YATIRIMLARA YÖNELİK DEVLET YARDIMLARI Süleyman SÖZERİ TİCARET ATAŞESİ T.C. ŞİKAGO BAŞKONSOLOLUĞU
SUNUM İÇERİĞİ Makro Ekonomik Gelişmeler Yatırımlarda Devlet Yardımları İkili Ekonomik ve Ticari İlişkiler
(Satın Alma Paritesine Göre MG, Trilyon Dolar, 2009T) BÜYÜKLÜK SIRASINA GÖRE DÜNYA EKONOMİLERİ (Satın Alma Paritesine Göre MG, Trilyon Dolar, 2009T) KAYNAK: IMF, World Economic Outlook
BÜYÜKLÜK SIRASINA GÖRE AVRUPA EKONOMİLERİ (Satın Alma Paritesine Göre MG, Trilyon Dolar, 2009T) KAYNAK: IMF, World Economic Outlook
DEMOGRAFİK YAPI Source: UN
DEMOGRAFİK YAPI 2050 Kaynak: UN
KİŞİ BAŞINA MİLLİ GELİR (USD) Kaynak: TURKSTAT 7
NÜFUS BÜYÜME TAHMİNLERİ Kaynak: UNDP World Population Prospects 8
MİLLİ HASILA BÜYÜME ORANLARI Kaynak TUİK 9
İSTİHDAMIN SEKTÖREL DAĞILIMI 2002 2008 Source: TUİK
İŞTEKİ DURUMU GÖRE İSTİHDAM EDİLENLER 2002 2008 Source: TURKSTAT
İŞSİZLİK ORANI (%) Source: TURKSTAT 12
ENFLASYON ORANI % Kaynak: TUİK
İHRACAT (MİLYAR $) Source: TURKSTAT 14
TURKIYE’NİN DIŞ TİCARTİ İHRACATIN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI (2009) İhracatın önemli bir kısmını sanayi ürünler i oluşturmaktadır. Sanayi Ürünleri %86 Tarım Ürünleri Madencilik Ürünleri %11 %3
TURKIYE’NİN DIŞ TİCARETİ İHRACATIMIZDAKİ BAŞLICA KALEMLER 2009 Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 17 milyar dolar Hazır Giyim ve Konfeksiyon 13,3 milyar dolar Demir Çelik Ürünleri 11 milyar dolar Elektrik-Elektronik 8,6 milyar dolar Makina ve Aksamları 6 milyar dolar Demirdışı Metallar 5 milyar dolar
TÜRKIYE’NİN DIŞ TİCARETİ İHRACATTA ÜLKELER 2009 (MİLYAR DOLAR) ALMANYA 9,8 FRANSA 6,2 İNGİLTERE 5,9 İTALYA 5,8 IRAK 5,2 5. İSVİÇRE 3,9 6. ABD 3,3 7. RUSYA 3,2 8. BAE 2,9 9. İSPANYA 2,8
İTHALAT (MİLYAR $) 69,3 Source: TURKSTAT 18
TÜRKIYE’NİN DIŞ TİCARETİ İTHALATIMIZDAKİ BAŞLICA KALEMLER 2009 Mineral Yakıtlar 29,9 milyar dolar Makina ve Cihazlar 29,3 milyar dolar Demir Çelik Ürünleri 11,3 milyar dolar Ulaşım Araçları ve aksamları 8,9 milyar dolar Plastik Maddeler 6,9 milyar dolar Eczacılık ürünler, 4 milyar dolar
TÜRKIYE’NİN DIŞ TİCARETİ İTHALATTA BAŞLICA ÜLKELER 2009 (MİLYAR DOLAR) RUSYA 1 9,7 ALMANYA 14,1 ÇİN 12,6 ABD 8,6 İTALYA 7,7 6. FRANSA 7,1 7. İSPANYA 3,8 8. İNGİLTERE 3,5 İRAN 3,4 UKRAYNA 3,2
YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI 1,1 Source: TURKSTAT 21
SUNUM İÇERİĞİ Makro Ekonomik Gelişmeler İhracatta Devlet Yardımları İkili Ekonomik ve Ticari İlişkiler
YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI Bölgesel Yatırımlar Ar-ge Yatırımları Çevre Yatırımları Büyük ölçekli yatırımlar
YATIRIM DESTEĞİNDE BÖLGELER
SABİT YATIRIM TUTARI VE ASGARİ KAPASİTELER I inci ve II nci bölgelerde yapılacak yatırımlarda: 1 milyon Türk Lirası, III üncü ve IV üncü bölgelerde yapılacak yatırımlarda:500 bin Türk Lirası olması gerekmektedir
TEŞVİK İÇİN MÜRACAAT MERCİ Hazine Müsteşarlığı:Yabancı sermayeli yatırımlar, büyük ölçekli yatırımlar, bölgesel uygulamalar kapsamındaki yatırımlar ile Ar-Ge ve çevre yatırımları ve sabit yatırım tutarı 8 Milyon TL aşan yatırımlar Sanayi odaları: 8 Milyon TL altında yatırımlar
MÜRACAAT İÇİN BELGELER Müracaat dilekçesi Noter tasdikli imza sirküleri Yatırım Bilgi Formu Başvuru Harcı Firmanın sermaye yapısını gösteren belge SGK alınan borcu olmadığına ilişkin yazı Çevresel etki değerlendirme kararı
