Ders Notları 1. HAFTA (29 Kasım – 2 Aralık 2010) Hazırlayan: Fatmagül İBİŞOĞLU Yazılım ve Veritabanı Uzmanlığı Eğitimi Hafta İçi Sabah Grubu - E Sınıfı BilgeAdam

Gün Tarih Konu Araştırma/Ödev 1 29.11.2010 .Net Framework Nedir? Versiyon Nedir? MS Visual Studio 2010 C# Kontrolleri Common Language Runtime (CLR) Nedir? Değişkenler 2 30.11.2010 Metinsel Değişkenler 3 01.12.2010 Sayısal Değişkenler Mantıksal Değişkenler Referans ve Değer Tipleri ToString() Convert Sınıfı 4 02.12.2010 Hesap Makinesi

1. Gün (29 Kasım 2010)

. Framework .Net, Windows üzerinde çalışacak hemen her tür uygulamayı geliştirebileceğiniz yeni bir ortam sağlamak için tasarlanmıştır. .Net Framework, bir kütüphane gibidir. Hard diskte kaplanan yeri azaltmaktadır. C# kullanarak örneğin; dinamik web sayfaları, klasik Windows masaüstü uygulamaları vs. yazabilmek mümkündür.

Versiyon Hakkında Her bir yeni versiyon bir önceki versiyona göre üstün gelen bazı ek donanımlara sahiptir. Dolayısı ile; MS Visual C# programı çalıştırılmak istendiğinde ileri C# versiyonunda yazılmış bir programın eski bir C# versiyonunda açılması mümkün değildir. .Net Framework versiyonları: 2.0 3.0 3.5 4.0 Alt versiyon üst versiyonda açılabilir. Üst versiyon alt versiyonda açılamaz.

Daha önce oluşturulmuş MS Visual Studio 2010 Başlangıç sayfası Program penceresi Yeni proje oluşturma Bu sayfada Projects sekmesinde daha önce oluşturulan projelerin ismi listelenir. Daha önce oluşturulmuş bir projeyi tekrar açmak için projenin üzerine tıklamak yeterlidir. Yeni bir proje oluşturulmak için ise sayfanın üst kısmında bulunan “New Project” butonuna basılmalıdır. Daha önce oluşturulmuş projeler

Yeni Proje Oluşturmak Program Türü Programlama Dili Programın Konumu Açılan pencerede sol bölmede programlama dili seçimi vardır. Bu aşamada C# programlama dili kullanılacağı için proje olarak da sadece “Visual C# Projects” seçilecektir. Programlama dilini seçtikten sonra sağdaki bölümden programın türü seçilmelidir. Şimdilik program türü olarak “Windows Forms Application” seçelim. Daha sonra aşağı tarafa programın ismi ve sistemde hangi konumda oluşturulacağı girilmelidir. “OK” butonuna basıldığında proje oluşturulmuş olur. Programın Adı

Projenin açıldıktan sonraki kısımları: Windows uygulamaları form tabanlıdır. Dolayısı ile; projenizde ilk olarak Form1.cs yaprağı oluşur. Toolbox paletinden kontrolleri sürükleyerek formun üzerine bırakabilirsiniz. Formun üzerine yerleştirmiş olduğunuz button’un üzerine çift tıklarsanız Events’lara ulaşırsınız.

Projenin açıldıktan sonraki kısımları: “Properties” Penceresi: Formun üzerinde herhangi bir seçmeniz durumunda aktifleşir. İstediğiniz özelliğe istediğiniz değeri atayabilirsiniz. Ekranda görünmüyor ise: İmleci kontrolün üzerine getirdikten ve sağ tıkladıktan sonra “Properties” seçeneğine tıklayınız.

