İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) İŞLETMELER; KURULUŞLARINI VE FAALİYETLERİNİ DÜZENLEYEN KANUNLARLA BİR SINIFLANDIRMAYA TUTULMUŞTUR. BU KANUNLAR; TÜRK TİCARET KANUNU (TTK-6102) BORÇLAR KANUNU (6098) KOOPERATİFLER KANUNU (1163) MEDENİ KANUN (4721) İŞ KANUNU (4857) HUKUKİ YAPILARINA GÖRE İŞLETMELER, TÜRK TİCARET KANUNUNDA KAPSAMLI OLARAK ELE ALINMAKTA VE TİCARET ŞİRKETLERİ; TEK KİŞİ İŞLETMESİ ADİ ŞİRKET KOLLEKTİF ŞİRKET KOMANDİT ŞİRKET LİMİTED ŞİRKET ANONİM ŞİRKET SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKET KOOPERATİFLER OLARAK BELİRTİLMEKTEDİR (TTK MD.136).
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) ŞAHIS İŞLETMELERİ SERMAYE İŞLETMELERİ KOOPERATİFLER TEK KİŞİ İŞLETMESİ LİMİTED ŞİRKET ÜRETİM KOOP. ADİ ŞİRKET ANONİM ŞİRKET TÜKETİM KOOP. KOLLEKTİF ŞİRKET SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKET TARIM SATIŞ KOOP. KOMANDİT ŞİRKET DİĞER KOOP.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 1- KİŞİ (ŞAHIS) İŞLETMELERİ: İŞLETMELER, GÜÇ VE İTİBARLARINI İŞLETME ORTAKLARINDAN ALIR. İŞLETME BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNE KARŞI ORTAKLAR SINIRSIZ YANİ TÜM MAL VARLIKLARI İLE VE ZİNCİRLEME SORUMLUDUR. KİŞİSEL EMEK VE TİCARİ İTİBAR DA SERMAYE OLARAK KONULABİLİR. DÖRT GRUBA AYRILIR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 1-a) TEK KİŞİ İŞLETMESİ: EN BASİT OLARAK KURULABİLEN, EN ESKİ VE EN ÇOK GÖRÜLEN İŞLETME TİPİDİR. İŞLETME SAHİBİ, TEK BİR ŞAHISTIR. İŞLETME SAHİBİ; İŞLETMENİN FAALİYETLERİNE İLİŞKİN TÜM KARARLARI ALMA, UYGULAMA VE DENETLEME YETKİSİNİ SAHİPTİR. İŞLETME SAHİBİ İLE İŞLETME, HUKUKİ BAKIMDAN BİRBİRİNDEN AYRI DÜŞÜNÜLEMEZ. İŞLETME SAHİBİ, İŞLETMENİN TÜM BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNE KARŞI SINIRSIZ YANİ TÜM MAL VARLIĞI İLE SORUMLUDUR. İŞLETME ÖMRÜ, GENELLİKLE SAHİBİNİN ÖMRÜ İLE SINIRLIDIR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 1-b) ADİ ŞİRKET: BORÇLAR KANUNU’NA GÖRE 2 YADA DAHA ÇOK KİŞİNİN SERMAYE VE EMEKLERİNİ BİRLEŞTİREREK KURDUKLARI BİR ORTAKLIK TÜRÜDÜR. TÜZEL KİŞİLİĞE (HUKUKİ BAKIMDAN BİRÇOK KİŞİNİN VEYA MALIN TOPLULUĞUNDAN DOĞAN VE TEK BİR KİŞİ SAYILAN VARLIK) SAHİP DEĞİLDİR. ORTAKLAR VE ORTAKLIKLA İLGİLİ BİLGİLERİ İÇEREN