Ekşi Kiraz : Meyve suyu Ligi IFU Çalıştayının Yükselen Çaylağı 17 – 19 Haziran, 2009 Parma, İtalya Ebru AKDAGMEYED Genel Sekreteri

Ajanda Vişne Tarihi Bazı özellikleri Dünyada vişne üretimi Türkiye'de Vişne / suyu üretimi ve tüketimi İçerdiği besin öğeleri Sağlığa faydaları Sonuç

Ekşi Vişnenin Tarihçesi Diğer isimleri: prunus cerasus, ekşi kiraz, pasta kiraz Taş ailesinin en küçük üyesi (erik, kayısı, nektarin ve şeftali) Anayurdu: Hazar Denizi ve Kuzey Anadolu Dağları arasında uzanan bölge Botanik ismi P.cerasus "Kerasus" geliyor Türk şehri Giresun’un eski adı

Bazı Özellikleri Hasat zamanı : Haziran ve Temmuz ortası İklim koşulları: geniş bir yelpazede altında yetiştirilebilir Türkiye'nin hemen hemen tüm bölgelerinde üretilebilir Suyu işleme için uygundur  Yüksek meyve suyu verimi  Yüksek asitlik Türk Meyve Suyu Endüstrisinin en önemli ham maddelerinden biri

Bazı istatistiksel veriler

Dünya Vişne Üretimi (En çok üreten 8 ülke) 2008; 185 Ton* 06&07 verileri yalnızca Sırbistan içindir Kaynak : FAO STAT Toplam Dünya üretimi 1,158,152 (07) Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu TUİK

Türkiye’de Ekşi Vişne Üretimi 2008’de 185 Ton üretim Arası üretim artışı : 85% 2007 Dünya üretiminin %16 sı Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu TUİK

Türk Meyve Suyu Sanayisinde İşlenmiş ekşi vişne Meyve suyu sektörü, hasatın 2007’de % 40’ı ve 2008’de % 30’u işlendi. Meyve suyu endüstrisinde işlenmiş ham maddenin %7’si vişnedir. İşlenmiş vişnede arasında 9 kat artış Kaynak : MEYED

Türkiye’de vişne suyu konsantresi üretimi arasında : 2.8 kat arttı Konsantre meyve suyu üretiminde 2. öğe Üretimde 2. Kaynak : MEYED

Türkiye'de Vişne suyu tüketimi Nektar tüketimi; Meyve suyu, nektarin ve gazsız içecek pazarının 65%’i Tüketilen nektarları çoğu şeftali ve vişnedir Ayrıca meyve suları ve gazsız içecek karışımlarında kullanılır Bütün kategorilerdeki arasında toplam tüketim 175 Milyon Litre Türkiye'de nektar tüketimi içindeki payı (2007) Kaynak : MEYED

İçindeki Besin Öğeleri ve Sağlığa Faydaları

Vişne’de Antio ks idan lar Antosiyaninler Beta karoten ve A vitamini Potasyum, magnezyum, demir, folat, lif Perilly alkol Birincil fenolik bileşikler(24 ) Melatonin Siyanidin Kuersetin Keampferol

Antioksidanlar Temizleyici serbest oksijen radikalleri "ve diğer reaktif türler (ROX) (24) ORAC :Gıdalardan emebildiği ve devredışı bırakabildiği serbest radikallerin sayısı (28) Vücudun günlük ORAC tüketim ihtiyacı; ila ünite.  hastalık riskini azaltmak  bağışıklık sistemini güçlendirir  beyindeki nöronları korur  yaşlanma sürecini yavaşlatır

Anti-Oksidanlar ve Vişne Antioksidanların benzersiz kombinasyonu “Fonksiyonel gıda" olarak kabul ediliyor Vişne, anti-ox kapasitesini, işleme ve depolama işlemlerinden sonra da korur. (24) Porsiyon başına toplam ORAC içeriği (15) açısından en iyi 50 gıda listesinde 14. sırada Sadece 25g vişne suyu konsantresi, günlük ihtiyacı karşıladığı için öneriliyor! (44)

