Katma Değer Vergisinin Konusu Türkiye'de yapılan aşağıdaki işlemler katma değer vergisine tabidir: Ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler, Her türlü mal ve hizmet ithalatı, 3. Diğer faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetler:

KDV den söz edebilmek için; Mal teslimi veya hizmet ifası şeklindeki bir işlem bulunmalıdır İşlem Türkiye’de yapılmış olmalıdır İşlemin Ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılması gerekir(şahsi ve arizi nitelikteki işlemler KDV tabi değildir) Ayrıca her türlü mal ve hizmet ithalatı vergi kapsamına alınmış,bazı işlemler ismen belirtilerek verginin konusuna dahil edilmiştir

Bir işlemin vergiye tabi tutulabilmesi için ,o işlemin Türkiye Cumhuriyeti hükümdarlık sahası içinde yapılmış olması gerekir. İşlemlerin Türkiye'de yapılması; a) Malların teslim anında Türkiye'de bulunmasını, b) Hizmetin Türkiye'de yapılmasını veya hizmetten Türkiye'de faydalanılmasını, ifade eder.

Ticari, sınaî, ziraî faaliyet ile serbest meslek faaliyetinin; devamlılığı, kapsamı ve niteliği Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre, Gelir Vergisi Kanununda açıklık bulunmadığı hallerde, Türk Ticaret Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre tayin ve tespit edilir.

Faaliyet kelimesi ,işlemin devamlılığını ifade etmektedir Faaliyet kelimesi ,işlemin devamlılığını ifade etmektedir.Arizi nitelikte yapılan teslim ve hizmetlerden para kazanılsa bile vergiye tabi tutulmayacaktır. Oturduğu evi satan bir şahıs,bu satıştan oldukça yüklü bir kazanç sağlasa bile bu satış KDV tabi olmayacaktır. Ancak gayrimenkul alım satımını süreklilik arz edecek şekilde yapan şahıs ticari bir faaliyet çerçevesinde bu işlemi yaptığı için gayrimenkul satışları KDV tabi olacaktır.

Her türlü mal ve hizmet ithalatı; Yurt içinde üretilen mal ve hizmetler ile ülkeye dışarıdan ithal yoluyla gelen mal ve hizmetler arasında vergi yükü farklılaştırılmasını önlemek maksadıyla her türlü ithalat vergi konusuna dahil edilmiştir. Uluslar arası mübadeleye konu mal ve hizmetlerde vergileme hakkı ,bu malın veya hizmetin tüketime ,kullanıma veya istifadeye konu olacağı ülkeye tanınmıştır.Mal veya hizmetin KDV den istisna edilmiş olması da bu ilkeye dayanmaktadır.(Destinasyon ilkesi)

Hizmet İthali;Hizmetin Türkiye’de yapılmasını veya hizmetten Türkiye’de faydalanılmasını ifade eder. Örnek;Yurt dışında bulunan bir firmanın yazılımını yaptığı bilgisayar programının bedeli ödendikten sonra internet ortamında kullanım hakkı verilmektedir.Yurt içinde bulunan A firması bu programın bedelini ödeyerek yurt içinde kullanmaya başlamıştır.Bu hizmetten yurt içinde yararlanılacak olması nedeniyle hizmet ithalatı söz konusudur.İthal edilen bu hizmetin KDV si yurt içindeki firma tarafından 2 nolu KDV beyannamesi ile beyan edilerek ödenecektir.

İthalatta mal ve hizmet ithal edenler, katma değer vergisinin mükellefidir ; Mal ithalatında mükellef malı ithal edenlerdir.Mutemet eliyle yapılan ithalatta tüm işlemler mutemet adına yürütülmekle beraber KDV nin asıl yüklenicisi (KDV yi ödeyecek ve indirecek olan)asıl ithalatçıdır. Hizmet ithalatında mükellef sorumlu sıfatiyle Türkiye de hizmetten yararlananlar, bu işlemden doğan KDV yi 2 nolu KDV beyannamesi ile vergi dairesine beyan ederek ödemektedirler.

İthalatta verginin matrahı aşağıda gösterilen unsurların toplamıdır: a) İthal edilen malın gümrük vergisi tarhına esas olan kıymeti, gümrük vergisinin kıymet esasına göre alınmaması veya malın gümrük vergisinden muaf olması halinde sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) değeri, bunun belli olmadığı hallerde malın gümrükçe tespit edilecek değeri, b) İthalat sırasında ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar, c) Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur parkı gibi ödemeler.

İthalatta KDV yi doğuran olay ise; Gümrük vergisine tabi malların ithalinde KDV yi doğuran olay gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başladığı gün itibarıyla doğmaktadır.Gümrük vergisi ödeme mükellefiyeti gümrük giriş beyannamesinin Gümrük idaresince tescili ile başlamaktadır. Gümrük vergisine tabi olmayan malların ithalinde KDV yi doğuran olay ise fiili ithalatın yapılmasıyla doğmaktadır.

b) Her türlü şans ve talih oyunlarının tertiplenmesi ve oynanması, Diğer faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetler, özellik arz eden ve ekonomik,mali ve sosyal nedenlerle bu vergi kapsamına alınması gereken diğer bazı işlemlerden doğan teslim ve hizmet ifaları verginin konusuna dahil edilmiştir. a) Posta, telefon, telgraf, teleks ve bunlara benzer hizmetler ile radyo ve televizyon hizmetleri, b) Her türlü şans ve talih oyunlarının tertiplenmesi ve oynanması, c) Profesyonel sanatçıların yer aldığı gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcuların katıldığı sportif faaliyetler, maçlar, yarışlar ve yarışmalar tertiplenmesi, gösterilmesi, d) Müzayede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan satışlar,ile 10.2.2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım ürünleri lisanslı Depoculuk kanununa göre düzenlenen ürün senetlerinin ,senedin temsil ettiği ürünü depodan çekecek olanlara teslimi,

e) Boru hattı ile ham petrol, gaz ve bunların ürünlerinin taşınmaları, f) Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri, g) Genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticarî, sınaî, ziraî ve meslekî nitelikteki teslim ve hizmetleri, h) Rekabet eşitsizliğini gidermek maksadıyla isteğe bağlı mükellefiyetler suretiyle vergilendirilecek teslim ve hizmetler.

Posta, telefon, telgraf, teleks ve bunlara benzer hizmetler ile radyo ve televizyon hizmetlerinde mükellef ,PTT İşletme Genel Müdürlüğü ve radyo ve televizyon kurumlarıdır. Ancak özellikli durumlar söz konusu olabilmektedir; Türkiye ye yönelik Türkçe yayın yapan yurt dışındaki televizyon kanalı Türkiye de izlenmektedir. Hizmetinden Türkiye de faydalanıldığı için KDV nin konusuna girmekte ve KDV tabi tutulması gerekmektedir.Yayın yapan kuruluşun yurt dışında oluşu Türkiye de şube bulundurmayışı mükellefiyet tesisini engellemektedir.Hizmet ithali nedeniyle yayını izleyen TV alıcısı sahiplerini sorumlu sıfatıyla mükellef yapmak 2 nolu KDV bey.vermesini istemek mantıklı olmaz.Yurt dışında yayın yapan bu kuruluşa Türkiye’de izlenen reklamlar nedeniyle ücret ödenirse ödeyen firma sorumlu sıfatıyla KDV ödemelidir.Yurt dışındaki şirket adına reklam geliri toplayan yurt içinde aracı şirket var ise KDV sorumluluğunu bu şirket yerine getirmelidir.

Her türlü şans ve talih oyunlarının tertiplenmesi ve oynanması işlemlerinde mükellef her türlü şans ve talih oyunlarını tertip edenlerdir.Tertipleyen kişi veya kurum KDV mükellefi olmasa bile bu bu işlem nedeniyle KDV mükellefiyeti tesisi ettirmelidir.Piyango veya oyuna katılanlardan alınacak katılma ücretleri üzerinden KDV hesaplanacaktır.Piyangoyu kazanan talihli,kazandığı mal ve hizmetin teslimi KDV tabi değildir. Talih oyununa katılma işlemi biletle yapılırsa bilette yazılı tutar KDV ihtiva edecek şekilde belirlenir. At yarışlarında ve piyangoda bayiler KDV konusuyla ilgilenmemektedirler.At yarışlarında giriş ücreti ve bahse katılma ücreti KDV dahil şekilde belirlenmekte hipodromu işleten veya bahsi düzenleyen teşkilat nihai bedel üzerinden iç yüzde oranı ile KDV beyan etmektedirler.Aynı şekilde piyango tertipleyenlerde piyango bedeli üzerinde yazılı satış fiyatı üzerinde iç yüzde hesabı ile KDV tespit edip beyan edeceklerdir.

Profesyonel sanatçıların yer aldığı gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcuların katıldığı sportif faaliyetler, maçlar, yarışlar ve yarışmalar tertiplenmesi, gösterilmesinde mükellef bunları tertipleyenler veya gösterenlerdir. Amatör nitelikli faaliyetler vergi dışında tutulmuştur.Sporcu veya sanatçı bu faaliyetleri menfaat sağlamak gelir elde etmek için yapıyorsa profesyoneldir. Ticari bir organizasyon içinde yapılan faaliyetlerin tamamı gelir sağlayıcı nitelikte olacağından herhangi bir ayrım yapılamaksızın vergiye tabi olur.