YAZILI VEYA SÖZLÜ BİR SÖZLEŞME İLE KURULUR. İŞ BÖLÜMÜ VE ETKİN İŞLETMECİLİK SÖZ KONUSUDUR. ORTAKLAR ARASINDA SIK GÖRÜLEN ANLAŞMAZLIKLAR, YETKİ VE SORUMLULUK ÇATIŞMALARI VE FARKLI DÜŞÜNCE TARZLARI NEDENİ İLE ÇABUK DAĞILABİLİR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 1-b) ADİ ŞİRKET: ORTAKLIĞIN BİTMESİ DURUMUNDA; ÖNCE İŞLETME BORÇLARI, SONRA ORTAKLARIN İŞLETMEDEN OLAN ALACAKLARI ÖDENİR. SÖZLEŞMEDE AKSİNE HÜKÜM OLMADIKÇA HER ORTAĞIN KAR-ZARAR PAYI BİRBİRİNE EŞİTTİR. KARARLARDA ORTAKLAR ARASI OYBİRLİĞİ ARANIR. DİĞER ORTAKLARIN RIZASI ALINMADAN, ORTAKLIK PAYI DEVREDİLEMEZ. ORTAKLARIN, ŞİRKET VE İŞLER HAKKINDA BİLGİ ALMA, DEFTER VE EVRAKLARI İNCELEME YETKİSİ VARDIR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 1-c) KOLLEKTİF ŞİRKET: KOLLEKTİF ŞİRKET, ÖZELLİKLE KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ PERAKENDE, YARI TOPTANCI TİCARET İŞLETMELERİ İLE, ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELER İÇİN UYGUNDUR. ASGARİ BİR SERMAYE KOYMA ZORUNLULUĞU YOKTUR. BİRBİRİNE GÜVENİ OLAN KİMSELER ARASINDA KURULUR. İŞLETME MASRAFI SERMAYE ŞİRKETLERİNE KIYASLA OLDUKÇA DÜŞÜKTÜR. VERGİ AÇISINDAN DA KURUMLAR VERGİSİNE DEĞİL, GELİR VERGİSİNE TABİDİR. YALNIZ GERÇEK KİŞİLER HİSSEDAR OLABİLİR. ASGARİ SERMAYE GEREKSİNİMİ OLMAYIP, HİSSEDARLARIN SORUMLULUĞU HİSSELERİ ORANINDA SINIRLIDIR. HİSSEDARLARIN SORUMLULUK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ ŞİRKET KURULUŞ SÖZLEŞMESİ İLE BELİRLENİR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 1-c) KOLLEKTİF ŞİRKET: GERÇEK ŞAHISLAR ARASINDA KURULUR. ORTAKLARIN KİŞİSEL YETENEK, BECERİ VE EMEKLERİNDEN FAYDALANMAK İÇİN KURULUR. ORTAKLARINDAN HİÇBİRİSİNİN SORUMLULUĞU ŞİRKET ALACAKLARINA KARŞI SINIRLANDIRILMAMIŞTIR. ORTAKLAR ARASINDA GÜVEN UNSURU ÖNEMLİDİR. ORTAKLAR, KANUNLARA AYKIRI OLMAMAK ŞARTI İLE İSTEDİKLERİ HÜKÜMLERİ KOYABİLİRLER. HER ORTAĞIN İŞLETMEYİ YÖNETME HAKKI VARDIR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 1-c) KOLLEKTİF ŞİRKET: SÖZLEŞMEDE ŞİRKETİ TEMSİLE YETKİLİ OLAN BİR VEYA BİRKAÇ ORTAK TA YÖNETİCİ OLARAK BELİRLENEBİLİR. ŞİRKETİ YÖNETENLERİN, ŞİRKET ADINA YAPMIŞ OLDUĞU HER TÜRLÜ ANLAŞMANIN SONUCUNDA DOĞAN ALACAK/BORÇLARA KARŞI ŞİRKET ALACAKLI/BORÇLU