ANAKART ANAKART NEDİR , NE İŞE YARAR? ANAKART VERİ YOLLARI VE HIZI NEYE GÖRE DEGİŞİR? İŞLEMCİ YONGASI NEDİR? ROM BELLEK NE İÇİN KULLANILIR? ROM BELLEK TÜRLERİ VE ÜZERİNDE BARINDIRDIĞI KODLAR?

ANAKART NEDİR? Bir bilgisayarın bütün parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan elektronik bir devredir. Fiberglasttan( Sert bir plastik türevi) üretilmiş üzerinde bakır yolların bulunduğu bir levhadır. Anakart bilgisayarın hangi özelliklere sahip olabileceğini belirleyen en önemli bileşendir. Anakartın temel görevi üzerindeki elemanlar arasındaki veri akışını sağlamaktır.

ANAKART VERİ YOLLARI(BUS) Anakart üzerindeki bileşenlerin birbirleriyle etkileşimlerini sağlar. Ses kartı, TV kartı, Ekran kartı, Ethernet kartı gibi birimleri slot şekliyle takmamızı sağlar.

Input ve output (I/O) veri yolları vardır Input ve output (I/O) veri yolları vardır. Bilgisayarın dış dünyayla ve kullanıcısıyla iletişimini sağlayan tüm giriş/çıkışlar bu yolla yapılır. Klavye, fare, ses kartı, ekran kartı, modem, monitör, disk/disket sürücüleri bu yolla anakarta bağlanırlar.

VERİ YOLLARI ÇEŞİTLERİ ISA: 1984 yılında geliştirilmiştir. Teoride saniyede 8 megabit transfer yapabilir. Günümüz anakartlarında ISA veri yolu bulunmamaktadır. PCI:20-33 MHz hızında veri iletimi yapabilmektedir. Veri transfer hızı 133 megabittir. AGP: Ekran kartları için üretilmiş özel veri yollarıdır. AGP veri yoluna ekran kartından başka hiçbir kart takılamaz. Hızı 4 GHz ‘dır. Hızlandırılmış grafik portudur. PCIe: Günümüzde kullanılan en hızlı veri yoludur. PCI veri yolunda kullanılan paralel veri iletimi yerine seri iletim kullanılan bir teknolojidir. Veri yolları hızı Kuzey köprüsü ve Güney köprüsüne bağlıdır.

İŞLEMCİ YONGASI(CHİPSET) Anakartın beynidir. Bunlara anakartın trafik polisleri diyebiliriz. Bilgisayar içindeki her şey arasındaki veri akışını kontrol eder. Hızı işlemciyle karşılaştırıldığında çok düşüktür. İki bölümden oluşur. Kuzey köprüsü ve güney köprüsü

GÜNEY KÖPRÜSÜ KUZEY KÖPRÜSÜ (North Bridge) İşlemci, bellekler ve agp- pcı ekspres slotlarına en yakın olan çiptir. Kuzey köprüsünün görevi bu üçlünün (ram,gp- pcı ekspres ve işlemci) aralarında iletişimi sağlamak ve kontrol etmektir.  (South Bridge) Ide, usb, lan, pcı ve ses yani bilgisayarın diğer çevre birimlerini denetlemektir. Güney körüsüde çevre birimlerinin olduğu bölüme yakındır

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR!!! Kuzey ve güney köprülerinin de aynı işlemci gibi ısınması doğaldır. Genelde üzerlerinde aktif veya pasif soğutucu bulunur. Aktif soğutucu yani fanlı tip de işlemci fanı gibi kontrol edilmeli arada tozlanmış ise temizliği yapılmalı. Gerekirse çip ile soğutucu (sing) arasına termal macun sürülmelidir.

ROM BELLEK (Read Only Memory) Sadece okunabilir bellek kelimenin ilk harflerinden oluşmaktadır. Bilgisayarın bir takım temel bilgilerini içeren ve hiç silinmeyen bellektir. Üretici firmalar tarafından programlanırlar. ROM’ da bilgisayarın sistem bilgileri saklanır. ROM’ un içeriği RAM’ da olduğu gibi etkilenmez. Sadece üretici firmalar tarafından değiştirilmesi ya da silinmesi mümkündür. Ancak daha sonra programlanabilen ROM'lar ve silinebilen ROM'lar üretilmiştir. Programlanabilen ROM'lara PROM, silinebilen ROM'lara EPROM denilmektedir. Ama bu ROM türlerini Silmek yada programlamak uzmanlık işidir

ROM BELLEK TÜRLERİ  EPROM: Programlayıcı aygıt ile bir eprom defalarca programlanabilir ve silinebilir. Bu programlama ve silme işi mor ötesi ışınlarla yapılır. EEPROM: Elektrik ile silinebilir, programlanabilir , yalnızca okunabilir rom bellek çeşididir.(Günümüz bilgisayarlarında yaygın olarak kullanılan ROM' lardır.) PROM: Programlanabilir yalnızca okunabilir bellektir. Prom bir kere programlanır ve içindeki bilgi bir daha değiştirilemez. FLASH ROM: EEPROM un aynısıdır. Yalnız daha hızlısıdır.EEPROM da bilgiler byte byte gönderilirken FLASH ROM larda bilgiler bloklar halinde gönderilir.