DESTEK UNSURLARI Gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, 1. VE 2. BÖLGELER 3. VE 4. BÖLGELER Gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, Vergi indirimi, Yatırım yeri tahsisi Sigorta primi işveren hissesi (31/12/2010 tarihine kadar) Gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, Vergi indirimi, Yatırım yeri tahsisi Sigorta primi işveren hissesi Faiz desteği
DESTEK UNSURLARI Büyük Ölçekli Ar-ge ve Çevre Gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, Vergi indirimi, Yatırım yeri tahsisi Sigorta primi işveren hissesi (1. ve 2. Böl. 31/12/2010 tarihine kadar) Gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, Faiz desteği
GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ Kullanılmış Makine İthalatında görevli kamu kuruluşlarınca tesisin alınacağı firmanın iştigal konusunu gösteren yazı Makine ve teçhizatları, tesisin ekonomik ve teknolojik olarak çalışabilecek durumda olup olmadığını belirten onaylanmış belge Onayların belirtilen yetkililere ait olduğunun ilgili ülkelerdeki Türk Konsolosluğunca da tasdik edilmesi
KDV İSTİSNASI Teşvik belgesini haiz yatırımcılara teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri katma değer vergisinden istisna edilir Aynı hüküm makine ve teçhizat listelerinde set, ünite, takım vb. olarak belirtilen malların kısmi teslimlerinde de uygulanır.
FAİZ DESTEĞİ Yatırım tutarının %70’ine kadar olan kısmı için ödenecek faiz III.bölge de TL cinsi kredilerde 3 puanı, döviz kredilerinde 1 puanı, IV. Bölgede TL cinsi kredilerde 5 puanı, döviz kredilerinde 2 puanı, Ar-Ge ve çevrede ise TL cinsi kredilerde 5 puanı, döviz kredilerinde 2 puanı,
SİGORTA PRİMİ İŞVEREN DESTEĞİ BÖLGELER 31.12.2010 ÖNCESİ 31.12.2010 SONRASI 1. Bölge 2 yıl 2. Bölge 3 yıl 3. Bölge 5 yıl 4. Bölge 7 yıl
VERGİ İNDİRİMİ 1. 10 25 2. 15 30 40 3. 20 60 4. 80 45 BÖLGESEL BÜYÜK ÖLÇEKLİ Bölgeler katkı payı % İndirim oranı % İndirim oranı % 1. 10 25 2. 15 30 40 3. 20 60 4. 80 45
31.12.2010 ÖNCESİNDE YATIRIM GERÇEKLEŞMESİ DURUMUNDA VERGİ İNDİRİMİ BÖLGESEL BÜYÜK ÖLÇEKLİ Bölgeler Yatırıma katkı payı % İndirim oranı % İndirim oranı % 1. 20 50 30 2. 60 40 3. 80 4. 90 70 31.12.2010 ÖNCESİNDE YATIRIM GERÇEKLEŞMESİ DURUMUNDA
31.12.2010 ÖNCESİNDE YATIRIM GERÇEKLEŞMESİ DURUMUNDA VERGİ İNDİRİMİ Örnek durum 4. Bölgeye 1. milyon dolarlık yatırım Yatırım 25% 250.000 Dolar Kurumlar vergisi indirim oranı 80% 250.000 Dolarlık tutara ulaşıncaya kadar ödenecek vergi oranı 4% (20%*0.20) 31.12.2010 ÖNCESİNDE YATIRIM GERÇEKLEŞMESİ DURUMUNDA
YER TAHSİSİ Teşvik belgesi düzenlenmiş büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar yatırım yeri tahsis edilebilir. Tekstil, konfeksiyon I .ve II. bölgelerdeki IV. Bölgeye 31/12/2010 tarihine kadar taşınması ve en az 50 kişilik istihdam sağlanması halinde yer tahsisi edilir.
YATIRIMLARIN TAKİBİ VE VİZESİ Teşvik belgesi kapsamındaki yatırımların mevzuata uygun şekilde yerine getirilip getirilmediğini denetlenir Yatırımcıların, teşvik belgesinde öngörülen süre içinde tamamlama vizesinin yapılması için teşvik belgesini düzenleyen mercie başvurmaları zorunludur.