OLUR. ŞİRKET, YAZILI KURULUŞ SÖZLEŞMESİNİN NOTERDE ORTAKLAR TARAFINDAN İMZA EDİLDİKTEN SONRA 15 GÜN İÇERİSİNDE TİCARET SİCİLİNE TESCİL ETTİRİLMESİ İLE TÜZEL KİŞİLİK KAZANIR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 1-d) KOMANDİT ŞİRKET: İKİ YADA DAHA ÇOK KİŞİ TARAFINDAN BİR TİCARİ İŞLETMEYİ MÜŞTEREK BİR TİCARET UNVANI ALTINDA İŞLETMEK AMACIYLA, BİR SÖZLEŞME İLE KURULAN VE ŞİRKET ALACAKLARINA KARŞI ORTAKLARDAN BİR KISMININ SORUMLULUĞU SINIRLANMAMIŞ VE DİĞER ORTAKLARIN SORUMLULUĞU BELİRLİ BİR MİKTAR İLE SINIRLANMIŞ OLAN, HAK EHLİYETİ İŞLETME KONUSU İLE SINIRLI, TÜZEL KİŞİLİĞE SAHİP BİR ŞİRKET TİPİDİR. TTK’NDA “ADİ KOMANDİT” VE SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT” OLMAK ÜZERE İKİ TÜRE AYRILMAKTADIR. KOMANDİT ŞİRKETLERİN EN BELİRGİN ÖZELLİĞİ; ORTAKLARIN BİR KISMININ SORUMLULUĞUNUN SINIRLI, BİR KISMININ SORUMLULUĞUNUN DA SINIRSIZ OLMASIDIR. BU ŞEKİLDE; DOĞRUDAN TİCARET İLE UĞRAŞMADAN KAZANÇ ELDE ETMEK İMKANI SAĞLANDIĞI GİBİ, TİCARİ YETENEĞİ VE BİLGİSİ OLUP, YETERLİ SERMAYESİ OLMAYAN KİMSELER İÇİN DE TİCARET İLE UĞRAŞMA OLANAĞI ELDE EDİLMİŞ OLUR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 1-d) KOMANDİT ŞİRKET: ORTAKLARIN HEPSİNDE GERÇEK ŞAHIS OLMA ŞARTI ARANMAZ. ŞİRKET ALACAKLARINA KARŞI ORTAKLARDAN BİR VEYA BİRKAÇININ SORUMLULUĞU SINIRLANDIRILMAMIŞ VE DİĞER ORTAKLARIN SORUMLULUĞU KOYDUKLARI SERMAYE İLE SINIRLANDIRILMIŞTIR. SORUMLULUKLARI, ALACAKLILARA KARŞI SINIRSIZ (KOMANDİTE) VE SINIRLI (KOMANDİTER) OLAN 2 ORTAK TÜRÜ GÖRÜLÜR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 1-d) KOMANDİT ŞİRKET: KOMANDİTE ORTAKLAR, GERÇEK KİŞİ OLMAK ZORUNDA. TİCARİ İTİBAR VEYA EMEĞİNİ SERMAYE OLARAK KOYABİLİR. ŞİRKET YÖNETİMİNDE YER ALABİLİR. KOMANDİTER ORTAKLAR İSE, GERÇEK KİŞİ OLMAK ZORUNDA DEĞİL TİCARİ İTİBAR VEYA EMEĞİNİ SERMAYE OLARAK KOYAMAZ ŞİRKET YÖNETİMİNDE YER ALAMAZ. ANCAK İŞ SAATİNDE DENETİM YAPABİLİR. ORTAKLAR, KANUNLARA AYKIRI OLMAMAK ŞARTI İLE İSTEDİKLERİ HÜKÜMLERİ KOYABİLİRLER. ŞİRKET, YAZILI KURULUŞ SÖZLEŞMESİNİN NOTERDE ORTAKLAR TARAFINDAN İMZA EDİLDİKTEN SONRA 15 GÜN İÇERİSİNDE TİCARET SİCİLİNE TESCİL ETTİRİLMESİ İLE TÜZEL KİŞİLİK KAZANIR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 2- SERMAYE İŞLETMELERİ: İŞLETMEYE SERMAYE