Doç Dr Salih Pay GATA Romatoloji BD

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
Böbrek hastası ne zaman nefroloğa (nefrolojiye) yönlendirilmelidir?
Advertisements

BİRİNCİ BASAMAKTA HİPERTANSİYONA YAKLAŞIM
OSTEOPOROZ (KEMİK ERİMESİ)
Doz Ayarı İçin Online Veri Tabanları
T.C. İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ Arapgir Meslek YÜKSEKOKULU
DİYABETİK NEFROPATİNİN KLİNİK EVRELERİ
TEKHARF Alkol İçimi.
PRİMER BİLİER SİROZ DR ERİM GÜLCAN.
AKUT BÖBREK YETMEZLİĞİNDE DİYALİZ-DIŞINDAKİ TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Atlayarak Sayalım Birer sayalım
Diabetik Nefropati Son dönem böbrek yetmezliğinin 1/3 nedenidir ve görülme sıklığı hızla artmaktadır. Tip 1 DM otoimmün mekanizma; insülin ve C-peptit.
ÇOCUKTA HİPERTANSİYON
Böbrek Yetmezliği ve Tedavisi
KARACİĞER TRANSPLANTASYON ENDİKASYONLARI
Nurhak Merkez Sağlık Ocağına Başvuranlarda Proteinüri Risk Faktörleri
KIR ÇİÇEKLERİM’ E RakamlarImIz Akhisar Koleji 1/A.
Böbrek Yetmezliğinde ilaç tedavisi
HAZIRLAYAN:SAVAŞ TURAN AKKOYUNLU İLKÖĞRETİM OKULU 2/D SINIFI
Böbrek Fonksiyon Testleri
OSTEOARTRİT ETYOLOJİSİ VE PATOGENEZİ
HİPERÜRİSEMİ VE GUT TEDAVİSİ
Tip 2 Diyabette İnsülin Tedavisine Geçiş ve İzlem
OBEZİTE.
İlaç reseptör etkileşimi
Toksikoloji Akıl Kartları-1
Hafif persistan astımda düzenli tedavi: gerekli değildir Dr. Adile Berna DURSUN Özel Ankara Güven Hastanesi.
MENOPOZ VE BESLENME.
Yrd. Doç. Dr. Yasemİn ÇAYIR
LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ XI
Demir ne iş yapar? DNA, RNA ve protein sentezi Oksijen taşınması
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
ANTİTROMBOTİK AJANLAR
KAN TRANSFÜZYONLARI VE KOMPLİKASYONLARI
Metabolik Asidoz.
OLGU SUNUMU 2 B. Gemicioğlu
ASİT BAZ DENGE BOZUKLUKLARI ve ARTERİYEL KAN GAZI DEĞERLENDİRİLMESİ
Kötü Ovaryan Yanıtlı Olgularda DHEA Yeri ve Kullanımı
KRONİK BÖBREK HASTALIKLI HASTAYA YAKLAŞIM
Hazırlayan:Stj.Dr.Yasin YARDİBİ Prof.Dr.Itır YEĞENAĞA
ULUSAL DİYABET KONGRESİ KONSENSUS GRUBU
KADIN ÜREME ORGAN KANSERLERİ (ENDOMETRİUM,OVER )
PÜRİN VE PİRİMİDİN METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI
KRONİK BÖBREK HASTALIĞI TANI ve YAKLAŞIM
KARACİĞER FONKSİYON TESTLERİ
GUT HASTALIĞINDA KULLANILAN İLAÇLAR
Güncellemelerden Özetler
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME
SAYILAR NUMBERS. SAYILAR 77 55 66 99 11 33 88.
MAGNEZYUM METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI
Arter Kan Gazları: Örnek Olgular
Nükleik Asid Metabolizması
HİPERTİROİDİZM Tirotoksikoz;
7. Metabolik Sendrom Sempozyumundan Önemli Başlıklar
AKUT BÖBREK HASARI (AKUT BÖBREK YETERSİZLİĞİ)
Diferansiyel Denklemler
Osteoartrit Osteoartroz Dejeneratif Eklem Hastalığı
Plevral Sıvılar Olgular
PÜRİN NÜKLEOTİDLERİNİN SENTEZ VE YIKILIMI II
DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ
ÜRİNER SİSTEM TAŞ HASTALIKLARI
Nükleik asitler Yard. Doç. Dr. Ahmet ÇIĞLI.
Vaka-1 M.K.B. 60 yaşında erkek
Taş Oluşum Mekanizmaları
Faktör EKSİKLİKLERİNE BAĞLI KANAMALAR
OSTEOARTRİT ANTALYA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
İdrar tahlilinde neler test edilir ? Standart bir idrar tahlilinde test edilen kimyasal ve mikroskopik maddeler aşağıda sıralanmıştır. Bunların dışında.
VAKA SUNUMU Arş. Gör. Dr. Kevser AYAR KTÜ Tıp Fakültesi
Öğr. Gör. Dr. Ayşegül Öztürk Birge
Sunum transkripti:

Doç Dr Salih Pay GATA Romatoloji BD KRİSTAL ARTROPATİLER Doç Dr Salih Pay GATA Romatoloji BD

Kristaller Monosodyum Ürat Kristali (MSU) Kalsiyum pirofosfat dihidrat kristali (CPPD) Basic kalsiyum fosfat (BCP) Hidroksi apatit (HA) Tricalcium fosfat Octacalcium fosfat... Kalsiyum oksalat

Kristaller Monosodyum Ürat Kristali (MSU) Kalsiyum pirofosfat dihidrat kristali (CPPD) Basic kalsiyum fosfat (BCP) Hidroksi apatit (HA) Tricalcium fosfat Octacalcium fosfat... Kalsiyum oksalat

Pürin Metabolizması - Riboz-5-P + ATP PRPPS (fosforibozil pirofosfat sentetaz) Guanilik asit İnozinik asit Adenilik asit HGPRT (hipoksantin guanin fosforibozil transferaz) Hipoksantin KO - Allopürinol Ksantin KO (ksantin oksidaz) Ürikaz Ürik asit Allantoin + CO2 7

Ürik Asit Düzeyleri ÇOCUKLUK ERİŞKİN <5,0 mg/dL %5-8 hiperürisemi 15-20 yıl %10-20 Gut artriti 10-15 yıl ERİŞKİN Ürat  Toföz Gut

Hiperürisemi Etyolojisi ÜRİK ASİT YAPIM FAZLALIĞI (%10) Primer hiperürisemi İdiyopatik HGPRT eksikliği PRPP sentetaz hiperaktifliği Sekonder hiperürisemi Diyet Hücre yıkımı (hematolojik hast.) Artmış ATP yıkımı Glikojen depo hastalıkları Fruktoz alımı Doku hipoperfüzyonu Ağır egzersiz Alkol ÜRİK ASİT ATILIM AZLIĞI (%90) Primer hiperürisemi İdiyopatik Sekonder hiperürisemi Azalmış renal fonksiyon Tübüler ürat sekresyon inhibisyonu (örn: laktik asidoz) Artmış tübüler ürat reabzorbsiyonu (dehid., diüretik) Mekanizması tam bilinmeyen Hipertansiyon Hiperparatiroidi İlaç (siklosporin, pirazinamid, etambutol, düşük doz aspirin) Kurşun zehirlenmesi 11

Gut: Epidemiyoloji Erkek/kadın oranı: 65 yaş=4/1 >65 yaş=3/1 Hiperürisemi (♀ >6,0 mg/dL, ♂ >7,0 mg/dL): % 2,3 - 17,6 Gut hastalığı insidansı: 0,22 - 0,35/1000 kişi/yıl Gut hastalığı prevalansı: 1,6 - 13,6/1000 kişi En sık: erkekte 40-50, kadında >60 yaşında Serum ürik asit düzeyine göre yıllık insidans: 9,0 mg/dl %4,9 7,0-8,9  %0,5 <7,0  %0,1 Am J Med 1987; 82: 421-6. J Rheumatol 2004; 31: 1582-7. 5

Gut Hastalığı Sıklığı Artıyor Rochester’da yıllık gut hastalığı insidansı: 1977-1978= 45/100.000 1995-1996= 62,5/100.000 Diüretik kullanımına bağlı gut h. sıklığında değişim yok >75 yaşta 1000 kişi için prevelans 1990’da=21 1999’da=41 J Rheumatol 2002; 29: 2403-6. J Rheumatol 2004; 31: 1582-7.

Gut Hastalığı Sıklığını Artıran Nedenler Uzun yaşam Hipertansiyonda artış Diyet Obezite ve metabolik sendromda artış KBY’de artış Kalp yetmezliği hastalarının uzun yaşaması Diüretik ve düşük doz aspirin kullanımında artış Kanserli hastalarda artış Osteoproz için östrojen kullanımında azalma Arthritis Rheum 2004; 50: 2400-14.

