KÜKÜRT

Kükürt yerde çok yayılmış elementlerdendir(%0,03). Tabiatta dört izotop şeklinde bulunur: 32 S (%95,084), 33 S (%0,74), 34 S (%4,16), 36 S (%0,016)’dır. Suni olarak sentezlenen β-radyoaktif izotopları ise: 31 S, 37 S’dir.

Kükürt tabiatta karakteristik yükseltgenme basamağına uygun olarak sülfürler ( ZnS- sfalerit, HgS-kinovar, PbS-galenit, Cu 2 S- khalkozin, FeS 2 -pirit, CuFeS 2 -khalkopirit vs.) ve sülfatlar (Na 2 SO 4.10H 2 O- mirabilit, Na 2 SO 4 -tenardit, CaSO 4.2H 2 O-gibs, BaSO 4 vs.) şeklinde, hem de serbest şekilde bulunur.

ZnS-sfalerit

HgS-kinovar

PbS-galenit

CuFeS 2 -khalkopirit

CaSO 4.2H 2 O-gibs

FeS 2 -pirit

Cu 2 S-khalkozin

Eldesi Serbest bulunan kükürdü kum kil ve kireç taşı gibi kayalardan ayırmak için özel otoklavlarda eritiyorlar. Otoklava 6 atm basınç altında o C ye kadar ısıtılmış su buharı verildiğinde kükürt eriyerek otoklavın alt kısmına toplanır. Pirit 600 o C ta özel fırınlarda havasız ortamda ısıtıldığında serbest kükürt ayrılır: FeS 2 = FeS + S

Eldesi Sanayide H 2 S den elde edilir. H 2 S ve O 2 karışımı 500 o C de katalizör üzerinden geçirilir: 2H 2 S + 3O 2 = 3S + 2H 2 O SO 2 + 2H 2 S = 3S + 2H 2 O SO 2 + 2C = S + 2CO

Sülfatlardan kükürdün eldesi aşağıdaki tepkimelere esaslanıyor: I 4C + CaS0 4 = CaS + 4CO II CaS + CO 2 + H 2 0 = H 2 S + CaCO 3 III 2H 2 S + O 2 = 2S + 2H 2 O

Kullanım Alanları Ziraatta Siyah barut üretiminde Sülfürük asit üretiminde Lastik üretiminde İlaç üretiminde

Özellikleri Sarı renkli krıstalik madde Suda çözünmez Karbon disülfidde çözünür Isı ve elektirik iletkenliği kötüdür.

Üç allotropik modifikasyonu vardır: Rombik(α-S),Prizmatik(β-S) ve Amorf Rombik Prizmatik

H 2 + S = H 2 S FeS + 2HCl = FeCI 2 + H 2 S

H 2 S = H + + HS - K 1 = HS - = H + + S -2 K 2 = H 2 S + 2HN0 3 = 3S + 2NO + 4H 2 O H 2 S + Br 2 = S + 2HBr 2H 2 S + 3O 2 = 2SO 2 + 2H 2 O H 2 S + 4Cl 2 + 4H 2 0 = H 2 SO 4 + 8HCl

Fe + S = FeS CuS0 4 + H 2 S = CuS + H 2 S0 4 ZnS0 4 + Na 2 S = ZnS + Na 2 S0 4 BaS C = BaS + 4CO

SiS 2 + 3H 2 0 = H 2 Si H 2 S AI 2 S 3 + 6H 2 0 = 2AI(OH) 3 + 3H 2 S Na 2 S + CS 2 = Na 2 CS 3

K 2 S + (x - 1) S = K 2 S x Na 2 S x + 2HCl =H 2 S X + 2NaCl Na 2 [S 2 ] -2 + SnS = SnS 2 + Na 2 S 4 Fe[S 2 ] + 11O 2 = 2 Fe S0 2 Na 2 [S 2 ] = Na 2 S + S