KOYMAK SURETİYLE HERKES ORTAK OLABİLİR. ORTAKLAR, KOYMUŞ OLDUKLARI SERMAYE KADAR PAY SAHİBİDİR. ORTAKLAR, PAYLARINI BAŞKASINA DEVREDEBİLİR. ORTAKLAR GEÇİCİ, SERMAYE KALICIDIR. PAY SAHİPLERİNİN, İŞLETME BORÇLARINA KARŞI SORUMLULUKLARI İŞLETMEYE KOYDUKLARI SERMAYE İLE SINIRLIDIR. ÜÇ GRUBA AYRILMIŞTIR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 2-a) ANONİM ŞİRKET: SERMAYESİ BELİRLİ VE PAYLARA BÖLÜNMÜŞTÜR. BORÇLARINDAN DOLAYI YALNIZ MAL VARLIĞI İLE SORUMLUDUR. EN AZ 1 ORTAK TARAFINDAN VE EN AZ 50.000 YTL SERMAYE İLE KURULUR. ORTAKLARIN SORUMLULUKLARI, SERMAYEYE KATILDIKLARI PAY İLE SINIRLIDIR. SERMAYE İHTİYAÇLARINI İHRAÇ EDECEKLERİ HİSSE SENETLERİ İLE KARŞILAR. FİNANSMAN AÇIKLARINI TAHVİL ADI VERİLEN BORÇLANMA SENETLERİ İLE KARŞILAR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 2-a) ANONİM ŞİRKET: DİĞER SERMAYE ŞİRKETLERİNDEN FARKLI OLARAK ANA SÖZLEŞMEDE BELİRTİLMEK ŞARTI İLE KANUNA AYKIRI OLMAYAN HER TÜRLÜ FAALİYETTE BULUNABİLİRLER. KURULMALARI İZNE VE BİR TAKIM ŞEKİL ŞARTLARINA BAĞLIDIR. ŞİRKET SÖZLEŞMESİNİN YAZILI OLMASI VE BÜTÜN KURUCULARIN İMZALARININ NOTERCE ONAYLANMASI (İMZA SİRKÜLERİ) GEREKİR. ŞİRKET, YAZILI KURULUŞ SÖZLEŞMESİNİN NOTERDE ORTAKLAR TARAFINDAN İMZA EDİLDİKTEN SONRA ANA SERMAYENİN %10’UNUN ÖDENDİĞİNİ GÖSTERİR BELGE İLE BİRLİKTE SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI’NA VERİLEREK GEREKLİ İZİN ALINIR (TTK 280. MD). BU İZİNDEN İTİBAREN 15 GÜN İÇERİSİNDE TİCARET SİCİLİNE TESCİL ETTİRİLMESİ İLE TÜZEL KİŞİLİK KAZANIR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 2-a) ANONİM ŞİRKET: GENEL KURUL, YÖNETİM KURULU VE DENETLEME KURULU OLMAK ÜZERE ÜÇ ORGAN VARDIR. GENEL KURUL EN YETKİLİ KARAR ORGANIDIR VE TÜM ORTAKLARDAN OLUŞUR. HER ORTAĞIN HİSSE SAYISI KADAR OY HAKKI VARDIR. YÖNETİM KURULU, GENEL KURULUN VERMİŞ OLDUĞU KARARLARI UYGULAR. YÖNETİM KURULU, ŞİRKETİ TEMSİLDE YETKİLİ OLUP EN AZ 1 KİŞİDEN VE EN ÇOK ÜÇ YILLIĞINA ORTAKLARDAN SEÇİLİR. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN PAY SAHİBİ OLMASI ZORUNLU DEĞİLDİR. GENEL KURUL, YÖNETİM KURULUNU İSTEDİĞİ ZAMAN AZLEDEBİLİR. DENETLEME KURULU ÜYELERİ, GENEL KURUL TARAFINDAN EN FAZLA ÜÇ YIL İÇİN EN ÇOK BEŞ KİŞİDEN OLUŞTURULUR. DENETÇİLER, YÖNETİM KURULU ÜYESİ VE ŞİRKET ÇALIŞANLARINDAN OLAMAZ.