BAGIŞIKLIK SİSTEMİ

Bağışıklık Sistemi Vücudumuzu hastalıklara ve mikroorganizmalara karşı koruyan sisteme bağışıklık sistemi denir. Bağışıklık sistemini akyuvar hücreleri, akyuvarları üreten lenf sistemi, bazı enzimler ve antikorlar oluşturur.

İçindekiler Bağışıklık sistemi organları Aktif ve paif bağışıklık a-Aktif bağışıklık ve aşı b-Pasif bağışıklık ve serum

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ ORGANLARI Mikroplar vücuda girdiğinde hızla çoğalır. Çoğalan mikroplar vücut direncini kırarak hastalıklara yol açar. Mikrobik hastalıklara yakalanan kişilerde başlıca hastalık belirtileri yüksek ateş, bulantı, kusma, ishal, halsizlik, burun ve göz akıntısı. Yetersiz ve dengesiz beslenme, yorgunluk, stres gibi etkiler vücut direncini azaltır. Mikrobik hastalıkların ortaya çıkmasını kolaylaştırır. Mikroplar vücuda çeşitli yollardan bulaşır. Verem, tifo, grip, nezle gibi hastalıkların mikropları, hasta insanlardan geçer. Kuduz, tifüs, veba hastalıkları hayvandan, tetanos mikrobu ise topraktan bulaşır. Bu mikropların taşınma yolları hava, su, toprak, besinler, böcekler ve hastalıklı kişilerce kullanılan eşyalardır.

Her mikrop çeşidi vücudun belli bir bölgesine yerleşir ve çoğalır Her mikrop çeşidi vücudun belli bir bölgesine yerleşir ve çoğalır. Bu hastalık mikropları vücudumuzda koltukaltı, bademcik, kasık arası gibi kısımlarda akyuvarlar tarafından yok edilir. Akyuvarlar mikroplara karşı antikor denilen madde salgılar. Bağışıklık sistemi elemanları; dalak, karaciğer, timüs, bademcik ve lenf düğümleridir. Vücudun mikroplara karşı kazandığı direnme ve savunma gücüne bağışıklık denir. Bağışıklık ya doğuştan vardır ya da sonradan kazanılır. Doğuştan var olan bağışıklığa doğal bağışıklık denir.

BAĞIŞIKLIK SİSTEMLERİ Doğal bağışıklık kalıtsaldır. Doğal bağışıklık türe özgüdür. Başka ifade ile bu hastalıklara karşı bazı ırklar doğal olarak bağışıklık gösterir. Doğal bağışıklık , anne karnında kazanılan bağışıklıktır. Bebek anne karnındayken antikorların bebeğin vücuduna geçmesiyle kazanılır. BAĞIŞIKLIK SİSTEMLERİ

AKTİF VE PASİF BAĞIŞIKLIK AKTİF BAĞIŞIKLIK İnsanların hatalığı geçirmesiyle veya zayıflatılmış mikropların aşı yoluyla vücuda alınmasıyla kazanılan bağışıklığa aktif bağışıklık denir. Hastalık geçirerek kazanılan bağışıklık, vücudun ürettiği antikorlarla sağlanan bağışıklıktır. Kızamık, su çiçeği, nezle, grip, tifo gibi hastalıklara karşı bağışıklık, hastalık geçirilerek kazanılır. Sağlıklıyken kazanılan bağışıklık, vücuda giren mikropların hastalık yapmasına fırsat verilmeden yok edilmesi ile kazanılan bağışıklıktır.

AŞI: Hastalanmadan önce alınması gereken bir önlemdir AŞI: Hastalanmadan önce alınması gereken bir önlemdir. Aşı, herhangi bir hastalığın etkisiz hale getirilmiş mikrobu ya da toksininden yapılır. Laboratuarda hazırlanan aşılar steril şişelerde saklanır. Aşılar insan vücuduna verildiğinde, vücutta o aşıya ait hastalığın antikoru üretilir. Böylece o hastalıktan korunma sağlanır.

