proteinler

Organik bileşiklerin büyük bir grubu protein molekülleridir. Proteinler oldukça büyük ve kompleks yapılı organik bileşiklerdir. Proteinlerin bir kısmı hücrenin yapısına katılır. . Diğerleri hücrede düzenleyici ve hücre işlevlerini kontrol edici olarak görev yapar. Proteinler, amino asit denilen birimlerin birbirine bağlanması ile oluşur. Doğada bugün bilinen 20 farklı amino asit çeşidi olmasına rağmen temel yapıları aynıdır.

1.Proteinlerin Kimyasal Yapıları Organik bileşiklerde bulunan karbon, hidrojen, oksijen atomları proteinlerin yapısında da bulunur. Bundan başka proteinlerin yapısında azot da vardır. Ayrıca kükürt ve fosfor elementleri de bulunabilir. Proteinlerin yapı taşları aminoasitlerdir. Her aminoasidin bir temel karbon atomu , bir karboksil (-COOH)grubu, bir amino (NH2) grubu, bir R(radikal) grubu vardır.

R1 O H R2 O ' '' ' ' '' H---N----C---C-----(OH +H)----------N----C----C---OH  Dipeptid + H2O (1 MOL) ‘ ‘ ' H H H YANİ ÖZET OLARAK= Amino asit + amino asit+…………………+amino asit protein + n-1 su n( amino asit) in birleşmesiyle proteinler oluşur burda n sayısı 1000 lerce olur.

Soru: 2000 a.a. in birleşmesi sonucu sentez edilen 1 protein molekünün oluşumunda kaç mol su açığa çıkar?? Cevap: proteinlerde su formülü n-1= su dur. Burda n yerine kaç tane a.a. varsa onun sayısı yazılır. Yani 1000-1= 999 mol açığa çıkar.

2.Proteinlerin Görevleri ve İnsan Vücudu İçin Önemi Proteinler vücudumuzun tuğlaları gibidir. Vücudu ayakta tutan besin öğesidir. Vücut organlarının temelidir. Hücrelerin yapılmasında ve yenilenmesinde büyük rol oynarlar. Bebeğin anne karnında bütün organları tamamlanmış bir vücut haline gelmesi, annenin aldığı proteinin bebeğin vücut organlarına dönüşmesi ile mümkün olmaktadır.

Proteinler başka neler yaparlar Proteinler başka neler yaparlar? Gerek çocuklarda, gerek yetişkinlerde büyüme ve gelişme için çok önemlidir. -Bir kısım doku ve organlarını yapar ve onarırlar. -Yeterli karbonhidrat ve yağ bulunmadığında enerji üretiminde kullanılırlar. -Vücudun savunma mekanizmasında önemli ölçüde rol oynarlar. Vücudun mikroplara karşı koruyucu öğelerini yani antikorları meydana getirirler. -Vücudun sıvı dengesini sağlarlar. -Vücudun düzenli çalışmasını sağlayan bir kısım hormonları proteinler meydana getirir.

Protein yetersizliğinde meydana gelen hastalıklar: protein yetersizliğin ilk belirtisi büyümenin yavaşlaması ve zamanla durmasıdır. özellikle çocuklarda kuvaşiorkor hastalığının ortaya çıkması görülür. Kuvaşiorkor hastalığı; vücutta su toplanması(ödem), karaciğer yağlanması, dalak büyümesi, cilt yaraları ve saçlarda renk değişikliği belirtileriyle kendini gösterir. Protein yetersizliğinde vücut çok kolay hastalanır. Ayrıca karaciğer çalışamadığı için siroz hastalığı fazla görülür.

4.Protein Bakımından Zengin Besinler Üstün kalite olanlar hayvansal ürünlerde olan proteinlerdir. Düşük kalite olanlar ise bitkisel yiyeceklerde olan proteinlerdir. Proteinlerin bulunduğu yiyecekler şunlardır: Hayvansal kaynaklı proteinler: süt ve süt ürünleri, her çeşit et, balık, sakatat, yumurta gibi besinlerde bulunur. Bitkisel kaynaklı proteinler:kuru baklagiller, tahıllar, kuruyemişler gibi besinlerde bulunurlar.