Gut Artriti Oluşması SS’da ürat süpersatürasyonu presip. gerekli, yeterli değil Eklemde presipitasyonu kolaylaştıran faktörler: Eklem sıcaklığının düşmesi SS’ da pH’nin düşmesi SS’ da proteoglikan, gammaglobülin, tip I kollajen Travma Yaşlılık ÜA’in proteinlere bağlanmasının azalması 14

Gut Hastalığında İnflamatuar Yanıt Ürat kristalleri C5a LTB4 IL-8 MAPK NF-κB + Kristale bağlı Apoprotein-B Mediyatör salınımı -C1q,C1r,C1s -Fibronectin -Fibrinojen -IgG -Lizozomal enz. -O2 radikalleri -TGF-ß -PGE2 -IL-1, IL-6, IL-8 -TNF-alfa Kristallerin aktive ettiği hücreler: -Nötrofil -Makrofaj -Kondrosit -Sinoviyal hüc. -Endotel -Sıcaklık artımı -Dolaşım hızlan. -Kristal yıkımı -Steroid salınımı -IL-10 -PG D -Makrofaj cevapsızlığı -Enflamasyon -Eklem hasarı -Sistemik bulgu -Akut faz cevabı 13

Asemptomatik Hiperürisemi Gut hastalığı veya ürolitiyaz olmadan ÜA yüksek Yaşlanmakla birlikte hiperürisemi sıklığı artar Kalıtımın hiperürisemiye etkisi ~%40’dır Kadınlarda, östrojen etkisi ile, menopoz öncesi nadir Yale J Biol Med 2001; 74: 151-7. Human Genetics 2000; 106: 355-9. 6

Ürik Asite Bağlı Patolojiler Ürolitiyaz Nefropati Artrit Ürik asit Tofüs Hipertansiyon? Kardiyovasküler hastalık?

Gut Hastalığı TANIM: MSU kristallerinin yol açtığı inf. cevapla oluşan hastalık KLİNİK BULGULAR: Hiperürisemi Tekrarlayan artrit atakları Tofüs Gut nefropatisi Ürik asit taşı 3 3

Akut Gut Artriti Birinci atak erkekte >30, kadında >50 30 yaşından erken görülen atak enzim defekti düşün Birinci atak >%80 tek eklem ve gen. I. MTF’de (podagra) Diğerleri: AB, topuk, diz, EB, parmaklar ve dirsek Yaşlı kadınlarda HN’lerinin üzerinde gut artriti olabilir Enfeksiyon hastalığı kliniği olabilir

Akut Gut Artriti Atak gen. sabah, eklem kızarık, sıcak ve çok duyarlı Tx (-) 1-2 günde hafifler, gen. 7-10 gün, en geç 3 hf Sıklıkla selülit tanısı: Deri bütünlüğü bozulmaz Hızlı ve genellikle gece-sabah başlar Eklem çevresinde tutulum var Reaktif LAP yok Sıklıkla benzer atak hikayesi var SS’da ürat kristali görülür

İnterkritik Gut Gut atakları arasındaki asemptomatik dönem İkinci atak %78 ilk 2 yıl içinde Ataklar arası süre giderek kısalır Sonraki ataklar değişik eklemlerde, hatta omurga ve sakroiliak eklemlerde ve poliartiküler

Poliartikular Gut Artriti Başlangıçta nadir, tekrarlayan ataklarla artar Poliartiküler gut artritinin sık görüldüğü hastalar: Miyelo- ve lenfoproliferatif hastalıklara sekonder gut h. Siklosporin alan hastalar Diüretik kullanan osteoartritli yaşlı hastalar Hastalarda gezici poliartiküler tutulum olabilir Tx. edilmeyenlerde 10-15 yıl içinde kronik toföz gut

Kronik Toföz Gut Tx. ile sıklığı azaldı Yaygın tofüs, erozyon ve deformite El tutulumu RA ile karışır Hikaye DİF tutulumu RF (-) Erozyon görünümü Töfüslerde kristal

Işık/Polarize Işık Mikroskobunda CPPD/MSU Kristalleri

Işık Mikroskobunda MSU Kristalleri

Işık Mikroskobunda CPPD Kristalleri

Işık Mikroskobunda Kalsiyum Oksalat Kristalleri

Polarize Işık Mikroskobu

Polarize Işık Mikroskobunda MSU Kristalleri

Polarize Işık Mikroskobunda MSU Kristalleri

Polarize Işık Mikroskobunda CPPD Kristalleri

Polarize mikroskopta zayıf pozitif refle veren CPPD kristali Song ve ark J Korean Med Sci 2003