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 2-a) ANONİM ŞİRKET SÖZLEŞMESİNDE OLMASI GEREKEN HUSUSLAR: TİCARET UNVANI VE MERKEZİNİN BULUNACAĞI YER FAALİYET KONULARI ANA SERMAYESİNİN MİKTARI İLE HER PAYIN İTİBARİ KIYMETİ, ÖDEME SURET VE ŞARTLARI PARADAN BAŞKA SERMAYE OLARAK KONAN HAKLAR VE MALLARLA BUNLARA KARŞILIK VERİLECEK HİSSE SENETLERİNİN MİKTARI KURUCULARLA İDERE MECLİS ÜYELERİNE VE DİĞER ŞAHISLARA ŞİRKET KAZANCINDAN SAĞLANACAK ÖZEL MENFAATLER ŞİRKET İŞLERİNİ İDARE VE DENETLEME İLE SORUMLU OLANLARIN NASIL SEÇİLECEKLERİ, BUNLARIN HAK VE VAZİFELERİ İLE İMZA KOYMAYA YETKİLİ OLANLARIN İSİMLERİ GENEL KURULUN NE SURETLE DAVET EDİLECEĞİ, TOPLANTILARIN ZAMANI VE OY VERME İLE GÖRÜŞMELERİN VE KARARLARIN VERİLMESİNE AİT KAYIT VE ŞARTLAR ŞİRKET İÇİN BİR SÜRE BELİRLENMİŞ İSE BU SÜRE YOKSA “SÜRESİZ” ŞEKLİNDE BEYAN EDİLMELİ ŞİRKETE AİT İLANLARIN NE SURETLE YAPILACAĞI HER ORTAĞIN TAAHHÜT ETTİĞİ SERMAYENİN ÇEŞİDİ VE PAY MİKTARI
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 2-b) LİMİTED ŞİRKET: 1 VEYA DAHA FAZLA GERÇEK VEYA TÜZEL KİŞİ TARAFINDAN KURULUR. ORTAKLARININ SORUMLULUKLARI, KOYMAYI TAAHHÜT ETTİKLERİ SERMAYE İLE SINIRLI VE ANA SERMAYESİ BELİRLİDİR. HİSSE SENEDİ ÇIKARAMAZLAR. ORTAKLARIN SAYISI EN AZ 1, EN FAZLA 50 KİŞİ OLUP, EN AZ SERMAYESİ İSE 10.000 YTL’DİR. BANKACILIK ve SİGORTACILIK YAPAMAZLAR KURULUŞ SÖZLEŞMESİ; YAZILI, BÜTÜN KURUCULAR TARAFINDAN İMZALANMIŞ VE NOTERCE ONAYLANMIŞ OLMASI GEREKİR. SÖZLEŞME HAZIRLANDIKTAN SONRA, SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI’NDAN İZİN ALINMASI GEREKİR. İZİN ALINDIKTAN SONRA TİCARET SİCİLİNE KAYDETTİRİLİR.
ANONİM ŞİRKETLER İLE LİMİTED ŞİRKETLER ARASINDAKİ FARKLAR LİMİTED ŞİRKETLER BANKACILIK VE SİGORTACILIK YAPAMAZLAR, A.Ş.’LER VE LTD.ŞTİ.’LER EN AZ 1 KİŞİ İLE KURULABİLİRLER, A.Ş.’LERDE ORTAK SAYISI AÇISINDAN ÜST SINIR BULUNMAZKEN LTD.ŞTİ.’LERDE EN FAZLA 50 ORTAK OLABİLİR, LTD.ŞTİ.’LERİN KURULUŞ VE KURULUŞ MALİYETİ A.Ş.’LERE GÖRE DAHA BASİT VE DÜŞÜK MALİYETLİDİR, LTD.ŞTİ. VE A.Ş.’LERDE SÜRE BELİRLENMELİ SÜRE YOKSA “SÜRESİZ” ŞEKLİNDE BEYAN EDİLMELİDİR,