ROM BELLEK ÖRNEĞİ BIOS BIOS Rom bellek çeşitlerine verilebilecek en güzel örnektir. BIOS cipi bilgisayar anakartında bilgisayarın açılış bilgilerini saklayan rom bellek türüdür. Bu cip anakart üzerindeki BIOS pili adı verilen saat pili yardımıyla beslenir.

ANAKART BIOSLARI Bilgisayar açıldığında ilk önce bıos taki bilgiler okunur. Yani ilk aktif olan birim bıos tur. BIOS üzerindeki bilgiler hiçbir zaman silinmez(format gibi). Bunun nedeni bıos un diskte degilde anakart üzerine monta edilmiş sadece okunabilir bir ROM bellek üzerine kayıtlı olmasıdır.

BIOS GÖREVLERİ Bilgisayar açıldığında bilgisayar parçalarının arızalı olup olmadığını tespit etmek. Bilgisayar açıldığında RAM belleği tazelemek. Yazılımlar ile donanımların iletişimini sağlamak.

BIOS ÇEŞİTLERİ Award AMI Phoenix

ANAKART ÇEŞİTLERİ XT Anakartlar AT Anakartlar ATX Anakartlar

XT ANAKARTLAR İlk kişisel bilgisayarlarda kullanılan anakartlardır.Bu anakartlar 8086 ve 8088 mikroişlemciler için üretilmiş olup bu işlemciler üzerinde sabit olarak sunulmaktaydı.Bu durumda işlemcinin değiştirilmesi için anakartın değiştirilmesi gerekiyordu.Bu anakartlarda ek donanım birimlerinin 8 bit olması gerekiyordu.

AT ANAKARTLAR XT anakartlardan sonra 1982 yılından itibaren kullanılmaya başlamış ve günümüz ATX anakartlarına benzer anakartlardır.ISA,PCI ve AGP veriyollarını desteklemektedir.PS/2 desteği yoktur.5V ve 12 V güç desteği sunar.İşlemcinin değiştirilebilmesi için uygun olarak üretilmiştir.

ATX ANAKARTLAR AT anakartlardan sonra üretilmeye başlanan ve önceki anakartlara göre daha fazla giriş çıkış desteği sunan anakartlardır. Donanım birimlerinin montajı için daha esnek ve kullanışlı tasarımları ile dikkat çeken bu anakartlar günümüzde en çok kullanılan anakartlardır. BIOS güncellemeleri ve güç yönetimi konusunda diğer anakartlara göre çok daha gelişmiş seçenekler  sunmaktadır.

NOT: Günümüzde en çok kullanılan anakart formları ATX ve micro ATX standartlarıdır. Ancak gelişen teknoloji ve donanım birimlerindeki değişmeler neticesinde BTX adı verilen yeni nesil anakartların üretimine başlanmıştır. BTX  anakartlar ile sistemin güç yönetimi ve soğutması ön plana çıkmış donanım birimlerinin yerleşiminde önemli değişiklikler meydana gelmiştir.

ANAKART ÜRETİCİ FİRMALAR ASUS GIGABYTE INTEL MSI

Z87X-OC-FORCE Intel Z87 Genel Özellikler Teknik Özellikler Menşei:P.R.C. Garanti:24 Teknik Özellikler Yapı:Extended ATX İşlemci Özellikleri İşlemci Soket Tipi:Soket 1150 İşlemci Teknolojisi:İntel Celeron Ram Özellikleri RAM Tipi:DDR3 HDD Özellikleri HD I/O:RAID Anakart MB Chipseti:Intel Z87 MB Ram Slot sayısı: 4 FİYAT:2.130 TL Z87X-OC-FORCE Intel Z87

B75M-D3V Intel B75 Ram Özellikleri Genel Özellikler Teknik Özellikler Menşei:P.R.C. Garanti:24 Teknik Özellikler Yapı:Micro ATX İşlemci Özellikleri İşlemci Soket Tipi:Soket 1155 İşlemci Teknolojisi:İntel Celeron Ram Özellikleri RAM Tipi:DDR3 HDD Özellikleri HD I/O:SATA III Anakart MB Chipseti:Intel B75 MB PCI Sayısı:1 MB Ram Slot sayısı:2 FİYAT:300 TL B75M-D3V Intel B75

HAZIRLAYANLAR TANSU ÖCAL İPEK ÇIRAKLI ONUR ARSLANOĞLU