Asemptomatik Hiperürisemi Tedavi Diyet Ürik asiti yükseltecek ilaçlardan kaçınma Uzun süreli tedavinin yararı belirsiz Rutin olarak ilaçla tedavisi önerilmez İlaçla tedavisi: Ağır hiperürisemi (♂ > 13 mg/dL, ♀ > 10 mg/dL) Belirgin hiperürikozüri (ürik asit atılımı > 1100 mg/gün) Tümör lizisine neden olabilecek rt veya kt

Gut Hastalığında İlaçdışı Öneriler Pürinden fakir diyet Özellikle kırmızı et, sakatat ve deniz ürünleri Diyet ile ürik asit ~1 mg/dL azalır Alkol almama Özellikle bira Zayıflama Uygun diyetle 7,7 kg zayıflama ürat seviyesini %17 azaltır Travmadan kaçınma Dehidratasyonun önlenmesi Bazı ilaçları kullanmama: Aspirin, diüretikler, etambutol, pirazinamid, siklosporin Ann Rheum Dis 2000; 59:539-43. N Engl J Med. 2004; 350: 1093-1103. Lancet 2004; 363: 1277-81. 21

Gut Hastalığında Diyet Kırmızı et ve deniz ürünleri gut artriti riskini artırır Süt ve süt ürünleri gut artritini azaltır Bitkisel proteinler gut artritini artırmıyor N Engl J Med. 2004; 350: 1093-1103.

Gut Hastalığında Alkol Bira, gut artriti için en riskli içki Likör kullanımı orta derecede risk Şarap (< 1/6 büyük şarap/gün) gut h. için risksiz Lancet 2004; 363: 1277-81.

Gut Hastalığı Tedavisinde İlaç Akut atak tedavisi Nonsteroid antienflamatuvar ilaçlar (NSAİİ) Kolşisin Kortikosteroid Proflaktik tedavi Antienflamatuvar: NSAİİ Ürikozürik Probenesid Sülfinpirazon Benzbromaron Ürik asit yapımını azaltan Allopürinol 22

Gut/Hiperürisemide Profilaksi Sık atak oluyorsa ( >2/yıl) Nefropati, ürolitiyaz saptanmışsa Tofüs varsa Hasta siklosporin kullanacaksa Ürik asit yapımını artıran hastalık varsa Arthritis Rheum 2004; 51: 321-5. 20 20

Profilakside Allopürinol Profilakside en sık kullanılan ilaç Genellikle 300 mg/gün dozunda kullanılır Bu dozda hastaların %85’inde ÜA düzeyi normalleşir Başlangıçta (en az 3 ay) kolşisin, akut atak riskini azaltır Tofüs varsa ürik asit < 5,0 mg/dL olması tercih edilir Yaşlılarda, KBY hastalarında, 50-100 mg/gün başlanmalı Yan etkileri: Dispepsi, başağrısı, ishal, deri lezyonları Allopürinole bağlı aşırı duyarlık reaksiyonu %25 ölüm Br J Clin Pharmacol 1988; 26: 423-8. 25

Allopürinole Bağlı Aşırı Duyarlık Rx Ağır olmayan aşırı duyarlık reaksiyonu olana desensitizasyon denenebilir %50 başarı Allopürinol az dozdan (10 mg/gün) başlanıp artırılır Biyoaktif metabolit olan oksipürinol verilebilir Hastaların %50’si tolere eder Türkiye’de yoktur Arthritis Rheum 2001; 44: 231-8. 25

Losartan, Fenofibrat ve Ürik Asit Losartan (Cozaar®) ürikozürik etkili Losartan ürik asiti: 1x50 mg/gün dozunda %9,1 2x50 mg/gün dozunda %10,6 azaltıyor Losartan, fenofibrat (Lipofen®) ile birlikte verildiğinde ürik asit daha belirgin düşüyor Lipofen® 200mg/gün + losartan 50 mg/gün, ürikasiti %12,5 düşürüyor Losartan ile idrar pH   taş oluşumu ↓ J hypertens. 2002; 20: 347. J Cardiovasc Pharmacol Ther 1999; 34: 60-3.