ANONİM ŞİRKETLER İLE LİMİTED ŞİRKETLER ARASINDAKİ FARKLAR LTD.ŞTİ.’LER MENKUL KIYMET İHRAÇ EDEMEZKEN A.Ş.’LER MENKUL KIYMET İHRAÇ EDEBİLİR, LTD.ŞTİ.’LER ORTAK SAYISI KADAR PAY VARDIR VE ŞİRKET SERMAYESİ BÖLÜNMEZ BİR BÜTÜNDÜR, LTD.ŞTİ.’LER HALKA AÇILAMAZKEN A.Ş.’LER HALKA AÇILABİLİR, LTD.ŞTİ.’LERİN KURULUŞU VE SERMAYE ARTIRIMI İŞLEMLERİNDE MAHKEME ONAYININ ALINMASI GEREKMEZKEN A.Ş.’LERDE GEREKMEKTEDİR, LTD.ŞTİ.’LERDE HER ORTAK YÖNETİME KATILABİLİRKEN A.Ş.’LERDE BU MÜMKÜN DEĞİLDİR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 2-c) SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKET: SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNEN VE ORTAKLARINDAN BİR VEYA BİRKAÇI ŞİRKET ALACAKLILARINA KARŞI BİR KOLLEKTİF ŞİRKET, DİĞERLERİ BİR ANONİM ŞİRKET ORTAĞI GİBİ MESULDÜR. KOMANDİTE ve KOMANDİTER OLMAK ÜZERE İKİ AYRI ORTAK TÜRÜ VARDIR. KOMANDİTER ORTAKLAR İÇİN ŞİRKET HİSSE SENEDİ ÇIKARIR. ANA SÖZLEŞMENİN YAZILI ŞEKİLDE DÜZENLENMESİ VE KURUCULARLA KOMANDİTE ORTAKLARIN HEPSİ TARAFINDAN İMZALANIP, İMZALARIN NOTERCE TASDİK EDİLMESİ GEREKİR. ANA SÖZLEŞMENİN DÜZENLENMESİNE KATILANLAR KURUCU SAYILIR. KURUCULAR, BEŞ KİŞİDEN AZ OLAMAZ VE EN AZ BİRİSİNİN KOMANDİTE ORTAK OLMASI GEREKİR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 3- KOOPERATİFLER: 1163 SAYILI KOOPERATİFLER KANUNU KAPSAMINDA DÜZENLENİR. TÜZEL KİŞİLİĞİ HAİZ OLMAK ÜZERE ORTAKLARININ BELİRLİ EKONOMİK MENFAATLERİNİ VE ÖZELLİKLE MESLEK VE GEÇİMLERİNE AİT İHTİYAÇLARINI KARŞILIKLI YARDIM DAYANIŞMA VE KEFALET SURETİYLE SAĞLAYIP KORUMAK AMACIYLA KURULUR. GERÇEK VE KAMU TÜZEL KİŞİLER İLE ÖZEL İDARELER, BELEDİYELER, KÖYLER, CEMİYETLER VE DERNEKLER TARAFINDAN KURULUR. DEĞİŞİR ORTAKLI VE DEĞİŞİR SERMAYELİ TEŞEKKÜLLERDİR. EN AZ YEDİ ORTAK TARAFINDAN İMZALANACAK ANA SÖZLEŞME İLE KURULUR.
İŞLETME TÜRLERİ (HUKUKİ YAPILAR) 3- KOOPERATİFLER: ANA SÖZLEŞMEDEKİ İMZALARIN NOTERCE ONAYLANMASI ZORUNLUDUR. SERMAYE MİKTARI SINIRLANDIRILARAK KURULAMAZLAR. BİR ŞİRKET OLMAYIP TÜZEL KİŞİLİĞİ OLAN BİR KURULUŞTUR. KARŞILIKLI YARDIM VE DAYANIŞMA, BELİRLİ EKONOMİK ÇIKARLARIN SAĞLANMASI TEMEL AMAÇTIR. KURULUŞ AMAÇLARINE GÖRE; ÜRETİM, TÜKETİM, TARIM SATIŞ, YAPI, KREDİ GİBİ TÜRLERE AYRILIR. ANA SÖZLEŞME SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞINA VERİLEREK KURULUŞ İZNİ ALINIR VE TİCARET SİCİLİNE TESCİL ETTİRİLİR.
