STRATEJİK PLANLAMA SÜRECİ DURUM ANALİZİ NEREDEYİZ?

Stratejik Planlama Süreci 0. Planlamanın Planlanması 1. Neredeyiz ? 2. Nereye Ulaşmak İstiyoruz ? 3. Nasıl Ulaşabiliriz? 4. Nasıl Ölçer ve Değerlendiririz?

2 3 4 1 UYGULAMA Nihai SP Mevzuat Analizi Benimsetme MİSYON VİZYON Mevzuat Analizi Benimsetme İLKELER MİSYON VİZYON Stratejik Planlama Ekibinin Oluşturulması Kritik Başarı Faktörleri Strateji Alanları Takım Bilincinin Oluşturulması Çalışma Normlarının Belirlenmesi Stratejik Amaçlar 2 Hedefler İş Takviminin Oluşturulması 3 Stratejiler 4 Durum Analizi Paydaş Belirleme Performans Kriterleri Faaliyet ve Projeler Paydaş Analizi Paydaş Görüşmeleri Görüşlerin Alınması 1 Nihai SP Performans Planı GZFT ve Öneriler UYGULAMA Stratejik Konular

Planlamanın Planlanması Genelge Üst yöneticilerle görüşme SP anlayışı konusunda uzlaşma SP ekibinin seçim kriterleri Takım oluşturma çalışmaları Çalışmanın ana unsurlarının zamanlanması Benimsetme Stratejik Planlama Ekibinin Oluşturulması Takım Bilincinin Oluşturulması Çalışma Normlarının Belirlenmesi İş Takviminin Oluşturulması Planlamanın Planlanması

DURUM ANALİZİ NEREDEYİZ? Stratejik planlama sürecinin ilk adımıdır. Kuruluşun NEREDEYİZ? Sorusuna cevap verir.Bakanlığın geleceğe yönelik amaç,hedef ve stratejiler geliştirebilmesi için öncelikle, mevcut durumda hangi kaynaklara sahip olduğunu ya da hangi yönlerinin eksik olduğunu, kuruluşun kontrolü dışındaki olumlu ya da olumsuz gelişmeleri değerlendirmesi gerekir. Dolayısıyla bu analiz, kuruluşun kendisini ve çevresini daha iyi tanımasına yardımcı olarak stratejik planın sonraki aşamalarından daha sağlıklı sonuçlar elde edilmesini sağlayacaktır.

2 3 4 1 UYGULAMA Nihai SP Mevzuat Analizi Benimsetme MİSYON VİZYON Mevzuat Analizi Benimsetme İLKELER MİSYON VİZYON Stratejik Planlama Ekibinin Oluşturulması Kritik Başarı Faktörleri Strateji Alanları Takım Bilincinin Oluşturulması Çalışma Normlarının Belirlenmesi Stratejik Amaçlar 2 Hedefler İş Takviminin Oluşturulması 3 Stratejiler 4 Durum Analizi Faaliyet Alanları Performans Kriterleri Paydaş Belirleme Faaliyet ve Projeler Paydaş Analizi Paydaş Görüşmeleri Görüşlerin Alınması 1 Nihai SP Performans Planı GZFT ve Öneriler UYGULAMA Stratejik Konular

Durum Analizi (Neredeyiz)? Tarihi gelişim Kuruluşun yasal yükümlülükleri ve mevzuat analizi Kuruluşun faaliyet alanları ile ürün ve hizmetlerinin belirlenmesi Paydaş analizi (iç ve dış paydaşlar, yararlanıcılar) Kuruluş içi analiz ve Çevre analizi (GZFT) Durum analizinde kuruluşun yasal yükümlülükleri çerçevesinde yürüttüğü faaliyetler ve sunduğu hizmetler ortaya konulur. Kuruluşun, yetki, görev ve sorumlulukları ifade edilir. Kuruluş tarafından sunulan hizmetlerin genel hedef ve politikalara uygunluğu, hizmet sunum süreçleri ve hizmet kalitesi, bu alanda benimsenen genel stratejiler, kuruluşun hangi kurum ve kuruluşlarla koordinasyon içinde çalıştığı/çalışması gerektiği gibi hususlar değerlendirilir. Kuruluşun faaliyet gösterdiği alanlarda ülkemizde ve dünyadaki genel eğilimler tartışılır.