Gut Tedavisi ve Ürikaz Ürikaz; ürik asiti allantoine dönüştürür Ürik asit + 2H2O + O2 → Allantoin + CO2 + H2O2 Allantoinin çözünürlüğü fazla böbrekten kolayca atılır Ürikaz geni insanda inaktif Rekombinant aspergillöz ürikazı tümör lizisi önlemede, tek doz uygulama olarak, FDA’dan onay aldı Ürikazın sorunları: Aşırı immünojenik H2O2 in vitro hücre transformasyonu yapar G-6-PD eksikliği olanda hemoliz yapar Ann Pharmacother 2003; 37: 1047-54. 25

Yaşlılarda Gut Hastalığı Cinsiyet farkı az Risk faktörleri: Diüretik kullanımı Erkekler için alkol Düşük doz aspirin Renal yetmezlik Yapım fazlalığına bağlı hiperürisemi çok nadir Akut gut atağı daha az Poliartiküler, subakut-kronik artrit fazla, üst ekstremite tutulumu sık, erozyon sık, el ve dirsekte tofüs fazla Drugs Aging 1998; 13: 229-43.

Yaşlılarda Gut Hastalığı Yaşlı, OA’li bayan h. HN ve BN üzerinde artrit ve tofüs Hipertansiyon Kalp yetmezliği Böbrek yetmezliği Diüretik kullanımı Ürik asit taşı nadir NSAİİ olarak COX-2 selektifler dikkatli kullanılmalı Kolşisinin yan etkisi fazla, düşük doz verilmeli Akut gut artriti Tx’de KS kullanım endikasyonu daha fazla Allopürinol düşük doz başlanmalı Drugs Aging 1998; 13: 229-43.

Transplantasyon ve Gut Siklosporinin gut artritini artırıcı etkileri: Ürik asit atılımını  Hipertansiyon GFR  İnterstisiyel nefrit Siklosporin kullanan transplantasyon hastalarında: %80 hiperürisemi %10 hastada ilk yıllarda gut artriti Tofüs oluşumu sık ve yaygın Kolşisin toksisitesi fazla J Am Soc Nephrol 2000; 11: 974-9.

Transplantasyon ve Gut Akut artrit tedavisinde: Opioid, parasetamol, kolşisin ve kortikosteroid NSAİİ kullanımından kaçınılmalıdır Profilaktik tedavide: Allopürinol verilen hastaların AZA dozu %25-50  J Am Soc Nephrol 2000; 11: 974-9.

Kalp Yetmezliği ve Gut Tüm diüretik ilaçlar ürik asit atılımını azaltır Furosemid 5 mg/gün, hidroklorotiyazid <25 mg/gün, ürik asit düzeyinde önemli değişiklik yapmaz KY’de alkol ve şişmanlık gut artritinden daha fazla sorumlu NSAİİ’lar su ve tuz tutulumu yaparlar Kısa yarı ömürlü ilaçlar düşük dozda Ağrı için parasetamol ve opiodlar Atak tedavisinde parenteral-oral-intraartiküler KS Int J Clin Pharmacol 1998; 15: 644-9.

Kronik Böbrek Yetmezliği ve Gut KBY  monosit fonksiyonu   sitokin salınımı   artrit  Hemodiyaliz h.larında kolşisin ve NSAİİ’lardan kaçınılmalı Akut artritte kortikosteroidler, parasetamol kullanılabilir Atak önlemek için allopürinol azaltılmış dozlarda verilir N Engl J Med 2003; 349: 1647-55.

Kristaller Monosodyum Ürat Kristali (MSU) Kalsiyum pirofosfat dihidrat kristali (CPPD) Basic kalsiyum fosfat (BCP) Hidroksi apatit (HA) Tricalcium fosfat Octacalcium fosfat... Kalsiyum oksalat

CPPD: Tanım Artikülar kartilajda CPPD kristallerinin depolanması ile karakterize Tipik radyografik görüntü intraartikülar kalsifikasyon: kondrokalsinozis Sinoviyal sıvıda CPPD kristalleri gösterilir Akut/kronik artropati başta olmak üzere çeşitli klinik tablolar ile karakterize

CPPD: Sekonder Nedenler Yaşlanma Asemptomatik kondrokalsinozis veya OA ile İdiopatik Ailesel Endokrin ve metabolik hastalıklar: Hiperparatiroidizm Hemokromatozis Hipofosfatazya Hipomagnezemi

CPPD: Prevalans Kondrokalsinozis: Kırk yaşın altında seyrek Genel populasyonda 65-75 yaş arasında % 10-15 Seksen yaş üzerinde % 40’tan fazla Agudelo CA ve Wise CM: Rheumatic Disease Clinics of North America, 2000

