Hazırlayan: Selin Küçükoğlu MAKALE “Kabul edilebilir temel bir bilimsel yayın.” Robert A. Day Hazırlayan: Selin Küçükoğlu

Nedir? Temel öğesi fikir olan, genellikle düşünceleri aktarmak, savunmak yada bir tezi kanıtlamak için yazılan yazılara makale denir.

Özellikleri Temel unsur “fikir”dir. Yazar, herhangi bir konudaki görüşlerini, belli kanıtlar, belgeler, inandırıcı veriler kullanarak anlatmaya çalışır, böylece okuyucuyu bilgilendirmeyi amaçlar. Makalenin amacı; açıklama, eleştiri, tanıtım, bilgilendirme de olabilir. Ama genellikle eleştirel tutum ön plandadır. Makaleler, yazıldıktan sonra bir araya getirilerek makale kitapları şeklinde yayımlanabilir. Makalede açık, anlaşılır, ciddi bir dil kullanılır. Makaleler öğretici yazılardır. Bu nedenle yazar tutarlı, tarafsız, bilimsel bir üslûp kullanır.

Makale Dili Anlatım yalın ve yoğundur, nesnel bir nitelik taşır. Öne sürülen düşünce ve tez kanıtlanır. Söz oyunlarına başvurulmaz, süslü anlatımdan uzak durulur. Her konuda makale yazılabilir. Gazete, yazılı ve dergilerde yayımlanır. Genellikle makale yazıları kısa ve öz olur

Makale-Deneme Karşılaştırması Amaç savunulan konuyu kanıtlamaktır. Görüş ve düşünceler kanıtlarla aktarılır. Ciddi ve kurallı bir uslup vardır. Açık ve yalın anlatım Konu bakımından özgürdür. Görüş ve düşüncelerde kesin sonuçlara varılmadan anlatılır. Kanıtlama gibi bir kaygı yoktur. Uslup kısıtlaması yoktur ve söz oyunlarına yer verilebilir. Konu bakımından özgürdür. Makale-Deneme Karşılaştırması

Makaleler konularına göre çeşitlere ayrılır; Edebî Makale: Dil, edebiyat ve sanat konularını işleyen türdür. Meslekî Makale: Tıp, ekonomi, sosyoloji gibi bilim ve bilime dayalı mesleklerin değişik dalları ile ilgili konuları işleyen türüdür. Makaleler seçilen konuya göre uzun ya da kısa olabilir. Makale her konuda yazılabilir. Makalenin yazılacağı konu güncel olabileceği gibi, felsefî, bilimsel, sanatsal da olabilir. Ancak edebi makale sanatla ilgili konuları işler. Makaleler niteliklerine göre temelde “edebî makale” ve “meslekî makale” olmak üzere iki grupta toplanabilir.

Nerelerde Makale? Makaleler gazete ve dergilerde yayımlanır. Günün siyasal, toplumsal, vb. Gibi olaylarını yorumlamak için, gazetenin ya da derginin ilk sütununda belli bir yazarın düzenli olarak yazdığı makalelere başmakale, o işi üstlenen yazara da başyazar denir.

Makale-Gazete İlişkisi Ayrıca makale, bütün dünyada gazete ile birlikte doğup gelişmiş bir türdür. Bu tür Şinasi ile Agah Efendi’nin birlikte çıkardıkları ilk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval’de Şinasi’nin yazmaya başladığı makalelerle Türk basınına girmiştir.

Tarihi Gelişimi Türk edebiyatında makale türü gazetede yayınlanmasıyla başlar. İlk gazete olan Takvim-i Vekayi’da yayınlanmıştır ve devamında çıkarılan yarı resmi gazete Ceride-i Havadisle de devam etmiştir. Bu gazetelerde güncel konular hakkında yazılan makaleler yayınlanmıştır. İlk makale Şinasi tarafından yazılmış olup ilk olarak Tercüman-ı Ahval gazetesinde yayınlanmıştır.

Tarihi Gelişimi Makale Türk toplumunun düşünce yapısını değiştirmiştir. Bu türle birlikte insanlara sorgulama, neden-sonuç ilişkisi kurma, çözüm üretme gibi yetenekler gelmiştir. Gazete, halka ulaşmanın en basit yolu olduğundan Şinasi eserleri aracılığıyla kendi fikirlerini rahatlıkla ve açıkça halka yansıtma imkanı bulmuştur.

