Yazılı Sınavlar ve Açık Uçlu Yanıtların Değerlendirilmesi
Yazılı sınavlar yanıtın yanıtlayıcı tarafından formüle edildiği sınav türüdür. Yazılı sınavlarda sorulan soruların tek bir doğru yanıtı olmayabilir.
Yazılı sınavlarda sorulan sorular doğru / yanlış olarak değil doğruluk derecesine göre değerlendirilir.
Hazırlanışının kolay olması yazılı sınavların yaygın biçimde kullanılmasını sağlamaktadır.
Yazılı sınavlar ilişkileri açıklama, görüşleri karşılaştırma, görüşleri eleştirme, ispat yapma, analiz etme, tartışma, yeni fikirler ortaya koyma, problem çözme, bir düşünceyi değerlendirme amaçlarıyla kullanılmaktadır.
Yazılı sınav soruları çoktan seçmeli sorulara göre daha uzun sürede yanıtlanmaktadır. Bu sebeple yazılı sınavlarda yanıtlayıcılara düşünmeleri ve yanıtı yazmaları için yeterli süre tanınmalıdır.
Yazılı sınav sorularını yanıtlamak uzun zaman aldığından yazılı sınavlarda sorulan soru sayısı az olmak zorundadır. Bu durum sınavın kapsam geçerliğini olumsuz etkilemektedir.
Yazılı sınavlara yönelik en önemli eleştiri nesnel olarak değerlendirilmelerinin zor olmasıdır.
Birçok araştırma yazılı sınavların farklı puanlayıcılar tarafından farklı puanlandığını göstermektedir.
Yazılı sınavların çeşitli türleri bulunmaktadır. Bu türler şunlardır: Yanıtların uzunluğuna göre Sınırlı yanıtlı Uzun yanıtlı Uygulama biçimine göre Klasik sınavlar Soru tercihli sınavlar Sorusuz sınavlar Ad çekme sınavları
Yanıtların uzunluğuna göre yazılı sınavlar sınırlı ya da uzun yanıtlı olabilir. Sınırlı yanıtlı sorular daha çok alt düzey bilişsel hedeflerin ölçülmesine yönelik iken uzun yanıtlı sorular üst düzey bilişsel hedeflere yöneliktir.
Uygulama biçimlerine göre yazılı sınavlar klasik, soru tercihli, sorusuz ya da ad çekme biçiminde olmaktadır. Klasik sınavlarda öğrenenler tüm soruları yanıtlarken soru tercihli sınavlarda yanıtlayıcılar tercih ettikleri soruları yanıtlamaktadır.
Sorusuz yazılı sınavlarda yanıtlayıcılara soru sorulmamaktadır Sorusuz yazılı sınavlarda yanıtlayıcılara soru sorulmamaktadır. Yanıtlayıcılar hem soruyu hem de yanıtı kendileri oluşturmaktadır. Ad çekme sınavlarında ise farklı sorular yanıtlayıcılara kura ile dağıtılır.
Yazılı sınavların hazırlanması kolaydır Yazılı sınavların hazırlanması kolaydır. Ancak nitelikli bir sınav için yazılı sınav sorularının hazırlanması sürecinde bazı noktalara dikkat edilmelidir.
Açık uçlu soru hazırlanırken yanıtlayıcının hangi bilişsel süreçleri kullanması istendiği göz önüne alınmalıdır. Örnek 1: Öyküde Ali’nin yanardağ patlamasından nasıl kurtulduğunu açıklayınız. Örnek 2: Öykünün ikinci kısmını hatırlayınız. Bu kısımda Ali’nin patlamadan kurtulmak için önünde bulunan seçenekler nelerdi? Ali hangi seçeneği tercih etti? Neden? Siz Ali’nin yerinde olsaydınız hangi seçeneği tercih ederdiniz? Neden?