Kalsifikasyon Mekanizmaları İnhibitörler TNAP Osteopontin Mediatörler NPP1 ANK ePPi Kemik mineralizasyonu Artikülar kalsifikasyon

Kalsifikasyon Mekanizmaları: ePPi’nin Rolü Ekstrasellüler inorganik pirofosfat (ePPi) düzeyi Protein Gen NPP1 Enpp1: Nükleozid trifosfat pirofosfohidrolaz, PPi sentezi (PC-1) TNAP Akp2 : PC-1’in doğal antagonisti ANK Ank : Multipass transmembran PPi transporter OPN Opn : Mineralizasyon inhibisyonu Genel kural: Kondrositlerin aşırı ePPi yapımı: CPPD depolanması ePPi yetersizliği ise: HA depolanması ile ilişkili Johnson ve ark Am J Physiol Regul 2000. Hessle ve ark Proc Natl Acad Sci USA 2002

Harmey ve ark. Am J Pathol 2004

ePPi Yetersizliği ve HA Kalsifikasyonu Hiperostosis, hiperkalsifikasyon: Homozigot ank mutasyonlu farelerde (ank/ank veya ank-/- mouse) NPP1 yetersiz (tiptoe walking mice) veya mutant (PC-1 knockout mice, Enpp1-/-mice) Kraniyometafizyal displazi: Kraniyofasial kemiklerde dansite artışı ve uzun kemik metafizlerinde hiperosotozis İdiopatik infantil arteriyel kalsifikasyon: Periartiküler ve arterial HA formasyonu (ilk 2-3 yaşlarda) Ho et al. Science 2000, Nurnberg et al. Nat Genet 2001, Okawa et al. Nat Genet 1998, Rutsch et al. Am J Pathol 2001,

ePPi ve CPPD Kalsifikasyonu Kondrokalsinozis: ANKH mutasyonu kondrokalsinozisli İngiliz, Fransız, Amerikan ve Arjantinli ailede gösterildi TNAP (Akp2-/-) knockout mice infantil hipofosfatazya için model Hipofosfatazya: PPi’i Pi’ a dönüştüren doku nonspesifik form ALP eksikliği Pendleton et al Am Hum Genet 2002, Williams et al. Am Hum Genet 2002

ank ve ANKH Mutasyonlarının Hipotetik Fonksiyonel Sonuçları PPi Normal fonksiyon Fonksiyon artışı Fonksiyon kaybı PPi homeostazı: HA inhibe edilir HA birikimi: ank fare CMD CPPD birikimi

ank ve ANKH Mutasyonları M48T P5L Ins+4 NH2 CPPD CMD ank/ank Ank fare COOH H ü c r e d ı ş ı H ü c r e i ç i

ePPi ve CPPD Kalsifikasyonu CPPD ile İlişkili Metabolik Hastalıklar PPi düzeylerinde artış A- ALP tarafından PPi yıkımında azalma: ALP düzeyinde azalma: Hipofosfatazya Ca, bakır, demir gibi ALP inhibitörleri: Kr. hiperkalsemi, Wilson h, Hemakromatozus Mg gibi ALP kofaktör yetersizliği: hipomagnesemi; diyet, kronik diare... B-PPi yapımında artış Adenilat siklazın kronik stimulasyonu: Hiperparatiroidizm Kondrositler tarafından PPi yapımının uyarılması: vit A, TGF-... Kalsiyum konsantrasyonunda artış Kristal solubilitesinde azalma: hipomagnezemi Timms ve ark Rheumatology 2002

Kalsifikasyon Mekanizmaları: ePPi’nin Rolü Yaşlanmada izlenen sporadik CPPD ile: Kondrositlerde aşırı NPP1 aktivitesi Kondrositlerin aşırı PPi yapımı Kartilajın PPi ile süpersaturasyonu ilişkili Pay ve Terkeltaub. Curr Rheumatology Reports 2003

Patogenez Kristal depolanması ile kartilaj harabiyeti (primer OA’dan farklı) EB, omuz, AB gibi atipik eklem tutulumu ile karakterize Diz artroplastisi esnasında %60 oranında kristal pozitif Kristal bulunması radyografik skor ve dejenerasyon ile korele1,2 1Derfus et al. J Rheumatol 2002, 2Nalbant et al. Osteoartrit Cartilage 2003