Müzayede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan satışlar,ile 10. 2 Müzayede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan satışlar,ile 10.2.2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım ürünleri lisanslı Depoculuk kanununa göre düzenlenen ürün senetlerinin ,senedin temsil ettiği ürünü depodan çekecek olanlara tesliminde ise; Müzayede suretiyle yapılan satışlarda yerin önemi bulunmamaktadır . Mahkeme,icra,vergi dairesi,tasfiye memurluğu tarafında yapılan açık artırma,pazarlık ve diğer şekillerde yapılan satışlar KDV tabidir. Bu satışlarda vergiyi doğuran olay,satışın yapıldığı tarihte vuku bulmaktadır. Verginin mükellefi satışı gerçekleştiren özel veya resmi kişi veya kuruluştur. Kesin satış bedeli katma değer vergisi matrahıdır. İzale-i şuyu çerçevesinde yapılan satışlarda alıcının hissedarlardan biri olması durumunda hissesi bu hisse için mülkiyet devri söz konusu olmadığı için matrahtan indirilecektir.

Boru hattı ile ham petrol, gaz ve bunların ürünlerinin taşınmaları,ticari çerçevede yapılmış hizmet ifası olarak vergiye tabidir.Ancak KDV kanununun 17/4-j maddesi ile Boru hattı ile yapılan yabancı ham petrol, gaz ve bunların ürünlerinin taşınması hizmetleri istisna kapsamına alınmıştır.

Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemlerinde mükellef bu mal ve hakları kiraya verenlerdir. GVK 70.maddesin de arazi,bina,voli mahalleri ve dalyanlar, gayrimenkul olarak tescil edilen haklar,telif hakları,gemi ve gemi payları,motorlu vasıtalar,arama,işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları ve ihtira beratı,alameti farika, marka,ticaret ünvanı, her türlü teknik resim,desen,model,plan ile sinema ve televizyon filmleri,ses ve görüntü bantları vs.dir.

Ancak KDV Kanununun 17 /4-d maddesi ile İktisadi işletmeye dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri istisna kapsamına alınmıştır. Arazi ve bina Arazi ve bina ile birlikte kiraya verilen mütemmim cüz ve teferruat Voli mahalleri ve dalyanlar Gayrimenkul olarak tapu siciline tescil olunan hakların kiralanması iktisadi işletmeye dahil değilse istisna kapsamındadır.

KDV mükellefi olmayan bir şahsın gayrimenkuller dışındaki mal ve hakkı kiraya vermesi durumunda ; Kiralayan gerçek usulde KDV mükellefi değilse , Kiracı gerçek usulde KDV mükellefi ise KDV beyannamesi kiralayan tarafından sorumlu sıfatıyla verilmesi gerekir. Örnek;Başka faaliyetlerinden dolayı KDV mükellefiyeti olmayan (A) sahip olduğu kamyoneti( B) ye kiraya vermesi durumunda , katma değer vergisi kiralayan tarafından sorumlu sıfatıyla 2 nolu KDV Beyannamesi ile beyan edilerek ödenmesi gerekir.

Genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticarî, sınaî, ziraî ve meslekî nitelikteki teslim ve hizmetlerin katma değer vergisinin konusuna girdiği belirtilerek vurgulayıcı ve tereddüt giderici nitelikte bir düzenleme yapılmıştır.

Rekabet eşitsizliğini gidermek maksadıyla isteğe bağlı mükellefiyetler suretiyle vergilendirilecek teslim ve hizmetlerde,mükellef İsteğe bağlı mükellefiyette talepte bulunanlardır. KDV kanunun 18 maddesinde; Vergiden istisna edilmiş işlemleri yapanlar, ilgili vergi dairesine yazılı başvuruda bulunarak, belirtecekleri işlem türleri için vergiye tâbi tutulmalarını talep edebilirler. Bu talebin dilekçede belirtilen ve dilekçe tarihinden sonra ifa edilen işlemlerin tamamını kapsaması şarttır. Şu kadar ki, mükellefiyetin devam etmekte olan işlemlere şümulünün olmadığı belirtilmiştir. …../….

Ancak, Kanunun 17 mad.yer alan Sosyal ve Askerî Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalardan; 1. Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar, 2. Sosyal Amaç Taşıyan İstisnalar, 3. Askeri Amaç Taşıyan İstisnalardan, a) Askeri fabrika, tersane ve atölyelerin kuruluş amaçlarına uygun olarak yaptıkları teslim ve hizmetler, 4. Diğer İstisnalar bölümünün ( e) bendinde yer alan Banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemler ve sigorta aracılarının sigorta şirketlerine yaptığı sigorta muamelelerine ilişkin işlemleri ile Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin (24) numaralı bendinde belirtilen kurumların kredi teminatı sağlama işlemlerinde istisnadan vaz geçilmesi mümkün değildir.

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNDA TESLİM VE HİZMET VERGİNİN KONUSUNU BELİRLEMEDE ÖNEM ARZ EDER

TESLİM NEDİR? 1. Teslim, bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesidir. Bir malın alıcı veya onun adına hareket edenlerin gösterdiği yere veya kişilere tevdii teslim hükmündedir. Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde, malın nakliyesinin başlatılması veya nakliyeci veya sürücüye tevdi edilmesi de mal teslimidir. 2. Bir mal üzerindeki tasarruf hakkının iki veya daha fazla kimse tarafından zincirleme âkit yapılmak suretiyle, malın bu arada el değiştirmeden doğrudan sonuncu kişiye devredilmesi halinde, aradaki safhaların her biri ayrı bir teslimdir. 3. Su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri şekillerdeki dağıtımlar da mal teslimidir. 4. Kap ve ambalajlar ile döküntü ve tali maddelerin geri verilmesinin mutat olduğu hallerde teslim, bunlar dışında kalan maddeler itibariyle yapılmış sayılır. Bunların yerine aynı cins ve mahiyette kap ve ambalajlar ile döküntü tali maddelerin geri verilmesinde de aynı hüküm uygulanır. 5. Trampa iki ayrı teslim hükmündedir.

Alıcı ve satıcı arasında mülkiyet hakkının devri teslimdir Alıcı ve satıcı arasında mülkiyet hakkının devri teslimdir.Malın zilliyetliği devredilmişse (geri alınmak üzere emaneten verilmişse )KDV söz konusu değildir.Zilliyetliğin devri ,mülkiyete muhafaza kaydını taşıyan bir satış akdine dayanıyorsa teslim sayılacak KDV doğacaktır. Malın bizzat alıcı tarafından teslim alınması gerekmez alıcı adına hareket edenlerce devralınabilir. Zincirleme akitlerde malın aradaki alıcılara teslim edilmeden son alıcıya taşınarak teslimi yapılabilir.Ancak aradaki her safhada mülkiyet devri yapıldığı kabul edilir ve her safha da KDV doğmaktadır. Teslim açısında özelik gösteren su,elektrik, soğutma ve benzeri dağıtımlar mal teslimi olarak kabul edilir.Bu dağıtımlarda KDV nin doğuşu bunların bedelinin tahakkuk ettirilmesine bağlanmıştır.Tahakkuk işlemi ay sonları itibariyle yapılır.

Malın ambalajlı olarak satılması durumunda teslim bedeli ambalaj maddesini de içine alacak şekilde tespit edilir malın tabi oluğu oranda KDV uygulanır.Kabın ve ambalaj maddesinin geri verilmesi gerekiyorsa teslim bedeli ambalaj hariç bedeldir.Kabın teminatı olarak alınan depozitolar KDV matrahına sokulmaz. Trampa iki ayrı teslimdir.Arsa karşılığı inşaat işinde arsa teslimi ve inşat teslimi olmak üzere iki ayrı teslim vardır. Bedelsiz teslimlerde emsal bedeli üzerinden KDV alınır. Komisyoncular vasıtasıyla konsinye teslimde malın alıcıya teslimi ile KDV doğar

Teslim ve hizmet işlemlerine ilişkin olarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen ticari teammüllere uygun miktardaki iskontolar, katma değer vergisi matrahına dahil olmayacaktır. Fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmeyip, yıl sonralarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında (satış primi, hasılat primi, yıl sonu iskontosu gibi adlarla) yapılan ödemeler katma değer vergisine tabi olacaktır. Zira, bu tür bir iskonto doğrudan satılan malla ilgili değildir. Burada söz konusu olan iskonto, firmanın yaptığı ek bir çalışmanın yada çabanın sonucu olarak doğmaktadır. Dolayısıyla yapılan iş ana firmaya karşı verilen bir hizmettir.

Malın ariyeten veya ödünç olarak verilmesi teslim sayılmaz Malın ariyeten veya ödünç olarak verilmesi teslim sayılmaz. Ancak, ödünç olarak verilen malların aynen değil de, aynı veya benzeri vasıfta mallar olarak geri alınması şeklinde ortaya çıkan "karz" akdine dayalı işlemlerde, ödünç olarak verilen malların tasarruf hakkı devredilmektedir. Bu durumda, Borçlar Kanununun 306-312. maddelerinde düzenlenmiş olan "karz" akdine dayalı olarak ticari, sınai, zırai veya serbest meslek faaliyeti çerçevesinde teslim edilen mallar için katma değer vergisi hesaplanması gerekmektedir. Orduevleri, askeri gazinolar, askeri kantinler, kışla gazinoları ile kamu kurumlarına ait misafirhane, kreş, yemekhane, eğitim ve dinlenme tesislerinin işletilmesi veya yönetilmesi suretiyle yürütülen faaliyetler kâr amacı taşımamaları nedeniyle ticari faaliyet kapsamına girmediğinden, münhasıran ilgili kurum ve kuruluş mensuplarına hitap etmeleri şartıyla vergiye tabi olmayacaktır.

