Özel Eğitim Şeyda Demir

Antik çağlar Faydacılık ilkesi Toplumsal değer sistemi Doğaüstü güçlere inanç

Hristiyanlığın doğuşuyla özel gereksinimli bireylere karşı takınılan olumsuz tutumlar yerini şefkat ve korumaya bıraktı.

ABD 1975 PL 94-142 Bütün Özel Eğitim Gereksinim Duyan Çocuklar için Eğitim Yasası

Ülkemizde Özel Eğitimin Dünü ve Bugünü Ülkemizde kurumsal düzeyde ilk özel eğitim hizmetleri işitme yetersizliği olan çocuklara sağlanmıştır. 1889-İstanbul Ticaret Mektebi bünyesinde bir okul 1923-İzmir’de Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına bağlı bir okul 1944-İstanbul’da bir dernek tarafından açılan İstanbul Özel Sağır Dilsiz ve Körler Okulu

1951-İzmir’deki Sağırlar Okulunun Milli Eğitim Bakanlığına devredilmesi (o tarihten günümüze özel eğitim hizmetleri bu Bakanlık tarafından yürütülmektedir.) 1952-Özel eğitim alanına ön lisans düzeyinde öğretmen yetiştirmek amacıyla Gazi Eğitim Enstitüsü bünyesinde Özel Eğitim Şubesinin açılması (daha sonra kapatıldı). 1955- Ankara’da günümüzdeki adıyla rehberlik ve araştırma merkezinin açılması (daha sonra kapatıldı)

1965- Özel eğitim alanına uzman yetiştirmek amacıyla Ankara Üniversitesi’nde Özel Eğitim Bölümünün kurulması (daha sonra kapatıldı) 1979-Özel eğitim alanının öğretmen gereksiniminin karşılanması için üniversitelerin sertifika programı açması (daha sonra kapatıldı) 1980- Milli Eğitim Bakanlığında günümüzdeki adıyla Özel Eğitim, Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü kuruldu.

1983- 2916 Sayılı Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Kanunu çıkarıldı (daha önceleri özel eğitim hizmetleri yönetmeliklerle düzenleniyordu) 1983- Özel eğitim alanına lisans düzeyinde öğretmen yetiştirmek amacıyla Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Özel Eğitim Öğretmenliği Programı açıldı (daha sonraları bunu diğer üniversiteler izledi) 1990- Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Özel Eğitim Bölümü kuruldu (daha sonraları diğer üniversitelere yayıldı).

1991- I. Özel Eğitim Konseyi toplandı. 1997- Özel eğitim hizmetlerinin eşgüdüm içerisinde yürütülmesini sağlamak amacıyla Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı kuruldu. 1997- Özel Eğitim Hakkında 573 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname çıkarıldı (2916 Sayılı Kanun yürürlükten kaldırıldı)

1999- I. Özürlüler Şurası toplandı. 2002- Okulöncesi öğretmenlerinin özel gereksinimli olan çocuklar ve eğitimleri konusunda temel bilgi ve becerilerle donatılabilmeleri için Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Okulöncesi Öğretmenliği Programında bazı derslere yer verildi.

KAYNAŞTIRMA Kaynaştırma nedir? Gerektiğinde özel gereksinimi olan öğrenciye ve/ya da sınıf öğretmenine destek özel eğitim hizmetleri sağlanması koşulu ile özel gereksinimi olan öğrencinin normal eğitim ortamında eğitilmesine kaynaştırma denir. Destek hizmetler!!!

Ülkemizde Kaynaştırmayla İlgili Yasal Gelişmeler 1983 yılında yürürlüğe giren 2916 sayılı “Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Yasası” ile özel gereksinimli bireylere özgü ilk kapsamlı yasanın adımları atılmıştır. Bu yasada; özel eğitimle ilgili tanımlar, ilkeler, kurumlar ve görevleri, özel eğitime gereksinimi olan çocukların belirlenmeleri, yerleştirilmeleri, izlenmeleri ile ilgili bölümler yer almış ve bu yasa doğrultusunda çeşitli yönetmelikler yayımlanmıştır.

2916 sayılı yasa, özel gereksinimli çocukların kaynaştırma yoluyla eğitim görmelerini ilk olarak ele alması nedeniyle önemlidir. 1990’lı yıllar özel eğitim ve kaynaştırma alanındaki gelişmelerin artarak devam ettiği yıllardır.

573 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ülkemizde özel gereksinimli çocuklara ilişkin en kapsamlı yasal düzenlemedir. Kararnamede özel gereksinimli çocukların ilk belirlenmesinden başlayarak, değerlendirmelerine ve eğitimlerine ilişkin esaslar ele alınmıştır.

Ocak 2000 tarihinde yayınlanan MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğine göre; kaynaştırma uygulamalarına devam edecek öğrencilerin birden fazla yetersizliği olmamasına, erken yaşta tanılanmış, ailesinin işbirliğine açık ve eğitim almaya yatkın, cihaz kullanması gerekenlerin mutlaka cihazlandırılmış, zihinsel öğrenme yetersizliği olan öğrencilerin hafif ve orta düzeyde zihinsel yetersizliği olanlar olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir.

