çağın ötesine taşıyacak projeler üretmek, İnsan hakları ve uzlaşma kültürünün bölgeye yerleşmesi için faaliyetler planlamak ve icra etmek, 18

HEDEFLER Eğitim programları, toplantılar, çalıştaylar, paneller, konferanslar ve kongreler düzenlemek, Faaliyetlerini yurtiçi ve yurtdışındaki üniversiteler ve araştırma kurumlarıyla birlikte gerçekleştirerek, katılımcı bir anlayışın yerleşmesine katkıda bulunmak 19

SİNERJİ BİLGE ADAMLAR Bir araya getirilmesi GENÇ VE DİNAMİK ARAŞTIRMACILAR Bir araya getirilmesi YAPILAN ÇALIŞMALARA YANSITILMASI 20

Akılcı Bilimsel BİLGESAM Gelişmeler Olaylar Optimal Alan Politikalar Gerçekçi Siyasi ve İdeolojik Yaklaşımın dışında Optimal Politikalar Alan araştırmaları 21

Her İki Grubun Optimali BİLGESAM Her İki Grubun Optimali Hükümete Yakın Hükümete Muhalif Güvenilir Bir Araştırma Merkezi 22

gelişmesinin önünde engel oluşturan dış ve iç kaynaklı Bilge Adamlar Kurulu Türkiye’nin hızla gelişmesinin önünde engel oluşturan dış ve iç kaynaklı sorunları ortaya koymuştur. 23

10.000 kişilik alan araştırması 200 kanaat önderiyle mülakat Temel parametreler ve Çözüm önerileri için açılım noktaları 24

Kürt sorununun çözümü ve terörle mücadele kapsamında, Van ilinde, Bölgenin ileri gelenlerinin de katıldığı, Üç ay süreli 18 çalıştay gerçekleştirilmiştir. 25

Laiklik-Milliyetçilik Demokrasi Laiklik-Milliyetçilik Yargı Özgürlüklerin Derinleşmesi Genişlemesi Çoğulcu Yaklaşım Çağcıl 26

7000 kişinin katıldığı alan araştırması ve yeni anayasanın esaslarını ortaya koyan çalışma Türkiye’de halkın beklentilerini karşılayacak çağcıl bir devlet yapısı oluşturulmasına önemli katkı sağlamıştır 27

Kamuoyunu, Siyasi Kademeleri ve Bürokrasiyi Etkilemiştir 28

BİLGESAM Enerji Kaynakları Avrupa Birliği Ulaşım Yolları Orta Asya Kongreler Çalıştaylar Avrupa Birliği Orta Asya Balkanlar Ortadoğu BİLGESAM FAALİYETLERİ Enerji Kaynakları Ulaşım Yolları Hidrojen Nano ve Bio Teknoloji 29

Üniversitelerde Eğitim Dökümanı BİLGESAM Gençlik Platforumu Çalışmalar Üniversitelerde Eğitim Dökümanı BİLGESAM Gençlik Platforumu Üniversite Gençliği ile Etkileşim BİLGESAM Ailesi Staj ve Eğitim Programları Takibi 30

32