ŞİRKET TÜRLERİ VE ÖZELLİKLERİ TÜZEL KİŞİLİK ORTAKLARIN SORUMLULUKLARI ASGARİ SERMAYE VE KİŞİ SAYISI ORTAKLARIN NİTELİKLERİ ŞİRKET TÜRÜ VERGİ MÜKELLEFLİĞİ ŞAHIS İŞLETMESİ YOK SINIRSIZ SORUMLU 1 KİŞİ GERÇEK KİŞİ GELİR VERGİSİ ADİ ŞİRKET EN AZ 2 KİŞİ İLE EMEK SERMAYE OLARAK KONABİLİR KOLLEKTİF ŞİRKET VAR EN AZ 2 KİŞİ İLE KOMANDİT ŞİRKET KOMANDİTE ORTAK SINIRSIZ; KOMANDİTER ORTAK SINIRLI SORUMLU GERÇEK KİŞİLER VEYA EN AZ BİRİ GERÇEK KİŞİ VE TÜZEL KİŞİLER ARASINDA S.PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKET EN AZ 5 KİŞİ İLE VE EN AZ BİRİNİN KOMANDİTE OLMASI GERÇEK KİŞİLER VEYA TÜZEL KİŞİLER VEYA GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER SERMAYE ŞİRKETİ KURUMLAR VERGİSİ LTD.ŞİRKET SINIRLI SORUMLU EN AZ 2 EN FAZLA 50 KİŞİ İLE VE EN AZ 5.000TL SERMAYE ANONİM ŞİRKET EN AZ 5 KİŞİ VE 50.000TL SERMAYE
İŞLETME BİRLEŞMELERİ CENTİLMENLİK ANLAŞMALARI: AYNI İŞ KOLUNDA FAALİYET GÖSTEREN İŞLETMELER ARASINDA ORTAYA ÇIKAN, BELİRLİ AMACIN GERÇEKLEŞMESİNE YÖNELİK KARŞILIKLI SÖZ VERMEYE (GÜVENE) DAYALI YASAL AÇIDAN BAĞLAYICI NİTELİĞİ OLMAYAN YAZILI VEYA SÖZLÜ ANLAŞMALARDIR. BU ANLAŞMA SONUCUNDA İŞLETMELER HUKUKİ BAĞIMSIZLIKLARINI KAYBETMEZLER. KONSORSİYUMLAR: BELİRLİ BİR AMACI GERÇEKLEŞTİRMEK VE AMACIN GERÇEKLEŞMESİNE KADAR GEÇEN SÜRESİ İÇİN İKİ VEYA DAHA FAZLA BENZER ALANDA VEYA DEĞİŞİK ALANLARDA FAALİYETTE BULUNAN İŞLETMELERİN GEÇİCİ OLARAK BİR ARAYA GELMELERİ KONSORSİYUM OLARAK TANIMLANABİLİR. İŞLETMELER HUKUKİ BAĞIMSIZLIKLARINI KAYBETMEZLER. KONSERN: İKİ VEYA DAHA FAZLA İŞLETMENİN TASARRUF AMACI İLE EKONOMİK VE HUKUK AÇISINDAN BAĞIMSIZ KALARAK MALİ YÖNDEN BİRLEŞMELERİDİR. BU TİP İŞLETMELER , HİSSE SENETLERİNİ BİRBİRLERİYLE DEĞİŞTİREREK ARALARINDA ORTAKLIK OLUŞTURURLAR.
İŞLETME BİRLEŞMELERİ KARTELLER: AYNI ÜRETİM ALANINDA FAALİYET GÖSTEREN İŞLETMELERİN, İÇİNDE BULUNDUKLARI PİYASA ŞARTLARINDA ARALARINDAKİ REKABETİ KALDIRMAK VE ÇIKARLARINI KORUMAK AMACIYLA YAPTIKLARI SÖZLEŞMEDİR. İŞLETMELER HUKUKİ BAĞIMSIZLIKLARINI KAYBETMEZLER. TRÖSTLER: KARTELLERDE OLDUĞU GİBİ BELİRLİ BİR ÜRÜNÜN PAZARINI ELE GEÇİREREK DAHA FAZLA KAR ELDE ETMEYİ AMAÇLAR. ANCAK BURADA İŞLETMELER HUKUKİ VE EKONOMİK BAĞIMSIZLIKLARINI KAYBETTİKLERİ GİBİ AYRICA FARKLI ÜRETİM DALI VE FAALİYET ALANLARINDA DA KURULABİLİRLER. HOLDİNGLER: BİR ŞİRKETİN BAŞKA ŞİRKETLERİN HİSSE SENETLERİNİN BÜYÜK BİR BÖLÜMÜNE (EN AZ %51) SAHİP OLARAK BU ŞİRKETLERİN YÖNETİM VE DENETİMİNİ ELE GEÇİRMESİYLE OLUŞAN ŞİRKETLER TOPLULUĞUNA HOLDİNG DENİR.