Teslim Sayılan Haller a) Vergiye tabi malların her ne suretle olursa olsun, vergiye tabi işlemler dışındaki amaçlarla işletmeden çekilmesi, vergiye tabi malların işletme personeline ücret, prim, ikramiye, hediye, teberru gibi namlarla verilmesi, b) Vergiye tabi malların, üretilip teslimi vergiden istisna edilmiş olan mallar için her ne suretle olursa olsun kullanılması veya sarfı, c) Mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılan satışlarda zilyedliğin devri, KDV de teslim sayılır.

Akaryakıt ticareti yapan bir şahsın ,akaryakıtın bir kısmını özel otomobilinde kullanırsa teslim gerçekleşmiş sayılır ve KDV doğar. Dayanaklı tüketim malzemesi satan bir şahsın işletmede bulunan buzdolabını personeline ücreti karşılığında verirse, işletmeden çekildiği anda teslim gerçekleşir ve KDV doğar.

Katma değer vergisi uygulamasında personele sağlanan menfaatlerden aşağıda sayılanlar vergiye tabi tutulmayacaktır. a) Personele işyerinde veya müştemilatında yemek verilmesi, b) Personele yatacak yer veya konut tahsisi, c) Personelin toplu olarak işyerine gidip gelmesini sağlamak amacıyla yapılan taşıma hizmetleri, d) Demirbaş olarak verilen giyim eşyası. İşletmenin iktisadi faaliyetini yürütebilmesi için yapılan ve işletmede yaratılan katma değerin bir unsuru olan bu masraflar maliyetin bir parçası olduğundan, personele tahsis sırasında vergiye tabi tutulmayacak, bu mal ve hizmetlerin iktisabında yüklenilen vergiler ise genel hükümlere göre indirim konusu yapılabilecektir.

Hizmet 1. Hizmet, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemlerdir. Bu işlemler; bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi, şekillerde gerçekleşebilir. 2. Bir hizmetin karşılığının bir mal teslimi veya diğer bir hizmet olması halinde bunların her biri ayrı işlem olup, hizmet veya teslim hükümlerine göre ayrı ayrı vergilendirilirler.

Hizmet para karşılığında değil de bir hizmet veya mal şeklinde yapıldığında karşılıklı iki işlem mevcuttur her işlem ayrı ayrı KDV tabi tutulur. Hizmet iadesi söz konusu değildir.

HİZMET SAYILAN HALLER Vergiye tabi bir hizmetten işletme sahibinin,işletme personelinin veya diğer satışların karşılıksız yararlandırılması hizmet sayılır. Örnek;Dershane işletmesi bulunan bir şahsın,üniversite sınavlarına girecek çocuğunun sınava hazırlanmak amacıyla babasının dershanesine gitmesi ,hizmet sayılan haller kapsamında değerlendirilerek KDV tabi tutulması gerekir.

İşlemlerin Türkiye'de yapılması: a) Malların teslim anında Türkiye'de bulunmasını, b) Hizmetin Türkiye'de yapılmasını veya hizmetten Türkiye'de faydalanılmasını, ifade eder.

- İşlemin Türkiye de yapılmasında ,teslim edenin veya teslim alanın hangi ülkenin uyruğunda bulunduğu önemli değildir.Malın teslimi Türkiye de gerçekleşmişse ve KDV ye tabi bir teslim söz konusu ise ve o işlem ile ilgili istisna hükmü de yoksa katma değer vergisinin doğduğu kabul edilir.

Hizmetin Türkiye de yapılmasına örnek; A – TÜRKİYE'DE YERLEŞİK SEYAHAT ACENTALARINCA ORGANİZE EDİLEREK YURT DIŞINA DÜZENLENEN TURLARIN KATMA DEĞER VERGİSİ KARŞISINDAKİ DURUMU: Türkiye'de yerleşik seyahat acentelerince organize edilerek yurt dışına düzenlenen turlara katılanlara, yurt dışında verilen yeme-içme, konaklama, ulaştırma, rehberlik, gezi, sağlık v.b. hizmetler yurt dışında verildiğinden ve yolcular bu hizmetlerden yurt dışında yararlandığından, bu hizmetler Türkiye'de ayrıca katma değer vergisine tabi tutulmayacaktır. Ancak, tur organizasyonuna katılanlara yurt içinde verilen hizmetlerin katma değer vergisine tabi olacağı açıktır. Bu nedenle tur faaliyetiyle ilgili olarak yurt dışından satın alınan hizmet bedellerinin Vergi Usul Kanunu çerçevesinde belgelenmesi koşuluyla bu hizmetlere ait masraf ve belgelerde gösterilen tutarlara katma değer vergisi uygulanmayacaktır. Seyahat acentesi tarafından müşterilere kesilecek faturada hizmet karşılığını teşkil eden tüm bedel gösterilecek; ancak, katma değer vergisi yurt dışında verilen hizmet bedelleri düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden hesaplanacaktır. Diğer taraftan, yurt dışına yapılan yolcu taşımacılığına ait bedelin ayrıca fatura edilmesi veya kesilecek faturada taşımacılık karşılığını teşkil eden bedelin ayrıca gösterilmiş olması halinde bedelin Katma Değer Vergisi Kanununun 14. maddesi uyarınca katma değer vergisinden müstesna olacağı açıktır. …/…

ÖRNEK: (A) seyahat acentesinin Nisan/1992 döneminde düzenlediği tur faaliyetleri nedeniyle elde ettiği bedellerin toplamı 500.000.000 TL.dır. Firmanın bu seyahat sırasında müşterileri için yurt dışından satın aldığı konaklama, yeme-içme, rehberlik v.s. gibi hizmetlere ait giderler Vergi Usul Kanununa uygun belgelerle tevsik edilmiştir. Bu tür giderler toplamı 150.000.000 TL., taşımacılığa ait bilet bedelleri toplamı ise 200.000.000 TL.dır. Seyahat acentesinin vergiye tabi matrahı 150.000.000 + 200.000.000 = 350.000.000 TL. Katma değer vergisine tabi olmayan bedel. 500.000.000 – 350.000.000 = 150.000.000 TL. Katma değer vergisi matrahı olacak, vergi bu bedel üzerinden hesaplanacaktır. Ancak, bu şekilde işlem yapılabilmesi için firmanın müşterilerine keseceği faturalarda; yurt dışında yapılan masraf tutarını ve taşımacılık bedelini ayrı ayrı göstermesi, kalan bedel üzerinden vergi hesaplaması gerekmektedir.

Katma Değer Vergisinin Mükellefi 1-Katma Değer Vergisi mükellefi; a) Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde bu işleri yapanlar, b) İthalatta mal ve hizmet ithal edenler, c) Transit taşımalarda gümrük veya geçiş işlemine muhatap olanlar, d) PTT İşletme Genel Müdürlüğü ve radyo ve televizyon kurumları, e) Her türlü şans ve talih oyunlarını tertip edenler, g) 1 inci maddenin 3 üncü fıkrasının (c) bendine giren hallerde bunları tertipleyenler veya gösterenler, h) Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakları kiraya verenler, ı) İsteğe bağlı mükellefiyette talepte bulunanlardır. 2. Vergiye tabi bir işlem söz konusu olmadığı veya katma değer vergisini fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye hakkı bulunmadığı halde; düzenlediği bu tür vesikalarda katma değer vergisi gösterenler, bu vergiyi ödemekle mükelleftirler. Bu husus kanuna göre borçlu oldukları vergi tutarından daha yüksek bir meblağı gösteren mükellefler için de geçerlidir. Bu gibi sebeplerle fazla ödenen vergiler, Maliye Bakanlığının belirleyeceği usul ve esaslara göre ilgililere iade edilir.

KDV ana mükellef grubu,KDV ye tabi mal tesliminde ve/veya hizmet ifasında bulunanlardır.Fakat KDV mükellefi olmak bu verginin nihai yüklenicisi olmak anlamında değildir.Aslında KDV nin asıl mükellefi nihai tüketici durumunda bulunan kişi ve kuruluşlardır.KDV nin mükellefleri verginin nihai tüketiciden tahsili konusunda devlete yardım etmekle görevlidir. Mükellef,müşterilerden topladığı KDV lerden,işle ilgili alımları dolayısıyla ödediği KDV leri indirir,indiremediği tutarı vergi dairesine öder.

Hesaplanan KDV-İndirilecek KDV=Ödenecek KDV veya Sonraki döneme devreden indirilecek KDV

Katma Değer Vergisi mükellefi; Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde bu işleri yapanlardır. -Şahsi işletmelerde mükellef işletme sahibidir. -Adi ortaklıklarda KDV mükellefi ortaklıktır. -Serbest meslek faaliyetinde KDV mükellefi bu faaliyetleri yapanlardır. -Gerçek usulde zirai kazanç elde edenler KDV mükellefiyeti tesis ettirmeleri gerekir. -Kollektif,komandit,limited ve anonim şirketler ticaret siciline tescil anında KDV mükellefi olurlar. -Müzayede mahallerinde satışlarda ,Verginin mükellefi satışı gerçekleştiren özel veya resmi kişi veya kuruluştur.

Profesyonel sanatçıların yer aldığı gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcuların katıldığı sportif faaliyetler, maçlar, yarışlar ve yarışmalar tertiplenmesi, gösterilmesinde mükellef bunları tertipleyenler veya gösterenlerdir. Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemlerinde mükellef bu mal ve hakları kiraya verenlerdir. Rekabet eşitsizliğini gidermek maksadıyla isteğe bağlı mükellefiyetler suretiyle vergilendirilecek teslim ve hizmetlerde,mükellef İsteğe bağlı mükellefiyette talepte bulunanlardır.