Projenin açıldıktan sonraki kısımları: Solution Explorer Penceresi Toolbox Penceresi Formunuzda üzerine sürükleyip bırakabileceğiniz kontroller bu pencerede bulunur. Ekranda gözükmüyorsa: View >> Toolbox Bu pencere sayesinde kullandığınız tüm referansları, kütüphaneleri, class’ları, formları rahatlıkla izleyebilir, ekleme çıkarma yapabilirsiniz. Ekranda gözükmüyorsa: View >> Solution Explorer

Uygulama 1: Bazı kontroller button monthCalendar checkedListBox comboBox numericUpDown dateTimePicker textBox label linkLabel maskedTextBox listBox radioButton

Uygulama 2: button kontrolü 1 1 2 1 2 3

2. Gün (30 Kasım 2010)

Değişkenler Değişkenleri rafların üzerine oturan kutular gibi düşünebiliriz. Değişkenlerin içine veri koyup , daha sonra o verileri içinden çıkarabiliriz ya da sadece bu verilere bakabiliriz. Değer Değişken İsim Tip

Değişkenlerin Faaliyet Alanı Kod (Küme Analojisi) Dizayn A B C int x int y int z C# dilinde programlar açılan ve kapanan parantezler içerisinde yazılır. Bu açılan ve kapanan parantezler arasındaki bölgeye blok denir. Tanımlanan bir değişkene, ancak tanımlandığı blok içerisinde ulaşılabilir. Bu blok aralığına değişkenin faaliyet alanı denir. C#’ta faaliyet alanı aşağıdaki kriterlere göre belirlenir. Bir sınıfın üye elemanı olarak tanımlanmış değişken her zaman sınıfın faaliyet alanı içindedir. Yerel bir değişken, tanımlandığı blok arasında kaldığı sürece faaliyet alanındadır. for, while ve do-while gibi döngü bloklarında tanımlanan değişkenler döngünün dışına çıkmadığı sürece faaliyet alanındadırlar. Örneğin aşağıdaki örnekte tanımlanan her iki “a” değişkeni birbirinden bağımsızdır ve bellekte ayrı bölgelerde saklanırlar. using System; public class faaliyet_alani { public static void Main() //Birinci blok int a; } //İkinci blok int a = 20; Örnekte birinci ve ikinci blokta tanımlanan “a” isimli değişkenler Main() bloğu içinde geçersizdir. Birinci a değişkeninin faaliyet alanı 1.blok, ikinci değişkeninin faaliyet alanı ise 2. bloktur. Örnek: int x button1’de tanımlıdır. int x button2-3’te tanımsızdır.

Değişkenleri Tanımlarken: Genel olarak değişken tanımlama: <veri türü> <ismi>; Değişken isimleri kesinlikle rakamla başlayamaz. int 34istanbul; //Yanlış int 3istanbul4; //Yanlış v.s. Değişken isimlerinin içerisinde garip karakterler olamaz. string i$t*nbul; //Yanlış Değişken ismi birden fazla kelimeden oluşamaz. string bilge adam; //Yanlış string bilge_adam; //Doğru (“_”) kullanılabilir. C#’ın kullandığı komutlar değişken ismi olarak verilemez. string if; //Yanlış int while; //Yanlış while değişken ismi olamaz . Visual C# . NET Bilgisayar dili içerisinde değişkenlerin kullanımına uygun bir yapı vardır. C#’da bir değişkeni kullanabilmeniz için onu muhakkak tanımlamanız gerekir. C#’da değişken tanımlamak için herhangi bir bildiri deyimine ihtiyaç duyulmaz. Ayrıca değişkeninizi küçük harfle tanımlarsanız, o değişkeni işlemlerinizde büyük harfle kullanamazsınız (C#’da kodlamada küçük-büyük harf duyarlılığı vardır). Değişken adlarını oldukça fazla kullanacaksınız. Bu yüzden, kullanmanız gereken ad çeşitleri hakkında biraz zaman harcamaya değer. Yıllar boyunca farklı sistemler geldiler ve gittiler ve bazı geliştiriciler kendi kişisel sistemlerini haklı çıkarmak için oldukça fazla uğraş verdiler. Son zamanlara kadar, en popüler sistem Hungarian notation (Macar gösterimi) olarak bilinen sistemdi. Bu sistemde bütün değişkenlerin önüne değişkenin türünü tanımlayan bir küçük harf koyuyoruz. Örnek olarak, int (tamsayı) türünden bir değişkenin önüne i (veya n) koyabiliriz, mesela iAge (iYaş). Bu sistemi kullanarak ilk bakışta farklı değişkenlerin hangi türlerde olduğunu anlamak kolaydır. Şu sıralar .NET iskeleti isim-uzayında 2 tane adlandırma usulü, PascalCase (PascalGösterimi) ve camelCase(camelGösterimi), kullanılmaktadır. İki gösterim şekli de birden çok kelimeden oluşan isimlere uygulanabiliyor ve bir isimdeki her bir kelimenin ilk harfi dışında küçük harflerle yazılmaları gerektiğini belirtiyor. Camel gösterimde ise ilk kelime küçük bir harfle başlamalıdır.