1.Tarihi gelişim Kuruluşun hangi tarihte hangi amaçlara hizmet etmek için kurulduğu, bugüne kadar geçirdiği kritik aşamalar, önemli yapısal dönüşümler analitik bir bakış açısıyla değerlendirilir.

2.Yasal Yükümlülükler Ve Mevzuat Analizi Bakanlığın mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerinin tespiti yapılır. Kuruluşa görev ve sorumluluklar yükleyen, kuruluşun faaliyet alanını düzenleyen mevzuat gözden geçirilerek yasal yükümlülükler listesi oluşturulur.

Mevzuat Analizi YASAL YÜKÜMLÜLÜK DAYANAK AYRILAN MALİ KAYNAK ÖRGÜT/ İNSAN KAYNAĞI DEĞERLENDİRME - Yok - Yetersiz - Yeterli - Fazla - Kaldırılmalı - Daha az önem verilmeli - Aynı kalmalı - Güçlendirilmeli Kuruluşun her türlü mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerinin tespiti, bunların geçerliliklerinin ve mevcut ya da geliştirilen misyon bildirimi ile uyumunun ortaya konulması. Yasal yükümlülükler ve mevzuat analizinin çıktıları daha sonraki aşamada kuruluşun faaliyet alanlarının belirlenmesine ve kuruluşun misyonunun oluşturulmasına katkı sağlar.

Ürün/Hizmetlerin Belirlenmesi 3.Faaliyet Alanları Ürün/Hizmetlerin Belirlenmesi Ürün/Hizmet : Herhangi bir hizmet/üretim sürecinin çıktısı Yasal yükümlülükler ve mevzuat analizi gerçekleştirildikten sonra, bu analizin çıktılarından da yararlanılarak kuruluşun ürettiği temel ürün ve hizmetler belirlenir. Paydaşların görüş ve önerileri alınırken, bu aşamada belirlenen faaliyet alanları bazında çalışmalar yürütülebilir.

Mühendislik Fakültesinin Hizmet/Ürün Grupları Eğitim Öğretim Araştırma Geliştirme

MEB Faaliyet Alanları (Örnek) ALT YAPI VE MALZEME BURS-YURT-SOSYAL-KÜLTÜR-SPOR-SAĞLIK DENETİM DÜZENLEME ÖĞRETMEN YETİŞTİRMEK EĞİTİM-ÖĞRETİM Nitelikli insan gücünü yetiştirmek Ölçme değerlendirme hizmetlerini sunmak Üstün zekalıların ve engellilerin eğitimi Yaşam boyu eğitim POLİTİKA –STRATEJİ-PLANLAMA-PROGRAM-GELİŞTİRME Engelli ve özel yetenekli öğrencilerin durumlarına uygun programlar hazırlamak Eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak ……………………….. EĞİTİM TEKNOLOJİSİ …………………………….. YAYIM ……………………………………..

DURUM ANALİZİ 4. PAYDAŞ ANALİZİ Katılımcılık stratejik planlamanın temel unsurlarından biridir. Kuruluşun etkileşim içinde olduğu tarafların görüşlerinin dikkate alınması stratejik planın sahiplenilmesini sağlayarak uygulama şansını artıracaktır. Diğer yandan, kamu hizmetlerinin yararlanıcı ihtiyaçları doğrultusunda şekillendirilebilmesi için yararlanıcıların taleplerinin bilinmesi gerekir. Bu nedenle durum analizi kapsamında paydaş analizinin yapılması önem arz etmektedir.

Paydaş Analizi Paydaş: Kurum faaliyetlerinden etkilenen veya bu faaliyetleri etkileyen kişi, grup veya kurumlar Çalışanlar, Müşteriler, Liderler, Stratejik Ortaklar, Temel Ortaklardır.

