SOBA VE TÜPGAZ (LPG) ZEHİRLENMELERİ Prof.Dr. Muammer Kaya ESOGÜ-TEKAM Müdürü
SOBA ZEHİRLENMELERİNİ ÖNLEME ÖNERİLERİ Ülkemizde her yıl yüzlerce kişi, ısınma amacıyla yakılan soba/mangallardan çıkan/sızan karbon monoksit gazından zehirlenerek ölmektedir. TSE belgeli, yanma verimi yüksek soba alınız, Sobayı üsten yakın, en fazla 2/3 kömür doldurun, Sobanın hava/duman kapaklarını kapatmayın, Külleri günlük temizleyin, Gece yanan soba üzerine kömür atmayın, Kısa boru ve az dirsek kulanınız, Baca (yılda bir)/boru (ayda bir) temizleyin, Bacaya baca kapağı/aspiratörü takınız, Lodoslu/İnversiyonlu havalarda sobayı yakmayın. İçinde kor bulunan kovayı evin içine bırakmayın. Doğru yakılan soba ısıtır, yanlış yakılan soba öldürür.
LPG (SIVILAŞTRILMAŞ PETROL GAZI)/TÜP GAZ KULLANIM GÜVENLİĞİ BİLEŞİMİ: %30 PROPAN (C3H8) + %70 BÜTAN (C4H10) ÖZELLİKLERİ: RENKSİZ, KOKUSUZ, YANICI, PATLAYICI, BOĞUCU, HAVADAN YOĞUN BİR GAZ SIZINTILAR İÇİN ÖNLEMLER: SIZINTIYI DURDUR. KIVILCIM ve ALEVİ ÖNLE, YANGINI ÖNLE, ORTAMI HAVALANDIR. GAZ BİRİKİMİ: KAPALI YERDE SIZAN/ÇIKAN LPG BİRİKTİĞİNDE OKSİJENSİZ KALINARAK BOĞULUNABİLİR YANMA ESNASINDA OKSİJENİN TAMAMININ TÜKETİLMESİ: KAPALI YERDE YANMA SONUCUNDA OKSİJENİN TAMANININ TÜKENMESİ NEDENİYLE OKSİJENSİZ KALARAK BOĞULMAK. YANMA GAZLARININ SOLUNMASI: YETERSİZ OKSİJENLE YANMA SONUCUNDA ÇIKAN GAZLARIN SOLUNMASIYLA ZEHİRLENME.
LPG ZEHİRLENMELERİNİ ÖNLEME ÖNLEMLERİ TS-55 UYGUN TÜP KULLAN, TÜPLERİ SICAK (Soba/Radyatör yanı) VE GÜNEŞE MARUZ BIRAKMA, YANICI MADDELERİN YANINA KOYMA, TÜP DİK KULLANILMALI (yana yatırılmamalı) OCAK, ŞOFBEN, FIRIN GİBİ CİHAZLARDAN DAHA ALÇAK SEVİYEDE TUTULMALI, TÜPLER KAPALI, HAVA AKIMSIZ ORTAMDA DEPOLANMAMALI, LPG KATALİTİK SOBA, OCAK, FIRINLARDA KULLANILDIĞINDA ORTAMA SÜREKLİ TEMİZ HAVA SAĞLANMALI, SAĞLAM HORTUM (1.25 cm), DETANTÖR VE KELEPÇELER KULLANILMALI, ve BUNLAR ÜÇ YILDA BİR YENİLENMELİ, TÜP CONTALARININ SAĞLAMLIĞI ve YÜKSEK ISIDA ERİMEMESİNE DİKKAT EDİLMELİ TÜP DEĞİŞİMİNDE veya KAÇAK TESPİTİNDE SABUN KÖPÜĞÜ KULLANILMALI, KİBRİT ve ÇAKMAK KULLANILMAMALI, ŞOFBENLER MUTLAKA BACAYA BAĞLANMALI, KULLANILDIĞI ORTAM HAVALANDIRILMALI (HACİM > 8 M3, EŞİK ALTI: 1.5 cm) BANYOYA ŞOFBEN KONULMAMALIDIR, KATALİTİK SOBA 30m3’ten BÜYÜK ORTAMLARDA BELİRLİ ARALIKLARDA HAVALANDIRILARAK KULLANILMALI, UYKU ESNASINDA AÇIK BIRAKILMAMALI,
BACA TEMİZLİĞİ TIKALI BACA