ONUNCU KALKINMA PLANI ( ) HH 1

ONUNCU KALKINMA PLANININ TEMEL AMAÇLARI-1 Ülkemizin büyüme performansını daha yüksek, istikrarlı ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşturmak Ülkemizin yüksek gelir grubu ülkeler arasına girmesini sağlamak Milletimizin temel değerlerini ve beklentilerini esas alan yapısal dönüşümleri gerçekleştirilmek Gelir dağılımını iyileştirerek toplumsal refahı yaygınlaştırmak 2

ONUNCU KALKINMA PLANININ TEMEL AMAÇLARI-2 Temel hizmetleri daha erişilebilir ve nitelikli bir biçimde sunmak Bölgesel gelişmişlik farklarını azaltılmak Rekabet gücü ve yaşam kalitesini artıran kentleşmeyi sağlamak Vatandaşlarımızın daha mutlu, müreffeh ve onurlu bir şekilde yaşamasını sağlamak 3

TEMEL MAKRO HEDEFLER 4 Temel Göstergeler 2013 Yılı Tahmin 2016 Yılı Hedefleri (OVP) 2018 Yılı Hedefleri (10. Plan) 2023 Yılı Hedefleri Milli Gelir (GSYH)0,8 trilyon $1 trilyon $1,3 trilyon $2 trilyon $ Kişi Başına Milli Gelir10,8 bin $12,7 bin $16 bin $25 bin $ İhracat158 milyar $202 milyar $277 milyar $500 milyar $ Turizm Gelirleri29 milyar $34,5 milyar $41 milyar $50 milyar $ İşsizlik oranı9,5%8,9%7,2%5% TÜFE Yıllık Artış Hızı6,8%5%4,5<4,5

Onuncu Kalkınma Planının Yapısı 5 Onuncu Kalkınma Planı ( ) Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme Yaşanabilir Mekanlar, Sürdürülebilir Çevre Kalkınma İçin Uluslararası İşbirliği Nitelikli İnsan, Güçlü Toplum Öncelikli Dönüşüm Programları Uygulama, İzleme, Değerlendirme

A) KAPSAMLI POLİTİKA ÇERÇEVESİ 1.Nitelikli İnsan, Güçlü Toplum 2.Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme 3.Yaşanabilir Mekanlar, Sürdürülebilir Çevre 4.Kalkınma İçin Uluslararası İşbirliği 6

1. Nitelikli İnsan, Güçlü Toplum (Hedeflerimiz-1) 7 Sürdürülebilir ve kapsayıcı kalkınma anlayışıyla toplumsal refahın yaygınlaşması Bireysel ve toplumsal nitelik ve yetkinliğin yükseltilmesi Sağlıklı, güvenli ve yüksek standartta bir sosyal ortam oluşturulması İnsan haklarının ve bireysel özgürlüklerin adil ve hızlı çalışan bir hukuk sistemiyle garanti edilmesi Kamu hizmetlerini daha erişilebilir ve kaliteli hale getirilmesi

1. Nitelikli İnsan, Güçlü Toplum (Hedeflerimiz-2) 8 Yükseköğretimde örgün okullaşma oranının yüzde 47’den yüzde 55’e çıkarılması

1. Nitelikli İnsan, Güçlü Toplum (Hedeflerimiz-3) 9 Okul öncesi eğitimde okullaşma oranının yüzde 47’den yüzde 70’e çıkarılması

1. Nitelikli İnsan, Güçlü Toplum (Hedeflerimiz-4) 10 Koruyucu ve önleyici sağlık hizmetlerinin daha da güçlendirilmesi 80 bin yeni hasta yatağı, 30 bin ilave hekim, 80 bin ilave hemşire sağlanması Bin Canlı Doğumda Bebek Ölüm Oranı31,516,57,77,16, Canlı Doğumda Anne Ölüm Oranı64,028,515,514,59,5 10 Bin Kişiye Düşen Yatak Sayısı23,525,126,526,728,4 100 Bin Kişiye Düşen Hekim Sayısı Bin Kişiye Düşen Hemşire Sayısı

1. Nitelikli İnsan, Güçlü Toplum (Hedeflerimiz-5) 11 Yargıya ulaşılabilirliğin daha da kolaylaştırılması Koruyucu/önleyici hukuk yaklaşımının yaygınlaştırılması Milli kültür ve ortak değerler etrafında toplumsal bütünlüğün ve dayanışmanın güçlendirilmesi

1. Nitelikli İnsan, Güçlü Toplum (Hedeflerimiz-6) 12 Gelir dağılımının daha da iyileştirilmesi

1. Nitelikli İnsan, Güçlü Toplum (Hedeflerimiz-7) 13 İş ve aile yaşamının uyumlaştırılması, çalışma koşullarının iyileştirilmesi Kayıt dışı istihdamın yüzde 37,5’ten yüzde 30’a düşürülmesi Sosyal güvenlik sisteminin nüfusun tamamını kapsayan, adil, kaliteli ve mali açıdan sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulması

1. Nitelikli İnsan, Güçlü Toplum (Hedeflerimiz-8) 14 Dinamik nüfus yapısının korunarak yaşam kalitesinin yükseltilmesi Nüfus Gelişmeleri ve Tahminleri Toplam Doğurganlık Hızı2,122,081,992,1 Doğuşta Beklenen Yaşam Süresi (Yıl)74,776,876,977,5 Nüfus Artış Hızı (Binde)12,21211,210,8 Yıl Sonu Nüfus (Bin Kişi)

2. Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme BÜYÜME STRATEJİSİ 15 İSTİKRARLI ve YÜKSEK BÜYÜME İSTİKRARLI ve YÜKSEK BÜYÜME Verimlilik artışı ve sanayileşmenin hızlandırılması yoluyla ihracata dayalı, özel sektör öncülüğünde, rekabetçi üretim yapısının geliştirilmesi Verimlilik artışı ve sanayileşmenin hızlandırılması yoluyla ihracata dayalı, özel sektör öncülüğünde, rekabetçi üretim yapısının geliştirilmesi Kurumsal Kalite Fiziki Altyapı Teknoloji ve Yenilik Teknoloji ve Yenilik Beşeri Sermaye ve İşgücü Piyasası Beşeri Sermaye ve İşgücü Piyasası Makroekonomik İstikrar

Ülkemizin yüksek gelir grubu ülkeler arasına yükseltilmesi Sermaye birikimi ve sanayileşme sürecinin hızlandırılması Yenilik üretme kapasitesinin yükseltilmesi Yeniliklerin üretim yapısıyla bütünleştirilerek üretim yapısında dönüşümün sağlanması Ekonominin ithalat bağımlılığı azalmış bir yapıya dönüştürülmesi Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme (Hedeflerimiz-1)

Yıllık ortalama yüzde 5,5 büyüme oranına ulaşılması Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme (Hedeflerimiz-2)

İhracatın 277 milyar dolara ulaşması Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme (Hedeflerimiz-3)

Toplamda 4 milyon yeni iş yaratılmasının sağlanması Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme (Hedeflerimiz-4)

Plan döneminin ilk yıllarında TÜFE’nin %5 civarında korunması, sonrasında ise %4,5’e indirilmesi Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme (Hedeflerimiz-5)

İstanbul’un Küresel Finans Merkezleri Endeksinde ilk 25 içine girmesinin sağlanması Vergiyi tabana yayarak vergi yükünün daha adil hale getirilmesi Yurtiçi tasarrufların GSYH’ya oranının % 19’a çıkarılması Kamu sabit sermaye yatırımlarının GSYH’ya oranının %4,8’e çıkarılması Özel yatırımların GSYH’ya oranının %19,3’e çıkarılması Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme (Hedeflerimiz-6)

Ar-Ge harcamalarının milli gelire oranının yüzde 1,8’e çıkarılması İmalat sanayii ihracatının 257 milyar dolara yükseltilmesi Ortanın üstü ve yüksek teknoloji sektörlerinin ihracattaki payının artırılması Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme (Hedeflerimiz-7)

Toplulaştırılan arazinin yaklaşık ikiye katlanarak 8 milyon hektara; İşletmeye açılan sulama alanının 2,9 milyon hektardan 3,8 milyon hektara çıkarılması Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme (Hedeflerimiz-8)

Enerji güvenliğini gözeterek dışa bağımlılığın azaltılması Elektrikte kurulu gücün 58 bin MW'dan 78 bin MW'a çıkarılması Lojistikte Türkiye’nin bölgesel bir üs olması, büyük ölçekte liman kapasitelerinin hayata geçirilmesi Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme (Hedeflerimiz-9)

Bölünmüş yol ağının otoyol dahil yaklaşık 30 bin km’ye çıkarılması İşletmeye açılacak hızlı tren hatlarının km’ye ulaştırılması Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme (Hedeflerimiz-10) Bölünmüş Yol (km) Otoyollar (km) Hızlı Tren Hattı (km)

Turizmde yabancı ziyaretçi sayısının 42 milyon kişiye; Turizm gelirinin ise 45 milyar dolara çıkarılması Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme (Hedeflerimiz-11)

3. Yaşanabilir Mekanlar, Sürdürülebilir Çevre (Hedeflerimiz-1) 27 Bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılarak refahın ülke sathına daha dengeli yayılmasının sağlanması Anadolu’daki endüstriyel merkezler ve metropoller başta olmak üzere yerel ekonomilerin güçlendirilmesi Kırsal kesimdeki asgari refah düzeyinin ülke ortalamasına yaklaştırılması Yaşam mekânlarının, ekonomik gelişmeyi destekleyerek afetlere dayanıklı, kültürel değerler esas alınarak oluşturulması