Türk Edebiyatında Makale Türün ilk örnekleri Tanzimat döneminde görülür. İlk makale, Şinasi tarafından çıkarılan ve ilk özel gazete kabul edilen Tercüman-ı Ahval de (1860) yayımlanmıştır. Namık Kemal, Ziya Paşa, Şemsettin Sami, Muallim Naci, Beşir Fuad gibi sanatçılar bu türün gelişmesini sağlamıştır.

Makale veren bazı sanatçılar ve eserleri: Şinasi- Mukaddime Namık Kemal- Mes Prisons Muahezenamesi& Renan Müdafaanamesi Ziya Gökalp- Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak Yahya Kemal Beyatlı- Aziz İstanbul& Eğil Dağlar Yaşar Nabi Nayır- Edebiyatımızın Bügünkü Meseleleri

Diğer Önemli Sanatçılar: Ziya Paşa Ali Suavi Ahmet Mithat Hüseyin Cahit Cenap Şahabettin Fuat Köprülü Nurettin Topçu

Metin Incelemesi Gidişin Yönü-Nadir Nadi (Örneklerle Edebiyat Bilgileri-2, Cevdet Kudret)

Saptamalar Savunulan düşünce: Gerçekten düşünce özgürlüğünü koruyor muyuz? Düşünceler kendi düşüncelerimizle uyuştukça zararsızdır. Kanıtlar: Namık Kemal’in çeviri sözü, 27 Mayıs Darbesi, Voltaire’in sözü Amaç: Varolan durum hakkında farkındalık yaratmak (gerçekten düşünce özgürlüğü var mı) ve insanların fikirlerini değiştirmek. Dil: Ciddi. Tez kanıtlanmış. Neden-Sonuç İlişkisi

Yazarın tutumu: Ciddi, katı,kararlı. “Son zamanlarda toplatılan kitaplardan hiçbirini okumuş değilim.” 27 Mayıs Darbesi Anlatım teknikleri: Kanıt gösterme, örneklendirme, benzetme Katkıları: Sorgulatmaya zorluyor. Özgürlüğümün farkına vardırıyor. Tarihte önemli olayları inceliyorum. Düşünce özgürlüğü ile kendi düşüncelerimizi karşılaştırıyor, çıkar yönünde. 27 Mayıs darbesi sonraki slaytta açıklama var. Benzetmedüşünce özgürlüğü& kendi düşüncelerimiz

Notlar: (27 Mayıs Darbesi) Cumhuriyet ilkelerine ihanet  edildiği düşüncesi ortaya çıkmışt. (Arapça Ezanın kaldırılması) DP iktidarını devirmek için ordu içerisinde birbirinden habersiz birçok gizli komite kurulmuştu. Darbeden sonra “Milli Birlik Komitesi” üyelerinden olacak bu genç subaylar, komiteleri birleştirerek İttihatçıvari bir tarzda silah üzerine el basmış ve darbe yapmaya yemin etmişti.  İllegal bu yapılanmalar mutakabata vardıktan sonra fırsat kollamaya başlamış, ülke hızla kutuplaşmaya, provakasyonlarla kaosa doğru sürüklenirken darbe için şartlar olgunlaşmıştı. (Dünya Bülteni,27 Mayıs 2012)

Özelliklere Uyuyor Mu? Kitap, dergi veya gazetede yayımlanmış. Yazı çok uzundur. Dilinde süslü anlatımlara yer verilmiştir. Konu bakımından özgürdür. Öne sürülen düşünce kanıtlanmıştır. Şinasi tarafından yazılmıştır. Evet, hayır,hayır,evet,hayır

Diğer Makale Başlıkları Telefonun Dinlendiği Nasıl Anlaşılır? Bilgisayarın Sağlıklı ve Doğru Kullanımı Milletvekili Olma Şartları Nelerdir? Andy Garcia Kimdir? Şükran Günü (Thanksgiving) ve Tarihi

Dinleyelim! http://www.seslimakale.com/videodetay/bi -simit--isid-nedir-ne-degildir---4293

Kaynakça http://www.edebiyatögretmeni.net/makale .htm Örneklerle Edebiyat Bilgileri-2 Dünya Bülteni, 27 Mayıs 2012 http://www.makaleler.com