e-viDENT, Avrupalı diş hekimleri kanıta dayalı karar veriyorlar Bölüm 3 İnternette kanıt bulunması 3.2. Cochrane derlemeleri Yazar Gregor Slavicek

Cochrane Derlemeleri Cochrane İşbirliği Cochrane İşbirliği kar amacı gütmeyen uluslararası bir kuruluştur.Cochrane Merkezleri ve buna katkı sağlayanlar 100’den fazla ülkede bulunmaktadır. Ana hedefi dünya çapında çabucak ulaşılabilir sağlık hizmetlerinin etkilerine dair güncel, doğru bilgilerle klinisyenlere yardımcı olmaktır. “Vizyonumuz, dünya çapında sağlık hizmetlerindeki karar verme sürecinin yüksek kalitedeki güncel araştırma kanıtlarıyla güçlendirilmesidir. “ Cochrane İşbirliği’nin amblemi, çok erken doğum yapacak kadınlara verilen kısa ve ucuz kortikosteroid kursunun RCT’lerinin sistematik derleme sonuçlarını göstermektedir. Bu RCT’lerin ilki 1972 yılında bildirilmiştir. Cochrane İşbirliği logosu hem küresel hedeflerimizi hem de temel bilimsel süreçlerimizi göstermektedir. Cochrane’nun ‘C’sinin oluşturduğu daire ve Cochrane’nun ‘C’ sinin ters görüntüsü , yaptığımız işi küresel olarak geçerli kılan uluslararası işbirliğini yansıtmaktadır. Logonun iç kısmı, bir sağlık hizmetini plaseboyla kıyaslayan yedi randomize kontrollü çalışmadan (RCT) alınan sistematik derlemeyi göstermektedir. Yatay çizgilerden her biri bir çalışmanın sonuçlarını temsil etmektedir (çizgi ne kadar kısa ise sonuç o kadar kesindir); elmas ise birleştirilen sonuçları temsil etmektedir. Dikey çizgi, kıyaslanan iki tedavinin benzer etkiler göstermesi halinde yatay çizgilerin etrafında toplanacağı konumu göstermektedir; eğer bir yatay çizgi dikey çizgiye değerse, o çalışma tedaviler arasında açık farklar bulmamıştır. Dikey çizginin solundaki elmasın konumu, üzerinde çalışılan tedavinin faydalı olduğunu göstermektedir. Yatay çizgiler veya çizginin sağındaki elmas tedavinin faydadan çok zarar verdiğini göstermektedir. [http://www.cochrane.org/about-us; 16 April 2013]

Kanıta Dayalı Sağlık Hizmeti Kanıra Dayalı Sağlık Hizmeti Kanıta dayalı sağlık hizmeti hastalara verilecek tedaviye dair karar verirken veya sağlık hizmetlerini sunarken mevcut en iyi kanıtın itinayla kullanılmasıdır. Mevcut en iyi delil, sağlık hizmetinin farklı türlerinin etkileri, maruziyetten kaynaklanan zararın potansiyeli, tanısal testlerin doğruluğu ve prognostik etmenlerin tahmin gücüne dair geçerli ve ilgili araştırmadan elde edilen güncel bilgilerdir [1], Kanıta dayalı klinik uygulama, klinisyenin hastaya en uygun en iyi seçenek üzerinde karar kılmak için hastaya danışarak mevcut en iyi kanıtı kullandığı bir karar verme yaklaşımıdır [2], Kanıta dayalı tıp hastaların tedavisi konusunda karar vermek için mevcut en iyi kanıtın itinayla, açık ve makul bir şekilde kullanılmasıdır. Kanıta dayalı tıbbın uygulanması, bireysel klinik uzmanlığın haricen mevcut olan sistematik araştırmadan elde edilmiş en iyi kanıtla bütünleştirilmesini ifade etmektedir [3], 1] Cochrane AL Effectiveness and Efficiency : Random Reflections on Health Services. London: Nuffield Provincial Hospitals Trust, 1972 [2]:G ray JAM. 1997. Evidence-based healthcare: how to make health policy and management decisions. London: Church® Livingstone fSJSackettDL, Rosenberg WM C, Bray JAM, Haynes RB, Richardson WS 1996 Evidence based medicine: what it is and what it isn’t. BMJ 312:71-2’[3]

