ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ Özge TAŞTAN Özel Eğitim Öğretmeni

Özel eğitim gerektiren birey; Çeşitli nedenlerle, bireysel özellikleri ve eğitim yetersizlikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyde anlamlı farklılık gösteren bireydir.

Özel Eğitim; Özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri ile onların özür ve özelliklerini uygun ortamlarda sürdürülen eğitimdir.

Kaynaştırma; Özel eğitim gerektiren bireylerin diğer bireylerle karşılıklı etkileşim içinde bulunmalarını sağlamak ve eğitim amaçlarını en üst düzeyde gerçekleştirmek için geliştirilmiş eğitim ortamıdır.

Kaynaştırma Eğitimine İhtiyacı Olan Bireyler Kimlerdir? Zihinsel yetersizliği olan bireyler; Zihinsel işlevler bakımından ortalamanın iki standart sapma altında farklılık gösteren, buna bağlı olarak kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde eksiklikleri ya da sınırlılıkları olan ve özel eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyan bireylerdir.

Kaynaştırma Eğitimine İhtiyacı Olan Bireyler Kimlerdir? İşitme yetersizliği olan bireyler; İşitme duyarlılığının kısmen veya tamamen kaybından dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanma ve iletişimde yaşadığı güçlükler nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir.

Kaynaştırma Eğitimine İhtiyacı Olan Bireyler Kimlerdir? Görme yetersizliği olan bireyler; Görme gücünün kısmen ya da tamamen kaybından dolayı özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir.

Kaynaştırma Eğitimine İhtiyacı Olan Bireyler Kimlerdir? Bedensel yetersizliği olan bireyler; Hastalıklar, kazalar ve genetik problemlere bağlı olarak, kas, iskelet, sinir sistemi ve eklemlerin işlevini yerine getirememesi sonucunda meydana gelen hareket ile ilgili yetersizlikler nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir.

Kaynaştırma Eğitimine İhtiyacı Olan Bireyler Kimlerdir? Dil ve konuşma güçlüğü olan bireyler; Dili kullanma konuşmayı edinme ve etkileşimdeki güçlük nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir.

Kaynaştırma Eğitimine İhtiyacı Olan Bireyler Kimlerdir? Özel öğrenme güçlüğü olan bireyler; Dili yazılı ya da sözlü anlamak ve kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde veya birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, dikkat yoğunlaştırma ya da matematiksel işlemleri yapma güçlüğü nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir.

Kaynaştırma Eğitimine İhtiyacı Olan Bireyler Kimlerdir? Otistik bireyler; Sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılığı erken çocukluk döneminde ortaya çıkan ve bu özellikleri nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir.

Kaynaştırma Eğitimine İhtiyacı Olan Bireyler Kimlerdir? Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan bireyler; Yaşına ve gelişim seviyesine uygun olmayan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtilerini en az iki ortamda ve altı ay süreyle gösteren, bu özellikleri yedi yaşından önce çıkan, özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir.

Bireylerin Özel Eğitime Uygunluğu Nasıl Belirlenir? Tanılama, Eğitsel amaçla, bireyin tüm gelişim alanlarındaki özelliklerinin belirlenerek değerlendirilmesi sürecidir. Özel eğitim bireylerinin tanılanması, uygun eğitim hizmetlerinden yararlanmaları açısından önemlidir. Bu nedenle tanılama ne kadar erken yapılırsa, öğrencinin ihtiyaçlarına cevap verebilecek uygun eğitim programına alınması da o kadar erken olacaktır. Erken tanılamada, öğrencinin okulda fark edilmesi önem kazanmaktadır.

Tanılama sürecinde sınıf öğretmeninin görevleri Bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından yaşıtlarından beklenilen düzeyde anlamlı farklılık gösteren öğrenciler, eğitim ve öğretim süreci içerisinde gözlemlemek suretiyle fark edilebilirler. Sınıf öğretmeni fark edilen öğrencisi ile ilgili şu çalışmaları yapmalı;

Tanılama sürecinde sınıf öğretmeninin görevleri Öğrencisi ile ilgili gözlemleri ailesiyle paylaşır, öğrencinin sağlık problemi olup olmadığının belirlenmesi için aileyi sağlık kurumlarına yönlendirir.

Tanılama sürecinde sınıf öğretmeninin görevleri Aile ortamındaki durumu ve ailenin çocuğun eğitimine katkıları, Geçirdiği kaza ve hastalıklar, bunlara yönelik alınan önemler, Süreğen hastalığının olup olmadığı, İlaç kullanıyorsa ilacı hangi saatlerde aldığı ve ilacın yan etkileri,

Örneğin; öğrenci 1.sınıf öğrencisi yazı yazma problemi yaşadığı için rehberlik servisine yönlendiriliyor. Öğrenci detaylı incelendikten sonra görme probleminin olduğu tespit edilip, aileyle görüşülerek doktora yönlendiriliyor.