SUNUM İÇERİĞİ Makro Ekonomik Gelişmeler İhracatta Devlet Yardımları İkili Ekonomik ve Ticari İlişkiler
TÜRKİYE-ABD EKONOMİK İLİŞKİLER Yatırımların korunması ve teşvik edilmesi anlaşması 1985 Çifte Vergilerin Önlenmesi Anlaşması 1996 Ticaret İstişare Mekanizması Kurulması 1998 Ticaret ve Yatırım İlişkilerinin Geliştirilmesine İlişkin Anlaşma 1999
TÜRKİYE-ABD TİCARET 7,2 Kaynak: TÜİK 41
TÜRKİYE’NİN ABD’NE İHRACATI 2008 (Milyon $) Hazır Giyim ve Tekstil Ürünleri 883 Demir Çelik ve Ürünleri 785 Makinalar, Mekanik Aletler 437 Petrol Yağları 422 İşlenmiş Doğal Taşlar) 354 Taşıtlar, Aksam ve Parçaları 326 Gıda Ürünleri 260 Kuyumculuk Ürünleri 193 Bakır Ürünleri 102 Tütün 97 Genel Toplam 4.290
ABD’NİN TÜRKİYE’YE İHRACATI 2008 (Milyon $) Demir Çelik ve Ürünleri 2.822 Makineler ve Mekanik Aletler 1.553 Mineral Yakıtlar, Yağlar 1.432 Taşıtlar, Aksam ve Parçaları) 965 Eczacılık Ürünleri 962 Kimyasal ve Plastik Ürünler 709 Pamuk 620 Medikal Ekipmanlar 619 Gıda Ürünleri 571 Kağıt Ürünleri 347 Genel Toplam 11.971
TÜRKİYE'NİN ABD’NE İHRACATINDA ARTIŞ SERGİLEYEN ÜRÜNLER 2008 Demir Çelik (yarı mamul) 120% Tarım Makineları ve aksam parçaları 100% Demir Çelik Ürünler 82% Beyaz Eşya ve mutfak aletleri 71% Plastikler 63% İçecekler 56% Medikal Malzemeler. 39% Organik Kimyasallar 23% Motor ve aksamları 20% Gıda 17%
ABD’NİN TÜRKİYEYE İHRACATINDA ARTIŞ GÖSTEREN ÜRÜNLER Prinç 6626% Kimyasal yağlar ve türevleri 1590% Uçaklar 282% Kömürler 202% Demir ve Çelik 140% Çelik üretiminde kullanılan maddeler 122% Tarımsal Makineler 94% Soya fasulyesi 60% Savunma ürünleri 43% Mısır 31%
TÜRKİYE - ABD İKİLİ EKONOMİK İLİŞKİLER GENEL PREFERANSLAR SİSTEMİ (GSP) ABD 1974 yılından itibaren 131 ülkeden 4.650 ürüne gümrük vergisi istisnası uygulamaktadır. (Yaklasık 32 milyar dolar) Liste her yıl yenilenmektedir. ABD’ye ihracatımızın 20% (yaklaşık 930 ürün) bu sistemden yararlanmaktadır. Listede yer alan ürünler için http://www.ustr.gov/Trade_Development/Preference_Programs/GSP/Section_Index.html
TÜRKİYE ABD İKİLİ EKONOMİK İLİŞKİLER GSP’den YARARLANAN BAZI ÜRÜNLER Renkli TV’ler (% 3.9 - % 5.0 arası indirim) Tohum ve kuruyemiş (11.3 cents/kg’ye kadar indirim) Traktör yürür aksamları (%2.5) Motor parçaları (% 2.5 indirim) Ev/firma tipi çamaşır makineleri (% 1.4 indirim) Otomobil lastikleri(% 4 indirim) Otomobil, uçak ve gemiler için izolasyonlu kablolar (% 5 ind)
TÜRKİYE ABD İKİLİ EKONOMİK İLİŞKİLER GENEL PREFERANSLAR SİSTEMİ VERGİ ÖDENMEMESİ GEREKTİĞİ HALDE ÖDENEN BAZI VERGİLER Ülke Bayrakları: $233,000 % 7 gümrük vergisi Tüfek Dürbünü: % 14.9 Gümüş mücevherat: % 13.5 Hazır sebzeler: % 11.2 İmitasyon takılar: % 11
TÜRKİYE ABD İKİLİ EKONOMİK İLİŞKİLER GENEL PREFERANLAR SİSTEMİ 7501 Gümrük Giriş Beyannamesinin 27. Sütununda HTSUS tarife numarasının yanına “A” yada “A*” işareti koyulması gerekmektedir
T.C. ŞİKAGO BAŞKONSOLOLUĞU TEŞEKKÜRLER Süleyman SÖZERİ TİCARET ATAŞESİ T.C. ŞİKAGO BAŞKONSOLOLUĞU