ÖZOFAGUS VARİS KANAMALARI Hem. Sibel AKÇAYIR Hem. Aliye YÖNTER Hem. Emine ÖZER ADS ve ADYB Sağlık http://hastaneciyiz.blogspot.com Slayt Arşivi:

ÖZOFAGUS Besinlerin mideye gönderilmesini sağlayan 25 cm uzunluğunda dışta longitüdinal ve içte sirküler olarak seyreden kas liflerinden oluşan bir borudur.

ÖZELLİKLERİ Özofagusun diyafragmayı geçtiği yerde hiatus Mideye geçtiği yerde kardia vardır. Mukozasında zengin bir ven şebekesi bulunur. Özofagusun üst kısmındaki venler vena cava süperiora açılırken, Alt kısımdakiler ise portal sisteme açılır.

NASIL OLUŞUR Portal basıncın arttığı durumlarda özofagusun submukozasında seyreden venlerinde basıncının artması sonucu özofagus varisleri oluşur.

BELİRTİLERİ GİS kanaması,melena veya hematemez Karaciğer sirozunun periferik bulguları -Arteryal örümcek -Palmer eritem -sarılık

TEDAVİDE TEMEL AMAÇ Hemodinamik stabilizasyonun sağlanması Kanamanın durdurulması Kanamanın tekrarlanmasının önlenmesi

GENEL TEDBİRLER Yatak istirahat Damar yolu açılması Oksijen inhalasyonu Vital bulguların takibi Laboratuar tetkiklerinin yapılması Kan transfüzyonu Paranteral sıvı verilmesi AÇT yapılması NG sonda uygulaması EKG takipi

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR Aşırı volüm yüklenmesi kanamanın tekrarlamasına yol açar. Sedatiflerin kullanılması ensefalopati riskini arttırır Ensefalopati riskinden dolayı *Proteinsiz diyet almalı *Konstipasyon önlenmelidir.

KANAMAYI DURDURMAYA YÖNELİK YÖNTEMLER FARMAKOLOJİK AJANLAR BALON TAMPONADI ENDOSKOPİK TEDAVİ

İşlevleri portal kan akımını azaltarak portal basıncı düşürmektir. FARMAKOLOJİK AJANLAR İşlevleri portal kan akımını azaltarak portal basıncı düşürmektir.

FARMAKOLOJİK AJANLAR VAZOPRESSİN NİTROGLİSERİN SOMATOSTATİN

BALON TAMPONANDI Balon tamponadı kanayan varislere direkt kompresyon yoluyla kanamanın kontrolünü sağlar

ENDOSKOPİK TEDAVİ Endoskopik yolla varislerin injeksiyonlarla skloreze edilmesi yada lastik bantlarla varisler ortadan kaldırılmaya çalışılmasıdır.

VAKA SUNUMU 69 yaşında erkek hasta Gece saat 02 ADS ye sedye ile getirildi. Geldiğinde terli, soluk ve halsizdi. Nabzı çok hafif palpe edildi. Hastanın yakınından alınan öyküde gece bulantı hissi ile uyandığı, bir leğen dolusu kustuğu ve kendini kaybettiği öğrenildi. Hasta 10 yıl önce koroner bypass ameliyatı geçirmiş ve o zamandan beri düşük dozda aspirin kullanıyormuş. 6

Hemen damar yolu açıldı. Ringer laktat infüzyonu ve oksijen inhalasyonu başlandı. Arter kan basıncı ölçülemedi. Laboratuar tetkikleri için kan alındı. Kan merkezi aranarak kan temini istendi. Alkol sigara kullanmayan hastanın bugüne kadar GİS le ilgili sorunu olmamıştır. Hızla verilen 500 ml sıvının ardından genel durumunda kısmi düzelme oldu. 6

Monitörize edilen hastanın nabzı 120, kan basıncı 65-40 olarak ölçüldü. Yüzünde iki adet arteryal örümcek vardı. Batın muayenesinde splenamegali tesbit edildi. Portal hipertansiyona bağlı varis kanaması olacağı düşünüldü. Bu arada hematokrit değerinin % 21 olduğu öğrenildi. Somatostatin infüzyonuna başlandı Bir ünite kan transfüzyonu yapıldı.

Sabah genel durumu düzelen hasta endoskopiye alındığında kanama işaretleri taşıyan özafagus varisleri teşhis edildi. Kanamanın önlenmesi için band ligasyonu uygulandı. Yapılan tetkikler sonucunda hastada HCV ye bağlı kompanse karaciğer sirozu tanısı kondu.

HEMŞİRELİK TANILARI KARDİAK OUTPUTUN AZALMASI ENFEKSİYON ALMA RİSKİ BEDEN GEREKSİNİMİNDEN AZ BESLENME SIVI VOLÜMÜNDE DENGESİZLİK RİSKİ ANKSİYETE DERİ BÜTÜNLÜĞÜNDE BOZULMA RİSKİ

KARDİAK OUT PUTUN AZALMASI Yaşam bulgularının sık kontrolü,yatak istirahati Sıvı tedavisini sağlamak Aldığı çıkardığı takibi yapmak Kan transfüzyonun komplikasyonları yönünden izlenmesi CVP takibi Kanama kontrolü Dehidratasyon belirtilerinin izlenmesi Labaratuvar bulgularının izlenmesi Bilinç düzeyini izlemek

ENFEKSİYON ALMA RİSKİ Enfeksiyonun klinik bulguları değerlendirilir Aseptik tekniğe uygun girişimler yapılır Dikkatli el yıkanmalıdır Beslenmesinin desteklenmesi Enfeksiyonun belirtileri konusunda bireyin eğitimi

BEDEN GEREKSİNİMİNDEN AZ BESLENME Hesaplanan kalorideki diyeti alması sağlanır Az ve sık aralıklarla beslenir Yorgun olduğu zaman beslenmeye yardım edilir Yemeklerden önce uygun ağız bakımı verilir Sık kilo izlemi yapılır

SIVI VOLÜMÜNDE DENGESİZLİK RİSKİ AÇT takibi CVP ölçülmesi KİLO TAKİBİ Labaratuvar değerlerinin kontrolü Ödem değerlendirilmesi yapılır Yatak istirahati

ANKSİYETE Hastalığına ilişkin bilgilendirme ekip ile işbirliği içinde yapılır Hastanın korkularını ve endişesini ifade etmesi sağlanır Kronik bir hastalığa yakalanmış olmanın getirdiği güçlüklerle etkili başetmesi için desteklenmektedir.

DERİ BÜTÜNLÜĞÜNDE BOZULMA RİSKİ Cilt temizliği sağlanır Bası bölgeleri gözlenir Ödem yönünden izlenir Ağız bakımı verilir Melenası olan hastalarda perine bakımı Yatak çarşafı gergin olmalı mümkünse havalı yatak kullanılır