Antosiyaninler Doğa vergisi canlı renkler Zengin flavonoid içeriği ile büyük antioksidan kapasite (13) C vitamininden daha etkili (31) Bir antioksidan olan Vitamin E den 4 kat daha etkili (31) Damar hastalıkları ve muhtemel bazı tümör türlerinin engellenmesinde ve geriletilmesinde yardımcı (39) Antosiyaninler 1 & 2 blok enzim COX-1 ve -2 (36) Anti-enflamatuar etkinlik açısından, ibuprofen, aspirin ve naproksen ile kıyaslanacak kadar etkili (36)

Antosiyaninler ve vişne Antosiyanin 1 & 2 açısından zengin kaynak oluşu ile çilekgiller ile (yani çilek, yabanmersini, böğürtlen) karşılaştırılıyor. (36) 100 gr meyve başına ( g) antosiyanin 1 & 2 İçerdiği COX-1 & 2 sayesinde artrit ve gut ağrılarının hafiflemesine yardımcı (35 & 43) (Cherry Marketing Institute, Cherry Nutritional Report) Source: Seeram & Momin et al., 2001)

Antosiyaninler ve vişne Vişnedeki Antosiyaninler hayvanlarda iltihap ve ağrıyı anlamlı derecede düşürür (Jonh Hopkins Hospial in Baltimore) Vişnedeki esas antosiyanin siyadindir ve bu aspirinden daha iyi anti-inflamatuar aktivitesi (43) göstermesini sağlar, (35) Bir porsiyon vişnenin suyu konsantresi 0.30 g aspirine eşdeğer etken madde içerir (bir standart aspirininde g etken madde vardır) (Cherry Marketing Institute, Cherry Nutritional Report)

Melatonin Beyinde epifiz bezinde üretilen güçlü antioksidan Vücudun sirkadiyen ritim ve doğal uyku düzenine (7) sağlamaya yardımcı olur Vasküler sistemin korunmasına, inflamasyonu azaltmaya, iskemi ve reperfüzyon düşürmeye yardımcı olur Cerrahi müdahale ile bağlantılı hasar (40, 41, 8, 26, 29, 30) Hem yağ hem de suda çözünür (Vitaminden daha güçlü. A, C, E) Mevcut reçetesiz, ancak gıda yoluyla alınması tavsiye edilir Melatonin hafif artışı vücutta çok olumlu sonuçlar doğurabilir Melatonin üretme yeteneği ile yaşlanma sonuçlarını geriletir

Melatonin ve Vişne Kiraz bugüne kadar herhangi bir meyvede ölçülen en yüksek melatonin seviyesine sahiptir (*) Melatonin bilinen birkaç besin kaynaklarından biridir Memelilerin kan konsantrasyonu ile karşılaştırıldığında daha yüksek seviyesine sahiptir (30) Vişne tüketimi kandaki melatonin düzeyini yükseltir(29) Vücutta anlamlı derece olumlu sonuçlar yaratmak için yeterli melatonin miktarı içerir (30) Yüksek seviyeleri, kandaki indol seviyelerini değiştirebilir ve oksidatif hasara karşı koruma sağlayabilir (7)

Melatonin kolesterol, trigliserid, glukoz ve insülin seviyelerini düşürür Melatonin ve Vişne

Diğer fenolik bileşikler ve vişne Siyanidin Kaempferol Kuersetin  Kardiyovasküler koruma gösterirler  Aortik düz kas hücrelerinin çoğalmasını ve yer değiştirmesini engeller (1)  Prostat kanseri ile mücadelede yardımcıdır  Anti-histamin  Anti-inflamatuvar  Damar sertliğini önleyebilir  Pankreas kanserine karşı etkili olabilir  İskemik Inme gibi beyin hasarlarının belirli türlerinden korunmada yardımcı olabilir  Antioksidan sisteme önemli katkı sağlar  Vişneden gelen Siyanidin ticari antioksidanlar ile karşılaştırılabilir antioksidan etkinliğe sahiptirler (43)  Vişneden gelen Siyanidin İnsanlarda kalp- damar ya da kronik hastalıkları azaltmak için potansiyele sahiptir (43)

