Tarihte hiçbir zaman mutlak gerçek yoktur... serkancatarih Tarihte hiçbir zaman mutlak gerçek yoktur...

İSLAMİYET SONRASI TÜRK TARİHİ İlk Türk-Arap ilişkileri: Hz.Osman Döneminde;HazarTürkleri ile karşılaşıldı. Emeviler Döneminde;MaverahünnehirdeTürkler üzerinde baskı kuruldu. Abbasiler Döneminde;Türklerle Araplar dost oldu. Talas Savaşı(751) Nedenleri: 1-Çin’in Batı Türkistan’da egemenlik kurmak İstemesi Çin’e karşı tek başlarına savaşamayacaklarını anlayan Araplar Türklerden yardım istedi. Türklerin yardımı ile Çin ordusu yenilgiye uğratıldı. Sonuçları: 1-Çin’in Orta Asya’da etkin olma politikası sona erdi. 2-Arap –Türk Savaşları sona erdi. 3-Türkler İslamiyeti tanımaya başladı. 4-Türkler Abbasi ordusunda görev almaya başladı. 5-Kağıt,matbaa gibi teknik buluşlar İslam ülkelerinde tanındı.

Türklerin İslamiyeti Kabul Etme Nedenleri: -İslamiyette olduğu gibi Türklerin dinlerinde de Tek Tanrı inanışının olması. -Her iki inanışta Tanrı için kurban kesilmesi. -Her iki inanışta ahiret inancının olması. -Türklerin savaşçı ruhu ile İslamiyetin cihad anlayışının benzeşmesi. -Türk toplumundaki sosyal yardımlaşmanın İslamiyet te de bulunması. -Abbasilerin hoşgörülü davranması…

İlk Müslüman Türk Devletleri Karahanlılar(840-1212) _İlk Müslüman Türk Devletidir. _Karluk,Yağma ve Çiğil Türkleri tarafından kuruldu. _Kurucusu Bilge Kül Kadir Han’dır. _A.Satuk Buğra Han döneminde İslamiyeti kabul etmişlerdir. _Devletin resmi dili Türkçe,ordusu ulusaldır. _Halkın tümü Türktür.Türk-İslam sentezi başlatılmıştır. _Bu dönemde önemli alimler,değerli eserler bırakmışlardır. a)Yusuf Has Hacip:Kutadgu Bilig b)Kaşgarlı Mahmut:Divan-ı Lügati’t Türk c)Ahmet Yesevi:Divan-ı Hikmet

Gazneliler(963-1187) _Kurucusu Alp Tigin’dir. _Hindistan’ın Pencap bölgesinden Harzem ve Horasan’a uzanan bölgede egemen olmuşlardır. _Türklük özelliklerinden ayrılmışlar,Arapça’yı resmi dil ilan etmişlerdir. _En parlak dönemi Gazneli Mahmut dönemidir. _Gazneli Mahmut Türk tarihinde sultan ünvanını ilk kullanan hükümdardır. Gazneli Mahmut ilk kez hassa ordusunu kurmuştur. Hindistan’a, İslamiyeti yaymak ve ganimet elde etmek amacıyla 17 sefer düzenlemiştir.Başarılı olamamıştır. _İslamiyeti Orta Asya dışına yayan ilk Türk Devletidir. _Sultan Mesut Selçuklularla yaptığı Nesa,Serahs ve Dandanakan Savaşlarını kaybetmiştir.Devlet yıkılış sürecine girmiştir.

Büyük Selçuklu Devleti(1038-1157) _Kurucusu Oğuz Devleti’nden ayrılan Selçuk Bey’dir. _Selçuk Bey Cend şehrine yerleşti ve İslamiyeti kabul etti.Maveraünnehire gelerek devletini kurdu. Tuğrul ve Çağrı Beyler Dönemi: Tuğrul Bey siyasal,Çağrı Bey askeri lider oldu. Horasan’ı almak için Gazne ordusu ile Nesa(1035) Ve Serahs(1038) savaşlarında Selçuklu ordusu galip gelmiştir.Bu zaferlerden sonra Tuğrul Bey Nişabur’u alarak,adına hutbe okutmuş,bağımsızlığını ilan etmiştir. Dandanakan Savaşı(1040) Nedeni:Horasan’a hakim olabilme isteği Sonuçları: 1-Selçuklular kazanmışlardır. 2-Gazneliler yıkılış sürecine girmişlerdir. 3-Selçuklular İslam dünyasının koruyuculuğunu üstlenmişlerdir.

