GELİR VERGİSİNİN ESASLARI FRANSIZ VERGİ SİSTEMİ GENEL ÇİZGİLER ve GELİR VERGİSİNİN ESASLARI Can DOĞAN Baş Hesap Uzmanı 15.06.2005

Sunumla İlgili Not Zaman Kısıtı Yararlanılan Kaynakların Güncelliği Tevkifat uygulamaları

EKONOMİK SINIFLANDIRMA Gelir ve Karlar Üzerindeki Vergiler L’impôt sur le revenu L’impôt sur les sociétés Servet Üzerinden Alınan Vergiler Taxes foncières, taxes d’habitation, impôts de solidarité, droits d’enregistrement, imposition des plus-values Muamele Vergileri (L’imposition du chiffre d’affaires) Gümrük Vergileri (Droits de doune-TIPP)

VERGİ GELİRLERİNİN DAĞILIMI (1997) Dolaysız Vergiler ( % 36) Dolaylı Vergiler ( %54 ) Vergi Yükü Vergiler % 23,2 Sosyal Kesintiler % 22,5 Toplam Vergi Yükü % 45,7

Sosyal Kesintiler Sosyal Güvenlik Kesintileri Vergi İdaresince Tahsil Edilen Paylar Sosyal Katkı Payı (% 7,5-3,8) Sosyal Borç İadesi (% 0,5) Sermaye Gelirleri Ek Kesintisi % 2

Vergi İdaresi Direction Générale des İmpôts Direction de la législation Fiscale Kodifikasyon, mevzuat, etüd, uluslararası ilişkiler Direction de la Comptabilité Publique Direction Générale des Douanes

Vergi Hukukunun Kaynakları Yasalar ve Uluslararası Antlaşmalar Diğer Hukuki Düzenlemeler Yargı İçtihatları Doktrin AB Konsey Karar ve Direktifleri, Adalet Divanı Karar ve Yorumları, AİHM kararları

Vergi Hukukunun Özerkliği ve Yorum Esasları Özel Hukuktan Ayrılan Yönler, örnekler ve nedenler Yorum Kuralları Lafzın açık olması Terddüt halinde “kısıtlayıcı yorum” ilkesi Amaçsal yorum Gerçek duruma bağlı kalma kaygısı

Gerçek Kişilerin Vergilenmesi Gelirler Üzerinden Alınan Vergi Servet Üzerinden Alınan Vergiler -Elde etme -Elde tutma -Elden çıkarma

GELİR VERGİSİ Mükellefler -Yerleşik olanlar -Dar mükellefler -Aile rejimi -Şahıs şirketlerinin durumu

Gelirin Tanım ve Özellikleri Hukuki Tanım Ekonomik Tanım Şedüler Sistem Genel Özellikler -Devamlılık unsuru -Coğrafi olarak sınırlanmama -Net olma -Yıllık olma -Elde edilmiş olma

Gelir Kategorileri (CGI sıralaması) Taşınmaz Gelirleri Ticari, Sınai ve Artizanal Gelirler Şirket Yöneticilerinin Aldıkları Paralar Zirai Kazançlar Maaş ve Ücretler Gari Ticari Kazançlar Taşınır Gelirleri

Taşınmazların Gelirleri (Kira Gelirleri) Kapsamı Brüt Gelir İndirilecek Giderler Beyan usulü ve Zarar Mahsubu

Taşınmaz Gelirinin Hesaplanmasına Dair Örnek 1/2 İki konut sahibi mükellef A, bu konutları ödünç alınan fonlarla (krediyle) satın almıştır. İlk konut 1987’de, ikincisi de 1989’da satın alınmıştır ve ikinci konutun satın alınma yöntemi, götürü gider oranının %35 olarak uygulanmasını sağlayacak rejimden yararlanma hakkı vermektedir. Buna göre 1999 şubatında verilmesi gereken beyannamede 1998 yılı taşınmaz gelirleri şu şeklide gösterilmiştir.

Taşınmaz Gelirinin Hesaplanmasına Dair Örnek 2/2 I. Konut II. Konut GELİRLER Tahsil Edilen 48.000 30.000 GİDERLER Götürü giderler (%14-35) 6.720 10.500 Gerçek Yönetim Gideri 3.000 2.500 Bakım Onarım Gideri 22.000 1.000 Emlak Vergisi 1998 2.750 2.200 Kredi Faizleri 26.000 19.000 Toplam indirim 60.470 35.200 NET GELİR (ZARAR -AÇIK) -12.470 -5.200

Sınai, Ticari Kazançlar ve Zenaatkarlık Kazançları Kapsam ve İlkeler Özellikli Durumlar -Tali Kazançlar -Masraf ve Giderler -Sermaye ve Cari Hesap Faizleri -Ana faaliyet konusunun değiştirilmesi -Duran varlıkların elden çıkarılması (Bkz Son Bölüm) -Beyan ve Vergileme Usulleri -Zarar Mahsubu -İnşaat İşleri

Diğer Gelir Kategorileri Ücretler Zirai Kazançlar Gayriticari Kazançlar Menkul Sermaye (Taşınır mal) Gelirleri

Toplam Net Gelirin Tespiti Genel esaslar Özel Vergileme Rejimleri -Birden fazla yıla ait olup belli bir yılda topluca tahsil edilen gelirler -Dar mükellef gerçek kişiler -Yurtdışında elde edilen ücretler -Yurtdışında bulunan menkul kıymet gelirlerinin vergilenmesi -Yaşam tarzlarıyla orantısız gelir beyan edenler

Dış Emarelere Göre Vergileme Göstergeler Temel Matrah İkamet edilen konutun ve ikinci konutun kira değeri 5 ile çarpılır Evde hizmetli çalıştırılması Kişi başı 30.000 F. Binek araçları Yaşına göre değişir 450 cm3’den büyük motorsiklet Yat ve gezinti teknesi Tonaj ve gücüne göre değişir Uçak Özelliğine göre değişir Binek atı Her biri için 9.000 F Yarış atı 18.000 F – 30.000 F Avcılık >30.000F Katılım bedelinin 2 katı Golf Klubü üyeliği >30.000 F

Beyan, Ödeme ve Tarife Aile reisi beyanı Ödeme zamanı Tarife (1999) 0 - 26.100 % 0 26.100 - 51.340 %10,5 51.340 - 90.370 %24 90.370 - 146.320 %33 146.320 - 238.080 %43 238.080 - 293.600 %48 fazlası %54

Servetlerin Vergilenmesi Emlak Vergisi Oturma-İkamet Vergisi Kaydiyeler(Harçlar) Dayanışma Vergisi Özel Şahısların Değer Artış Kazançları

Dayanışma Vergisi Yıllık olma Sadece gerçek kişileri kapsama Alt mamelek sınırı Tarife aralığı Üst vergi sınırı

Değer Artış Kazançları ½ (Gelir Vergisi) Kapsam (Mesleki faaliyetlerde kullanılan ya da iktisadi işletmeler dahil olan değerler) Büyük İşletmelerde kısa ve uzun vade Kazanç durumunda ayrım esasları Zarar durumunda ayrım esasları Ayrımın hukuki sonucu -Küçük İşletmelerde durum

Değer Artış Kazançları 2/2 (Servet Vergisi) Özel mameleke dahil değerler: -Taşınmazlar -Taşınırlar -Değerli taş, mücevher ve sanat eserlerinin durumu -Kısa ve uzun dönem ayrımı