Kanıta Dayalı Sağlık Hizmeti Kanıra Dayalı Sağlık Hizmeti EBM Kanıta Dayalı Tıp KDD Kanıta Dayalı Diş Hekimliği [http://www.cochrane.org/about-us/evidence-based-health-care; 18 Nisan 2013]

http://www.cochrane.org/ Cochrane İşbirliği

http://www.cochrane.org/cochrane-reviews Cochrane Derlemeleri

Cochrane Derlemeleri “ Bir tedavinin diğerinden daha çok faydalı olmayacağını veya faydadan çok zarar vermeyeceğini nereden biliyorsun?” Cochrane Derlemeleri, insan sağlığı ve sağlık politikası alanlarındaki başlıca araştırmaların sistematik derlemeleridir ve kanıta dayalı sağlık hizmetlerinde uluslararası kabul gören en yüksek standarttır. Bu derlemeler, önleme, tedavi ve rehabilitasyon için yapılan müdahalelerin etkilerini araştırmaktadır. Ayrıca, belli bir hasta grubu ve ortamda verilen bir durum için yapılan tanısal testin doğruluğunu da değerlendirmektedir. Bu derlemeler Cochrane Kütüphanesi’nde çevrimiçi olarak yayınlanmaktadır. Cochrane Derlemeleri http://www.thecochranelibrary.com,' 1&h April 2013]

Diş Hekimliği & Ağız Sağlığı Cochrane Derlemeleri Cochrane Kütüphanesinde Diş Hekimliği ve ağız sağlığına dair 282 derleme liste halinde mevcuttur [Mayıs 2013] |Konular Derlemeler Konular Anestezi 2 Ağız&Çene ve yüz cerrahisi 50 Antibiyotik tedavisi 8 Ağız kanseri 20 Ağız yanması sendromu Oral kandidiyasiz 4 Kozmetik tedavi Ağız temizliği Kraniofasiyal anormallikler 54 Ağız lökoplakisi Diş Hekimi korkusu Ağız liken planusü Diş çürükleri 72 Oral mukozit Kuru ağız 1 Ağız ağrısı Gingivostomatit Ağız submukoz fibrözü Ağız kokusu Ağız ülseri Bakım Diş ve dişeti hastalığı 22 http://www.thecochranelibrary.com; 24 May 2013]

Diş Hekimliği & Ağız Sağlığı Cochrane Derlemeler i Konu- Tedavi: 36 derleme mevcut [Mayıs 2013] http://www.thecochranelibrary.eom/view/O/browse.html; 24P May 2013]

