Adölesan Gebelik Doç.Dr.Recep Yıldızhan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD & Perinatoloji BD

Sunum Hedefi Tanımlar ve İnsidans Altta Yatan Nedenler Medikal ve Sosyal Sonuçları Hukuki Boyutu Önlem Eve Götürülecek mesajlar jnkmklö

70 bin makale İlk yayınlanan çalışma Türkiye’den ilk çalışma Van Patten N. Obstetrics in Mexico prior to 1600. Ann Med Hist. 1932 Mar;4(2):203-12 Türkiye’den ilk çalışma Ozgur S. A brief study of mother and child health in selected villages of the Torbali province. A preliminary report. Turk J Pediatr. 1965 Jul;7(3):150-3

Adölesan 10–19 yaş grubu, biyolojik, psikolojik sosyal değişimlerle çocukluktan yetişkinliğe geçilen zaman dilimi

Adölesan Erken Dönem 12-14 yaş Geç Dönem 15-19 yaş

Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus, 2013 Toplam Total Toplam Erkek Kadın 76 667 864 38 473 360 38 194 504 10-14 6 372 165 3 269 578 3 102 587 15-19 6 477 722 3 327 238 3 150 484 TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2013

Adölesan Gebelik 19 yaşın altında oluşan gebeliklerdir ancak ülkelerarası karşılaştırılabilirlik açısından doğum gerçekleştiğinde 15-19 yaş grubunda olan gebeler

İnsidanslar Yılda 16 milyon adolesan doğum (tüm doğumların %11’i) Yılda 3 milyon güvenli olmayan adolesan düşük % 95 gelişmekte olan ülkelerde % 5 gelişmiş ülkelerde Gelişmekte olan ülkelerde; adolesanların beşte biri gebe kalmaktadır. adölesan kız çocukları için en sık ölüm nedeni gebeliktir.

Ülke ve bölgelere göre adölesan doğurganlık hızı Bölge, alan, ülke Ergen doğurganlık hızı(‰) Dünya Ortalaması 45,4 1.Sırada Nijer 204,8 Son sırada Kuzey Kore 0,6 113.Sırada Türkiye 30,9 Avrupa ortalaması 15,0 Bulgaristan 35,9 İngiltere 25,8 Yunanistan 11,9 A.B.D. 31,0 Kaynak: Birleşmiş Milletler (2013) Dünya Nüfus Beklentileri: 2012 Revizyonu.

Adölesan Doğurganlık Hızı,2012 İl Doğum sayısı 15-19 yaş kadın nüfusu) Adölesan doğurganlık hızı (‰) Türkiye 91.114 3.098.038 29,4 Ağrı 2.165 29.975 72,2 Kars 936 14.651 63,9 Muş 1.418 23.471 60,4 Van 3.253 58.867 55,3 Niğde 805 15.617 51,5 Rize 153 13.528 11,3 Trabzon 345 31.963 10,8 Tunceli 35 2.652 13,2 Artvin 83 6.247 13,3 İstanbul 10.031 513.910 19,5 İzmir 3.075 139.012 22,1 Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ve TÜİK, Doğum İstatistikleri

İllere Göre 15-19 Yaş Grubunda Evli Kadın Sayısı, 2001-2012 Değişim (2012-2001) Değişim oranı (%) (2012-2001)/2001 Toplam 167.252 129.130 -38.122 -22,8 Artvin 406 138 -268 -66,0 Şanlıurfa 2.252 5.161 2.909 129,2 Van 2.704 3.657 953 35,2 Kaynak: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü

15-19 Yaş Grubu Evli Kadınların Eşleri ile Yaş Farkına Göre Sayıları, 2012 Evlilik sayısı Oran (%) Toplam 129.130 100,0 4 yaş ve daha az 38.700 30,0 5-9 yaş 67.886 52,6 10 yaş ve daha fazla 22.120 17,1 Bilinmeyen 424 0,3 Kaynak: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü

Doğum Yapan Adölesan Annelerin Yaşına ve Medeni Durumuna Göre Doğum Sayısı, 2012 Adölesan annenin medeni hali Doğum Sayısı Annenin yaşı Oran (%) 15 16 17 18 19 Toplam 91.114 1.344 5.165 15.483 28.737 40.385 100,0 Hiç evlenmedi 8.624 1.262 2.450 1.860 1.629 1.423 9,5 Evli 82.032 - 2.693 13.570 26.984 38.785 90,0 Boşandı 82 1 24 57 0,1 Eşi öldü 27 5 0,0 Bilinmeyen 349 21 47 95 104 0,4 Kaynak: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ve TÜİK, Doğum İstatistikleri

Ergen doğurganlık hızı (‰) Yıllara Göre Ergen Doğurganlık Hızı, 2001-2012 Yıl Doğum sayısı 15-19 yaş kadın nüfus Ergen doğurganlık hızı (‰) 2001 154.322 3.132.000 49,3 2002 135.104 3.099.000 43,6 2003 123.999 3.066.000 40,4 2004 123.834 3.051.000 40,6 2005 123.475 3.035.000 40,7 2006 121.572 3.019.000 40,3 2007 119.962 3.001.000 40,0 2008 118.759 2.985.000 39,8 2009 110.505 3.025.257 36,5 2010 101.220 3.047.707 33,2 2011 95.280 3.067.737 31,1 2012 91.114 3.098.038 29,4 Kaynak: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ve TÜİK, Doğum İstatistikleri