Vişnenin potansiyel sağlık faydaları Kardiyovasküler hastalıklar ve bazı kanser türlerine karşı koruma Diyabet ve insülin direnci sendromu riskini azaltma İnflamasyonu azaltma (43) Olası Hafıza kaybının önlenmesinde yardım İnsan kolon kanser hücresi gelişimini inhibe (21) Artrit ve gut ağrılarını hafifletme (16) Kilo yönetimi İdeal Uyku sağlama Nörodejeneratif hastalıklar

Arterit & Gut On yıllardır,ekşi vişnelerin (özellikle meyve suyu olarak) semptomları hafifletmek için tüketilmesi 1950’deki ön çalışma (6) SC tüketimi gut ve arterit ağrılarını azaltabilir. (16) USDA’nın araştırma merkezi (20)  Gut atakları ve arterit ile ilgili ağrıların yatıştırılması  Ürik asitin düşük kan seviyeleri Sağlıklı kadınların (20-40) 2 porsiyon (280 gram vişne) tüketimi sonrası, bir gecede, ürik asitte % 15 azalma görüldü

Kalp Sağlığı S.C deki bir çok fenolik bileşikler, kalp hastalığı ve inmelerine karşı koruma sağlayabilir. Ulusal Kamu Kalp Sağlığı ve Çevre Enstitüsü çalışması; 805 erkek (65-84) üzerinde 5 yıl için, hücre yaşlanmasını önleyici maddeler, koroner arteri hastalığı riski kalp hastalıklarından ölüm riskinde %58 oranında azalma (17) Hatta, arterleri oksidatif hasarlardan koruyan Antosiyanin miktarında küçük bir artış S.C deki, LDL’yi oksidatif hasarlardan koruyan kuersetin gibi diğer fenolik bileşikler, atherogenisiti azalması (34) Ekşi vişnelerdeki Antosiyanin kandaki yağ miktarını düşürerek kalp hastalığı riskini azaltır (37)»

Kalp Sağlığı CRP; kanda bulundu, iltihaplanma habercisi Yüksek seviye CRP Kalp hastalığı riskinde yükseliş CRP;kalp hastalığının LDL’den (kötü kolesterol) daha önemli göstergesi (32, 33) C-Reaktif Proteini (CRP) ABD Tarım Departmanlığı, İnsan Beslenmesi Araştırma Merkezi’nin çalışması (22) 28 gün boyunca erkek ve kadınlarda 280 gram vişne tüketimi CRP düzeyinde % 25 azalma

Kanser Riskinde Azalma Vişne Antosiyanin & siyanidi, kalın bağırsak kanseri riskini azaltabilir (21) S.C’deki Antosiyanin, tümör gelişimini ve insandaki kalın bağırsak kanserinin büyümesini engelleyebilir. (5)

Kanser Riskini Azaltma S.C belirli kanserlerin ortaya çıkmasını ve gelişimini engelleyen POH bakımından zengindir.  Tümör hücrelerini normale yada kanserli olmaya uygun olmayan diğer hücrelere çevirir. (4)  POH kanser hücrelerine kan aktarımını azaltmaya yardımcı olabilir (27)  Hayvan deneklerde, yeni baslamış kanserlerde % 81’lik ve ilerlemiş göğüs kanserinde % 75’lik bir gerileme sağlanmıştır. (18)  Prostat (9), göğüs (46, 42), akciğer (45), karaciğer (10) ve deri kanseri riskinde azalma (3) Perilil Alkol (POH)

Şeker Hastalığı S.C; düşük GI seviyesi(<55) kan şekeri seviyesinde çok hafif bir artış:  Şeker hastalığı ve kilo alma açısından düşük risk CSCJ tüketimi; (2)  Toplam kolesterol ve LDL‘de azalma  ! 2.tip şeker hastalığındaki glisemi ve kan basıncında, kilo da önemli iyileştirmeler Michigan Üniversitesi Kardiyovasküler Araştırma merkezi fare deneyleri (37)  Obezite ve yüksek kilolu Amerikan diyetinde bile;  Ekşi vişne ile yüksek-kilo diyetiyle beslenen farelerde  Çok daha az inflamasyonlu moleküller  Kandaki Kolesterol ve trigiliserid oranında azalma SC meyve suyu ve meyvesi, şeker hastalığı diyetiyle uyumludur.