Değişken Tipleri Metinsel (string) Karakter (char) Sayısal (byte, integer, double…) Tam Sayılar Ondalıklı Sayılar Mantıksal (bool)

1. Metinsel Değişkenler (string) Metinsel tipleri “ ” (çift tırnak) içerisinde yazılır. “sinan”; “22”; “Real Madrid Fos Cikti!”; Değeri oluştururken bir “key” (değişken ismi) belirtilir. {Tip} {Key} = {Deger} string Ad = “sinan”; string Soyad = “baran”; string Meslek = “Eğitmen”; string CV = Ad + Soyad + Meslek; >>sinanbaranEğitmen

1. Metinsel Değişkenler (string) devam + operatörü metinsel değerlerde birleştirme işlemi yapar. string forvet = “Jardel”; forvet += “Sabri”; >> JardelSabri forvet += “Guiza”; >> JardelSabriGuiza forvet = “Guiza”; >> Guiza forvet += “Sabri”; >> GuizaSabri

Uygulama 1-2: Metinsel Değişkenler & MessageBox

1 3 2 4

Button4’teki kodlar Yukarıda, metinsel problemi düzeltmek için: Tools > Options > TextEditor > C# > Word Wrap linklerine sırasıyla tıklanılmıştır.

İstenen Form’u çalıştırmak: 1 2 Çalıştırılmak istenen formun “name”i buraya yazılır.

3. Gün (1 Aralık 2010)

3. Sayısal Değişkenler Tamsayılar Ondalıklı Sayılar

Uygulama 1: Sayısal tipli değişkenler

4. Mantıksal Değişkenler (bool) Sadece 2 cevap alıp verebilen bir değişkendir. True (1) False (0) Kontrollerin birçok özelliği true/false değerini alır. Kodun akışı bu değişkene göre sağlanır. bool TrafikVarmi = true; bool Yazilimcimisin = true; bool VarmisinYokmusum = false; // Yokum diyor. bool test = 10 > 60; //False verir; çünkü şart sağlanmıyor . Yani birinci sayı 2. sayıdan küçüktür.

Uygulama 1: Boolean tip değişkenler false true pictureBox1.Visible =! pictureBox1.Visible; button1.Enabled = false; button2.Enabled = false;

Referans ve Değer Tipi Değişkenler

Referans ve Değer Tipi Değişkenler devam Referans Tipi Bellek 5 bilge int a adam (string) ad adameğitmen Stack Heap Bir hücre oluşturmama ve kullanmama izin verir. int say = empty ; (mutlaka bir değer verilir.) Atama, “aracı” vasıtasıyla başka bir hücreye olur. string ad = null; (kullanılabilir.)

4.Gün (2 Aralık 2010)

ToString( ) Metotu & Convert Sınıfı int Değişkenler .ToString() byte decimal String double Convert. Sınıfı

Uygulama1: .ToString() numericUpDown dateTimePicker label1.Text = yil; Bu şekilde bir gösterim yanlış olacaktır. Form arayüzünde gösterilecek her tip string olmalıdır. Yani Sayısal bir tip olan değeri kullanıcıya göstermek için mutlaka String olarak göstermeniz gerekmektedir. Label1.Text benden string bir değer isterken ona int tipinde bir değer vermek zor olmaz. Peki bu durumda ne yapmamız gerekir? ToString() : herhangi bir tipi'deki değeri String'e çevirmek istiyorsanız bu metodu kullanmalısınız. label1.Text = yil.ToString();

Uygulama2: Convert. Sınıfı

Uygulama2: Convert. Sınıfı

Faydalı Web Adresleri En iyi açık kaynak sitelerinden biri: http://sourceforge.net//   En büyük .net sitelerinden biri: http://www.codeproject.com/ Microsoft firmasının C# kaynaklarını listelediği site: http://msdn.microsoft.com/en-us/vcsharp/aa336766.aspx Türkçe .net içerikli site: http://www.yazgelistir.com/