Pasinler Savaşı(1048) Nedeni:Türkleri Anadolu’dan atmak Anadolunun fethi için Bizansla yapılan ilk savaştır Sonuçları:Selçuklu Devleti kazanmıştır. Anadolu’da Bizans Devleti’nden ilk toprak parçası Van ve Trabzon bölgeleri alınmıştır. Pasinler Savaşı’ndan sonra yapılan savaşların sebepleri ise;Anadolu’yu tanımak,ganimet elde etmek ve Bizans’ı yıpratmaktır. Alparslan Dönemi: _Anadolu’ya seferler sürdürüldü. _Tımar uygulaması başlatıldı. Malazgirt Savaşı(1071) Sonuçları:Anadolu’nun kapıları Türklere açıldı. Anadolu’da Türkiye tarihi başladı. Anadolu’da ilk Türk beylikleri kuruldu. Bizans yenilgi üzerine Avrupa’dan yardım isteyince Haçlı Seferleri düzenlenmiştir.

Melikşah Dönemi: En parlak dönem yaşanmıştır.Devletin egemenlik alanı oldukça genişlemiştir. Sencer Dönemi: Melikşah’ın ölümünden sonra başlayan taht kavgalarını sona erdirdi. 1041’de Katvan Savaşı sonucunda Karahitaylılara yenildi.Devlet yıkılma sürecine girdi.(1157) Yıkılma Nedenleri: 1-Taht kavgaları 2-Haçlı seferlerinin düzenlenmesi 3-Atabeylerin bağımsızlık mücadelesi 4-Abbasi halifesinin siyasi otoritesini yeniden kazanma isteği 5-Batinilerin olumsuz çalışmaları

1.Beylikler Dönemi: 1-Danişmentliler(1080-1178) Sivas,Tokat ve Kayseri civarında kurulmuşlardır. 2-Saltuklular(1072-1202) Erzurum-Kars civarında kurulmuşlardır. 3-Mengücekliler(1071-1228) Erzincan,Divriği ve Kemah bölgesinde kurulmuşlardır. 4-Artuklular(1102-1409) Mardin-Elazığ bölgesinde kurulmuşlardır. 5-Çaka Beyliği(1081-1093) İzmir ve çevresinde kurulmuşlardır. Denizcilikle uğraşan ilk Türk beyliğidir. Genel Özellikleri:Malazgirt Savaşı’ndan sonra. kurulmuşlardır.Haçlılara karşı mücadele etmişlerdir.Türk-İslam uygarlığını geliştirmişlerdir.

Anadolu Selçuklu Devleti(1075-1308) Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurucusu ve ilk sultanı Kutalmışoğlu Süleymanşah’tır.İznik’i alarak devletini kurmuştur.Bizans’la mücadele etmiş,Antakya’yı ele geçirmiştir. I.Kılıç Arslan Dönemi (1092-1107): 1. Haçlı Seferi gerçekleştirildi. Fakat başarılı olunamadı. Batı ve güney Anadolu kıyıları haçlıların eline geçti. Anadolu Selçuklu Devleti’nin merkezi olan İznik kaybedildi. Merkez Konya’ya taşındı. I.Mesut Dönemi (1116-1155): Alman ve Fransız kuvvetlerinden oluşan 2. Haçlı Ordusu yenilgiye uğratıldı. Tarsus civarındaki Ermeniler egemenlik altına alındı. İlk bakır para bastırıldı.

II.Kılıç Arslan Dönemi (1155-1192): Kardeşleri ile yaptığı iktidar savaşlarını kazandı. Danişmentli Beyliği’ni ortadan kaldırarak devletin siyasal birliğini kuvvetlendirdi. II. Kılıç Arslan devletin kurumlaşmasına önem verdi. Bu kurumlaşma faaliyetleri: - Divan örgütü kuruldu - Düzenli ordu oluşturuldu - İlk medrese açıldı - Toprak sistemi (ikta) geliştirildi - İlk kervansaray ve karakollar yaptırıldı

Miryakefalon Savaşı (1176): Bizans devleti Türkleri anadoludan çıkarmak için harekete geçti. Yapılan savaşta Bizans yenilgiye uğratıldı. Sonuçları: anadoluda türk egemenliği kesinleşti. Bizansın Türkleri anadoludan çıkarma politikası sona erdi. Anadolu kesin olarak türk yurdu haline geldi. NOT: Bu dönemde 3. Haçlı Seferi gerçekleştirildi.