EKLEM YAPILARINDA HARABİYET Misra RP. CMLS 2000 Kalsiyum içeren kristaller CPPD, BCP Direkt pathway Parakrin pathway Fibroblast benzeri Sinoviosit Sinoviyal lining hücre stimulasyonu Monosit/ Makrofaj Sinoviyal hücre proliferasyonu İnf. mediatör ve sitokin sekr. TNF-, İL-6 vd Kondrositlerin uyarılması BCP endositozu MMP-1, MMP-13 sekresyonu NO sentezi EKLEM YAPILARINDA HARABİYET Matriks yıkan molekül yapımı MMP, PG’ler ve Mitogenez

CPPD: Klinik Asemptomatik Akut Psödogut (%25) Progresif osteoartrit benzeri eklem dejenerasyonu (Psödoasteoartrit) Psödoromatoid Artrit (%5) Kronik destrüktif artropati (Psödonöropatik Eklem)

CPPD: Periartikülar ve Aksiyel Tutulum Canhae ve ark1 vakaların %52’de periartikülar tutulum KTS %24 Omuz periartriti %20 Daha az sıklıkla Anserin bursit ve epikondilit AS’e benzer tablo ve lomber faset eklemlerinde psödogut2,3 1Canhae ve ark. Clin Rheumatol 2000. 2el Maghraoui ve ark. Clin Exp Rheumathpl 1999. 3Fujishiro ve ark. Spine 2002

CPPD: Tümoral Kitle Tumoral CPPD1: % 61 Sentral (baş-boyun): Ağrılı kitle ve nörolojik bulgu %39 Periferik (Eks.):Ağrısız kitle, şişlik, gut benzeri artrit TME %37, Servikal omurga %22, El %18 Periodantal bölge ve Servikotorasik omurga tutulumu sık2 Lig. flavumun etkilenmesi ile servikal miyelopati Periodantal kitle/Atlasın transvers lig: foraman magnum send Atlantoaksiyel tutulum ile odontoid kırık Orta-ileri yaş kadın hastalarda ve Japonlarda daha sık gibi.. 1Yamakawa ve ark. Pathology 2001 2Muthukumar et al. Neurosurgery 2003

C: T1-MR: transvers lig intermediate sinyal yoğunlğu (kısa ok) Kadavra örneklerinde; A: X-ray: transvers lig kalsifikasyon, B: BT: Retroodontoid bölgede kalsifikasyon C: T1-MR: transvers lig intermediate sinyal yoğunlğu (kısa ok) D: T2-MR: transvers lig düşük sinyal yoğunlğu E: Patolojik F: mikroskobik görüntü Kakitsubata ve ark Radiology 2000

Kakitsubata ve ark Radiology 2000 56 yaşında CPPD’li hasta BT A:Odontoid proçes çevre kalsifikasyon (düz ok), AA eklem aralığında daralma ve destrüksiyon B: Periodontoid kals (kısa ok), kistik değişiklikler (eğri ok), odontoid kırık (uzun ok) MR: C:T1, D:T2 C,D: Medulla spinalise bası yapan retroodontoid kitle Kakitsubata ve ark Radiology 2000

CPPD: Tanı Kristal incelemesinde zamanlama: 40C saklanan örnekler 24 ve 72 saatte taze örneklere eş düzeyde1 Taze olmayan örneklerde Gram ve Diff Quick boyama yararlı2,3 Dokularda CPPD tespiti: HE güçlü asiditesi nedeniyle dekalsifikasyona neden olur Mayer’s hematoksilen ile boyama süresi 3 dk’dan az tutulmalı4 Bu amaçla Alizarin Red S boyamada alternatif gibi5 1Galvez ve ark. Ann Rheum Dis 2002, 2Petrocelli ve ark. Clin Rheumatol 1998. 3Selvi ark. Ann Rheum Dis 2001. 4Ohira ve ark Ann Rheum Dis 2001 5Yamakawa ve ark. J Rheumatol 2003

DQ boyama, polarize ışık mikroskobu Selvi ark. Ann Rheum Dis 2001

DQ boyama, polarize kompanse ışık mikroskobu Selvi ark. Ann Rheum Dis 2001

CPPD: Tanı Dizlerde bilateral menisküs ve radioulnar eklemde triangular ligament kalsifikasyonu oldukça karakteristik radyolojik bulgu Radyolojik bulgular klinik ve patolojik bulgular ile korele olamayabilir Diz artroskopisi çalışmasında %39,2 oranında korelasyon1 BT, MRG ve US öz. dizde CPPD depolanmasını göstermede yardımcı2 1Fisseler-Eskhoff ve ark. Artroscopy 1992 2Steinbach ve ark Curr Probl Diagn Radiol 2000

