ESOGÜ Tıp Fak. Göğüs Hastalıkları AD1 ve Patoloji AD2, Eskişehir AKCİĞER KANSERİ TANISINDA ENDOBRONŞİAL ULTRASON EŞLİĞİNDE TRANSBRONŞİAL İĞNE ASPİRASYONUN ROLÜ F. Alataş 1, E. Dündar2 , H. Yıldırım1 , M. Metintaş1, G. Ak1 ESOGÜ Tıp Fak. Göğüs Hastalıkları AD1 ve Patoloji AD2, Eskişehir

Bu çalışma ESOGÜ Bilimsel Araştırma Fonu tarafından desteklenmiştir. Araştırmacıların çıkar çatışması yoktur.

GİRİŞ Akciğer kanser şüpheli hastalarda CT’de saptanan mediastinal/hiler lenf nodlarının ve özellikle klasik bronkoskopi ile endobronşial lezyon saptanmayan hastalarda paratrakeal, parabronşial kitle lezyonlarının ayırıcı tanısı oldukça önemlidir. Silvestri GA et al. Chest 2007; 132: 178S-201S.

MEDİASTİNAL LENF NODLARININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE DUYARLILIK ÖZGÜLLÜK GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ BT 57 82 PET 84 89 KLASİK BRONKOSKOPİ / TBNA 39 99 MEDİASTİNOSKOPİ 81 100 Silvestri GA et al. Chest 2007; 132: 178S-201S. Toloza EM et al. Chest 2003; 123: Suppl 1, 137S-146S. Holty JE et al.Thorax 2005; 60: 949-55. Sihoe AD et al. J Surg Res 2004; 117: 92-106.

Günümüzde endoskopik yöntemler (EBUS-TBNA) minimal invaziv bir yöntem olmaları ve hospitalizasyon gerektirmemesi nedeniyle mediastinoskopiye alternatif olarak görülmektedir. EBUS-TBNA endikasyonları: Akciğer kanserinde mediastinal evreleme İntrapulmoner tümör tanısı Etyolojisi bilinmeyen lenf nodlarının tanısı Mediastinal tümörlerin tanısı Herth FJF et al.Thorax 2006; 61: 795-8. Gomez M et al. Proc Am Thorac Soc 2009; 6: 180-6. Herth FJF et al. Eur Respir J 2006; 28: 1264-75.

AMAÇ Akciğer kanser şüpheli hastalarda CT’de kısa aks çapı 1cm üzerinde saptanan mediastinal/hiler lenf nodlarının tanısında ve bronkoskopi ile endobronşiyal lezyon gözlenmeyen paratrakeal, parabronşiyal kitle lezyonların tanısında konveks prob EBUS-TBNA’nin rolünün belirlenmesidir.

MATERYAL METOD Çalışma Nisan 2010-Ocak 2011 tarihleri arasında kliniğimize başvuran ve yazılı onay veren 56 akciğer kanser şüpheli hastada prospektif olarak gerçekleştirildi. İşlem lokal anastezi altında aynı bronkoskopist tarafından yapıldı. Olimpus marka konveks problu EBUS bronkoskop (XBF-UC160F- OL8) ile Olimpus marka 22 gauge transbonşial iğne (NA201SX- 4022) kullanıldı.

Kontaminasyonun engellenmesi amacıyla öncelikle N3, daha sonra N2 ve N1 lenf nodları örneklendi. Kitle lezyonları ayrıca örneklendi. Alınan örnekler özel solüsyona konuldu ve ayrıca cam preparata yayılarak havada kurutuldu. Örneklerden sitoblok incelemesi de yapıldı. Örnekler aynı patolog tarafından değerlendirildi. Spesifik tanı konulamayan hastalara mediastinoskopi önerildi. Mediastinoskopiyi kabul etmeyenler PET ve klinik takip sonuçları ile değerlendirildi. SPSS programı kullanılarak istatistiksel değerlendirme yapıldı.

BULGULAR Hasta sayısı 56 Erkek/Kadın 47/9 Ortalama yaş 60.8 yıl Son tanı Adenokarsinom 13 Büyük hücreli karsinom 1 Skuamöz hücreli karsinom 12 Küçük hücreli karsinom 13 Küçük hücreli dışı karsinom 17 Örneklenen lenf nodu 97 Örneklenen kitle lezyonu 9

47 hastada sadece lenf nodu örneklemesi 5 hastada hem kitle hem de lenf nodu örneklemesi 4 hastada ise sadece kitle lezyonu örneklemesi yapıldı.

Mediastinal/hiler lenf nodlarının EBUS-TBNA sonuçları Lenf nodu lokalizasyonu Lenf nodu (n) Kısa aks çapı (cm, ort±SD) Spesifik tanı 2R 4R 4L 7 10R 10L 11R 11L 2 20 8 40 13 6 5 3 2,5 ± 0,7 2,7 ± 1,0 2,07 ±1,0 2,25 ± 0,6 2,28 ± 0,6 1,58 ± 0,5 2,0 ± 0,3 2,16 ± 1,0

Akciğer kanser tanısı alan 3 hastanın (her birinde tek lenf nodu mevcuttu) EBUS-TBNA örneklemeleri malignite negatif olarak bildirildi.  2 hastada mediastinoskopi yapıldı. Birinde malignite gösterilemedi (EBUS ile aynı), *Birinde adenokarsinom metastazı tanısı kondu.  1 hasta mediastinoskopiyi kabul etmedi ve PET’de tutulum olmaması ve klinik izlemde radyolojik değişiklik gözlenmemesi üzerine benign (EBUS ile aynı) kabul edildi.

Histopatolojik tiplere göre sonuçların dağılımı Histopatolojik tip Lenf nodu (n) EBUS ile kesin tanı n (%) Benign Malign Adenokarsinom 24* 23 (%95,8) Skuamöz hc. karsinom 19 3 (%15,8) 16 (%84,2) Büyük hc. karsinom 3 3 (%100) NSCLC 27 27 (%100) Küçük hücreli karsinom 24 24 (%100) * 1 hastada yanlış tanı

56 hastanın 12’sinde (%21.4) N3 lenf nodunda malignite gösterildi ve bu vakalar KT-RT programına alındılar. 56 hastanın 25’inde (%44.6) klasik bronkoskopi ile endobronşial lezyon saptanmadı ve bu vakalara EBUS- TBNA ile tanı kondu.

Akciğer kanser şüpheli hastalarda mediastinal/hiler lenf nodlarının değerlendirilmesinde EBUS-TBNA’nin; Duyarlılığı %98.9, Özgüllüğü %100, Etkinliği %98.9, PPV %100, NPV %67 olarak bulundu.

11L’de LAP: Adeno Ca

FOB:İntrabronşial lezyon yok 7 numaralı LAP: Large cell Ca

9 hastada CT’de gözlenen kitle lezyonundan EBUS- TBNA ile örnekleme yapıldı. 2 hastada tanıya ulaşılamadı ve diğer tanı yöntemleri ile malignite tanısı kondu. EBUS-TBNA işlemi sırasında ve sonrasında herhangi bir komplikasyon saptanmadı.

FOB: İntrabronşial lezyon yok. Kitle: Adeno Ca

SONUÇ EBUS-TBNA mediastinal ve hiler lenf nodlarının, paratrakeal-parabronşial lezyonların tanısında oldukça effektif minimal invaziv bir yöntemdir. Ancak spesifik tanı bildirmeyen sonuçlar mutlaka başka yöntemlerle doğrulanmalıdır.