Her türlü şans ve talih oyunlarının tertiplenmesi ve oynanması işlemlerinde mükellef her türlü şans ve talih oyunlarını tertip edenlerdir.Tertipleyen kişi veya kurum KDV mükellefi olmasa bile bu bu işlem nedeniyle KDV mükellefiyeti tesisi ettirmelidir.Piyango veya oyuna katılanlardan alınacak katılma ücretleri üzerinden KDV hesaplanacaktır.Piyangoyu kazanan talihli,kazandığı mal ve hizmetin teslimi KDV tabi değildir. At yarışlarında ve piyangoda bayiler KDV konusuyla ilgilenmemektedirler.At yarışlarında giriş ücreti ve bahse katılma ücreti KDV dahil şekilde belirlenmekte hipodromu işleten veya bahsi düzenleyen teşkilat nihai bedel üzerinden iç yüzde oranı ile KDV beyan etmektedirler.Aynı şekilde piyango tertipleyenlerde piyango bedeli üzerinde yazılı satış fiyatı üzerinde iç yüzde hesabı ile KDV tespit edip beyan edeceklerdir.

İthalatta mükellef; Mal ithalatında mükellef malı ithal edenlerdir.Mutemet eliyle yapılan ithalatta tüm işlemler mutemet adına yürütülmekle beraber KDV nin asıl yüklenicisi (KDV yi ödeyecek ve indirecek olan)asıl ithalatçıdır. Hizmet ithalatında mükellef sorumlu sıfatiyle Türkiye de hizmetten yararlananlar, bu işlemden doğan KDV yi 2 nolu KDV beyannamesi ile vergi dairesine beyan ederek ödemektedirler.

Transit taşımalarda gümrük veya geçiş işlemine muhatap olanlar mükelleftirler.Ancak 84/8889 nolu Bakanlar Kurulu Kararı ile istisna kapsamına alınmış olduğu için mükellefiyet tesisi yapılmamaktadır.

Fazla ve yersiz uygulanan vergi KDV Kanununun 8/2 mad. ile Vergiye tabi bir işlem söz konusu olmadığı veya katma değer vergisini fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye hakkı bulunmadığı halde; düzenlediği bu tür vesikalarda katma değer vergisi gösterenler, bu vergiyi ödemekle mükelleftirler. Bu husus kanuna göre borçlu oldukları vergi tutarından daha yüksek bir meblağı gösteren mükellefler için de geçerlidir. Bu gibi sebeplerle fazla ödenen vergiler, Maliye Bakanlığının belirleyeceği usul ve esaslara göre ilgililere iade edileceği belirtilmiştir. 23 seri nolu KDV teb.ile Yersiz veya fazla uygulanan vergilerin indirim hakkına sahip olmayanlara iadesi ile ilgili düzenleme yapılmıştır. 91 seri nolu KDV teb.ile de fazla veya yersiz ödenen vergilerin indirim hakkına sahip olmayanlar yanında sahip olanlara iadesine de imkan tanınmıştır.

Vergiyi Doğuran Olayın Meydana Gelmesi a) Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması, b) Malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi, c) Kısım kısım mal teslimi veya hizmet yapılması mutad olan veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde, her bir kısmın teslimi veya bir kısım hizmetin yapılması, d) Komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda, malların alıcıya teslimi, e) Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde, malın nakliyesine başlanması veya nakliyeci veya sürücüye tevdii, g) Su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri enerji dağıtım veya kullanımlarında bunların bedellerinin tahakkuk ettirilmesi, ı) İthalatta, Gümrük Kanununa göre gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başlaması, gümrük vergisine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük beyannamesinin tescili, j) İkametgâhı, işyeri, kanunî merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar tarafından yabancı ülkeler ile Türkiye arasında yapılan taşımacılık ile transit taşımacılıkta gümrük bölgesine girilmesi veya gümrük bölgesinden çıkılması, Anında veriyi doğuran olay meydana gelir.

KDV esas itibariyle malın teslimi veya hizmetin yapılması ile doğar. Mal teslimine veya hizmet ifasına konu alan sözleşmenin yapılması KDV’nin doğmasına yol açmaz. Mal veya hizmet bedeline mahsuben avans alınması KDV doğuran olay değildir. Mal teslim edilmekle beraber kesin satış fiyatı belli olmadığı durumlarda KDV nin emsal bedel üzerinden hesaplanması,fiyatın kesinleşmesi halinde de fiyat farkı üzerinden fatura düzenlenerek KDV nin alınması gerekir. Mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılan satışlarda KDV’yi doğuran olay ,malın mülkiyeti muhafaza şartıyla üçüncü kişilere teslimi anında doğar. Vadeli satışlarda mal bedelinin taksitler halinde ödenmesi veya bedelin tahsil edilememesi vergiyi doğuran olaya etkisi bulunmamaktadır.

Gayrimenkul teslimlerinde vergiyi doğuran olay; Gayrimenkul mülkiyetinin devri tapuda alıcı adına tescil suretiyle gerçekleşir ve KDV mülkiyet geçişini de içeren teslimle doğar. Ancak; Henüz tapuda tescil yapılmamış olmakla beraber,fiili planda gayrimenkul teslim edilmesi durumunda da vergiyi doğuran olay meydana gelir. Tapuda tescil yapılmış olsa da fiilen gayrimenkul teslim edilmez ise vergiyi doğuran olay meydana gelmez. Teslimden veya Tapuya tescilden önce fatura ve benzeri vesikalar düzenlenirse vergiyi doğuran olay fatura ve benzeri vesikaların düzenlendiği anda meydana gelir.

Malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlendiği ay itibariyle KDV doğar. Fatura ve benzeri belgeyi alan mükellef bu belgeye dayanarak KDV indirimi yapacaklardır. Bedelin taksitler halinde veya gecikmeli olarak tahsil edilmesi,KDV’nin de tahsilata paralel olarak doğmasını gerektirmez. Bedelin tahsilinde imkansızlıkla karşılaşılması KDV yi etkilemez.

Komisyoncular vasıtasıyla veya Konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda KDV yi doğuran olay,malın komisyoncuya veya konsiyeciye tesliminde değil bunlar tarafından üçüncü kişilere tesliminde doğmaktadır. Müzayede veya cebri icra yoluyla yapılan satışlarda KDV doğuran olay,alıcının kesin olarak belirlendiği anda doğar.İcra veya vergi dairelerince haczedilen malların satışı gerçekleşmedikçe vergiyi doğuran olay meydana gelmez.

Hizmet ifalarında KDV yi doğuran olay;Hizmetlerde KDV yi doğuran olay hizmetin ifasıdır. Kiralama işlemlerinde hizmetin ifasının aylık dönemler itibarıyla gerçekleştiği kabul edilir ve KDV yi doğuran olay aylık dönemde gerçekleşir.Ancak,kiralama işlemi karşılığında fatura ve benzeri belge düzenlenirse vergiyi doğuran olay bu belgelerin düzenlendiği tarih itibarıyla gerçekleşir. Eğitim hizmetlerinde KDV yi doğuran olay ; İlk,orta ve yüksek öğretim gibi çok uzun süren eğitim hizmetlerinde hizmetin yıllık veya dönem bazında gerçekleştiği kabul edilebilir ancak bakanlık aylık bazda hizmetin tamamlandığını kabul etmektedir. Eğitim hizmeti tamamlanmadan avans olarak bir bedel alınması durumunda KDV yi doğuran olay meydana gelmez.Ancak alınan avansa fatura veya benzeri belge düzenlenirse KDV yi doğuran olay meydana gelir.

Serbest Meslek Hizmetlerinde KDV doğuran olay; Hizmetin başlamasından önce veya hizmetin devamı sırasında serbest meslek kazancı niteliğinde tahsilat yapılmış ve makbuz düzenlenmişse KDV tahsilatın yapılmasına bağlı olarak doğmaktadır. Tahsilatın kısmen veya tamamen ,hizmetin tamamlanmasından sonraki bir tarihte gerçekleşmesi halinde hizmetin yapıldığı tarih itibarıyla henüz tahsil edilmemiş kısım içinde KDV doğmaktadır.

İthalatta KDV yi doğuran olay; Gümrük vergisine tabi malların ithalinde KDV yi doğuran olay gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başladığı gün itibarıyla doğmaktadır.Gümrük vergisi ödeme mükellefiyeti gümrük giriş beyannamesinin Gümrük idaresince tescili ile başlamaktadır. Gümrük vergisine tabi olmayan malların ithalinde KDV yi doğuran olay ise fiili ithalatın yapılmasıyla doğmaktadır.

Teslim ve Hizmet İşlemlerinde Matrah 1. Teslim ve hizmet işlemlerinde matrah, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedeldir. 2. Bedel deyimi, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade eder. (3.kalktı) 4. Belli bir tarifeye göre fiyatı tespit edilen işler ile bedelin biletle tahsil edildiği hallerde tarife ve bilet bedeli Katma Değer Vergisi dahil edilerek tespit olunur ve vergi müşteriye ayrıca intikal ettirilmez.

Matraha Dahil Olan Unsurlar Aşağıda yazılı unsurlar matraha dahildir: a) Teslim alanın gösterdiği yere kadar satıcı tarafından yapılan taşıma, yükleme ve boşaltma giderleri, b) Ambalaj giderleri, sigorta, komisyon ve benzeri gider karşılıkları ile vergi, resim, harç, pay, fon karşılığı gibi unsurlar, c) Vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan hertürlü menfaat, hizmet ve değerler.

