TÜRKİYE ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİNİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ 30-31 EKİM 2009 İSTANBUL SAMİ KOVANCI AR-GE PLANLAMA VE DIŞ İLİŞKİLER DAİRE BAŞKANI TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

GÜNDEM Tedaş Hakkında OSB’lerin Elektrik Piyasası Faaliyetleri TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TEDAŞ’IN KURULUŞU 233 sayılı KHK’ye istinaden,TEK’nun TEDAŞ ve TEİAŞ olarak yeniden yapılandırılması ile 1993 yılında kurulmuştur. Şirketimiz, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 02.04.2004 tarih, 2004/22 sayılı kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınmıştır. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ANA FAALİYETLER Dağıtım Şebeke İşletmeciliği Şebeke Yatırımları Perakende Satış Abonelik İşlemleri Enerji satış Tahsilat Perakende Satış Hizmeti Endeks Okuma TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ŞEBEKE VARLIKLARI 169.505 adet dağıtım trafosu, 56.691 MVA kurulu güç, 35 bin köy şebekesi, 47 bin köy bağlısı şebekesi, 80 il, 834 ilçe 2.370 belde şebekesi, 881.247 km dağıtım hattı 331.031 km Orta gerilim hattı, 550.216 km Alçak gerilim hattı, 60.000 km Yeraltı dağıtım hattı, (OG+AG) TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

YATIRIMLAR (Milyon TL) TEDAŞ YATIRIMLAR (Milyon TL) YIL ÖDENEK MİLYON TL 2000 261 2001 350 2002 446 2003 480 2004 481 2005 750 2006 738 2007 943 2008 1.380 2009 824 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TEDAŞ DAĞITIM HATLARI (km) TEDAŞ DİREK SAYILARI (adet) DAĞITIM TESİSİ VARLIKLARI (2008 YILI) ; DAĞITIM HATTI VE DİREKLER TEDAŞ DAĞITIM HATLARI (km) Havai Yer altı Toplam(km) OG 302.222,6 28.807,7 331.030,3 AG 511.373,3 38.842,6 550.215,9 Toplam 813.595,9 67.650,3 881.246,2 TEDAŞ DİREK SAYILARI (adet) Demir Beton Ağaç Toplam(adet) OG 1.149.153 1.076.182 1.100.424 3.325.759 AG 2.498.611 2.675.174 4.817.922 9.991.707 Toplam 3.647.764 3.751.356 5.918.346 13.317.466 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

3.ŞAHIS DAĞITIM HATLARI (km) 3.ŞAHIS DİREK SAYILARI (adet) DAĞITIM TESİSİ VARLIKLARI (2008 YILI) ; DAĞITIM HATTI VE DİREKLER TEDAŞ 3.ŞAHIS DAĞITIM HATLARI (km) Havai Yer altı Toplam OG 53.864,4 1.689,9 55.554,3 AG 7.248,9 1.142,5 8.391,3 61.113,3 2.832,4 63.945,7 3.ŞAHIS DİREK SAYILARI (adet) Demir Beton Ağaç Toplam OG 340.865 100.230 21.546 462.641 AG 69.217 36.452 9.934 115.603 410.082 136.682 31.480 578.244 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

A.DAĞITIM TESİSİ VARLIKLARI (2008 YILI) ; DAĞITIM HATTI VE DİREKLER TEDAŞ A.DAĞITIM TESİSİ VARLIKLARI (2008 YILI) ; DAĞITIM HATTI VE DİREKLER TEDAŞ VE 3.ŞAHIS DAĞITIM HATLARI (km) Havai Yer altı Toplam OG 356.087,1 30.497,5 386.584,6 AG 518.622,2 39.985,0 558.607,2 874.709,2 70.482,6 945.191,8 TEDAŞ VE 3.ŞAHIS DİREK SAYILARI (adet) Demir Beton Ağaç Toplam OG 1.490.018 1.176.412 1.121.970 3.788.400 AG 2.567.828 2.711.626 4.827.856 10.107.310 4.057.846 3.888.038 5.949.826 13.895.710 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

