Dünden Bugüne Temel Hak ve Özgürlüklerimiz www.dersimiz.com Adana-2013

AYRINTIYI FARKETMEK

AYRINTIYI FARKETMEK

BİR BAKANLAR KURULU KARARI 6 Nisan 1949 tarihli BKK. “İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin Resmi Gazete ile yayınlanması, yayından sonra okullarda ve diğer eğitim müesseselerinde okutulması, yorumlanması ve bu beyanname hakkında radyo ve gazetelerde münasip neşriyatta bulunulması” kararlaştırılmıştır. (27.Mayıs.1949 tarih ve 7217 S. RG.)‏

İNSAN NEDİR? KONUŞAN-KONUŞTURAN İŞİTEN-İŞİTTİĞİNİ ANLAMLANDIRAN GÜLEN-GÜLDÜREN, ÜRETEN-TÜKETEN, YÖNETEN-YÖNETİLEN SEVEN-SEVİLEN İSYANCI, SUÇ İŞLEYEN ÖLÜMLÜ-ÖLECEĞİNİ BİLEN KARMAŞIK BİR CANLIDIR.

İNSANLARIN ÖZELLİKLERİ FARKLI YÖNLERİ Amaç İlgi Zihni yeteneği Hareket Yeteneği Dış görünüş Karakter BENZER YÖNLERİ 1- Fizyolojik; Hava Dinlenme Yiyecek İçecek Barınma 2- Psikolojik ve Sosyal; Sevgi Ait olma Başarı Haberleşme “İNSANLAR BİRBİRİNDEN FARKLIDIR.”

haklar ” Anabritannica sf.368 İNSAN HAKLARI NEDİR? “bireylerin salt insan olmakla Kazandıkları haklar ” Anabritannica sf.368

İH’ DE TEMEL VARSAYIMLAR Temelde devlet gücünü sınırlar, Hem "olanı" hem " olması gerekeni dile getirir Özünde genel ve evrensel niteliktedir. Bütün insanların hatta bazı durumlarda - sağ doğmak koşulu ile- henüz doğmamış olanların her yerde sahip olması gereken haklardır. İnsan Haklan da zamanın bir ürünüdür.

“DEVLET GÜCÜNÜ SINIRLAMA” İH, Egemenlikle doğrudan bağıntılıdır. İnsan Haklarını; Korumak, Geliştirmek, Egemen devletin sorumluluğundadır. Sadece hukuki değil fiili egemenlikte sorumluluk doğurur.

" İnsan Hakları zamanın bir ürünü” olduğuna göre; FELSEFİ TEMELLERİ İnsan hakları gündelik dile ancak 2. dünya savaşından ve 1945 de Birleşmiş Milletler Örgütünün kurulmasından sonra girmiştir. " İnsan Hakları zamanın bir ürünü” olduğuna göre; dününe ve bu gününe bakmak gerekecek.

İNSAN HAKLARININ DÜNÜ… Stoacılara göre; Devlet herşeyin üzerinde değildir. Devletin üzerinde; akıl,kanun ve hukuk vardır. İnsanlık büyük bir ailedir, herkes kardeş ve akrabadır. Dünya vatandaşlığı,Devlet vatandaşlığından önce gelir. (MÖ:331-Zenon, MS:180-Marcus)

İNSAN HAKLARININ DÜNÜ… İlk çağ boyunca; insan devlet için, devletin sonsuza kadar yaşaması için vardır. Devlet her şeydir, birey hiçbir şeydir.

İNSAN HAKLARININ DÜNÜ… Orta çağda, Hıristiyanlığın etkisi ile devlet karşısında insan unsuru öne çıkmaya başlamıştır. Ancak bu kezde İnsanların hakları kilisenin izin verdiği ölçüyü aşamamıştır. Bu çağda da devlet ve kilise herşey birey hiçbirşeydir.

İNSAN HAKLARININ DÜNÜ… Devlet,16. yy’ da reform hareketleri ile önemli ölçüde biçimlenmiştir. Buna göre devlet; bireyin hizmetinde olan onun bireysel gelişimim sağlamak ve güvence altına almakla görevli bir kurum niteliğini kazanmıştır.