Açık uçlu soruların içeriği sınırlandırılmalı, bu sorularda belirsizlik azaltılmalıdır. Örnek 1: Öyküde Mehmet’in yaptıklarını açıklayınız. Örnek 2: Öykünün ikinci kısmında Mehmet’in patlamadan kurtulmak için yaptıklarını 3-4 paragrafla açıklayınız.
Açık uçlu sorular ile üst düzey düşünmeyi sağlayacak sorular sorulmalıdır. Örnek 1: Öyküdeki karakterlerin adları nedir? Örnek 2: Öyküdeki karakterlerin patlama sırasında sergiledikleri davranışları karşılaştırınız. Bu davranışlardan karakterlerin özellikleriyle ilgili çıkarımlar yapınız. Çıkarımlarınızı açıklayınız.
Test maddeleri ile ölçülebilecek davranışları/hedefleri açık uçlu sorular ile ölçülmemelidir.
Yazılı sınavların puanlanmasında puanlamanın sağlıklı olabilmesi için bazı tedbirlerin alınması gerekmektedir.
Açık uçlu soruları puanlarken her öğrencinin aynı sorusunu puanladıktan sonra diğer soruya geçilmelidir.
Açık Uçlu Soruların Puanlanması Ayrıca açık uçlu soruların puanlanmasında dereceleme anahtarları kullanılmalıdır.
Dereceleme anahtarları analitik ve bütüncül olmak üzere iki türlüdür Dereceleme anahtarları analitik ve bütüncül olmak üzere iki türlüdür. Analitik anahtarda puanlanacak noktalar belirlenir ve ayrı ayrı puanlanırken bütüncül anahtarda yanıtın tamamına belirli ölçütler göz önüne alınarak tek bir puan verilir.
Bütüncül Yazı Değerlendirme Ölçeği (Bütüncül Dereceleme Ölçeği) 4 Yazı açık ve iyi organize edilmiş. Öğrenci amacının ve kimin için yazdığının farkında. Öğrenci dil becerilerini etkin biçimde kullanmış. Konu ana fikir çerçevesinde etkili biçimde geliştirilmiş. 3 Yazı tutarlı ve organize. Öğrenci heceleme ve dili kullanma becerilerine sahip. Konu ana fikir etrafında kısmen geliştirilmiş. 2 Yazı konu etrafında fakat gereği kadar geliştirilememiş. İyi organize edilmemiş. Heceleme ve dilin kullanımında yanlışlar var. 1 Yazı kafa karıştırıcı ve tutarsız. Kelime kullanımı çok sınırlı ve hatalı. Konu belirlenmiş ancak açıklanıp örneklendirilmemiş.
Analitik Yazı Değerlendirme Ölçeği (Analitik Dereceleme Ölçeği)
Açık uçlu soruların yanıtlanmasıyla ilgili önemli olan diğer bir nokta da yanıtların nitel olarak değerlendirilip yanıtlayıcıya dönüt verilmesidir.
Nitel Dönüt Sağlama Konuyla İlgi Kurulması Güzel. Yazıda ileri sürülen düşünceler konuyla ilgili, bu düşüncelerin konuyla bağlantıları açıklanmış. Eleştirel Değerlendirme Yapılması Yazarın sorgulayabildiği, eleştirel düşünebildiği görülmekte. Metinde bazı değerlendirmeler yapılmış. Ancak bu değerlendirmeler hep ele alınan konunun faydalarıyla ilgili kalmış. Konunun sınırlılıklarına hiç değinilmemiş. Dilin Kullanımı Yeterli. Genel olarak açık ve anlaşılır bir dil kullanılmış. Noktalama işretleri yerinde kullanılış. Noktalı virgül bir yerde yanlış kullanılmış. Kaynaklar Çalışmanın sonunda bazı kaynak isimleri verilmesine karşın bu kaynaklara metin içerisinde gönderme yapılmamış. Metinde sunulan bilgilerin hangi kaynaktan alındığı anlaşılamıyor.
Örnekleri verilen öykü değerlendirme formlarını kullanarak bütüncül değerlendirme anahtarı analitik değerlendirme anahtarı nitel değerlendirme örneği oluşturunuz