Şeker Hastalıkları Pankreas kanserli farelerde S.C kaynaklı Antosiyaninin etkileri (19)  Korunmasız olanlara kıyasla insülün üretiminde 50% artış  Sonuç: S.C 2.tip şeker hastalıklarını önleyebilir Fareler üzerinde çalışma (11) ;  Antosiyanin’in tek dozu, hızlı bir biçimde kan şekeri oranını % 19 azalttı, glukoz toleransında ise % 29’luk bir gelişme kaydetti.  Bir ay sonrasında sonuçlar daha fazla gelişti Antosiyaninler, doku ve kan damarlarına zarar veren anormal protein komplekslerinin ortaya çıkmasını önemli ölçüde azalttı. (12)

Beyin sağlığı S.C’deki pitountirienler,beyindeki nöronları, nöron kayıplarıyla ilişkili oksidatif zararlardan korur. Vişne fenolikleri, özellikle meyvede bulunan Antosiyanin sayesinde nöronları oksidatif zarardan korur. (23) S.C’deki Antosiyaninler, beyin sağlığı için özellikle besleyicidir.

Beyin Sağlığı Farelerde Selebral İsemik Zedelenmesi üzerinde (38)  Antosiyanin tüketimi, beyin isemisi gibi nörolojik bozukluklara karşı koruma sağlayabilir. Tufts Üniversitesi Araştırması (14)  Antosiyaninler, en çok, beyin hücre zarına nüfuz etmede ve antioksidan koruması sağlamada etkilidir.

Sonuç Meyve suyu liginin yeni yıldızı Hastalıkları tedavi ettiği iddia edilmiyor, inanılmaz tıbbi yararlarından söz ediliyor! Araştırmalar, S.C nin diğer yaygın ticari biçimlerde işlenmesinin antioksidan kapasitesinde kaydadeğer bir azalma yaratmadığını ortaya koymaktadır. (24) Tüm vişne ürünleri, tekil bileşenlerden daha aktiftir- bileşenlerin sinerjik çalışması Antioksidan bileşiklerinin yüksek içeriği nedeniyle “işlevsel gıda” olarak düşünülebilir. Benzer yıldızların aksine, üretim yada verim seviyesi ile ilgili sorun teşkil etmez. Good news !

References 1. Alcocer F, Whitley D, Salazar-Gonzalez JF, Jordan WD, Sellers MT, Eckhoff DE, Suzuki K, Macrae C, Bland KI., Quercetin inhibits human vascular smooth muscle cell proliferation and migration., Department of Surgery, University of Alabama at Birmingham, , USA., 2002 Feb;131(2): Ataie-Jafari A, Hosseini S, Karimi F, Pajouhi M. Effects of sour cherry juice on blood glucose and some cardiovascular risk factors improvements in diabetic women. – a pilot study. Journal of Nutrition & Food Science. 2008;34; Barthelman M, Chen W, Gensler HL, Huang C, Dong Z, Bowden GT. Inhibitory effects of perillyl alcohol on UVB-induced murine skin cancer and AP-1 transactivation. Cancer Research. 1998;58: Belanger J. Perilly alcohol: Applications for oncology. Alternative Medicine Review. 1998;3: Blando F, Gerardi C, Nicoletti I. Sour cherry (Prunus cerasus L) anthocyanins as ingredients for functional foods. Journal of Biomedicine and Biotechnology. 2004;2004: Blau LW. Cherry diet control for gout and arthiritis. Texas Reports on Biology and Medicine. 1950;8; Burkhardt S, Tan DX, Manchaster LC, Hardeland R, Reiter RJ. Detection and quantification melatonin inMontmorency and Balaton tarr cherries (Prunus cerasus). Journal of Agricultural and Food Chemistry. 2001;49: Cuzzocrea S, Reiter RJ. Pharmacological action of melatonin in shock, inflammation and ischemia/perfusion injury. European Journal of Pharmacology. 2001;426: Chung BH, Lee HY, Lee JS, Young CY. Perillyl alcohol inhibits the expression and function of the androgen receptor in human prostate cancer cells. Canser Letters. 2006;236: Crowell PL. Prevention and theraphy of cancer by dietary monoterpenes. Journal of Nutrition. 1999;129:775S-778S. 11. Cherian S, Kumar R, Augusti K, et al. Antidiabetic effect of a gylcoside of perargonidin isolated from the bark of Ficus bengalensis Linn. Indian Journal of Biochemistry and Biophsiology. 1992;29:

12. Cohen-Boulakia F, Valenski PE, Boulahdour H, Lestrade R, Dufour-Lamartinie JF, Hort-Legrand C, Behar A. In vivo sequential study of skeletal muscle capillary permeability in diabetic rats: effects of anthocynosides. Metabolism. 2000;49; Elliot AJ, Scheiber SA, Thomas C, Pardini RS. Inhibition of glutathione reductase by flavonoids: A structure-activity study. Biochemical Pharmacology. 1992;44: Gali R, Shukitt-Hale B, Youdim KA, Joseph JA. Fruit polyphenolics and brain aging. Annals of the New York Academy of Sciences. 2002;959: Halvorsen BL, Carlsen MH, Philips KM, Bohn SK, Holte K, Jacobs DR, Blomhoff R. rt. Amreican Journal of Nutrition. 2006;84; Hamel PB, Chiltoskey MU. Cherokee Plants. Herald: Raleigh NC, 1975; Hertog MGi Feskens EJ, Hollman PC, Katan MB, Kromhout D. Dietary antioxidant flavonoids and risk of coronary heart disease: The Zutphen Elderly Study. Lancet. 1993;342: Haag JD, Gould MN, Mammary carinoma regression induced by perillyl alcohol, a hydroxylate analog of limonene. Cancer Chemotberapy and Pharmacology. 1994;34: Jayaprakasam B, Varced SK, Olson LK, Nair MG, Insulin secretion by bioactive anthocyanins and anthocyanidins present in fruits. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 2005;53: Jacob RA, Spinozzi GM, Smon VA, Kelly DS, Prior RL, Hess-Pierce B, Kader AA,. Consumption of cherries lower plasma urate in healthy women. Journal of Nutrition. 2003;133; Kang SY, Seram NP, Nair MG, Bourquin LD. Tart cherry anthocyanins inhibit tumor development in Apc Min mice andreduce proliferation of human colon cancer cells. Cancer Lett. 2003;194(1): Kelley DS, Rasooly R. Jacob RA, Kader AA, Mackey BE. Consumption of bing sweet cherries lowes circulating concentrations of inflammation markers in helathy men and women. Journal of Nutrition. 2006; 136: Kim DO, Heo HJ, Kim YJ, Yang HS, Lee CY. Sweet and sour cherry phenolics and their protective effects on neuronal cells. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 2005; 53:

