SOĞUK ALGINLIĞINDA ÇİNKO Dr. Gülay ŞAHİN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

Powerpoint Templates Page 2

Powerpoint Templates Page 3

Powerpoint Templates Page 4 Giriş  Soğuk algınlığı en sık görülen hastalıklardan biridir.  Her yıl çalışanların yaklaşık %40’ı soğuk algınlığı nedeniyle izin alıyor ve milyonlarca çocuk okula gidemiyor.

Powerpoint Templates Page 5 Giriş  Çinkonun soğuk algınlığı semptomlarını azaltabileceği düşüncesi, ilk olarak 1984 yılında ortaya atılmış. Bu yılda Eby tarafından yapılan (RCT) çalışmanın sonuçları çinkoya olan ilgiyi arttırmış. Sözü geçen çalışmada çinko pastilleri semptomların süresini kısaltmış.

Powerpoint Templates Page 6 Giriş  O günden bu yana yapılan çalışmalarda farklı sonuçlar elde edilmiş.  1984’ ten bu yana yapılan 18 (RCT) çalışmadan 11’i çinkonun soğuk algınlığında yararlı olabileceğini gösterirken, 7’si herhangi bir yararı olmadığını savunmuş.

Powerpoint Templates Page 7 Çinko  Bir çok yiyecekte bulunan önemli bir mineraldir.  Bağışıklık sistemi, DNA ve protein sentezi, yara iyileşmesi ve hücre bölünmesinde önemli rolü vardır.

Powerpoint Templates Page 8 Soğuk Algınlığında Çinko  Soğuk algılığının sıklıkla sebebi Rhinovirüslerdir. Çinkonun Rhinoviral replikasyonu inhibe ettiği yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. Bunu nasıl yaptığı kesin açıklanamamakla birlikte viral kapsid proteinlerinin oluşumunu inhibe ettiği düşünülmektedir.

Powerpoint Templates Page 9 Soğuk Algınlığında Çinko  Ayrıca iyon halindeki çinkonun ICAM-1 (intracellular adhesion molecule-1) reseptör alanına afinitesi vardır.  Rhinovirusler de nazal epitele ICAM-1 yoluyla bağlanarak hastalığa sebep olur. Çinko bu reseptörlere bağlanarak antiviral etki yapabilir.

Powerpoint Templates Page 10 Soğuk Algınlığında Çinko  Ayrıca çinkonun hücre zarlarını stabilize ettiği, histamin salınımını azalttığı ve PG sentezini inhibe ettiği de öne sürülmüştür.

Powerpoint Templates Page 11

Powerpoint Templates Page 12 Amaç  Çinkonun soğuk algınlığı semptomlarının süresi, şiddeti ve insidansı üzerine etkilerini araştırmak.

Powerpoint Templates Page 13 Metot  Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL) –2010, Konu 2  MEDLINE –1966’dan 2010 Mayıs’ın 3.haftasına kadar  EMBASE –1974’ten 2010 Haziran’a kadar

Powerpoint Templates Page 14 Çalışmaların Tipi  Katılımcı sayısı 1360 olan 15 Randomize, çift-kör, plasebo-kontrollü çalışma

Powerpoint Templates Page 15 Katılımcı Özellikleri  Çalışmalardaki katılımcılar her iki cinsiyette ve 1-65 yaş gruplarında idi.  On beş çalışmadan beş çalışma sadece çocuklarda yapılmıştı.

Powerpoint Templates Page 16 Çinko Kullanım Şekilleri  Tedavi edici çalışmalar (13); En az 5 gün üst üste çinko (soğuk algınlığı semptomları başladıktan sonraki ilk 3 gün içinde)  Profilaktik denemeler (2); en az 5 ay süreyle çinko (soğuk sezon boyunca)  Şurup, tablet yada pastil formu  Doz mg/gün

Powerpoint Templates Page 17 Bulgular  13 terapötik (966 katılımcı) çalışmada; Çinko alımı ile –soğuk algınlığı süresinin kısaldığı (P= 0.001), –s oğuk algınlığı semptomlarının azaldığı (P= 0.04) saptanmış.

Powerpoint Templates Page 18 Bulgular  7 günlük tedavi sonrasında plasebo alan hastalarla çinko alan hastalar karşılaştırıldığında, hala semptomatik olan hasta sayısı, plasebo alanlarda çinko alanlardan anlamlı olarak fazla bulunmuş. (OR;0.45,P= 0.05)

Powerpoint Templates Page 19 Bulgular  2 profilaktik (394 katılımcı) çalışmada; Çinko alan çocuklarda; –Soğuk algınlığı insidans hızı oranı (P= 0.006), –Okul devamsızlığı (P= ) –Antibiyotik gereksinimi ( P < ) plasebo alan gruba göre anlamlı olarak daha az saptanmış.

Powerpoint Templates Page 20 Bulgular  Genel yan etkiler –kötü tat (p < ) –bulantı (P= 0.002) çinko kullanan grupta daha fazla görülürken,  Her iki grup arasında –kabızlık (p=0.17) –ishal (p=0.08 ) –karın ağrısı (p=0.25) –ağız kuruluğu (p=0.09) görülme sıklığı açısından anlamlı bir fark bulunamamış.

Powerpoint Templates Page 21 Sonuç  Semptomların başlamasından sonraki ilk 24 saat içinde çinko alınması, soğuk algınlığı semptomlarının süresi ve şiddetini azalttığı,  En az beş ay süreyle uygulanan çinko, çocuklarda soğuk algınlığı insidansını, okula devamsızlığı ve antibiyotik gereksinimini azalttığı,

Powerpoint Templates Page 22 Sonuç  Çinko pastillerinin yan etki yapma potansiyelinin tablet ve şurup formundan daha yüksek olduğu belirtilmektedir.  Kronik hastalık, immün yetmezlik, astım gibi ek hastalığı olan, soğuk algınlığı şikayeti olan hastalarda çinko kullanımı ile ilgili çalışma yoktur. Bu nedenle bu hastalarda çinko önerilmemektedir.

Powerpoint Templates Page 23 Sonuç  Bu inceleme çinkonun soğuk algınlığının tedavisinde kullanımına ilişkin verileri desteklemektedir, ancak yine de genel bir öneride bulunmak için erken olduğunu belirtmektedir; zira çinkonun henüz ideal dozu, formülasyonu ve tedavi süresi kesin olarak bilinmemektedir.

Powerpoint Templates Page 24