Paydaş Analizi İç Paydaş (Çalışanlar) Dış Paydaş (Temel Ortak, Stratejik Ortak, Tedarikçiler) Müşteri (Yararlanıcı, Hedef kitle) İç Paydaşlar: Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş içindeki kişi, grup veya (varsa) ilgili/bağlı kuruluşlardır. Kuruluşun çalışanları, yöneticileri ve kuruluşun bağlı olduğu bakan, iç paydaşlara örnek olarak verilebilir. Dış Paydaşlar: Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş dışındaki kişi, grup veya kurumlardır. Kuruluş faaliyetleriyle ilişkisi olan diğer kamu ve özel sektör kuruluşları, kuruluşa girdi sağlayanlar, sendikalar, ilgili sektör birlikleri dış paydaşlara örnek olarak verilebilir. Müşteriler (Yararlanıcılar): Kuruluşun ürettiği ürün ve hizmetleri alan, kullanan veya bunlardan yararlanan kişi, grup veya kurumlardır. Müşteriler dış paydaşların alt kümesidir.

İç paydaşlar(Çalışanlar) Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş içindeki kişi, grup veya (varsa) ilgili/bağlı kuruluşlardır. ÖRNEK: Kuruluşun çalışanları yöneticiler ve Bakan

Dış Paydaşlar Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş dışındaki kişi, grup veya kurumlardır. ÖRNEK: Kuruluş faaliyetleriyle ilişkisi olan diğer kamu ve özel sektör kuruluşları, kuruluşa girdi sağlayanlar, sendikalar, ilgili sektör birlikleri

Hacettepe Üniversitesi Hastanelerinin Paydaşları Rektörlük Tıp Fakültesi Hastane çalışanları H.Ü Öğrencileri Sosyal Güvenlik Kuruluşları Sağlık hizmeti talep edenler Kamu kuruluşları Tedarikçiler

Stratejik ortak Gönüllülük vardır. Vizyona ulaşabilmek için onlarla ortaklık yapmak gerekir. “Kazan Kazan” yaklaşımı. ÖRNEK: Medya

Temel ortak Kanunla bağlı olduğumuz. Hiçbir zaman ayrılamayacağımız. İşbirliği yapmak zorunda olduğumuz ortaklar. ÖRNEK: Genel müdürlük için MEB, İl milli eğitim müdürlükleri için Valilik

Müşteri (Yaralanıcı, Hedef kitle) Kurumun ürettiği hizmetleri ve/veya malları kullanan, alan ve bunlardan yararlanan kişi, grup veya kurumlar Şirketler için müşterileri tespit etmek kolaydır. Kamu kurumlarında vatandaşların bir kısmı veya tamamı müşteri olabilir. ÖRNEK: MEB için öğrenci ve veliler, Üniversiteler, Sanayi Kuruluşları İÇ İŞLERİ BAKANLIĞI Müşterileri

Hacettepe Üniversitesinin Müşterileri Öğrenciler Veliler STK Firmalar Medya Toplum Askeri kuruluşlar Hasta ve yakınları

MEB’in müşterileri kimler? MEB kimlerin müşterisi? öğrenciler, veliler, sanayi kuruluşları 2. Üniversiteler (öğretmenler), Yayınevleri, Tedarikçiler

Paydaş görüşleri alınması Kurumun hangi faaliyetleri ve hizmetleri sizin için önemlidir? Kurumun olumlu yönleri nelerdir? Kurumun geliştirilmesi gereken yönleri? Kurumdan beklentileriniz?

Paydaş görüşleri alınması Mülakat Anket uygulanması Atölye çalışması Toplantı

Paydaş Analizi-Belirleme Paydaş adı İç paydaş Dış paydaş Müşteri Neden paydaş Önceliği ……….. ………… …………. Belirlenen paydaşlar tümü ile etkili bir iletişim kurulmasını imkansız kılacak sayıda olabilir. Bu nedenle paydaş görüşlerinin alınmasında ve plana yansıtılmasında etkinlik sağlamak üzere belirlenen paydaşların önceliklendirilmesi gerekir. Paydaşların önceliklendirilmesinde dikkate alınacak hususlar; paydaşın kuruluşun faaliyetlerini etkileme gücü ile kuruluşun faaliyetlerinden etkilenme derecesidir.