DAĞITIM TESİSİ VARLIKLARI (2008 YILI) DAĞITIM VE GÜÇ TRAFOLARI TEDAŞ TEDAŞ 3.ŞAHIS TOPLAM Adet Güç (MVA) OG/OG 1.001 9.881,6 324 2.245,9 1.325 12.127,5 OG/AG 168.504 46.809,2 153.637 47.543,3 322.141 94.352,5 Toplam 169.505 56.690,8 153.961 49.789,2 323.466 106.480,0 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2008 YILI ENERJİ ALIŞ-SATIŞ DEĞERLERİ Alınan Enerji 159 Milyar kWh Kamudan Alınan Enerji 136 Milyar kWh Özel Sektörden Alınan Enerji 23 Milyar kWh Satılan Enerji 136,5 Milyar kWh Kayıp-Kaçak 22,5 Milyar kWh (%14,4) TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YIL KAYIP-KAÇAK ORANI % 1990 10,55 1991 12,4 1992 13,95 1993 14,32 1994 15,55 1995 17,3 1996 18,1 1997 18,7 1998 19,5 1999 20,4 2000 21,6 2001 21,4 2002 20,86 2003 19,93 2004 18,58 2005 17,80 2006 15,08 2007 14,82 2008 14,37 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2009 yılı değeri,08/10/2009 tarihi itibariyledir. TEDAŞ TEDAŞ YILLARA GÖRE KAÇAK YAKALANAN ABONE SAYISI 2009 yılı değeri,08/10/2009 tarihi itibariyledir. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Ortalama büyüme hızı = % 9,0 TEDAŞ TÜRKİYE ELEKTRİK SEKTÖRÜ GENEL GÖRÜNÜMÜ Türkiye elektrik sektörü son 25 yılda büyük bir hızla gelişmiştir… Türkiye’de brüt elektrik talebinin gelişimi Milyar kWh 198,1 160,8 Ortalama büyüme hızı = % 9,0 128,3 85,6 56,8 36,4 24,6 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2008 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YILLARA GÖRE ALINAN ENERJİ MİKTARI Ortalama Artış Hızı = % 9,0 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Türkiye Elektrik Enerjisi Talep Büyümesi (2000 - 2020) 2985 kWh/kişi TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Elektrik Piyasası Üretim İletim Dağıtım Perakende Satış TEDAŞ BAŞKENT (SABANCI) SEDAŞ (AKENERJİ) AYDEM (BEREKET ENERJİ) OSB TEDAŞ TOPTAN SATIŞ LİSANSINA SAHİP ŞİRKETLER EÜAŞ ÖZEL ÜRETİM ŞİRKETLERİ TEİAŞ TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

