“İYİ YÖNETİŞİM SİSTEMİ” GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI ÖRNEĞİ Enver AKSOY Strateji Geliştirme Başkanı

SUNUM PLANI İYİ YÖNETİŞİMİN KAPSAMI İYİ YÖNETİŞİM - İÇ KONTROL İLİŞKİSİ GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞINDA İYİ YÖNETİŞİM ÇALIŞMALARI SONUÇ

İYİ YÖNETİŞİMİN KAPSAMI Bir çok ekonomik reform ve yapısal düzenlemeler içermekle birlikte; liberalleşme, demokratikleşme, şeffaflık, ekonomik ve siyasi karar alma sürecinde hesap verilebilirlik, yolsuzlukların önlenmesi, sivil toplumun önem kazanması gibi uzun vadeli global beklentilerde politika geliştirilmesini kapsamaktadır.

İYİ YÖNETİŞİMİN PRENSİPLERİ -1   TEMEL PRENSİP: Kurum ve kuruluşlar, üniversiteler ve şirketler gibi büyük ve kompleks organizasyonların yönetilmesinde görev alan yetkili personele verilen güçlerin doğru şekilde kullanılmasını sağlayan mekanizmaların hayata geçirilmesi uzun vadeli başarının yakalanması için esas teşkil etmektedir.

İYİ YÖNETİŞİMİN PRENSİPLERİ -2 katılımcılık hukukun üstünlüğü cevap verebilirlik Şeffaflık Eşitlik Etkinlik hesap verebilirlik stratejik vizyonu

İYİ YÖNETİŞİM - İÇ KONTROL İLİŞKİSİ

İYİ YÖNETİŞİM - İÇ KONTROL İLİŞKİSİ Kamu yönetimi süreçlerinde iyi yönetişim ilkelerinin dahil edilmesi Türkiye’de son yıllarda yaşanan gelişmelerdir. Kurum ve kuruluşların organizasyon yapısında köklü değişim öngören 5018 sayılı “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu” iyi yönetişim sisteminin kurulmasında önemli bir yere sahiptir. Kanun İç Kontrol Sistemi’nin kurulumunu her kamu kuruluşu için zorunlu tutmuş ve sistemin kurulumu, koordinasyonu ve teknik desteğinin sağlanmasından da Strateji Geliştirme Başkanlıklarını sorumlu tutmuştur.

İYİ YÖNETİŞİM - İÇ KONTROL SİSTEMİ İLİŞKİSİ İÇ KONTROL; idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin; Etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, Varlık ve kaynaklarının korunmasını, Muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, Mali bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan; organizasyon yöntem süreç iç denetimi kapsayan mali ve diğer kontroller bütünüdür.   Bir organizasyonda iç kontrol sistemi iyi işliyorsa, iyi yönetişim uygulamaları da daha etkin hale gelmektedir

Strateji Geliştirme Başkanlığı İKS’DE SORUMLULUKLARIN PAYLAŞIMI ÜST YÖNETİCİ (Müsteşar) Sistemin «kurulması, işletilmesi, gözetilmesi ve izlenmesinden» Bakana karşı sorumluluk Harcama Birimleri Birimlerinde İç Kontrol Sisteminin «kurulması ve işletilmesi sorumluluğu» Strateji Geliştirme Başkanlığı Bakanlık İç Kontrol Sistemi koordinasyonu Birimlere danışmanlık desteği Üst Yönetime bilgi/rapor İç Denetim Birimi İç Kontrol Sistemi denetimi ve birimlere öneri Üst yönetime bilgi/rapor

Kontrol Ortamı Risk Değerlendirme Kontrol Faaliyetleri İÇ KONTROL STANDARTLARI Kontrol Ortamı Risk Değerlendirme Kontrol Faaliyetleri Bilgi ve İletişim İzleme Etik Değerler ve Dürüstlük Planlama ve Programlama Kontrol Stratejileri ve Yönetimleri Bilgi ve İletişim İç Kontrolün Değerlendirilmesi Misyon Organizasyon Yapısı ve Görevler Hiyerarşik Kontroller Risklerin Belirlenmesi ve Prosedürlerin Raporlama İç Denetim Hata, Usulsüzlük ve Yolsuzlukların Bildirilmesi Kayıt ve Dosyalama Sistemi Bilgi Sistemleri Kontrolleri Faaliyetlerin Sürekliliği Görevler Ayrılığı Personelin Yeterliliği ve Performansı Yetki Devri

GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞINDA İYİ YÖNETİŞİM ÇALIŞMALARI

BAKANLIK “İKS” KURULUM SÜRECİ İÇ KONTROL SİSTEMİ SGB ÖRNEĞİ BİRİMLERİN İÇ KONTROL SİSTEMLERİ YAYIMLAMA İZLEME UYGULAMA FARKINDALIK OLUŞTURMA UYGULAMA DENETİM EYLEM PLANLARI WEB YÖNERGE ÇALIŞMA EĞİTİM DANIŞMANLIK REHBER EYLEM PLANI

HAZIRLANAN DOKÜMANLAR ORGANİZASYON KİTABI Fonksiyonel Organizasyon Şeması İş Akışları-İş Tanımları-Görev Envanteri… SÜREÇ YÖNETİMİ KİTABI Temel Süreçler Süreç İlişkileri-Performans Göstergeleri… RİSK DEĞERLENDİRME RAPORU Temel Riskler-Puanlama Risk Değerlendirme-Risk Eylem Planları

SİSTEMİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ Personel hareketlerinin İç Kontrol Sistemi’nin kurulması ve işletilmesi çalışmalarını sekteye uğratmaması ve sistemin kurulumu çalışmalarını yürüten personelin devamlılığını sağlamak sistemin kurulmasında zaman ve emek kaybının önlenmesi için gereklidir. Bu sebeple İç Kontrol Sisteminin Kurulumu çalışmalarında yer alan personele yönelik “Sertifika Programı” geliştirilmiştir. Programa katılan personelin sertifika alması sağlanarak Bakanlık genelinde sisteme yönelik deneyimli çekirdek bir “İç Kontrol Ekibi” oluşturulmuştur.

PLANLAMA-PROGRAMLAMA Bakanlık üst yönetimi ve merkez ve taşra birimlerin temsilcilerinin katılımı ile çalıştaylar ve toplantılar sonucunda, 2013-2017 dönemine ait Stratejik Plan hazırlanmıştır. Stratejik Planın yıllık uygulama dilimlerini ve kapsamlı olarak faaliyet ve izleme göstergelerini içeren 2010, 2011, 2012 ve 2013 yılı Performans Programları hazırlanmıştır.

SONUÇ

SONUÇ -1 Yeni kamu yönetimi anlayışına adaptasyon konusunda 2010 yılında Bakanlık tüm kamu kuruluşları arasında iyi uygulama örneği olarak gösterilen bir noktaya gelmiştir. Nitekim, İç Kontrol Standartlarının uyumlaştırılması ve uygulanması çalışmalarında sağladığı gelişme ve ilerleme açısından bütün kamu kuruluşları içerisinde iyi uygulama örneği Bakanlık olarak Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı seçilmiştir. 2010 yılında Eğitim ve Yönetimde Politika Analizleri ve Stratejik Araştırmalar Derneği (EYPASAD) tarafından Bakanlığımız; “Ülkemizin En İyi Stratejik Yönetim ve Uygulama Yapan Kurumu” olarak seçilmiştir.

SONUÇ -2 Bunlarla birlikte, “SGB’de Oluşturulan İç Kontrol Standartları Uyumlaştırma Örnek Modeli” konusunda diğer kurum-kuruluşlar ile bilgi paylaşımı yapılarak destek verilmektedir. İç Kontrol Sisteminin başarılı bir şekilde hayata geçirilebilmesi için öncelikle en üst yöneticiden başlayarak sistemin tüm personel tarafından sahiplenilmesi önemli bir konudur. Bu yeni yönetim anlayışı ve sistemin kurulumu aşamasında dokümanların hazırlanması süreci tamamlanmış olsa da, etkili bir şekilde uygulanması ve yıllardır gelenek hale gelen yönetim anlayışından yeni yönetim anlayışına geçmek zaman gerektiren bir süreçtir.

SONUÇ -3 İç Kontrol Sisteminin kurulmasının en önemli amacı faaliyetlerin önünde bulundan riskli alanları tespit ederek bunların ortadan kaldırılmasına yönelik planlı faaliyetler yürütmektir. Bu nedenle risk yönetim sistemi ile ilgili olarak çalışmaların yapılması; harcama birimlerince tespit edilen risklerin konsolide edilerek Bakanlığın risk haritası çıkarılması ve risk yönetim sisteminin kurulması planlanmıştır.

TEŞEKKÜRLER enver.aksoy@tarim.gov.tr http://www.tarim.gov.tr/SGB