YÜKSELME DÖNEMİ I.Gıyaseddin Keyhüsrev Dönemi (1205-1211): Ticari çalışmalara önem verildi. Kara ticaret yollarını denizlere bağlamak amacıyla Karadeniz kıyısında Samsun, Akdeniz kıyısında Antalya fethedildi. İlk denizcilik faaliyetleri başlatıldı. Venediklilerle ticaret antlaşması yapıldı. İlk defa ticari ayrıcalıklar verildi. İzzettin Keykavus Dönemi (1211-1220): Ticareti daha da geliştirdi. Venedik, Ceneviz ve Kıbrıs krallığı ile ticaret antlaşmaları yapıldı. Sinop alındı. Anadolu Selçuklu Devleti’nin ilk tersanesi açıldı. Alaaddin Keykubat Dönemi (1220-1237): Devletin en parlak dönemidir. Antalya yakınlarında Bizansa bağlı büyük bir ticaret merkezi olan Kalanoros (Alanya) ele geçirildi. 2. tersane açıldı. Moğol tehlikesine karşı önlemler almaya çalıştı. Bu amaçla; Doğudaki kaleler ve surlar güçlendirildi. Eyyubilerle iyi ilişkiler kuruldu. Mengücek Beyliğine son verildi. Moğol Hanı ile iyi ilişkiler kurulmaya çalışıldı.

Yassıçemen Savaşı (1230): Anadolu Selçuklu Devleti ile Harzemşahlar arasında yapıldı. Nedeni Harzemşahların Ahlatı işgal etmeleridir. Sonucunda Anadolu Selçuklu Devleti savaşı kazandı. Harzemşahların Doğu Anadoluya yerleşmesi önlendi. Fakat Moğol tehlikesi ortaya çıktı. Anadolu Selçuklu Devletiyle Moğolların sınırları birbirine yaklaştı. II.Gıyaseddin Keyhüsrev Dönemi (1237-1246): Yeteneksiz bir hükümdardı. Veziri Sadettin Köpek entrikalarıyla çok sayıda önemli devlet adamının öldürülmesine neden oldu. Doğu ve Güney Doğu anadoluda Türkmenler isyan çıkarmaya başladılar. 1240 Babaishak ayaklanması zor bastırıldı. Bu isyan devleti zayıflattı. (yönetime karşı ilk dinsel nitelikli isyandır.) Kösedağ Savaşı (1243): Moğollarla Anadolu Selçuklu Devleti arasında yapıldı. Bu savaşı Moğollar kazandı. Sonucunda; Anadoluda Moğol egemenliği dönemi başladı. Anadolu türk birliği bozuldu. Anadoluda ikinci beylikler dönemi başladı. Selçuklu sultanları siyasal otoritelerini yitirdiler. Olumlu sonucu ise Moğol baskısından kaçan Türkmenler anadoluya gelerek buranın tamamen Türkleşmesini sağladılar.

Anadolu’da Kurulan Beylikler Ve Özellikleri _Karamanoğulları(1256-1483):Konya,Karaman yöresinde kurulmuşlardır.Kendilerini A.S.Devletinin mirasçısı olarak görmüşlerdir.En güçlü beyliklerden biridir.Türkçe’yi resmi dil ilan etmişlerdir. _Germiyanoğulları(1300-1429):Kütahya,Tavşanlı,Emet yöresinde kurulmuşlardır.Toprakları çeyiz ve miras yoluyla Osmanlıya geçmiştir. _Karesioğulları(1297-1360):Balıkesir ve Çanakkale yöresinde kurulmuşlardır.Denizciliğe önem vermişlerdir.Osmanlıya katılan ilk beyliktir. _Hamitoğulları(1301-1423):Antalya ve Isparta yöresinde kurulmuştur.Para karşılığında bir kısım toprakları Osmanlıya satılmıştır. _Saruhanoğulları(1302-1410):Manisa ve Menemen yöresinde kurulmuşlardır. _Aydınoğulları(1308-1426):Aydın, Birgi ve Selçuk yöresinde kurulmuştur. _Menteşeoğulları(1280-1424):Muğla ve Fethiye yöresinde kurulmuştur. _Candaroğulları(1292-1462):Kastomonu ve Sinop yöresinde kurulmuştur. _Dulkadiroğulları(1337-1515):Elbistan ve Maraş yöresinde kurulmuşlardır. _Ramazanoğulları(1353-1608):Adana ve Tarsus yöresinde kurulmuştur. _Eratnaoğulları(1335-1381):Sivas’ta kurulmuştur. _Osmanoğulları(1299-…)Söğüt veDomaniç yöresinde kurulmuşlardır.