YASAL KAZANIMLAR Siyasal iktidarın yetkilerini sınırlayan karşılıklı anlaşmalardan en önemlisi 1215 de imzalanan Magna Charta Libertatum (Büyük Özgürlükler Sözleşmesi) dır. Kral John ve baronları arasında imzalanan bu belgeye göre; Özgür hiçkimse kendi benzerleri tarafından; ülke kanunlarına göre, yasal bir şekilde mahkeme edilip hüküm giymeden; tutuklanmayacak, hapsedilmeyecek mal ve mülkünden yoksun bırakılmayacak, sürgüne gönderilmeyecektir.

Fransa’da 1789 yılında yayınlanan BİR DÖNÜM NOKTASI Fransa’da 1789 yılında yayınlanan "İnsan ve vatandaş hakları bildirisi " bir dönüm noktasıdır.

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi AİHS, 4 Kasım 1950 tarihinde aralarında Türkiye'nin de bulunduğu on beş ülke tarafından Roma'da imzalanmıştır. Sözleşme 03.09.1953 tarihinde yürürlüğe girmiş ve Türkiye tarafından 18.05.1954 tarihinde onaylanmıştır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa Konseyi'ne üye ülkelerde insan hakları ve temel özgürlükleri güvence altına alan uluslararası bir antlaşmadır. Sözleşme ile güvence altına alınan hakların uygulanmasını denetleyecek iki ayrı bağımsız organ kurulmuştur: Avrupa İnsan Hakları Komisyonu (1954) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (1959).

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Türkiye; 18 Mayıs 1954'te Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesini onaylamış 28 Ocak 1987'de bireysel başvuru hakkını tanımıştır. Mahkemenin zorunlu yargı yetkisini ise 28 Ocak 1990'da kabul etmiştir.

İslam Toplumun İlk İnsan Hakları Belgesi:Veda Hutbesi (632) Ey İnsanlar! İşte, kanlarınız, mallarınız ve namuslarınız da, yüce Rabbinize kavuşuncaya kadar, öyle mukaddestir ve doku- nulmazdır; bunlara tecavüz yasaklanmıştır . Ey İnsanlar ! İyi biliniz ki, câhiliyet devrine ait her çirkin âdet, ayaklarımın altındadır. Buna göre, câhiliyet devrinin bütün kan davaları kaldırılmıştır, hükümsüzdür. Kaldırdığım ilk kan davası da bize ait kan davalarından Abdulmuttalib'in torunu Râbia'nin (Hâris'in ) kan davasıdır. Her türlü riba (tefecilik/faizcilik) kaldırılmıştır. İlk kaldırdığım faiz, Abdulmuttalib'in oğlu Abbâs'ın faizidir . Ancak ana paranız size aittir, sizin hakkınızdır. Bundan dolayı ne fazla isteyip borçlulara zulmediniz, ne de hakkınızdan az alıp mazlum duruma düşünüz! Allah, faizin yasak olduğunu bildirmiştir . Dikkat edin! Her suç sahibi, kendi suçundan ancak kendisi sorumludur. Hiçbir câninin işlediği suçun cezasını evlâdı çekmez. Hiç bir evlâdın suçundan da babası sorumlu tutulamaz . Ey İnsanlar! Kadınların hakkında Allah'tan korkunuz. Çünkü siz onları, ancak Allah'ın bir emaneti olarak aldınız ve onları Allah adına söz vererek helâl edindiniz. Ey İnsanlar! Rabbiniz bir, babanız da birdir; hepiniz, Âdem'in soyundansınız. Âdem ise, topraktandır . Allah katında sizin en şerefliniz, en takva sahibi olanınız , Allah'ın emirlerini en çok yerine getiren, yasaklarından da en çok korkanınızdır. Ey İnsanlar! Allah'tan korkunuz. Sizin başınıza burnu ve kulağı kesik Habeşî biri amir/yönetici olarak atansa dahi, Allah'ın Kitab'ına uyduğu müddetçe, onu dinleyiniz ve ona itaat ediniz . İslam Toplumun İlk İnsan Hakları Belgesi:Veda Hutbesi (632)

BİZİM YUNUS Okumaktan mana ne, Kişi hakkı bilmektir;   Çün okudun bilmezsin,   Ha bir kuru emektir.                         Yunus Emre