3. Yaşanabilir Mekanlar, Sürdürülebilir Çevre (Hedeflerimiz-2) 28 Her kesim için barınma ihtiyacının yeterli, sağlıklı ve güvenli bir şekilde giderilmesinin sağlanması Şehirlerde sağlıklı güvenilir içme-kullanma suyuna erişimin artırılması Atıksu hizmeti verilen belediye nüfusunun % 80’e, düzenli depolamadan yararlanan belediye nüfusunun ise % 85’e ulaştırılması Trafiği azaltan, yakıt verimliliği yüksek, güvenli, çevre dostu, sürdürülebilir bir ulaşım altyapısının sağlanması Çevre dostu uygulamaların yaygınlaştırılması, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımının sağlanması

3. Yaşanabilir Mekanlar, Sürdürülebilir Çevre (Hedeflerimiz-3) 29 Kentsel Altyapıya İlişkin Gelişmeler ve Hedefler İçme Suyuna Ulaşan Belediyeli Nüfusun Toplam Belediye Nüfusuna Oranı (%) Kanalizasyon Şebekesiyle Hizmet Verilen Belediye Nüfusunun Toplam Belediye Nüfusuna Oranı (%) Atıksu Arıtma Tesisiyle Hizmet Edilen Belediye Nüfusunun Toplam Belediye Nüfusuna Oranı (%) Ambalaj Atıklarının Geri Dönüşüm Oranı (%) Düzenli Depolamadan Yararlanan Belediye Nüfusu Oranı (%) Kentiçi Raylı Sistem Uzunluğu (km)

4. Kalkınma İçin Uluslararası İşbirliği (Hedeflerimiz-1) Kalkınma sürecinde uluslararası dinamiklerden daha fazla faydalanılması ve tecrübelerimizin diğer ülkelerle paylaşılması Uluslararası barış, refah ve istikrara hizmet edecek etkin bir kalkınma işbirliği politikası izlenmesi Küresel kalkınma gündeminin belirlenmesinde ülkemizin daha aktif bir rol oynamasının sağlanması Kriz yaşayan veya dönüşüm sürecindeki ülkelere afet ve acil yardım konularında destek sağlanması 30

4. Kalkınma İçin Uluslararası İşbirliği (Hedeflerimiz-2) 31

B) ÖNCELİKLİ DÖNÜŞÜM PROGRAMLARI-1 25 adet program Öncelikli alanlarda Temel yapısal sorunlara çözüm olabilecek Dönüşüm sürecine katkıda bulunabilecek Kurumlar arası koordinasyon ve sorumluluk gerektiren Sektörel ve sektörler arası bir yaklaşımla Birden çok alanı kesen Hedefleri belirgin Planın kabulünü müteakip, mali boyutu ve tedbirlerini içeren YPK Kararıyla uygulamaya geçirilecek. 32

Öncelikli Dönüşüm programları; ticaret, finans, kamu maliyesi Üretim, teknoloji İş ortamı, işgücü piyasası, Enerji, tarım, sağlık, turizm, lojistik, İnsan kaynağı, nüfus, aile, Kentleşme Uluslararası kalkınma gibi ülkemiz için öncelikli olan alanlara yönelik tasarlanmıştır. 33 Öncelikli Dönüşüm Programları-2

1.Üretimde Verimliliğin Artırılması 2.İthalat Olan Bağımlılığın Azaltılması 3.Yurtiçi Tasarrufların Artırılması ve İsrafın Önlenmesi 4.İstanbul Uluslararası Finans Merkezi 5.Kamu Harcamalarının Rasyonelleştirilmesi 6.Kamu Gelirlerinin Kalitesinin Artırılması 7.İş ve Yatırım Ortamının Geliştirilmesi 8.İşgücü Piyasasının Etkinleştirilmesi 9.Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması 10.İstatistiki Bilgi Altyapısını Geliştirme 11.Öncelikli Teknoloji Alanlarında Ticarileştirme 12.Kamu Alımları Yoluyla Teknoloji Geliştirme ve Yerli Üretim 13.Yerli Kaynaklara Dayalı Enerji Üretimi 14.Enerji Verimliliğinin Geliştirilmesi 15.Tarımda Su Kullanımının Etkinleştirilmesi 16.Sağlık Endüstrilerinde Yapısal Dönüşüm 17.Sağlık Turizminin Geliştirilmesi 18.Taşımacılıktan Lojistiğe Dönüşüm 19.Temel ve Mesleki Becerileri Geliştirme 20.Nitelikli İnsan Gücü İçin Çekim Merkezi, 21.Sağlıklı Yaşam ve Hareketlilik 22.Ailenin ve Dinamik Nüfus Yapısının Korunması 23.Yerelde Kurumsal Kapasitenin Güçlendirilmesi 24.Rekabetçiliği ve Sosyal Uyumu Geliştiren Kentsel Dönüşüm 25.Kalkınma İçin Uluslararası İşbirliği Altyapısının Geliştirilmesi 34 Öncelikli Dönüşüm Programları-3

35