MEB’in Paydaşları O: Bazı Paydaşlar, bir kısmı ile ilişki vardır. Çalışan Müşteri Temel Ortak Strateji Tedarikçi ……….. ………… …………. O: Bazı Paydaşlar, Bir kısmı ile ilişki vardır. V: paydaşların Tamamı O: Bazı Paydaşlar, bir kısmı ile ilişki vardır. V: Paydaşların tamamı

Müşteri/Hizmet Matrisi ……….. ………… …………. O: Bazı Paydaşlar, Bir kısmı ile ilişki vardır. V: Paydaşların Tamamı O: Bazı Paydaşlar, Bir kısmı ile ilişki vardır. V: paydaşların Tamamı

MEB paydaşları İç Paydaşlar Dış Paydaşlar Kurum İçi Birimler Eğitim Yöneticileri Öğretmenler Diğer Çalışanlar Öğrenciler Okul Aile Birlikleri Özel Öğretim Kurumları Anne, Baba ve Veliler Eğitim Sendikaları Üniversiteler Meslek Kuruluşları ve Sivil Toplum Örgütleri Diğer Bakanlık Kuruluşları Medya Yayınevleri ve Yazarlar Yerel Yönetimler Yargı Kurumları Hayırseverler Mezun Dernekleri Eğitim Materyali Üreten Özel Firmalar Özel Öğrenci Yurtları Ulaştırma Sektörü Sanat ve Spor Dünyası Bilgi ve Bilişim Teknolojileri Üreticileri ve Kullanıcıları Siyasi Partiler Güvenlik Güçleri

MEB paydaş matrisi Müşteri Temel ortak Stratejik ortak Çalışan Mülki idare yöneticileri Yerel yönetimler Öğretmenler Öğrenciler Medya Sivil toplum kuruluşları Sendikalar Spor kulüpleri Üniversiteler ……………….

Paydaşların Değerlendirilmesi Etki Önem Zayıf Güçlü Önemsiz İzle Bilgilendir Önemli Çıkarlarını gözet, çalışmalara dahil et Birlikte çalış Bu matriste ETKİ, paydaşın kuruluşun faaliyet ve hizmetlerini yönlendirme, destekleme veya olumsuz etkileme gücünü, ÖNEM ise kuruluşun paydaşın beklenti ve taleplerinin karşılanması konusuna verdiği önceliği ifade eder.

DURUM ANALİZİ 5. KURULUŞ İÇİ ANALİZ ÇEVRE ANALİZİ GZFT (SWOT) Analizi Güçlü yönler Zayıf yönler Fırsatlar Tehditler SWOT analizi yakın ve uzağı görmemizi sağlayan bir gözlük olarak algılanabilir.

GZFT (SWOT) F G Z T

1.Kuruluş İçi Analiz Kurumun mevcut durumunu ve geleceğini etkileyebilecek iç ortamdan kaynaklanan ve kurumun kontrol edebildiği koşulların ve eğilimlerin incelenerek güçlü ve zayıf yönlerin değerlendirilmesi Belirlenecek güçlü yönler kuruluşun HEDEFLERİNE, zayıf yönler ise kuruluşun alacağı TEDBİRLERE ışık tutacaktır.

Kuruluş içi analizde; Kuruluşun yapısı Beşeri kaynaklar Kurum kültürü Teknoloji Mali durum dikkate alınmalıdır.