Matraha Dahil Olmayan Unsurlar Aşağıda yazılı unsurlar matraha dahil değildir: a) Teslim ve hizmet işlemlerinde fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen ticarî teamüllere uygun miktardaki iskontolar, b) Hesaplanan katma değer vergisi.

Bedelin kısmen veya tamamen ayın olarak veya hizmetten faydalanma suretiyle tahsilinde karşılıklı iki işlem vardır.Her iki işlem KDV açısından bağımsız birer işlem olarak değerlendirilerek KDV tabi tutulur. Serbest meslek erbabı Avukatın seyahat giderleri müşterisi tarafından karşılanmıştır.Bu durumda seyahat giderleri serbest meslek kazancına dahil edilmesi gerekir.

Taşıma,yükleme ve boşaltma işlemlerinde malın fiyatı bu hizmetlerde göz önünde tutulmak suretiyle tesbit edilerek mal bedeliyle birlikte KDV ye tabi olabileceği gibi bu işlemler için ayrıca bir bedel belirlenerek bu bedel üzerinden KDV hesaplanır. Ambalaj giderleri genel olarak malın bedeli içinde yer alır ayrıca KDV ödenmez.Ancak bazı malların ambalajı iade edilmek şartıyla satılır.Ambalaj için alınan depozitolar ise satış bedeli değil teminat niteliğinde olup KDV konu edilmez.(Mutfak tüpleri ,su damacanaları vs)

Satılan malın maliyetine dahil olan vergi,resim,harç,fon,pay vb unsurlar KDV matrahına dahildir. Özel tüketim vergisi KDV matrahına dahildir. Özel tüketim vergisi Kanununda bu husus özellikle hüküm altına alınmıştır. Servis ve benzeri adlarla sağlanan hizmet ve menfaatler mal satış fiyatına dahil edilmek suretiyle satış fiyatına girebileceği gibi ayrıca fatura edilerek de KDV konusuna girebilir.Örneğin bir otomobil bir yıl süreyle bedava bakım hizmeti verilmek suretiyle satıldığında söz konusu hizmet otomobilin satış fiyatına dahil edilerek KDV tabi tutulmuştur.

Teslim ve hizmet işlemlerinde fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen ticarî teamüllere uygun miktardaki iskontolar matraha dahil olmayan unsurlardandır. İskontonun fatura ve benzeri belge üzerinde gösterilmiş olması gerekir. İskonto ticari teamüllere uygun olmalıdır. İskontonun fazladan mal verilmek suretiyle yapılması durumunda ayni iskonto söz konusu olacak ve KDV matrahına dahil olacaktır.

Kur farkları Mal ve hizmet teslimlerinin KDV konusuna girmemesi veya KDV den istisna olması durumunda kur farklarının da KDV istisna olması gerekir. Mal ve hizmet teslimlerinin KDV konusuna girmesi durumunda bu teslimlerle ilgili kur farklarının da KDV dahil olması gerekir.

Özel matrah şekilleri a) Spor-Toto oyununda ve Millî Piyango dahil her türlü piyangoda, oyuna ve piyangoya katılma bedeli, b) At yarışları ve diğer müşterek bahis ve talih oyunlarında bu yarış ve oyunlara katılma karşılığında alınan bedel ile bunların icra edildiği mahallere giriş karşılığında alınan bedel, c) Profesyonel sanatçıların yer aldığı gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcuların katıldığı sportif faaliyetler, maçlar ve yarışlar ve yarışmalar tertiplenmesi ve gösterilmesinde bunların icra edildiği mahallere giriş karşılığında alınan bedel ile bu mahallerde yapılan teslim ve hizmetlerin bedeli, d) Gümrük depolarında ve müzayede salonlarında yapılan satışlarda kesin satış bedeli, e) Altından mamül veya altın ihtiva eden ziynet eşyaları ile sikke altınların teslim ve ithalinde matrah, külçe altın bedeli düşüldükten sonra kalan miktardır, f) Maliye ve Gümrük Bakanlığı işin mahiyetini gözönünde tutarak özel matrah şekilleri tespit etmeye yetkilidir.

Spor-Toto oyununda ve Millî Piyango dahil her türlü piyangoda, oyuna ve piyangoya katılma bedeli; Spor-Toto ve Millî Piyangoda ilgili teşkilat müdürlükleri,nihai katılma bedelleri üzerinden teslim KDV si hesaplarlar ve bu aşamada vergileme tamamlanmış olur. Örnek;KDV dahil nihai satış bedeli 30.000.olan biletin bayie tesliminde 30.000x118=3.540 lira KDV milli piyango idaresince hesaplanır.Bayiin ayrıca teslim KDV si hesaplaması ve KDV indirimi yapması söz konusu olmaz. Devletçe organize edilenler dışında ki özel Spor-Toto ve Millî Piyango da KDV nin matrahı yine katılma bedeli olmakla beraber KDV nin nihai bedel üzerinden hesaplanması mecburi değildir.

b) At yarışları ve diğer müşterek bahis ve talih oyunlarında KDV matrahı; bu yarış ve oyunlara katılma karşılığında alınan bedel ile, bunların icra edildiği mahallere giriş karşılığında alınan bedel, KDV matrahıdır. Sadece At yarışlarında verginin nihai bedel üzerinden hesaplanması öngörülmüştür.Bu nedenle ganyan bayilerinin bu işlemlerde ayrıca KDV hesaplaması ve KDV indirimi yapmaları söz konusu değildir.

Profesyonel sanatçıların yer aldığı gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcuların katıldığı sportif faaliyetler, maçlar ve yarışlar ve yarışmalar tertiplenmesi ve gösterilmesinde bunların icra edildiği mahallere giriş karşılığında alınan bedel ile bu mahallerde yapılan teslim ve hizmetlerin bedeli, KDV matrahını oluşturur.Bu işlemlerde nihai bedel üzerinden KDV hesaplama işlemi yoktur.Bedelin biletle tahsil edildiği hallerde bilet bedeli KDV dahil edilerek tesbit edilir ve bilet üzerinde ayrıca KDV gösterilmez.

Gümrük depolarında ve müzayede salonlarında yapılan satışlarda kesin satış bedeli KDV matrahını oluşturur. Müzayede mahallerinde yapılan satışlarda giderler dolayısıyla ödenen vergiler malların kesin satış bedeli üzerinden hesaplanan vergiden indirilmeyecek,ancak müzaideyi düzenleyenin komisyonu üzerinden hesaplanan KDV indirilebilecektir.Bir komisyon söz konusu değilse ,yüklenilen vergiler masraf unsuru olarak dikkate alınacaktır. Müzayede mahallerinde yapılan hisseli malların satışında alıcının hissedarlardan birisi olması halinde paydaşın hissesi,bu hisse için mülkiyet devri söz konusu olmadığı için matrahtan indirilecektir.

Altından mamül veya altın ihtiva eden ziynet eşyaları ile sikke altınların teslim ve ithalinde matrah, külçe altın bedeli düşüldükten sonra kalan miktardır,Külçe altın teslimleri 17/4-g uyarınca KDV den istisna edilmiştir. Örnek;Altın bilezik satışında bilezikten külçe altın bedeli düşüldükten sonra işçilik ve kar üzerinden KDV hesaplanması gerekir.

Maliye ve Gümrük Bakanlığı işin mahiyetini göz önünde tutarak özel matrah şekilleri tespit etmeye yetkilidir.Bakanlık bu yetkisini ; Gazete,dergi ve benzeri periyodik yayınlarda özel matrah şekline tabi tutulmuştur. Gazete, dergi ve benzeri periyodik yayınların satışlarında perakende safhaya ait katma değer vergisi, doğrudan perakendeci bayiye satış yapan başbayiler tarafından, bu safhanın kârını da ihtiva edecek şekilde hesaplanıp ödenecektir.

Talih oyunları salon işletmeciliği özel matrah şekline tabi tutulmuştur; 3065 sayılı Kanunun 20 nci maddesine göre hizmet işlemlerinde matrah, ifa edilen hizmet karşılığında alınan bedeldir. Bu hükme göre, oyun salonlarında ifa edilen hizmet karşılığında alınan bedel net hasılat olacaktır. Diğer taraftan talih oyunları salon işletmeciliğinde bedel belli bir tarifeye göre tespit edildiğinden, 3065 sayılı Kanunun 20/4 üncü maddesine göre, bu net hasılat vergi dahil olarak teşekkül edecek ve oyun salonu işletmeleri vergili net hasılat içindeki katma değer vergisi iç yüzde oranıyla hesaplanacaktır. Örnek; 1.000x18 ________=152.54 KDV 118

Belediyeler tarafından yapılan şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılan biletlerin ve kartların bayiler tarafından satışında özel matrah şekline göre vergileme yapılması uygun görülmüştür. Buna göre, belediyeler veya bağlı işletmeleri tarafından yapılan şehir içi yolcu taşımacılığında (metro dahil) kullanılan bilet ve kartların, bu işletmeler dışındaki bayiler tarafından yolculara satışına ilişkin katma değer vergisi, bayiinin satış bedeli üzerinden iç yüzde oranına göre hesaplanarak belediyelere bağlı işletmelerce beyan edilecektir. Bayiler, bu şekildeki bilet veya kart satışları için ayrıca vergi hesaplamayacaklardır. Özel matrah şekline göre vergilendirilen bilet ve kart satışları dışında katma değer vergisine tabi başka faaliyetleri olmayan bayilerin katma değer vergisi mükellefiyeti tesis ettirmelerine gerek bulunmamaktadır.