(Piyasa Mali Uzlaştırma) Elektrik Pazarı PF1 PF2 PF3 PF4 PF5 PF6 ABONE GRUPLARI kWh TL MESKEN EÜAŞ-portföy 21 Dağıtım Şirketi SANAYİ-OG EÜAŞ-20HES SANAYİ-AG Ayedaş İHD TETAŞ TİCARETHANE YİD Boğaziçi TARIMSAL SULAMA Yİ Meram AYDINLATMA PMUM (Piyasa Mali Uzlaştırma) Otoprodüktörler ve özel üreticiler Serbest müşteriler TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Tedaş Hakkında TEDAŞ 02.04.2004 tarih ve 2004/22 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış olup; Türkiye 21 dağıtım bölgesine ayrılmış, TEDAŞ‘a bağlı 20 Elektrik Dağıtım Şirketi kurulmuş ve 01/03/2005 tarihi itibariyle faaliyetlerine başlamışlardır. 01/09/2006 tarihi itibariyle Dağıtım Şirketlerimizin tamamı, 30 yıl sureyle geçerli olacak şekilde "Dağıtım” ve “Perakende Satış” lisanslarını almıştır. Bu tarihten itibaren dağıtım şebekesi işletmeciliği ve perakende satış hizmetleri faaliyetleri Elektrik Dağıtım Şirketlerimiz tarafından yürütülmektedir. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Dağıtım Şirketleri (Tedaş & Özel Sektör) Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş (11.Bölge) Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş (12.Bölge) Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş (13.Bölge) İst. Anadolu Yak. Elk.Dağ. A.Ş (14.Bölge) Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş (15.Bölge) Osmangazi Elektrik Dağıtım A.Ş (16.Bölge) Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş (17.Bölge) Kayseri ve Çivarı Elektrik Dağıtım A.Ş (18. Bölge) Aydem Elektrik Dağıtım A.Ş (19. Bölge) Göksu Elektrik Dağıtım A.Ş (20.Bölge) Yeşilırmak Elektrik Dağıtım A.Ş (21.Bölge) Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş (1.Bölge) Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş (2.Bölge) Aras Elektrik Dağıtım A.Ş (3.Bölge) Çoruh Elektrik Dağıtım A.Ş (4.Bölge) Fırat Elektrik Dağıtım A.Ş (5.Bölge) Çamlıbel Elektrik Dağıtım A.Ş (6.Bölge) Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş. (7.Bölge) Meram Elektrik Dağıtım A.Ş (8.Bölge) Başkent Elektrik Dağıtım A.Ş(9.Bölge) Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş (10.Bölge) TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Özelleştirme ve Yeniden Yapılandırma *** Fiili Devri Yapılan Bölgeler (Kayseri ve Civarı, Sakarya, Aydem, Başkent) *** İhalesi yapılıp, Devir süreci devam eden bölgeler. (Aras, Meram,Göksu) *** İhale İlanına Çıkılan bölgeler. (Çoruh, Osmangazi, Yeşilırmak) TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ Elektrik Piyasası Kanununun 2 maddesinin dördüncü fıkrasının (g) bendi çerçevesinde, ‘’4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununa göre kurulan organize sanayi bölgeleri tüzel kişilikleri, katılımcılarının ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla; onaylı sınırları içerisinde 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre şirket kurma şartı aranmaksızın EPDK’dan lisans almak koşuluyla elektrik dağıtım ve/veya üretim faaliyetlerinde bulunur.’’ TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ Organize sanayi bölgeleri tüzel kişilikleri, katılımcılarının elektrik ihtiyacını karşılamak amacıyla tüketim miktarına bakılmaksızın serbest tüketici sayılır. Organize sanayi bölgesi katılımcılarından serbest tüketici limitini aşan tüketiciler, organize sanayi bölgesine dağıtım bedeli ödemek kaydıyla tedarikçisini seçme hakkına sahiptir. Organize sanayi bölgelerinin, ürettiği veya serbest tüketici sıfatıyla temin ettiği elektrik enerjisinin; katılımcılarının kullanımına sunulmasına, dağıtım bedellerinin belirlenmesine, organize sanayi bölgelerinin bu bent kapsamında gerçekleştirecekleri faaliyetlere ilişkin esas ve usûller, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü alınarak Kurum tarafından hazırlanacak yönetmelikle belirlenir. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ Organize sanayi bölgeleri sınırları içerisinde olup, bedelsiz olarak veya sembolik bedel ile TEDAŞ'a devredilen tesislerin mülkiyeti ve işletme hakları üç ay içinde aynı bedelle ilgili organize sanayi bölgesine devredilir.’’ TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ Organize sanayi bölgeleri lisansları kapsamında, bölge içi dağıtım şebekesi ve besleme hatlarının mülkiyeti, işletme-bakımı ile ürettikleri veya serbest tüketici sıfatıyla temin ve tedarik ettikleri elektrik enerjisinin katılımcıların kullanımına sunulması , dağıtım bedelleri ve diğer hizmet bedellerinin belirlenmesi ile diğer faaliyetlerini “Organize Sanayi Bölgelerinin Elektrik Piyasası Faaliyetlerine İlişkin Yönetmelik” çerçevesinde yürütmekle yükümlüdürler. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ 5807 sayılı OSB Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 1 inci maddesinin (c) bendinde, “onaylı sınır: Yer seçimi sonucunda sınırları tasdik edilmiş OSB alanları ile birlikte, OSB’ nin faaliyetleri için zorunlu olan ve Bakanlığın uygun gördüğü; teknik altyapılara ilişkin tesis ve bağlantı hatları ile teknik donatı alanlarının yer aldığı OSB dışındaki alanları, ifade eder.” hükmü ile Organize Sanayi Bölgelerinin Elektrik Piyasası Faaliyetlerine İlişkin Yönetmelik gereği, OSB’lerin bölge içi dağıtım şebekesinin yanında besleme hatlarının mülkiyeti, işletme-bakımı OSB’lere bırakılmıştır. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ Söz konusu Kanunlar ve Yönetmelik kapsamında, TEDAŞ Yönetim Kurulu tarafından alınan 14/10/2005 tarih ve 49-852 sayılı, 08/12/2005 tarih ve 55-979 sayılı ve 13/03/2009 tarih ve 12-120 sayılı Kararlar doğrultusunda Organize Sanayi Bölgeleri tarafından finanse edilerek tesis edilen ve bedelsiz olarak TEDAŞ’a devredilen OSB Bölge içi elektrik şebekesi ve besleme hatlarının Dağıtım Şirketlerince ilgili OSB’lere geri iade/devir edilmesi 26/10/2005 tarih ve 4412-32451 sayılı, 02/06/2006 tarih ve 2041-15572 sayılı ve 25/03/2009 tarih ve 933-6342 sayılı yazılarımız ile talimatlandırılmıştır. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ Sonuç olarak; yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere bugünkü durum itibariyle, ülke genelinde kurulmuş olan 259 adet OSB’den 122 adedi Dağıtım Şirketlerinden enerji almakta iken bu OSB ‘lerden 94 adedi Elektrik Dağıtım Lisansı alması nedeniyle ilgili Elektrik Dağıtım Şirketleriyle olan ferdi abonelikleri iptal edilerek tek bir noktadan ölçüm yapılmaktadır. Ayrıca bu OSB’lerden 3 adedi ( Kütahya OSB, Karma Deri OSB, Kahramanmaraş OSB) besleme hatlarını 5807 sayılı OSB Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 1 inci maddesinin (c) bendine (onaylı sınır tanımı) istinaden ilgili Dağıtım Şirketlerinden devir almışlardır. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ Devir almak isteyen OSB’lerin talepleri doğrultusunda söz konusu kanun kapsamında talepleri gerçekleştirilmiştir. Şirketimiz, ilgili Kanunlar kapsamında yükümlülüğünü yerine getirmiş olmasına rağmen yükümlülüklerini yerine getirmeyen/getiremeyen OSB’lerde halen mevcuttur. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’ LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği çerçevesinde; OSB’ler, dağıtım sistemine bağlı uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi olan piyasa katılımcılarının, dağıtım sistemine bağlı olan ve ikili anlaşma yapmak yoluyla bölgesindeki dağıtım şirketinin dışında bir tedarikçiden elektrik enerjisi alımı yapan serbest tüketicilerin ve iki dağıtım bölgesi arasındaki elektrik enerjisi akışlarını ölçen ölçüm sistemlerinin kayıt altına alınması, ölçüm sistemlerine yönelik test, kontrol ve denetim çalışmalarını yapmak suretiyle uzlaştırmaya esas ölçüm verilerinin doğruluğunun sağlanması, ölçüm sistemlerinin PMUM’un istediği formatta ve zamanında okunması, ölçüm verilerinin saklanması ve zamanında PMUM’a bildirilmesinden sorumludur. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’ LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ Ayrıca OSB’ler, ikili anlaşma yapmak yoluyla bölgesinde bulunduğu perakende satış lisans sahibi dağıtım şirketinin dışında bir tedarikçiden elektrik enerjisi alımı yapan ya da iletim seviyesinden bağlı olan bir serbest tüketicinin tüketim birimi ve bir dağıtım bölgesi sıfatı ile UEVÇB olarak dengeleme ve uzlaştırma uygulamalarında yer alabilirler. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’ LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ EPDK tarafından onaylanan tarife yapısında 2006 yılında başlayıp 2010 yılı sonunda bitecek olan geçiş dönemi için 1 nolu bağlantı durumundaki iletim sistemi kullanıcıları için yıllar itibariyle azalış 2 nolu çift terimli sanayi abonelerinde ise artış olacağı ve 2 nolu çift terimli sanayi abonelerinin güç bedelinin yıllar itibariyle azalarak 2010 yılında tamamen kaldırılacağı öngörülmüştür. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’ LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ 1 nolu bağlantı durumundaki iletim sistemi kullanıcılarına dağıtım şirketlerince sadece perakende satış tarifesi uygulanmakta olması nedeniyle 1 nolu bağlantı durumundaki iletim sistemi kullanıcılarının tarifeleri perakende satış tarifesi değişikliklerinden aynı oranda etkilenmektedir. Ayrıca, bu aboneler iletim sistem kullanım bedelini TEİAŞ’a direkt olarak ödemektedir. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’ LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ 2 nolu bağlantı durumundaki sanayi abonelerine uygulanan toplam tarifelerde perakende satış tarifesi dışında güç, psh ve iletim bedeli yer aldığından perakende satış tarifelerindeki değişimin toplam tarifede meydana getirdiği değişim oranı, 1 nolu bağlantı durumundaki iletim sistemi kullanıcılarının tarifelerindeki değişim oranının altında kalmaktadır. Bu durum 1 nolu bağlantı durumundaki iletim sistemi kullanıcılarının ödemek durumunda olduğu fatura tutarları ile 2 nolu çift terimli sanayi abonelerinin ödemek durumunda olduğu fatura tutarları arasındaki farkın iletim sistemi kullanıcıları yönünden artırmasına neden olmaktadır. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’ LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ Bu durumda, iletim sistemine bağlı olup Teşekkülümüzden enerji alan ve perakende satış tarifesi+TEİAŞ tarifesine maruz kalan (1 no’lu bağlantı durumu) bazı OSB’ler, OG baralarına özel hattı ile müstakilen bağlı (2 no’lu bağlantı durumu) çift terimli sanayi abone grubuna göre daha yüksek bedeller ödemek durumunda kaldıkları için itirazda bulunmaktadır. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’ LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ Ayrıca, dağıtım lisansı alan ve bağlantı hatları ile teknik donatı alanlarına ilişkin devir işlemleri tamamlanmış olan iletim sistemine bağlı bazı OSB’lerin, TEİAŞ’la bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarını imzalamamaları sonucunda uygulamalarda yeknesaklık sağlanamamakta ve ihtilaflara neden olunmaktadır. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OSB’ LERİN ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİ 4628 sayılı Kanunun 2. maddesi (g) bendi ve “Organize Sanayi Bölgelerinin Elektrik Faaliyetlerine İlişkin Yönetmelik” kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmeyen / getiremeyen OSB’ler için dağıtım şirketlerinin izleyeceği yol EPDK tarafından henüz belirlenmemiştir. TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

www.tedas.gov.tr Teşekkürler TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