Kültür Ve Medeniyet Devlet Yönetimi: _Devleti yönetme hakkı Sekçuklu ailesine aittir. _Ülke Hanedanın ortak malıdır. _Devlet işleri divanda görüşülüp,karara bağlanırdı. Devlet Yönetiminde Etkili Olan Kişiler: Sultan:Hükümdar. Vezir:Yönetimde Sultandan sonra etkili olan kişi. Melik:Hükümdar soyundan olan prensler. Atabey:Prenslerin yetiştirilmesinden sorumlu olan kişi. Müstevfi:Mali işlerden sorumlu olan kişi. Pervaneci:İktaları dağıtan ve atamaları yapan kişi. Subaşı:Güvenlik ve askerlikten sorumludur. Niyabet-i Saltanat:Sultan vekili: Tuğracı:Sultanın tuğrasını çeker. Kadı:Davalara bakar.Emr-i dad,sivil davalara bakar. Dizdar:Kale komutanı. Toprak Yönetimi: Topraklar devletin malı kabul edilmiştir.Bu topraklara Miri Arazi adı verilmiştir.Üç’e ayrılmıştır.

1-İkta Topraklar: a)Has:Geliri hükümdar ve ailesine ayrılan toprak. b)İkta:Geliri divan üyeleri ve komutanlara ayrılan toprak. c)Zeamet:Geliri savaşta başarılı olanlara verilen toprak. 2-Vakıf Topraklar: Gelirleri hayır kurumları için ayrılan topraklar. 3-Mülk Topraklar: Hükümdarın bir kişiye tapulu olarak verdiği topraklardır. Ordu: Ordunun temeli kara ordusu idi.Dört kısma ayrılmıştır. 1-Hassa Ordusu:Devletten maaş alan,hükümdara bağlı olan ordudur.İlk Hassa ordusunu uygulayan devlet Gaznelilerdir.Bu askerlerin yetiştirildiği yerlere Gulamhane adı verilir. 2-Tımarlı Sipahiler:İktaların gelirleriyle yetiştirilen atlı askerlerdir. 3-Uç Askerleri:Sınır bölgelerinde yaşayan göçebe Türkmen boylarına ait kuvvetlerdir. Devletten maaş almazlar,ganimetlerden yararlanırlardı. 4-Bağlı Askeri Birlikler:Devlete bağlanmış olan beylik ve prensliklere ait askerlerin ihtiyaç duyulduğunda devlet ordusuna katılması sonucu oluşan birliklerdir. _Ücretli Askerler _Gönüllüler Deniz Kuvvetleri:Türk Denizciliğinin temeli Çaka Bey tarafından atılmıştır.A.S.Devleti Antalya’yı alarak denizcilik faaliyetlerini başlatmıştır.Sinop ve Alanya’da tersaneler açılmıştır.

Hukuk: Şer-i Hukuk ve Örf-i Hukuk şeklinde ikili hukuk sistemi vardır. Şer-i Hukuk:İslam hukuku Örf-i Hukuk:Örf,adet,gelenek .(Töre) Kadılar adalet işlerinden sorumludur. Sosyal ve Ekonomik Hayat: Toplum; göçebe Türkmenler,köylüler ve şehirliler olmak üzere üçe ayrılmıştır. Göçebeler;hayvancılıkla, köylüler;tarımla,şehirliler esnaflıkla uğraşmışlardır.Esnaflar bir araya gelerek Ahi Teşkilatını (Lonca) kurmuşlardır. Loncalar;mesleki eğitime ve kaliteli mal üretimine yönelik çalışmalar yapmışlardır. İlk Selçuklu Parasını Tuğrul bey bastırdı.Anadolu Selçuklularında I. Mesut Bakır,II:Kılıçarslan Gümüş,I.Alaaddin Keykubad Altın parayı bastırmıştır. Selçuklularda ticaret önemli bir gelir kaynağıdır. Ticareti geliştirme çalışmaları: _Kervansaray ve karakollar yapılmıştır. _Devlet Sigortacılığı uygulandı. _Liman kentleri alındı.Tersaneler açıldı. _Ticaret Antlaşmaları yapıldı. Devletin Gelir Kaynakları: _Savaş ganimetlerinin beşte biri _Öşür,Haraç,Cizye vergileri _Gümrük gelirleri _Bağlı beylik ve devletlerden alınan vergiler _Maden,tuzla,orman gelirleri.

Fikir Hayatı ve Dil –Edebiyat Resmi dil ve edebiyat dili Farsça,bilim dili Arapça,halkın konuştuğu dil Türkçe’dir.İlk medrese Nişabur’da Tuğrul Bey Döneminde açıldı.Nizamülmülk’ün açtığı Nizamiye Medresesi üniversite niteliğindedir.Anadoluda ilk medreseyi Danişmentliler Niksar’da (Tokat) açmışlardır.A.S.Devletinde ilk medreseyi II. Kılıçarslan açmıştır.Tasavvuf edebiyatında Mevlana Celaleddin Farsça eserler yazmıştır.Yunus Emre,Kaygusuz Abdal eserlerini Türkçe yazmıştır.Halk Edebiyatında;saz şairleri önemlidir.Battalname,Danişmentname ve Dede Korkut hikayeleri tanınmış eserlerdir.