Özel Eğitim Destek Hizmetleri Kaynak oda eğitimi Sınıf içi yardım Özel eğitim danışmanlığı

Kaynak Oda Eğitimi Genel eğitim sınıfında eğitim alan öğrenci, gereksinim duyduğu alanlarda desteklenmek üzere sınıftan çıkarılarak kaynak odaya alınır Avantajları Çocuğun gereksinimlerine uygun bireysel eğitim Dezavantajları Öğrencinin belli bir süre için de olsa normal sınıftan ayrılmasını gerektirmesi Sınıfta ve kaynak odada yapılan çalışmalar arasında eşgüdüm sağlamanın güçlüğü Öğretmenin kaynak odayı çocuğu sınıf dışına çıkarma fırsatı gibi görmesine neden olması

Sınıf içi Yardım Destek hizmet uzmanı ve sınıf öğretmeni sınıf içinde birlikte çalışır. Öğretim sorumluluğu, planlama, değerlendirme ve sınıf kontrolü paylaşılır Avantajları Öğrenci sınıftan çıkarılmaz Öğrenciye akranları model olur Öğrenci destek hizmeti sınıf içinde alır Sınıf öğretmeni daha verimli çalışır Dezavantajları Öğretmenleri eşgüdüm içinde çalışamaması Öğrenci ile destek hizmet öğretmeninin sınıfın bir köşesinde sınıftan tamamen kopuk çalışması

Özel Eğitim Danışmanlığı Danışman, danışan ve hakkında danışılan olmak üzere üç öğeden oluşur. Avantajları Öğretmen özel gereksinimli öğrenciye daha etkili bir eğitim verir Daha fazla öğrenciye hizmet götürülür Öğrencinin gereksiz yere değerlendirilememesi ve “özürlü” diye etikitlenmemesi sağlanır. Farklı alanlarda uzman olan kişilerin işblirliği artar. Dezavantajları Dolaylı yardım Öğretmenin danışmana taraflı bilgi sunması

Kaynaştırmaya Hazırlık Etkinlikleri Öğretmenler Bilgilendirme Değerlendirme ve program geliştirme çalışmalarında ekip içinde yer almak Engelli çocuğun yararlanabileceği şekilde öneriler geliştirmek Engelli çocukların ailelerine danışmanlık yapmak ve onlarla etkileşim içinde olmak

Engelli çocukların ailelerine danışmanlık yapmak ve onlarla etkileşim içinde olmak Engelli çocuklar için öğretimi bireyselleştirmek Engelli çocuklar da dahil olmak üzere sınıftaki tüm çocuklar için eşit eğitsel fırsatlar yaratmak

Kaynaştırma yapılacağına dair bilgilendirme Kaynaştırmanın Başarıyla Uygulanabilmesi için Öğretmenlerle Gerçekleştirilebilecek Etkinlikler Kaynaştırma yapılacağına dair bilgilendirme Öğretmenlerle düzenli toplantılar yapmak Öğretmenlere yalnız olmadıklarını belirtmek Öğretmenlere ihtiyaç olduğunu belirtmek Özür türleri ve özellikleri konusunda bilgi vermek Davranış ve sınıf kontrolü konusunda bilgi vermek

Kaynaştırmanın Başarıyla Uygulanabilmesi için Normal Öğrencilerle Gerçekleştirilebilecek Etkinlikler Normal sınıf öğrencileriyle toplantılar düzenlemek Özel gereksinimli bireyler ve özellikleri konusunda bilgilendirmek Kendilerini özel gereksinimli bireylerin yerine koyma (simulasyon) çalışmaları yapmak Sınıfa konuk konuşmacı çağırarak deneyimlerini anlatmasını sağlamak

Kaynaştırma Öğrencileri Normal sınıfın gereklerini yerine getirmek için hazırlanmaları gerekmektedir

Okul Yönetiminin rolü İşbirliğini teşvik etmek ve ödüllendirmek Araç gereç sağlamak Fiziki ortamı düzenlemek

Kaynaştırmanın Başarıyla Uygulanabilmesi için Ailelerle Gerçekleştirilebilecek Etkinlikler Düzenli toplantılar yapmak Bilgilendirici konuşmalar, seminerler düzenlemek Her aşamada aileyi de işe katmak Çocuklardaki gelişmeleri aileyle paylaşmak

Fiziksel Ortam Sınıftaki öğrenci sayısının 25-30’u geçmemesi Sıraların yerleştirilmesi, tahtanın yerleştirilmesi, sınıf duvarlarının düzenlenişi, araç gerecin sınıf içine yerleştirilişi ve kullanılışı

Bireyselleştirilmiş eğitim programlarının hazırlanması Performans düzeyinin belirlenmesi Uzun dönemli amaçların belirlenmesi Kısa dönemli amaçların belirlenmesi