Fiiller Nesibe Karadağ 1090320078
Fiillerin Anlamsal Özellikleri 1. Kılış Fiilleri : Bir eylemi anlatırlar;nesne üzerinde gerçekleşir. “ Alnına dökülen şafağı öptüm. ” 2. Durum Fiilleri : Öznenin bir durumunun sürekliliğini anlatırlar. “ O neden şimdi ölümü bekliyordu. ” 3. Oluş Fiilleri : Öznenin istemi dışında gerçekleşen ve öznedeki değişimi verir. “Hızla yaşlanıyordu annem. ” Nesibe Karadağ
Fiilde Zaman Geçmiş Zaman: Şimdiki Zaman: Gelecek Zaman: Eylemin bildirdiği zaman, içinde bulunduğumuz zamandan öncedir. “ Her şeyi iyi yanından görmeyi kim öğretti bize. ” Şimdiki Zaman: Eylem içinde bulunduğumuz zamanda gerçekleşir. “ Sana tutunup çıkıyorum kıyıya. ” Gelecek Zaman: Eylem, geleceğe ilişkindir. “ Ne zaman uyanacak uykusundan mavi su. ” Nesibe Karadağ
Fiilde Kip Haber Kipleri (bildirme) İstek Kipleri Nesibe Karadağ
Haber Kipleri 1. Görülen Geçmiş Zaman: Eylem , içinde bulunduğumuz zamandan önce gerçekleşir. -di ekiyle kurulur. “ Yüreğimde sonrasız kurşunların açtığı Öyle derin bir yara kanadı kanayacak. ” Nesibe Karadağ
Haber Kipleri (Devamı) 2. Öğrenilen Geçmiş Zaman: İçinde bulunduğumuz zamandan önce olur ve başkaları tarafından anlatılır. -miş ekiyle gösterilir. “ Adamcağızları savaşa yollamışlar.” Nesibe Karadağ
Haber Kipleri (Devamı) 3. Şimdiki Zaman : Eylem içinde bulunduğumuz zamanda gerçekleşir. -yor ekiyle kurulur. “ Genç ölüleri konuşuyoruz; Karanlığı omuzlayan genç ölüleri. ” Nesibe Karadağ
Haber Kipleri (Devamı) 4. Gelecek Zaman : Eylemin gelecekte yer aldığını gösterir. -ecek ekiyle kurulur. “ Truvasız atlarla geleceğim sana.” 5. Geniş Zaman : Eylemin geniş bir zaman diliminde yer aldığını belirtir. -r ekiyle kurulur. “ Bir gün olur türkü yakan bulunur.” Nesibe Karadağ
İsteme Kipleri 1. Dilek Kipi : Dilek anlamı verir. 2. İstek Kipi : -sa, -se ekleriyle kurulur. “Sana koşsam bir uçuruma açılıyordu yolum.” 2. İstek Kipi : Eyleme istek, öğüt, gereklilik anlamı katar. -e ekiyle kurulur. “ Tekin adam değildir, dikkat edesin.” Nesibe Karadağ
İsteme Kipleri ( Devamı) 3. Gereklilik Kipi : Eylemin gerçekleşmesi gerektiğini belirtir. -meli, -malı ekleriyle kurulur. “ Ölsem ayıptır, sussam tehlikeli Çok sevmeli öyleyse, çok söylemeli.” 4. Emir Kipi : Eylemin yapılması gerektiğini buyurarak anlatır. “ Öldür de hapislerde çürü.” Nesibe Karadağ
Birleşik Zamanlı Fiiller 1.Hikaye Birleşik Zamanı : Bildirme ve isteme kiplerinin sonuna -di eki getirilerek kurulur. “Bu konuya çok iyi çalışmıştı.” 2. Rivayet Birleşik Zamanı : Bildirme ve isteme kiplerinin sonuna -miş eki getirilerek kurulur. “ Tezgahtar olacakmışım , iş öğrenecekmişim.” Nesibe Karadağ
Birleşik Zamanlı Fiiller (Devamı) 3. Koşul Birleşik Zamanı : Yalın zamanlı fiillerin sonuna –se eki getirilerek kurulur. “ Sesim sözüm yeterse Sana şah diyeceğim.” Nesibe Karadağ