Diz (a), bilek (b), omuz (c) ve dirsekte (d) kalsifikasyon Song ve ark J Korean Med Sci 2003

CPPD: Tedavi Psödogut tedavisi akut gut artritine benzer özeliklerde: Eklemin istirahati, NSAİD ve intraartiküler steroid temel tedavi unsurları Kolşisin akut atakta kullanılabilir, yaşlı populasyonda riskli 0.5 mg günde 1 veya 2 doz profilakside etkili İM triamsinolon (60 mg) 1 veya 2 doz1 İM veya SK ACTH (40 Ü) 1Roane ve ark J Rheumatol 1997 2Ritter ve ark J Rheumatol 1994

CPPD: Tedavi Kronik ağrı ve inflamasyon: Fizyoterapi, analjezik, kolşisin, NSAİD Psödoromatoid artrit formunda: Hidroksiklorokin etkili?1 MTX ile sınırlı çalışma, potansiyel olarak etkili Kalsifikasyonun azaltılması/önlenmesi: Magnezyum: Hipomagnezemiye bağlı CPPD’de etkili2 Probenesid: ank ve TGF-’a bağlı ePPi artışını önler3 Polifosfatlar: CPPD kristallerinin çözünmesine neden olur4 3Rosenthal ve ark J Rheumatol 1994 4Cini ve ark Ann Rheum Dis 2001 1Rothschild B, Yakaobov LE. Compr Ther 1997. 2Smilde ve ark J Rheumatol 1994

Kristaller Monosodyum Ürat Kristali (MSU) Kalsiyum pirofosfat dihidrat kristali (CPPD) Basic kalsiyum fosfat (BCP) Hidroksi apatit (HA) Tricalcium fosfat Octacalcium fosfat... Kalsiyum oksalat

BCP: Klinik Akut kalsifik periartrit-tendinit-bursit OA’nın ciddi formu ile birliktelik Destrüktif artrit (Milwaukee Omuz-Diz Sendromu)

BCP: Klinik CPPD’nin tersine genellikle periartikülar kalsifikasyon ile karakterize Periartikülar yumuşak doku kalsifikasyonu asemptomatik olabilir Akut kalsifik periartrit-tendinit-bursit klinik tabloları Omuz tutulumu sık, 1. MTF (psödopodogra) özellikle bayanlarda

BCP: Klinik CPPD gibi BCP’de OA’lı hastaların SF, kartilaj ve sinoviyal membranlarında yer alır, eklem hasarı ve semptomlarda rol oynar OA’lı hastaların SF’de %30-60 pozitif (AlizarinS veya EM) OA’da radyolojik skor ile korele Halverson ve ark. Ann Rheum Dis 1986

BCP: Tedavi Kalsifikasyonun önlenmesi: PPi anolog fosfositrat* İnsan mitokondrisinde bulunan doğal bir bileşik HA kristal yapımını inhibe eder Semptomatik Tedavi: sıklıkla başarısız, Eklemin aspirasyonu ve İA KS yararlı Akut periartrit: Analjezik, NSAİD, İA KS, Fizyoterapi Cheung HS. Curr Rheumatol Rep 2001

Kristaller Monosodyum Ürat Kristali (MSU) Kalsiyum pirofosfat dihidrat kristali (CPPD) Basic kalsiyum fosfat (BCP) Hidroksi apatit (HA) Tricalcium fosfat Octacalcium fosfat... Kalsiyum oksalat

Kalsiyum Oksalat Kristal Artriti Sadece böbrek yetmezlikli hastalarda gösterildi Akut ve kronik artit tarzında en sık diz ve el eklemlerinde Sinoviyal sıvı lökosit sayısı genellikle 2000/mm3 ten az Kristal çevresinde granülomatoz inflamasyon tarzında

Özet Gut tipik olarak orta yaşlı erkeklerde başlayan günümüzde ileri yaşlarda da gittikçe artan prevalansa sahip bir hastalık CPPD ise daha çok yaşlı populasyonda ortaya çıkan klinik bir antite Her ikisininde ailesel olma özelliği olmasına karşın vakaların çoğunluğu sporadik Kristallere bağlı artirtlerin tanısının doğru olarak konulması özellikle yaşlı hastalarda gereksiz tanı testleri ve tedavilerin yapılmasını önler Klinik prognozları iyi olan bu hastalıkların uygun tedavisi yaşam kalitesinin artması açısından da önem taşımaktadır