GSM operatör şirketleri tarafından sunulan cep telefonu konuşma hizmetlerinden faydalanmak üzere çıkarılan ön ödemeli hazır kartlar da dahil olmak üzere bütün telefon kartı ve jeton satışlarının özel matrah şekline göre vergilendirilmesi uygun görülmüştür; Buna göre, perakendeci bayiler tarafından yapılan telefon kartı ve jeton satışlarına ait katma değer vergisinin bayi karına isabet eden katma değer vergisini de ihtiva edecek şekilde perakendeci bayilere telefon kartı ve jeton teslimi yapan kuruluşlar tarafından beyan edilmesi gerekmektedir. Bu durumda bayiler belirtilen kapsamdaki telefon kartı ve jeton satışları için ayrıca vergi hesaplamayacaklardır. Öte yandan telefon kartı ve jeton satışları dahil bütün işlemleri özel matrah şekline göre vergilendirilenlerin katma değer vergisi mükellefiyeti tesis ettirmelerine gerek bulunmamaktadır.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 131 inci maddesi gereğince, araç plakaları ile sürücü kurslarında kullanılanlar dahil bir kısım evrakın basımı Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu tarafından yaptırılmaktadır. Federasyon, basımını sağladığı araç plakaları ve belgeleri ihtiyaç sahiplerine bedeli karşılığında satılmak üzere kendisine bağlı Odalara göndermektedir. Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 23 üncü maddesinin (f) bendinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, 2918 sayılı Kanunun 131 inci maddesinde belirtilen araç plakaları ile basılı evrakın tesliminde özel matrah şekli uygulanması uygun görülmüştür Buna göre, araç plakaları ve basılı evrakın Federasyon tarafından kendisine bağlı Odalara tesliminde, bunların ilgili mevzuatına göre belirlenecek nihai satış fiyatı üzerinden hesaplanacak katma değer vergisi Federasyon tarafından beyan edilecek ve genel hükümler çerçevesinde vergi dairesine ödenecektir. Plaka ve belgelerin ihtiyaç sahiplerine satışını yapan Odalar ise bu satışlarla ilgili olarak ayrıca katma değer vergisi hesaplamayacaklardır.

Kıymetli Taş Teslimlerine özel matrah şekline tabi tutulmuştur; 5228 sayılı Kanunla Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-g maddesinde değişiklik yapılarak, kıymetli taşlardan elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci, kübik virconia teslimleri istisna kapsamına alınmıştır. Bu taşları ihtiva eden veya bu taşlardan yapılmış eşyanın teslim ve ithalinin ise Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 23/f maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak özel matrah şekli uygulanmak suretiyle vergilendirilmesi uygun görülmüştür. İstisna kapsamına alınan kıymetli taşları ihtiva eden veya bu taşlardan yapılmış eşya teslimlerinde katma değer vergisi matrahı, teslim bedelinden varsa eşyanın ihtiva ettiği has altın veya gümüş değeri ile kıymetli taşın maliyet bedeli düşüldükten sonra kalan tutar olarak tespit edilecektir. Eşyanın ihtiva ettiği has altın veya gümüş değeri 9 ve 69 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde açıklandığı şekilde hesaplanacaktır. Kıymetli taşın maliyet bedeli ise kayıtlar esas alınarak satıcı tarafından tespit edilecektir. Düzenlenecek faturada eşyanın KDV hariç satış bedeli, has altın ve gümüş değeri ile kıymetli taşın cins, adet, kırat ve maliyet bedeli ayrıca yer alacaktır. İthalatta alış faturasında eşyanın ihtiva ettiği kıymetli taşların cinsi, adedi, kıratı ve bedeli gösterilecektir. Katma değer vergisi matrahı, mamul eşyanın toplam değerinden kıymetli taşın alış faturasında gösterilen değeri ile eşyanın ihtiva ettiği has altın veya gümüşün gümrük mevzuatına göre tespit edilen değeri toplamının düşülmesi suretiyle hesaplanacaktır.

İthalatta Matrah İthalatta verginin matrahı aşağıda gösterilen unsurların toplamıdır: a) İthal edilen malın gümrük vergisi tarhına esas olan kıymeti, gümrük vergisinin kıymet esasına göre alınmaması veya malın gümrük vergisinden muaf olması halinde sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) değeri, bunun belli olmadığı hallerde malın gümrükçe tespit edilecek değeri, b) İthalat sırasında ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar, c) Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur parkı gibi ödemeler.

Uluslararası Yük ve Yolcu Taşımalarında Matrah İkametgâhı, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar tarafından yabancı ülkeler ile Türkiye arasında yapılan taşımacılık ile transit taşımacılıkta şahıs ve ton başına kilometre itibariyle yurt içi emsalleri göz önüne alınmak suretiyle matrah tespitine Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.Uluslararası taşımalarda iç parkura isabet eden kısım KDV Kanununun14 mad. istinaden KDV den istisna edilmiştir.Dış parkura isabet eden kısım ise KDV kapsamına girmez.

Döviz İle Yapılan İşlemler Bedelin döviz ile hesaplanması halinde döviz, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği andaki cari kur üzerinden Türk parasına çevrilir. Cari kuru belli olmayan dövizlerin Türk parasına çevrilmesine ilişkin esasları Maliye ve Gümrük Bakanlığı belirler.

Emsal Bedeli ve Emsal Ücreti 1. Bedeli bulunmayan veya bilinmeyen işlemler ile bedelin mal, menfaat, hizmet gibi paradan başka değerler olması halinde matrah işlemin mahiyetine göre emsal bedeli veya emsal ücretidir. 2. Bedelin emsal bedeline veya emsal ücretine göre açık bir şekilde düşük olduğu ve bu düşüklüğün mükellefçe haklı bir sebeple açıklanamadığı hallerde de, matrah olarak emsal bedeli veya emsal ücreti esas alınır. 3. Emsal bedeli ve emsal ücreti Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tespit olunur. 4. Katma değer vergisi uygulaması bakımından emsal bedelin tayininde genel idare giderleri ve genel giderlerden mamule düşen hissenin bedele katılması mecburidir. 5. Serbest meslek faaliyetleri için ilgili meslek teşekküllerince tespit edilmiş bir tarife varsa, hizmetin bedeli, bu tarifede gösterilen ücretten düşük olamaz.

KDV Oranı Katma değer vergisi oranı, vergiye tabi her bir işlem için % 10'dur. Bakanlar Kurulu bu oranı, dört katına kadar artırmaya, % 1'e kadar indirmeye, bu oranlar dahilinde muhtelif mal ve hizmetler ile bazı malların perakende safhası için farklı vergi oranları tespit etmeye yetkilidir. Ekli listede yer alanlar hariç olmak üzere,vergiye tabi her işlem için KDV oranı%18 uygulanmaktadır. (l)sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için%1 (ll) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %8 uygulanmaktadır.

Vergi İndirimi 1. Mükellefler, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak aşağıdaki vergileri indirebilirler: a) Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi, b) İthal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi, …./…

2. Bir vergilendirme döneminde indirilecek katma değer vergisi toplamı, mükellefin vergiye tâbi işlemleri dolayısıyla hesaplanan katma değer vergisi toplamından fazla olduğu takdirde, aradaki fark sonraki dönemlere devrolunur ve iade edilmez. Şu kadar ki, 28 inci madde uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup teslim ve hizmetin gerçekleştiği vergilendirme döneminde indirilemeyen ve tutarı Bakanlar Kurulunca tespit edilecek sınırı aşan vergi, bu mükelleflerin vergi ve sosyal sigorta prim borçları ile genel ve katma bütçeli idareler ile belediyelere olan borçlarına ya da döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin % 51'i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmeler ile organize sanayi bölgelerinden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsuben ödenir. Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen vergi nakden iade edilir. Bakanlar Kurulu, vergi nispeti indirilen mal ve hizmet grupları ile sektörler itibarıyla, amortismana tabi iktisadi kıymetler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisinin iade hakkını kaldırmaya; Maliye Bakanlığı, bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. …../….

3. İndirim hakkı vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilir. 4. Maliye ve Gümrük Bakanlığı vergi indirimi uygulamasında doğabilecek aksaklıkları, vergi mükerrerliğine ve vergi muafiyetine meydan vermeyecek şekilde, bu Kanunun ana ilkelerine uygun olarak gidermeye ve indirimle ilgili usul ve esasları düzenlemeye yetkilidir.

İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi Aşağıdaki vergiler mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez: a) Vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisi, b) Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisi, c) Deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep ilân ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi olanlar hariç olmak üzere, zayi olan mallara ait katma değer vergisi, d) Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi.

Ancak,Tam istisna kapsamında KDV indirimi ve iadesi yapılabilir Vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisi indirilemeyeceği belirtilmiş olmasına rağmen KDV kanununun 32 mad. belirtilen 11,13,14,15,17/4-s mad.yer alan istisna edilmiş işlemlerle ilgili yüklenilen KDV indirilir.İndirimi mümkün olmazsa iade edileceği hüküm altına alınmıştır. 11-ihracat istisnası, 13-Araçlar, Kıymetli Maden ve Petrol Aramaları ile Ulusal Güvenlik Harcamaları ve Yatırımlarda İstisna, 14-Transit Taşımacılık , 15-Diplomatik İstisnalar , 17/4-s Özürlülerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programları.