Tanılama sürecinde sınıf öğretmeninin görevleri Öğrencinin güçlük çektiği alanları azaltmak ve sınıf içi etkinliklere uyumunu sağlamak için bilgi toplar.(akademik yönden güçlü ve zayıf olduğu olanlar.)

Tanılama sürecinde sınıf öğretmeninin görevleri Okulun rehberlik ve psikolojik danışma servisini konu ile ilgili bilgilendirir. Rehberlik servisine gönderilen öğrenci ile ilgili yapılan çalışmalar ve görüşmeler hakkında bilgi alışverişinde bulunulur.

Tanılama sürecinde sınıf öğretmeninin görevleri Toplanan bilgilerin değerlendirilmesi ve öğrenciyi eğitsel değerlendirmeye yönlendirmeden önce sınıftaki akademik ve sosyal ortama dahil etmek için gerekli tedbirleri alır. Uygulamakta olan programın farklılaştırılması, Öğrenme ortamının fiziksel özelliklerinin değiştirilmesi, Öğretim yöntem ve tekniklerinde düzenlemeler yapılması, Öğretim materyallerinde düzenlemeler yapılması,

Tanılama sürecinde sınıf öğretmeninin görevleri Öğrencinin kaydettiği gelişmeleri izler ve alınan tedbirleri gözden geçirir. Alınan tedbirlere rağmen öğrenci eğitim hizmetlerinden yararlanamadığı takdirde, rehberlik sevisi ile görüşülerek özel eğitim ihtiyacının belirlenmesi amacıyla öğrenciyle ilgili olarak Eğitsel Değerlendirme İsteği Formu’nu doldurulur rehberlik sevisine teslim eder.

Tanılama sürecinde rehber öğretmenin görevleri Öğretmenle işbirliği içerisinde öğrenciye ilişkin bilgileri toplar ve öğrencinin ihtiyaçlarını değerlendirir. Ailelere, öğrencilere, öğretmenlere ve gerektiğinde diğer okul personeline hizmet alanı doğrultusunda destek sağlar.

Tanılama sürecinde rehber öğretmenin görevleri Öğrenci gelişim dosyalarının ve diğer kayıtların tutulmasında sınıf öğretmeniyle işbirliği yapar. Öğrenciyle ilgili yapmış olduğu görüşme kayıtlarını tutar ve istenilen raporları düzenler. Sınıf öğretmeninin doldurmuş olduğu Eğitsel Değerlendirme İsteği Formu’nun ilgili yerlerini doldurup okul idaresine teslim eder.

Tanılama sürecinde okul yönetiminin görevleri Öğrenciye ilişkin hizmetleri planlar, işbirliğine yönelik tedbirler alır. İhtiyaç duyulan araç gereçleri temin eder. Öğrencinin ihtiyaçları doğrultusunda okul içerisinde düzenlemeler yapar.

Tanılama sürecinde okul yönetiminin görevleri Öğrencinin eğitsel değerlendirme ve tanılamasının yapılması için Eğitsel Değerlendirme İsteği Formu’nu , RAM’i bünyesinde oluşturulan özel eğitim değerlendirme kuruluna resmi yazı ile gönderir.

Tanılama sürecinde RAM’ın görevleri Öğrencinin eğitsel değerlendirme ve tanılaması Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde oluşturulan “Özel Eğitim Değerlendirme Kurulları” tarafından yapılır. Söz konusu kurulun görevleri: Eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecinde, öğrencinin ailesini veya okulu/kurumu, gerektiğinde tıbbi değerlendirme ile RAM’da yapılmaması durumunda psiko-sosyal değerlendirme için ilgili kurum ve kuruluşlara yönlendirir. Eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucu doğrultusunda öğrenci için en az sınırlandırılmış eğitim ortamı ve özel eğitim hizmetine ilişkin karar verir.

Tanılama sürecinde RAM’ların görevleri Verilen karara ilişkin olarak “özel eğitim değerlendirme kurulu raporu” ile öğrencinin tüm gelişim ve akademik disiplin alanlarındaki performansı ile öncelikli eğitim ihtiyaçlarına göre belirlenen yıllık amaçlarının yer aldığı eğitim planını hazırlar. Özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından verilen yerleştirme kararı doğrultusunda ilgili okul veya kurumlarla iş birliği yaparak uygulamayı takip eder. Yerleştirmenin yapıldığı okula/kuruma, özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilere, eğitim planının uygulanması ve destek eğitim hizmetlerinin yürütülmesinde görev alanlara ve aileye rehberlik yapar.

Tanılama sürecinde İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün görevleri Özel eğitim değerlendirme kurulu raporu doğrultusunda, özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin uygun resmi okul veya kuruma yerleştirmesini yapar. Eğitsel değerlendirme ve tanılama ile yerleştirme kararlarına yapılan itirazları inceleyerek gerekli tedbirleri alır.