Cochrane Derlemesi: Özetler Arka plan Son zamanlarda, arka dişlerde diş rengindeki restorasyonlar için artan hasta talebiyle birlikte seramik inleyler kullanılmaktadır. Seramik inleyler mükemmel bir görünüş sunabilir ancak uzun vadedeki prognozları belirsizdir. Çünkü, az sayıda çalışma bu restorasyonların uzun vadedeki etkilerini bildirmiştir. Hedefler Arka dişlerdeki seramik inleylerin etkililiğinin diğer arka restorasyonlarla kıyaslanması. Araştırma yöntemleri Cochrane Oral Heath Group Trials Register, the Coctvane Centre Register of Controlled Trials (CENTRAL) ( 7h* Cochtar* Uttar/ 2002. Issue 1) adresinde MEOUNE ve EM6ASE’den 1990 ila 2001 tarihi arasını kapsayan bir elektronik araştırma gerçekleştirdik. Yapılan el araştırmasında 1990 yılından 2001 yılına kadar ortaya konmuş tüm ilgili çalışmaların ve makale derlemelerinin dergilerine ve kaynakçalarına ulaşılmıştır. Ek olarak, diğer çalışmaları ya da yayınlanan malzemeleri bulmak ya da belirsiz veya eksik verileri elde etmek için seramik restorasyonlar üzerine araştırma yapan uzmanlar ve şirketlerle irtibata geçilmiştir. Seçim Ölçütleri Sermaik inleylerin uzun ömürlülüğünün diğer arka restorasyonlarınkiyle kıyaslandığı randomize kontrollü çalışmalar. Veri toplama ve analiz Özel olarak tasarlanan bir çizelge kullanılarak, iki derleme yazarı bağımsız olarak olası çalışmaları görüntülemiş ve verileri özetlemiştir. Ek bilgi için çalışmaların yazarlarıyla irtibata geçilmiştir. Çalışmaların yöntembilimsel kalitesi değerlendirilmiştir. Cochrane İşbirliği’nin istatistiksel rehber ilkeleri takip edilmiş ve sonuçlar olasılık oranı (OR) olarak ve iki değişkenli sonuçlar için %95 güven aralığı olarak ifade edilmiştir. Ana sonuçlar Çalışmalardan ikisi derlemeye dahil edilmek için ölçütlere uymaktadır. Ancak, bunların biri, daha sonra çalışma tasarısını açıkça ifade etmediği için derlemeden çıkarılmıştır. Kalan diğer çalışma, 60 seramik inley ve 20 altın inleyin performansını 5 yıl için değerlendirmiştir. 60 seramik inleyden yedisi ve 20 altın inleyden ikisi 5 yıllık incelemede başarılı olamamıştır. Bir altın inley dışında hiçbir seramik inley tedavi sonrasında operasyon sonrası ağrıya neden olmamıştır. Dahil edilen çalışmanın gücü, seramik ve altın inleylerine uzun ömürlülük ve operasyon sonrası ağrı rahatlığı konusunda önemli bir fark ortaya koyacak düzeyde değildi. Yazarın vardığı sonuçlar Seramik inleylerin ve diğer arka restorasyonların klinik performans açısından farklılığını destekleyecek sağlam kanıt bulunmamaktadır. Bu araştırma alanında yapılmış az sayıda iyi tasarlanmış çalışma mevcuttur. Seramik restorasyon çalışmalarının kalitesini geliştirmek üzere çalışmaların tasarlanması ve bildirilmesine daha fazla dikkat verilmelidir. Cochrane Derlemeleri Özetlerin yapısı Arka plan Hedefler Araştırma yöntemleri Seçim ölçütleri Veri toplama ve analiz Ana sonuçlar Yazarın vardığı sonuçlar [http://onlineHbraiy.wiley.com/doi/10.1002/14651$58.CD003450/abstract 24& May 2013]

Cochrane Derlemesi: Yalın Dil Cochrane Derlemeleri Yalın dil özeti Yazarın vardığı sonuçlar Seramik inleylerin ve diğer arka restorasyonların klinik performans açısından farklılığını destekleyecek sağlam kanıt bulunmamaktadır. Bu araştırma alanında yapılmış az sayıda iyi tasarlanmış çalışma mevcuttur. Seramik restorasyon çalışmalarının kalitesini geliştirmek üzere çalışmaların tasarlanması ve bildirilmesine daha fazla dikkat verilmelidir. Yalın dil özeti Sıçra... Arka dişleri eski haline döndürmek için seramik inleyler Dişi rengindeki seramik inleylerin uzun vadede amalgam, reçine veya altın inleylerle üstün olduğunu belirlemek için araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Diş çürükleri arka dişlerde boşluklara yol açtığında, çeşitli malzemeler dolgu için kullanılabilir. Bunların arasında, amalgam, altın inleyler, kompozit reçine inleyler ve seramik inleyler yer almaktadır. Bazı uzmanlar koyu görünümü ve cıva içeriğinden ötürü endişe duysalar da amalgam uzun ömürlülüğünden ötürü yaygın olarak arka dişlerde kullanılmaktadır. Dolgularla ilgili diğer çekinceler arasında nispi maliyetler ve tedavi öncesi veya sonrası ağrılar yer almaktadır. Seramik inleylerin rengi dişlerinkiyle aynıdır ve bundan ötürü tercih edilebilir. Derleme, seramik inleylerin diğer dolgu türleriyle kıyaslanması için yeterli güçte kanıta ulaşamamıştır.

Alman Cochrane Merkezi Cochrane İşbirliği