Taksicilik işletmeciliği yapılması veya binek otomobillerinin çeşitli şekillerde işletilmesi onların bu amaçla kullandıkları binek otomobillerinin alışlarında ödenen ve faturalarda ayrıca gösterilen katma değer vergisi indirim konusu yapılabilecektir. Buna göre, binek otomobillerini yukarıda belirtildiği gibi çeşitli şekillerde işleten mükellefler bu amaçla kullanılan binek otomobilleri ile ilgili olarak yüklendikleri KDV yi indirim konusu yapabileceklerdir. Ancak mükelleflerin işletme amacı dışında iktisap ettikleri binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisinin evvelce olduğu gibi indirimi mümkün değildir. İndirim konusu yapılamayan bu vergi, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları çerçevesinde işin mahiyetine göre gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınabilecektir. Bu uygulama binek otomobili işletmeciliği ile uğraşan mükelleflerin işletme amacı dışında satın aldıkları binek otomobilleri için de geçerlidir.

İstisna Edilmiş İşlemlerde İndirim Bu Kanunun 11, 13, 14, 15 inci maddeleri ile 17 nci maddenin (4) numaralı fıkrasının (s) bendi uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisi, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak Katma Değer Vergisinden indirilir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen Katma Değer Vergisi, Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunur. Maliye Bakanlığı katma değer vergisi iadesini, hak sahiplerinin vergi ve sosyal sigorta prim borçları ile genel ve katma bütçeli daireler ile belediyelere olan borçlarına ya da döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin % 51'i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmelerden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsup suretiyle sınırlayabilir.

11-ihracat istisnası, 13-Araçlar, Kıymetli Maden ve Petrol Aramaları ile Ulusal Güvenlik Harcamaları ve Yatırımlarda İstisna, 14-Transit Taşımacılık , 15-Diplomatik İstisnalar , 17/4-s Özürlülerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programları uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisi, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak Katma Değer Vergisinden indirilir, İndirimi mümkün olmazsa iade edilir.

Katma değer vergisinde mahsuben iadeyi Maliye bakanlığı; Hak sahiplerinin vergi ve sosyal sigorta prim borçlarına, Genel ve katma bütçeli daireler ile belediyelere olan borçlarına , Döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin % 51'i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmelerden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsup suretiyle sınırlayabilir.

İNDİRİMLİ ORANA TABİ İŞLEMLERDE MAHSUP 99 seri nolu KDV tebliği ile indirimli orana tabi işlemlerde yılı içinde mahsup imkanı getirilmiştir. Mahsup talep edilebilecek borçlar; 1- Mükellefin kendisine ait ithalde alınanlar da dahil vergi borçlarına( Faaliyetleri indirimli KDV oranına tabi işlemlerden oluşan kollektif şirketler ile adi ortaklıklar (şirketler) adına ortaya çıkan KDV iade alacakları,28.07.2007 tarihinden sonra yapılacak iade talepleri için geçerli olmak üzere, söz konusu şirket ortaklarının yalnızca vergi (ithalde alınanlar dahil) ve SSK prim borçlarına da mahsup edilebilecektir.) ( Kurumlar Vergisi Kanununa göre vergi dairesine iş ortaklığı olarak mükellefiyet tesis ettiren işletmelerin, diğer kurumlar vergisi mükelleflerinde olduğu gibi, ortaklarının vergi ve SSK prim borçlarına bu uygulama kapsamında mahsup yapılması mümkün bulunmamaktadır. ) 2- SSK prim borçlarına 3- 01/10/2006 (bu tarih dahil) tarihinden itibaren %51 veya daha fazla hissesi kamuya ait kuruluşlardan temin edilen kendi elektrik ve doğalgaz borçlarına da mahsubu talep edilebilecektir.

İhracattan kaynaklanan iadelerde mahsup KDV iade alacağı hak sahibi mükellefin kendisinin,adi,kollektif ve komandit şirketlerde ortaklık payı ile orantılı olmak üzere ortaklarının (komandit şirketlerde sadece komandit ortakların)vergi borçlarına,ithalat sırasında uygulanan vergilere,SSK pirim borçlarına mahsubu talepleri miktarına bakılmaksızın inceleme raporu ve teminat aranmaksızın yerine getirilir.

Kısmî Vergi İndirimi 1. Bu Kanuna göre indirim hakkı tanınan işlemlerle indirim hakkı tanınmayan işlemlerin bir arada yapılması halinde, fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisinin ancak indirim hakkı tanınan işlemlere isabet eden kısmı indirim konusu yapılır. 2. Kısmî vergi indirimine ilişkin usul ve esasları tespite Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.

İndirimin Belgelendirilmesi 1. Yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait Katma Değer Vergisi, alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinden ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanunî defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebilir. 2. Katma Değer Vergisinin fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmesine gerek görülmeyen işlemlerde vergi indiriminin nasıl belgelendirileceği Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit olunur.

Matrah ve İndirim Miktarlarının Değişmesi Malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükellef ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltir. Şu kadar ki, iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmesi şarttır.

Yetki Bakanlar Kurulu indirim hakkını kısmen veya tamamen kaldırmaya veya yeniden koymaya ve bu şekilde indirim hakkı kısıtlanan mal veya hizmetleri belirlemeye yetkilidir.

Vergilendirme Dönemi 1. Katma Değer Vergisinde vergilendirme dönemi, faaliyet gösterilen takvim yılının üçer aylık dönemleridir. Ancak, Maliye ve Gümrük Bakanlığı mükelleflerin yıllık gayri safi hâsılatlarına göre üç aylık vergilendirme dönemi yerine birer aylık vergilendirme dönemi tespit etmeye yetkilidir. 2. Aşağıdaki hallerde vergilendirme dönemi: a) Götürü usulde vergilendirilen mükellefler için bir takvim yılı, b) Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar için bir ay, c) İthalat, transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki taşımacılık işlerinde gümrük bölgesine girildiği veya gümrük bölgesinden çıkıldığı andır. 3. Maliye ve Gümrük Bakanlığı, mükellefleri gruplar içinde toplamaya ve gruplar için vergilendirme dönemlerinin başlangıç aylarını tespit etmeye yetkilidir. Bu takdirde üçer aylık dönemlerin aynı takvim yılı içinde olması şartı aranmaz.

Her ay KDV beyannamesi verecek mükellefler Gerçek usulde katma değer vergisine tabi mükelleflerin tamamının 1 Ekim 1985 tarihinden itibaren birer aylık vergilendirme dönemine tabi olması uygun görülmüştür. (Şehir içi veya şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapanlar da birer aylık vergilendirme dönemine tabidirler)

Beyannamelerini üç aylık dönemler itibariyle verecek olanlar İşletme hesabı esasına göre defter tutan ve başka faaliyeti bulunmayan mükelleflerden; – Münhasıran uluslararası yük ve yolcu taşımacılığı, – Münhasıran şehirlerarası yük taşımacılığı, – Münhasıran uluslararası yük ve yolcu taşımacılığı ile şehirlerarası yük taşımacılığı işini birlikte yapan mükellefler , - Şehir içi yük taşımacılığı yapan mükellefler ile -Konut yapı kooperatifleri üç aylık dönemler itibarıyla KDV beyannamesini verir.

KDV Beyannamesi 1 nolu KDV beyanı gerçek usule tabi KVD mükelleflerince kullanılmaktadır. 2 nolu KDV beyanı sorumlu sıfatıyla tevkif suretiyle vergilendirilen mükelleflerce kullanılmaktadır. 3 nolu KDV beyanı götürü usule tabi mükelleflerce kullanılmaktaydı (kalktı) 5 nolu KDV beyanı icra müdürlüklerince kullanılmaktadır.

KDV kanunda yer alan istisnalar 11 madde -Mal ve Hizmet İhracatı 13 madde -Araçlar, Kıymetli Maden ve Petrol Aramaları ile Ulusal Güvenlik Harcamaları ve Yatırımlarda İstisna 13-a Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere bu amaçla yapılan deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçlarının teslimleri, bu araçların imal ve inşası ile ilgili olarak yapılan teslim ve hizmetler ile bunların tadili, onarım ve bakımı şeklinde ortaya çıkan hizmetler. 13-b Deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler, 13-c- Altın, gümüş, platin arama, işletme, zenginleştirme, rafinaj ve Türk Petrol Kanunu hükümlerine göre petrol arama faaliyetlerine ilişkin olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere yapılan teslim ve hizmetler 13/c -Boru hattıyla taşımacılık yapanlara bu hatların inşa ve modernizasyonuna ilişkin yapılan teslim ve hizmetler, - Yatırım Teşvik Belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makine ve teçhizat teslimleri (3065 sayılı KDV Kan. 13/d mad. ) -Limanlara bağlantı sağlayan demiryolu hatları, limanlar ve hava meydanlarının inşası, yenilenmesi ve genişletilmesi işlerini fiilen kendisi yapan veya yaptıran mükellefler ile genel bütçeli idarelere bu işlere ilişkin olarak yapılan mal teslimleri ve inşaat taahhüt işleri (3065 sayılı KDV Kan. 13/e mad.) - Milli savunmaya yönelik teslim ve hizmetler (3065 sayılı KDV Kan. 13/f mad.)