Güçlü yönlerin saptanması Üstünlükleriniz nelerdir? Neleri iyi yaparsınız? Başkaları, güçlü yanlarınız olarak neleri görmektedirler? Gerçekçi olun Tüm karakteristiklerinizi sıralayın

Zayıf yönlerin saptanması Neleri kötü yapmaktasınız? Neleri iyileştirmeye gereksiniminiz var? Başkaları hangi konularda sizden daha iyidirler? Başkalarının gözüyle ne gibi zayıflıklarınız ortaya çıkmakta?

2. Çevre Analizi Kurumun kontrolü dışındaki koşulların ve eğilimlerin incelenerek fırsat ve tehditlerin belirlenmesi Fırsatlar, kuruluşun kontrolü dışında gerçekleşen ve kuruluşa avantaj sağlaması muhtemel olan etkenler ya da durumlardır. Tehditler ise, kuruluşun kontrolü dışında gerçekleşen, olumsuz etkilerinin engellenmesi veya sınırlandırılması gereken unsurlardır. Çevre analizinde; kuruluşu etkileyebilecek dışsal değişimler ve eğilimler değerlendirilir.

Fırsatlar Önünüzde duran fırsatlar nelerdir ? Çevrede ne gibi ilginç gelişmeler yaşanmakta ?

Tehditler Ne gibi engellerle karşılaşmaktasınız? Rakipleriniz ne yapmaktalar? Beklenen iş, ürün veya hizmet standartları değişmekte mi? Değişen teknoloji konumunuzu tehdit ediyor mu? Finansal sorunlarınız var mı?

Çevre analizi (PEST Analizi) Politik/Hukuki Ekonomik Sosyal/Kültürel Teknolojik

Çevre analizi (PEST) Politik/Hukuki Faktörler İlgili yasalar Vergi sistemi Hükümetin öncelikleri Hükümetin değişmesi Hükümet politikaları Mevcut hükümetin durumu Devletin müdahalesi Uluslar arası ilişkiler

Çevre analizi(PEST) Ekonomik Faktörler Dünyadaki genel ekonomik durum Uluslar arası ekonomik kuruluşlar Ticari döngüler Enflasyon ve değişim oranları Ekonomik büyüme İş gücü mevcudiyeti Para ve kredi kaynakları

Çevre analizi (PEST) Sosyal/Kültürel Faktörler Çevreye olan hassasiyet Tüketici eğilimleri Yeni ihtiyaç ve istekler Toplumun yaş ve eğitim dağılımı Doğum artış oranı ve ortalama ömür Toplumdaki etik değerler

Çevre analizi(PEST) Teknolojik Faktörler Internet kullanımının yaygınlığı Yeni ürünler Altyapı teknolojisi Enerji kaynakları ve kullanabilirlik ARGE harcamaları Teknoloji transferi

SWOT (GZFT) ANALİZİ Kuruluş İçi Analiz Güçlü Yönler Zayıf Yönler Tehditler Fırsatlar Çevre Analizi

Strateji oluşturma yöntemleri Kritik Sorular Yöntemi GZFT Analizi -ZT Stratejileri -ZF Stratejileri -GT Stratejileri -GF Stratejileri

TOWS MATRİSİ İÇ FAKTÖRLER DIŞ FAKTÖRLER GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER VE DIŞ FAKTÖRLER GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER FIRSATLAR G-F Stratejileri (Kurumun/Kuruluşun/Birimin güçlü taraflarını destekleyen fırsatları belirlemek ve değerlendirmek için geliştirilen stratejilerdir) Z-F Stratejileri (Kurumun/Kuruluşun/Birimin zayıf yönlerini kuvvetlendirmek için fırsatları kullanarak geliştirilen stratejilerdir) TEHDİTLER G-T Stratejileri (Kurumun/Kuruluşun/Birimin dış tehditlere karşı hassasiyetini azaltmak için birimin güçlü yanlarının nasıl kullanılması gerektiğini ortaya koyan stratejilerdir) Z-T Stratejileri (Kurumun/Kuruluşun/Birimin zayıf yönlerinin dış tehditlerden kolayca etkilenmesini engelleyecek savunma planlarını hazırlamaya yarayan stratejilerdir)

TEŞEKKÜR EDERİZ…