KUŞAK HAKLAR (KLASİK HAKLAR) Yaşama ve özgürlük hakkı,Kölelik yasağı,İşkence yasağı Hukuk önünde eşitlik,Etkili bir hukuk yoluna başvurma hakkı Adil yargılanma hakkı,Mahremiyet hakkı,Seyahat özgürlüğü Vatandaşlık hakkı,Evlenme ve ailenin korunması hakkı Mülkiyet hakkı,Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü,İfade özgürlüğü Toplanma ve örgütlenme hakkı, Katılma hakkı 2. KUŞAK HAKLAR (SİYASAL SOSYAL HAKLAR) 3. KUŞAK HAKLAR ( DAYANIŞMA HAKLARI)‏

2. KUŞAK HAKLAR (SİYASAL SOSYAL HAKLAR) Çalışma, adil gelir ve sendika kurma hakkı,Dinlenme hakkı,Eğitim hakkı Kültürel yaşama katılma hakkı, Sağlık, beslenme ve konut hakkı, Grev ve toplu sözleşme hakkı

3. KUŞAK HAKLAR ( DAYANIŞMA HAKLARI)‏ Barış hakkı,Çevre hakkı,Halkların kendi kaderini tayin hakkı Gelişme hakkı, Herkesin insanlığın ortak mal varlığından yararlanma hakkı

Tüketici olarak haklarımız…

ÇOCUK OLARAK HAKLARIMIZ 18 yaşına kadar herkes çocuk sayılır Hiçbir çocuk insanlık dışı yöntemlerle yada aşağılanarak cezalandıramaz. 12 yaşından küçük çocukların ceza sorumluluğu yoktur. Bunlar hakkında ceza kovuşturması yapılamaz, ancak çocuklara özgü güvenlik tedbirlerine başvurulabilir. Yakalanan veya gözaltına alınan kişi 18 yaşından küçük ise, polis veya jandarma hiçbir adli işlem yapmadan yakalanan kişiyi derhal Savcılığa çıkarmak zorundadır. Çocukların savcılığa çıkarma işlemleri çocuk şubesi tarafından yapılır.

www.iha.com.tr (22.03.2009)

ARAMADA HAKLARIMIZ Eviniz aranmak isteniyorsa, Mutlaka -Yazılı- hakim kararı olup olmadığını sorunuz. Zaman ve yer unsurunu kontrol ediniz Acil durumlarda, Cumhuriyet Savcısının –Yazılı- emri ile de arama yapılabilir. Arama konusuna göre arama yapılır. Silah aranıyorsa cüzdana bakılmaz. Eviniz aranırken Savcı hazır değilse komşularınızdan 2 kişinin bulundurulmasını isteyebilirsiniz. Bunun aksi yapılan aramalar hukuken geçerli değildir.

KİMLİK SORMADA HAKLARIMIZ Polis veya Jandarma suç işlenmesini önlemek veya işlenmiş suçların faillerini yakalamak için sizden, kendisinin polis veya jandarma olduğunu belirleyen belgeyi gösterdikten sonra kimliğinizi sorabilir. Makul şüphe olmalı.

Makul (yeterli) şüphe var mı?

GÖZALTINA ALINDIĞINIZDA HAKLARIMIZ Gözaltına almak isteyen kişilerin kim olduklarını sorma, kimliklerini öğrenme, Gözaltına almak istemelerinin nedenini bilme, Gözaltına alındığınız, derhal istediğiniz bir yakınınıza bildirilmesini isteme, Gözaltına alındığınızda ücretsiz avukat isteme, Gözaltına kimlik bilgileriniz dışındaki konularla ilgili hiçbir açıklamada bulunmama yani susma hakkınız vardır.

GÖZALTI SÜRELERİ SINIRSIZ DEĞİLDİR. Gözaltı süresi yakalama anından itibaren 24 saati geçemez. Terörle Mücadele, Örgütlü Suçlarla Mücadele Kanunu ve teşekkül halinde uyuşturucu madde kaçakçılığı kapsamındaki suçlarda gözaltı süresi 48 saattir.(TMK.m.10) Gözaltına alınan kişi sayısı 3 veya daha fazla ise Cumhuriyet Savcısı 4 güne kadar yazılı emirle uzatabilir.

Anlatılan haklarınızdan birinin ihlal edildiği durumda, HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜ Anlatılan haklarınızdan birinin ihlal edildiği durumda, İç hukukta ve uluslararası hukukta hak arama yollarınız var.

İÇ HUKUK MEKANİZMALARI -Mahkemeler -savcılar -İnfaz hakimliği -Anayasa Mahkemesi

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi

ARAÇLARI DOĞRU KULLANMAK(!?)‏

BAŞARABİLİRİZ!