S 2 Cl 2 + 2H 2 0 = H 2 S + S HCl 3S + 6NaOH = 2Na 2 S + Na 2 SO 3 + 3H 2 0

Mg + SOCl 2 = SO + MgCl 2 2Ag + SOCl 2 = SO + 2AgCI SnCl 2 + SOCl 2 = SO + SnCl 4 3SO + SO = S + S0 2 3S0 + H 2 0 = H 2 S + 2S0 2

SO + 2KOH = K 2 S0 2 + H20 S + O 2 = S0 2 2ZnS + 3O 2 = 2S ZnO 4FeS O 2 = 2Fe S0 2

2NaHSO 3 + H 2 S0 4 = 2S0 2 + Na 2 S H 2 0 Na 2 SO 3 + H 2 S0 4 = S0 2 + Na 2 S0 4 + H 2 0 S + 2H 2 S0 4 = 3S H 2 0 Cu + 2H 2 S0 4 = S0 2 + CuS0 4 +2H 2 0

S0 2 + H 2 0 H 2 SO 3 H + +HSO 3 - 2H + + S NaOH + S0 2 = NaHS0 3 2NaOH + S0 2 = Na 2 S0 3 + H 2 0 CaO + S0 2 = CaSO 3 4Na 2 S0 3 = Na 2 S + 3Na 2 S0 4

S0 2 + Pb0 2 = PbS0 4 S HN0 3 = H 2 S N02 S FeCI 3 +2H 2 O = 2H 2 SO 4 + 2FeCl 2 + 2HCl H 2 S0 3 + Cl 2 + H 2 0 = H 2 S HCl 2H 2 S H 2 S = 3S + 3H 2 0 SO 2 + 2H 2 S = 3S + 2H 2 0 S Cu 2 Cl 2 + 4HCl = S + 4CuCI 2 + 2H 2 0 S CO = S + 2CO 2

Na 2 S0 3 + S = Na 2 S Na 2 S = 2Na 2 S Na 2 S Cl 2 + 5H 2 0 = 2H 2 S HCl + 2NaCl AgBr + 2Na 2 S = Na 3 [Ag(S ) 2 ] + NaBr

KCN + Na 2 S 2 O 3 = KCNS + Na 2 SO 3

S0 2 + N0 2 + H 2 0 = H 2 S0 4 +NO 2H 2 S0 4 + NO + N0 2 = 2S0 2 (OH)(ONO) + H 2 0

NO 2 + SO 2 + H 2 O = H 2 SO 4 + NO

2KHSO 4 = K 2 S H 2 0 K 2 S = K 2 S0 4 + S0 3 H 2 S HCl = CIS0 2 0H + H 2 S0 4

H 2 S0 4.S0 3 + NaCl = HOS0 2 Cl + NaHS0 4 H 2 S0 4 + PCI 5 = HOS0 2 Cl + POCl 3 + HCl HOS0 2 Cl + H 2 0 = H 2 S0 4 + HCl

KHSO 4 K + + HSO 4 - Katot Anot 2H e - = H H - 2HS e - = H 2 S K H - = 2KOH

C 12 H H 2 S0 4 = 12C + H 2 S H 2 0 SO 2 + PCl 5 = SOCl 2 + POCl 3 SO 3 + SCl 2 = SOCl 2 + SO 2 SO 2 + Cl 2 = SO 2 Cl 2

SOCl 2 + 2H 2 O = H 2 SO 3 + 2HCl SO 2 Cl 2 + 2H 2 O = H 2 SO 4 + 2HCl

DÜŞDÜ Çarşamba günündə, çеşme başında, Gözüm bir alagöz hanıma düşdü. Atdı müjgan okun, kеçdi sinemden, Cadu gamzeleri qanıma düşdü. İşaret еyledim, derdimi bildi, Gördüm hem gözeldi, hem ehli-dildi. Başını buladı, gözünden güldü, Gülende qadası canıma düşdü. Aliasgərəm, her еlmden halıyam, Dеdim: sen tebibsen, men yaralıyam, Dеdi: nişanlıyam, özge malıyam, Sındı kol-kanadım, yanıma düşdü. Aşık Aliasger