PASİF BAĞIŞIKLIK Serumların hasta vücuda verilmesiyle kazanılan bağışıklığa pasif bağışıklık denir. Pasif bağışıklık kısa sürelidir. Serum: İçinde antikor olan sıvıdır. At, sığır, dana, koyun gibi hayvanların kanından elde edilir. Hangi hastalığın serumu hazırlanacak ise önce hayvanın vücuduna serumu hazırlanacak hastalığın mikrobu azar azar verilir. Verilen bu hastalığa karşı hayvanın kanında antikorlar oluşur. Hayvandan alınan kan pıhtılaştırılır. Pıhtılaşan kandaki hücreler dibe çöker. Serum adı verilen sarı renkteki kan plazması, üstte kalır. Antikorlar bu sarı plazmanın içinde bulunur. Elde edilen bu sarı sıvı çeşitli işlemlerden sonra hastalara verilecek duruma getirilir. Serum içinde antikorlar ve besin maddeleri vardır. Vücuda azar azar damlalar halinde verilir. Fazla verildiğinde vücutta kaşıntı, şişme gibi durumlar gözlenir.

Aşı ile Serum arasındaki farkları şöyle sıralayabiliriz Sağlıklı insana yapılır. Tedavi edici değil, koruyucudur. Aktif bağışıklık sağlar. Zayıflatılmış mikroptur. Kazandırdığı bağışıklık süresi uzundur. Sadece uyarıcı etki yapar. Laboratuarda elde edilir. SERUM Hasta insana verilir. Tedavi edici özelliğe sahiptir. Pasif bağışıklık sağlar. Antikor ve besin içerir. Etkisi kısa sürelidir. Hazır antikor verilir. Hayvan kanından elde edilir.

SORU1- Aşağıdakilerden hangisi aşının özelliği değildir? Sağlıklı insana yapılır. Uzun süreli bağışıklık sağlar. Hazır antikor verilir. Laboratuarda elde edilir.

YANLIŞ CEVAP SORUYA DÖN

DOĞRU CEVAP DİĞER SORUYA GEÇİNİZ

SORU 2- Aşağıdakilerden hangisi serumun özelliğidir? Hasta insanlara verilir. Aktif bağışıklık sağlar. Tedavi edici değil koruyucudur. Antikoru vücut üretir.

YANLIŞ CEVAP SORUYA DÖN

DOĞRU CEVAP DİĞER SORUYA GEÇİNİZ

SORU 3- Aşağıdakilerden hangisi pasif bağışıklığın tanımıdır? Vücudun yabancı maddelere karşı ürettiği hücrelerin genel adıdır. Doğuştan olan bağışıklığa denir. Zayıflatılmış mikropların aşı yoluyla vücuda alınarak sağlanan bağışıklığa denir. Serumların vücuda verilmesiyle sağlanan bağışıklıktır.

YANLIŞ CEVAP SORUYA DÖN

DOĞRU CEVAP DİĞER SORUYA GEÇİNİZ

Alyuvar Akyuvar Kırmızı kan hücreleri Karaciğer hücreleri Soru 4- Vücudumuzda mikroplarla hangi hücreler savaşarak, vücudumuzu korur? Alyuvar Akyuvar Kırmızı kan hücreleri Karaciğer hücreleri

YANLIŞ CEVAP SORUYA DÖN

DOĞRU CEVAP DİĞER SORUYA GEÇİNİZ

Salgı bezleri salgıları salar. Akyuvarlar çoğalır. Solunum hızı artar. Soru 5- Mikrop sayısı vücutta çoğalınca, vücut korumasını nasıl sağlar? Alyuvarlar artar. Salgı bezleri salgıları salar. Akyuvarlar çoğalır. Solunum hızı artar.

YANLIŞ CEVAP SORUYA DÖN

DOĞRU CEVAP DİĞER SORUYA GEÇİNİZ

Fen Bilgisi Öğretmenliği İ.Ö. Hazırlayan Yalçın ŞEKERCİLER Fen Bilgisi Öğretmenliği İ.Ö. 20-25