Altta Yatan Nedenler Tecavüze uğraması Akran baskısı Düşük sosyoekonomik statü, gelir azlığı Ailenin, adölesanın veya partnerinin eğitim seviyesinin düşüklüğü Mutsuz çocukluk Zayıf aile bağları Parçalanmış aile çocuğu olmak Aidiyet duygusunu yitirmek Erken ve korunmasız cinsel ilişki yaşamak Cinsiyet eşitsizliği

Altta Yatan Nedenler Gelenekler Çocuk evlilikleri İnsan hakları engelleri Göçler ve savaşlar Annesinin adolesan gebeliğinin olması Yakın çevresinde evlilik veya evlilik dışı adolesan gebelik olması Cinsel şiddet ve baskı Kontrasepsiyona erişimi kısıtlayan ulusal politikalar Yaşa uygun cinsel eğitim verilmemesi Üreme sağlığı ünitelerine ulaşamamak

Medikal Sonuçları Yetersiz beslenme Anemi Servikovajinal enfeksiyonlar Depresyon Gebeliğe bağlı hipertansiyon Uzamış doğum eylemi süresi Zorlu doğum

Medikal Sonuçları Perine yırtığı Epizyo açılması Puerperal enfeksiyonlar Artmış sezaryen endikasyonu Düşük doğum ağırlıklı bebek Erken doğum Perinatal ölüm Maternal ölüm

DSÖ Adölesan anne & 20-29 yaş anne Ülkemizde > %50 daha fazla ortalama bebek ölüm hızı binde 17 adölesan anne bebeklerinde binde 33

Sosyal Sonuçları Eğitim Meslek sahibi olmasını engelleyecek Fiziksel yükün yanı sıra, taşıdığı bebeğe karşı sorumluluk yüklenmesine neden olacaktır

Sosyal Sonuçları Evlilik dışı adölesan gebelik Anne adayına Partnerine Ailelerine karşı sosyal çevre baskısı yaratacaktır

Hukuki Boyutu Cezai sorumluluktan kurtulmak için TCK’nin 280. maddesi gereğince Cezai sorumluluktan kurtulmak için evli olmayan adölesan gebe hastane polisine haber vermek

Prenatal Yönetim Gebeliğin erken tespiti ile olası medikal komplikasyonlar engellenebilir Sosyal ve medikal risk faktörlerine karşı önlem alınabilir Kötü beslenme ve alışkanlıklar değiştirilir

Prenatal Yönetim Aile hekimlerince daha sık bakılması ve olanak varsa ebe ve sosyal hizmet görevlisi kendisini evinde ziyaret etmeli Gebelik, doğum ve çocuk bakımı ile ilgili sık bilgilendirme yapılmalı

Doğum Adölesan anne ve bebeğin iyilik halleri etkin bir şekilde izlenmeli Emosyonel destek İlerlemeyen eylem sıklığı nedeniyle olası sezaryene hazırlığı Preterm doğum nedeniyle yenidoğan yoğun bakım ünitesi için hazırlık

Postnatal Yenidoğanı besleme uygulamaları ve yenidoğanın gelişmesi ve güvenliği dikkatle izlenmeli Etkin kontrasepsiyon sağlanmalı

Önlem Erken evliliklerin önlenmesi (din adamlarının kıydığı nikah) Cinsel eğitim ile erken gebeliklerin önlenmesi

Önlem Eğitim fırsatlarını artırmak ve sosyo ekonomik destek programları düzenlemek Kontrasepsiyon kullanımını artırmak ve ulaşılabilir kılmak

Önlem Cinsel baskıları azaltmak Güvenli olmayan kürtajları önlemek Prenatal, doğum ve postpartum bakımların kullanımını artırmak

Önlem Yüksek riskli gebelikler gibi yeterli antenatal takip Sektörler arası işbirliği ve bizzat adolesanlarla çalışarak bunları engellemek

Okullarda verilen cinsel eğitim cinsel aktif olmayı tetiklemiyor ancak, okullarda kondom dağıtılması da adölesan gebelik oranlarını düşürmüyor. Elfenbein DS, Felice ME. Adolescent pregnancy. Pediatr Clin North Am 2003;50:781-800.

ABD’de son 50 yılın adolesan gebelik oranları 1960’da binde 89 1981’de binde 58 2002’de binde 46 2012’de binde 31 Elfenbein DS, Felice ME. Adolescent pregnancy. Pediatr Clin North Am 2003;50:781-800.

Gebeliklerin yarısı ilk cinsel deneyimi takip eden 6 ay içerisinde gerçekleşmiş Stevens-Simon C, et al. 2001

Eve Götürülecek Mesajlar Adölesan gebelik bir dünya sorunu Oranların her yıl azalması sevindirici Erken tanı ve yönetimi önemli Etkin kontrasepsiyon uygulanmalı

Eve Götürülecek Mesajlar Evli kız çocuklarının gereksinimlerini karşılayabilecek sağlık merkezleri açılmalı Kız çocuklarının eğitim sistemi içinde kalıp ekonomik özgürlük kazanmalı

Tüm gebeliklerin istendiği Tüm doğumların güvenli olduğu bir dünya temennisiyle