14 madde -Transit Taşımacılık 15 madde -Diplomatik İstisnalar 16 madde -İthalat İstisnası 17 madde -Sosyal ve Askerî Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar ; 1. Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar, 2.Sosyal Amaç Taşıyan İstisnalar, 3. Askeri Amaç Taşıyan İstisnalar, 4. Diğer İstisnalar:

Diğer İstisnalar: a) Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf esnaf ile basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından yapılan teslim ve hizmetler, b) Gelir Vergisi Kanununa göre gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler ile aynı Kanunun 66'ncı maddesine göre vergiden muaf olan serbest meslek erbabı tarafından yapılan teslim ve hizmetler, c) Gelir Vergisi Kanununun 81 inci maddesinde belirtilen işlemler ile Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan devir ve bölünme işlemleri (Bu kapsamda vergiden istisna edilen işlemler bakımından Katma Değer Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin (a) bendi hükmü uygulanmaz. İşlem sonunda faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerce yüklenilen ve indirilemeyen vergiler, faaliyete başlayan veya devir ve bölünme sonrasında devredilen veya bölünen kurumların varlıklarını devralan mükellefler tarafından mükerrer indirime yol açmayacak şekilde indirim konusu yapılır.), d) İktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri, e) Banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemler ve sigorta aracılarının sigorta şirketlerine yaptığı sigorta muamelelerine ilişkin işlemleri ile Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin numaralı bendinde belirtilen kurumların kredi teminatı sağlama işlemleri, f) Darphane ve Damga Matbaası tarafından yapılan teslim ve hizmetler,(8) g) Külçe altın, külçe gümüş, kıymetli taşlar (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci, kübik virconia) döviz, para, damga pulu, değerli kâğıtlar, hisse senedi, tahvil ile metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve (5766 sayılı Kanunun 12/b inci maddesiyle değişen ibare Yürürlük; 07/06/2008) atıklarının teslimi, …../…

h) Ziraî amaçlı su teslimleri ile köy tüzel kişiliklerince köyde ikamet edenlere yapılan ticarî amaçlı olmayan perakende içme suyu teslimleri (10), kamu kuruluşları, tarımsal kooperatifler ve çiftçi birliklerince yapılan arazi ıslahına ait hizmetler, ı) Serbest bölgelerde verilen hizmetler, j) Boru hattı ile yapılan yabancı ham petrol, gaz ve bunların ürünlerinin taşınması hizmetleri, k) Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin kurulması amacıyla oluşturulan iktisadi işletmelerin arsa ve işyeri teslimleri ile konut yapı kooperatiflerinin üyelerine konut teslimleri. l) (4842 sayılı Kanunun 23'üncü maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 24.04.2003) 30.1.2002 tarihli ve 4743 sayılı Kanun hükümlerine göre kurulan varlık yönetim şirketlerinin bankalar, özel finans kurumları ve diğer mali kurumlardan devraldığı alacakların tahsili amacıyla bu alacakların teminatını oluşturan mal ve hakların (müzayede mahallinde satışı dahil) teslimi ile aynı Kanuna göre finansal yeniden yapılandırma çerçeve anlaşmaları hükümleri kapsamında yeniden yapılandırılan borçların ödenmemesi nedeniyle bu borçların teminatını oluşturan mal ve hakların (müzayede mahallinde satışı dahil) teslimi, m) (5228 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle değişen bent. Yürürlük: 31.7.2004) Bankalar Kanunu uyarınca; mal ve hakların Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna teslimi ile bunların Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından (müzayede mahallinde satışı dahil) teslimi, bu Fonun devraldığı alacakların tahsili amacıyla, bunların teminatını oluşturan mal ve hakların (müzayede mahallinde satışı dahil) teslimi ve temettü hariç ortaklık haklarıyla yönetim ve denetimleri devralınan şirketlerin aktiflerinin Fon alacaklarının tahsili amacıyla (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) teslimi, Bu istisna işlem bedelinden Fona intikal eden tutarla orantılı uygulanır. ……/…..

n) Basın, Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğüne verilen haber hizmetleri. o) (5228 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle eklenen bent. Yürürlük: 1.1.2004 tarihinden geçerli olmak üzere 31.7.2004) Gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda; ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar (5615 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle değişen ibare. Yürürlük: 01.05.2007) için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri ile vergisiz satış yapılan işyerlerinin ve bu işyerlerine ait depo ve ardiye gibi bağımsız birimlerin kiralanması, p) (5793 sayılı Kanunun 13. maddesiyle değişen ibare Yürürlük; 24/07/2008) Hazinece yapılan taşınmaz teslimi ve kiralamaları, irtifak hakkı tesisi, kullanma izni ve ön izin verilmesi işlemleri ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca yapılan arsa ve arazi teslimleri,

r) (5615 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle değişen bent. Yürürlük: 04 r) (5615 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle değişen bent. Yürürlük: 04.04.2007)Kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların (5793 sayılı Kanunun 13. maddesiyle "gayrimenkullerin" ibaresi "taşınmazların" şeklinde diğişmiştir. Yürürlük; 24/07/2008) satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler ile bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz (5793 sayılı Kanunun 13. maddesiyle "gayrimenkul" ibaresi "taşınmaz" şeklinde diğişmiştir. Yürürlük; 24/07/2008) ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir ve teslimleri. İstisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, bu amaçla aktiflerinde bulundurdukları taşınmaz(5793 sayılı Kanunun 13. maddesiyle "gayrimenkul" ibaresi "taşınmaz" şeklinde diğişmiştir. Yürürlük; 24/07/2008) ve iştirak hisselerinin teslimleri istisna kapsamı dışındadır. İstisna kapsamında teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır s) (5378 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle eklenen bent; Yürürlük Tarihi : 07.07.2005) Özürlülerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programları. ş) (5582 sayılı Kanunun 35 inci maddesiyle eklenen bent Yürürlük Tarihi; 06.03.2007)2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı amacıyla teminat gösterilen veya ipotek konulan konutun, konut finansman kuruluşları, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, ipotek finansmanı kuruluşları ya da üçüncü kişilere teslimi (müzayede mahallinde yapılan satışlar dahil) ile bu şekilde alınan konutun, konut finansman kuruluşları, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı veya ipotek finansmanı kuruluşları tarafından teslimi (müzayede mahallinde yapılan satışı dahil).

Tarh Yeri 1. Katma Değer Vergisi, mükellefin iş yerinin bulunduğu yer vergi dairesince tarholunur. 2. Mükellefin, ayrı ayrı vergi dairelerinin faaliyet bölgelerinde iş yerleri varsa, Katma Değer Vergisi, Gelir veya Kurumlar Vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesi tarafından tarholunur. 3. Gayrimenkul teslimlerinde mükellefin istemi halinde, Katma Değer Vergisi beyan üzerine gayrimenkulün bulunduğu yer vergi dairesince tarholunur. 4. İthalde alınan Katma Değer Vergisi ilgili gümrük idaresince tarholunur. 5. İkametgâhı, kanunî merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar tarafından motorlu kara taşıtlarıyla Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık ile transit taşımacılığa ait Katma Değer Vergisi de, ilgili gümrük idaresince tarholunur. 6. Maliye ve Gümrük Bakanlığı, faaliyetin, gereğini gözönünde tutarak mükelefin müracaatı üzerine veya re'sen tarh yerini tayin etmeye yetkilidir.

Tarhiyatın Muhatabı Katma Değer Vergisi, bu vergiyle mükellef gerçek veya tüzelkişiler adına tarh olunur. Şu kadar ki: a) Adi ortaklıklarda, verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere, ortaklardan herhangi biri, b) Türkiye'de yerleşmiş olmayan gerçek kişiler ile kanunî merkez veya iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayan tüzelkişilerde; - Bu kanuna göre vergi kesintisi yapmakla sorumlu kişi; - Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulan bir şahsın bulunamaması halinde, mükellefin Türkiye'deki daimî temsilcisi, - Türkiye'de birden fazla temsilcisinin mevcudiyeti halinde mükellefin tayin edeceği temsilci; -Tarhiyat tarihine kadar böyle bir tayin yapılmamışsa temsilcilerden herhangi birisi, -Daimî temsilci mevcut değilse işlemleri mükellef adına yapanlar,tarhiyata muhatap tutulur.

Tarh Zamanı Katma Değer Vergisi beyannamenin verildiği günde, beyanname posta ile gönderilmişse, vergiyi tarh edecek daireye geldiği tarihi takip eden yedi gün içinde tarh edilir.

Verginin Ödenmesi 1. Beyanname vermek mecburiyetinde olan mükellefler ile vergi kesmekle sorumlu tutulanlar, bir vergilendirme dönemine ait katma değer vergilerini beyanname verecekleri ayın yirmialtıncı günü akşamına kadar ödemeye mecburdurlar. 2. İthalde alınan katma değer vergisi, gümrük vergisi ile birlikte ve aynı zamanda ödenir. 3. Gümrük vergisine tabi olmayan ithalata ve ikametgâhı, kanunî merkezi ve iş merkezi yurt dışında bulunanlar tarafından motorlu kara taşıtlarıyla Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık ile transit taşımacılığa ait Katma Değer Vergisi, bu işlemlere ait özel beyannamelerin verilme süresi içinde ödenir. 4. Beyanname vermek mecburiyetinde olmayan mükelleflerin Katma Değer Vergisi, tarh süresi içinde ödenir. Götürü usulde vergilendirilen mükelleflerin katma değer vergisi, Gelir Vergisi Kanununun götürü vergilendirmeye ilişkin usul ve esasları ile vergilendirme dönemine ait hükümleri çerçevesinde tarh ve tahakkuk ettirilerek, götürü gelir vergisinin ödeme süreleri içinde ödenir. 5. Maliye ve Gümrük Bakanlığı, işlemin mahiyetini göz önünde tutarak Katma Değer Vergisinin işlemden önce ödenmiş olması şartını koymaya yetkilidir.