24. Kirakosyan A., Seymour E.M., Urcuyo Lianes D.E., Kaufman P.B., Boling S.F., Chamical prpfile and antioxidant capacities of tart cherry products, Department of Surgery and The Michigan Integrative Medicine Program, University of Michigan, Lister CE, Wilson PE, Sutton KH, Morrison SC. Understanding the health benefits of blackcurrants. Acta Hort.2002;585: Lissoni P, Rovelli F, MEragali S, Fumagalli L, Musco F, Brivio F, Brivio O, Esposti G. Melatonin as a new possible anti-inflammatory agent. Journal of Biological Regulators and Homeostatic Agents. 1997;11: Loutrari H, Hatziapostolou M, Skouridou V, Papadimitriou E, Roussos C, Kolisis FN, Papapetrpoulos A. Perilly alcohol is an angiogenesis inhibitor. Journal of Pharmacology and Experimental Therapentics. 2004;311: Ou B, Hampsch-Woodill M, Prior RL, Development of an improved oxygen radical absorn- bance capacity assay using fluorscein as the fluorscent probe. Journal of Agricultaral Food Chemistry. 2003;278; Reiter RJ, Tan DX, Osuna C, Gitto E. Actions of melatonin in the reduction of oxidative stres. Journal of Biomedical Science. 2000;7: Reiter RJ, Tan DX. Melatonin in plants. Nutrition Reviews. 2001;59: Rice-Evans CA; Miller NJ, Bolwell PG, Bramley PM, Pridham JB. The relative antioxidant capacities of lpant-derived polyphenolic flavonoids. Free Radical Research. 1995;22; Ridker PM, Hennekens CH, Buring JE, Rifai N. C-reactive protein and other markers of inflammation in the prediction of cardiovascular disease in women. New England Journal of Medicine. 2000;342: Ridker PM, Rifai N, Rose L, Buring JE, Cook NR. Comparison of C-reative protein and low- density lipoprotein cholesterol levels in the prediction of first cardiovascular events. New England Journal of Medicine. 2002;347: Safari MR, Sheijkh N. Effects of flavonoids on the susceptibility of low-density lipoprotein to oxidative modification. Prostaglandins Lenkontreines and Essential Fatty Acids. 2003;69: Seraam NP; Bourquin LD, Nair MG. Degradation products of cyanidin glycosides from tart cherries and their bioactivities.Journal of Agricultural and Food Chemistry. 2001;49;

36. Seraam NP, Momin RA, Nair MG, Bourquin LD Cycloxygenase inhibatory and antioxidant cyanidin glycosides in cherries and berries. Phytomedicine. 2001;8; Seymour EM, Singer A, Kirakosyan A, Kaufman PB, Bolling SE. Tart cherry enriched diets reduce metabolic syndorme in rats. Journal of Nutrition Shin WH, Park SJ, Kim EJ. Protective effect of anthocyanins in middle cerebral artery occulusion and reperfusion model of cerebral ischemia in rats. Life Sciences. 2006;79: Tall JM, Seraam NP, Zhao C, Nair MG, Myer RA, Raja SN. Tart cherry anthocyanins suppress infalammation-induced pain behavior in rat. Behaviroual Brain Research. 2004;153; Tan DX, Manchester LC, Hardeland R, Lopez-Burillo S, Mayo JC, Sainz RM, Reiter RJ. Melatonin: a hormone, a tissue factor, an autocoid, a paracoid, and an antioxidant vitamin. Journal of Pineal Research. 2003;34: Tan DX, Manchester LC, Reiter RJ, Qi WB, Karbonwnik M Calvo JR. Significance of melatonin in antioxidantive defence system: reactions and products. Biological Signals and Receptors. 2000;9: Wagner J, Huff J, Rust W, Perllyl alchol inhibits breast cell migration without affecting cell adhesion. Journal of Biomedical and Biotechnology. 2002:2: Wang H, Nair MG, Strasburg GM, et al. Antoxidant and antiinflammatory activities of anthocyanins and their aglycon, cyanidin, from tart cherries. J Nat Prod. 1999;64(2): Wu X, Beecher GR, Holden JR, Haytowitz DB, Gebhardt SE, Prior RL. Liphophilic antioxidant capacities of common foods in the United States. Journal of Agriculture and Food Chemistry. 2004;52; Xu M, Floyds HS, Greth SM, Chang WC, Lohman K, Stoyanova R, Kucera GL, Kute TE, Willingham MC, Miller MS. Perillyl alcohol-mediated inhibition of lung cancer cell line proliferation. Toxicology and Applied Pharmacology. 2004;195: Yuri T, Danbarra N, Tsujita-Kyutoku M, Kiyozuka Y, Senzaki H, Shikata N, Kanzaki H, Tsubura A. Perillyl alcohol inhibits human breastcancer cell growth in vitro and in vivo, Breast Cancer Research and Treatment. 2004;84:

Thanks for your attention… EBRU AKDAĞ