İLKÖĞRETİM REFORMLARI HAZIRLAYAN: KADRİYE DOĞAN
OSMANLILARDA İLKÖĞRETİM NASILDI? Okulların kuruluşu: Darüttalim Mektep Mektephane Muallimhane Darülilm MAHALLE MEKTEBİ SIBYAN MEKTEBİ
Okulların programı: Kur’an’ın anlamı açıklanmadan, yalnızca okunuşunun öğretilmesi.
Öğrenciler: 5-6 yaşlarındaki kız ve erkek her çocuk, Bed’i besleme cemiyeti ya da halk arasında amin alayı.
Öğretim araç ve gereçleri: hasır kilim minder Rahle(sehpa) Kur’an-ı Kerim Dua kitapları
“Eti senin kemiği benim” Dayak : tokat, değnek, falaka Disiplin: “Eti senin kemiği benim” Dayak : tokat, değnek, falaka
İLKÖĞRETİM ZORUNLULUĞU NASIL GETİRİLMİŞTİR? II. Mahmut’un yayınladığı 1824 fermanı.
TANZİMAT DÖNEMİNDE İLKÖĞRETİMDE YENİLİK VE GELİŞMELER NELERDİR? 1847 Etfalin Talim ve Tedris ve Terbiyelerini ne Veçhile İcra Eylemeleri Lazımgeleceğine Dair Sıbyan Mekatibi Haceleri Efendilere İta Olunacak Talimat
Öğretim programları: Elifba, Amme Cüzü ve öteki cüzler, Türkçe Lugat, Ahlak, Yazı, İlmihal, Türkçe Tecvid, Kur’an, Hıfz-ı Kur’an
Öğretim yöntemi: Heceleme ve harflerin birbiriyle birleşme biçimleri öğretilecektir.
Öğretim süresi, devam: öğretim süresi 4 yıldır. 7-13 yaş arası çocuklar
Disiplin: Falaka kaldırılmıştır. Öğretmenler “Muin-i mekatip” müfettişlik
(1869) Maarif-i Umumiye Nizamnamesi Md.-3 her mahalle ve köyde en az bir mektep, Müslüman-Hristiyan karışık yerlerde her toplum için ayrı bir mektep bulunacaktır. Md.-4 Sıbyan mekteplerinin inşa, tamir ve öğretmen masrafları ilgili toplum tarafından karşılanacaktır. Md.-5 Sıbyan mekteplerinin süresi 4 yıldır. Md.-9 Kızların 6-10, erkeklerin 7-11 yaşları arasında mektebe devamları zorunludur. Md.-10-13 İlköğretim zorunluluğunun uygulanışı ve buna uymayan ana babalara verilecek para cezalarıyla ilgilidir. Md.15 Bir yerde iki sıbyan mektebi varsa, bunlardan biri kızlara, öteki erkeklere ayrılacaktır.
I.MEŞRUTİYET DÖNEMİ (1876-1878) Eğitimin temel özellikleri : Osmanlı Devletinin ilk anayasası olan Kanuni Esasi’ye eğitimle ilgili önemli maddeler girmiştir. Savaş nedeniyle eğitime ilişkin çalışmalar yapılamamıştır.
Kanuni Esaside 114.madde “Osmanlı bireylerinin tümü için ilköğretim zorunlu olacak ve bunun ayrıntıları ayrı bir düzenleme ile belirlenecektir.”
MUTLAKİYET DÖNEMİNDE İLKÖĞRETİMDE YENİLİK VE GELİŞMELER NELERDİR?
Usul-i cedid hareketi Mekatib-i iptidaiye, iptidai mektepler, usul-i cedide mektepleri , Sıbyan mektepleri, Usul-i atika mektepleri, Maarif Nezaretine bağlıdır. Evkaf Nezaretine bağlı
1892 iptidai mekteplere muallim tayin edileceklerin Darülmuallimin-i İptidaiden şehadetname almış bulunmaları ya da bir sınav sonunda yeterliliklerini kanıtlamış olmaları, ayrıca iyi ahlaklı olmaları gerekir.
MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE İLKÖĞRETİMDE YENİLİK VE GELİŞMELER 1913 Tedrisat-ı İptidaiye Kanun-ı Muvafakati (ilköğretim geçici kanunu) Parasız öğretim İlköğretim 6 yıl
Dönemin sonuna doğru geleneksel sıbyan mekteplerinin çoğu kapatılmıştır.
KAYNAKÇA: SAKAOĞLU, Necdet. Osmanlıdan Günümüze Eğitim Tarihi AKYÜZ, Yahya. Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 1997’ye) Prof.Dr ERGÜN, Mustafa.www.egitim.aku.edu.tr/reform.html