Uzm. Vet. Hekim Güney GÖKÇELİK MİKOPLAZMA ENFEKSİYONLARININ TEŞHİSİ VE SEROLOJİK İZLEME PROĞRAMLARININ ÖNEMİ Uzm. Vet. Hekim Güney GÖKÇELİK
SEROLOJİ AMAÇ Klinik belirtilerin varlığında erken tanıya yardımcı olur. Damızlıklarda monitoring ve sık takip gereken sürülerin tanımlanmasını sağlar.
SEROLOJİDE KULLANILIRLIK Belirleyici olması için: Klinik belirtilerle birlikte pozitif olması yada sürünün büyük bir yüzdesinin HI ve ELİSA testlerle pozitif bulunması gerekir. Birçok durumda pozitif ya da şüpheli serolojik bulguların kültür ve/veya PCR ile doğrulanması gerekecektir.
SEROLOJİDE DUYARLILIK (SENSİTİVİTE) Testin enfekte /sürüyü belirleme yetisidir (Yanlış negatif veriler olmamalıdır) Testin negatif sürüyü saptama yetisidir (Yanlış pozitif sonuçlar vermemelidir) SEROLOJİDE ÖZGÜLLÜK (SPESİFİTE)
HANGİ GÜNDEN BAŞLAYARAK ÖRNEKLEMELİ Bulaşmada temel ocak anaçlardır ( O halde yumurta vede civcivden giderek denetlenebilmelidir)
HANGİ SIKLIKTA ÖRNEKLEME Civcivden emin olunmalı, 11-12.haftalardan sonra başlayarak, Devamında,riskli yörelerde 3 ve izole bölgelerde 4-6 hafta ara ile
NE MİKTAR SERUM Yavaş yayılım nedeniyle fazla sayıda serum örneği gerekir ( % 5 oranında yada her sürüden 500 adet serum önerilir)
MİKOPLAZMA BULGULAMADA SEROLOJİK BAKILAR AGLÜTİNASYON HI ELISA
ÇABUK LAM AGG. TEST IgM antikorları detekte eder (7.günden sonra) Kolay, hızlı ve ekonomiktir fakat antijene bağlı olumsuzluklar sıktır. Ms ile müşterek epitopları vardır, kros aglütinasyon gösterebilir(Aksi daha seyrektir) Düşük spesifite
ÇABUK LAM AGG. TEST Donmuş serumlardan yapılan test yanılgılar oluşturabilir. Yağlı adjuvanlı İnaktif aşılamaların devamındaki 2-3 hafta içerisinde yanlış pozitiflikler beklenebilir. Negatifliği kesindir ama pozitiflikler konfirme edilmelidir Civcivlerde endike değildir Antijen üretiminde hatalar sıktır % 15 oranındaki pozitiflik kesin kabul edilip, izolasyona gidilmelidir.
TÜP AGGLUTİNASYON TESTİ IgM antikorları detekte edecektir Yanlış pozitiflikler yönlü daha emin sonuçlar beklenir Antijen üretimi problemdir
HI TEST IgG antikorları detekte edecektir Çok daha spesifiktir Düşük yada orta hassaslıktadır Enfeksiyondan 2–4 hafta sonrasında reaksiyon gözlenebilir Antijen üretimi problemdir (laboratuvarlar arası farklılıklar gözlenebilir)
ELISA TEST Öncelikle IgG detekte edecektir. (IgM ?) Yüksek sensiviteye sahiptir Spesifite kit markalarına göre değişkendir Özellikle genç damızlıklarda, şüpheli yada düşük pozitifliklerin % 5’i yanlış değerlendirilebilir; bunlar HI ile konfirme edilmelidir. (Hafif ve ağır zincirleri detekte edebilenler tercih edilmelidir.) Kit üretim farklılığı ve ortam şartları laboratuvarlar arası farklılıklar oluşturur.
TEŞHİSTE GÜÇLÜKLER Hangi metot kullanılırsa kullanılsın, klinik benzerlik ve/veya serolojik pozitifliklerin devamındaki girişim olmalıdır Serolojik testlerin erken uygulanması Orta güçteki suşların zayıf yanıtları Şimiyoterapötik uygulama sonrası izolasyon denenmesi Antijenik farklılıktaki suş saptanması
TEŞHİS Kültür PCR İmmünohistokimya
SAVAŞIM GÜÇTÜR Bir Dünya hastalığıdırlar Yüksek hastalık insidansı kapasitelidirler Endüstrinin en inatçı ve adaptasyon yeteneği yüksek patojenlerindendir Suşlar kolayca özellik değiştirebilirler Diğer enfeksiyonlarla işbirliği geliştirebilirler Konakçı hayvanda uzun süre canlı kalabilirler Teşhiste zorluklar yaşanır Kontrol ve eradikasyon programı uygulamak güçtür