Dr. BURÇ ESRA ŞAHİN S.B . DR. NAFİZ KÖREZ SİNCAN DEVLET HASTANESİ EPİLEPSİ Dr. BURÇ ESRA ŞAHİN S.B . DR. NAFİZ KÖREZ SİNCAN DEVLET HASTANESİ

EPİLEPSİ Epilepsi genel populasyonun yaklaşık %0.6’sını etkileyen ve en sık rastlanılan nörolojik hastalıklardan biridir.

EPİLEPSİ Epileptik nöbet, paroksismal olarak beyinden aşırı nöron deşarjları nedeniyle ortaya çıkan şuur değişiklikleri ile birlikte olan ya da olmayan, motor, duyusal, otonomik ya da psişik semptomlar ile karakterize bir durumdur. Nöbet epilepsiden farklıdır. Epilepsi, provake olmamış tekrarlayıcı epileptik nöbet ataklarıdır.

ETİOLOJİ Kafa travması Stroke SSS enfeksiyonları Dejeneratif beyin hastalıkları Serebral palsi Primer ya da metastatik beyin tümörü Alkol ve ilaç alışkanlığı Prenatal ve perinatal olaylar Kesin etyoloji yeni tanı alan vakaların sadece üçte birinde saptanabilmektedir.

SINIFLAMA Fokal Basit Parsiyel Kompleks Parsiyel Sekonder jeneralize Absans Myoklonik Klonik Tonik Tonik- klonik Atonik Sınıflandırılamayan

AYIRICI TANI Senkopal ataklar Psikojen ataklar Migren Kardiyak kaynaklı, refleks,ortostatik Psikojen ataklar Migren Diğer damarsal hastalıklar Geçici iskemik atak Geçici global amnezi Uyku hastalıkları: Narkolepsi, uyku paralizisi, katapleksi, parasomniler Metabolik, endokrin ve toksik nedenler Paroksismal hareket bozukluklar ve ataksiler

Vazovagal senkop ile nöbet arasındaki farklar Tetikleyici sık Prodrom daima (presenkop) Ortaya çıkış dakikalar Süre 1-30 sn Konvulsif sık (kısa) kasılma İnkontinas nadir Dil ısırma çok nadir Renk çok soluk Postiktal nadir (yerde uyanır) Düzelme hızlı (tam oryante) Nadir Sık (aura) Genelikle ani 1-3 dakika Sıklıkla daha uzun Sık Soluk, mor Sık (ambulansta uyanır) Yavaş (konfuze)

HASTAYA YAKLAŞIM Öykü alma, fizik ve nörolojik muayene, tanısal testler Olay bir nöbet midir? Eğer nöbetse tipi nedir? Nedeni nedir? Tekrar ortaya çıkış olasılığı nedir? Tedaviye başlanmalı mıdır?

OLAYIN ÖYKÜSÜ Gören kişi tanımlamalı Olay öncesi, olay anı ve olay sonrası ayrıntılı sorgulanmalı Provake nöbet mi? Alkol kesimi, ilaç bağımlılığı, ateş, elektrolit dengesizliği, hipoglisemi, uyku yoksunluğu gibi … Provake nöbet tipleri sonrası epilepsi oluşma ihtimalı daha düşüktür.

EN SON TIBBİ ÖYKÜ Menenjit, ensefalit, kafa travması, svo metabolik bozukluklar (kş, Na,K, Mg, hipoparatiroidizm..) ilaçlar ( teofilin,meperidin hcl,izoniazid,antipsikotik,beta laktam antibiotikler,lidokain,tca,bupropion,asiklovir, dekonjestanlar …) kardiak aritmi

NÖBET TETİKLEYİCİLERİ Stress Uykusuzluk AEİ düzgün almama Alkol/ilaç kullanımı Menstrual dönem Aşırı ışıklı uyarı İlaç etkileşimleri Hiperventilasyon Ani gürültü

FİZİK VE NÖROLOJİK MUAYENE-TANISAL TESTLER Nörolojik ve sistemik muayene yapılmalıdır. Rutin: Hematoloji, biokimya, ekg, gerekirse nörogörüntüleme ve LP, EEG Özel Tetkikler: Uyku deprivasyonlu EEG, video/EEG monitorizasyon İleri tetkikler: PET, SPECT, MR Spektroskopi

TEDAVİYE NE ZAMAN BAŞLANMALI? İlk nöbet ve ilaç başlanacak mı? Tek tonik- klonik nöbet sonrası 2. nöbet gelişme riski %15-60 (ilk 6 ayda ), ikinci tonik-klonik nöbet sonrası 3. nöbet riski %85’tir. Epilepsi riski ( provake olmamış tekrarlayıcı ) bir insanda yaşam boyu % 3 iken, nöbet riski %9 dür. Hasta bireysel olarak değerlendirilmelidir. Tanıda süphe varsa epilepsi tanısı koyarken dikkatli olunmalı

Tekrar olasılığını artıran nedenler değerlendirilmeli Semptomatik nöbet Nörolojik muayenede fokal bulgu Görüntülemede lezyon varlığı EEG de epileptiform anormallik

STATUS EPİLEPTİKUS En önemli tıbbi acillerden biridir. 30 dk veya daha uzun süren nöbet aktivitesi veya arasında bilincin açılmadığı iki veya daha fazla ardıl nöbet Nöbetin 5 -10 dk. sürmesi büyük oranda SE dönüşmektedir! SE ilişkili mortalite %20-25

STATUS EPİLEPTİKUS Primer santal sinir sistemi(SSS) bozuklukları *Serebrovasküler olaylar -İntraserebral hemoraji -SAK -Subdural hemoraji -İskemik stroke -Vasküler malformasyon *Epilepsi -Tedavi değiştirilmesinin başlangıcı -Tedaviye uyumsuzluk -Yandaş hastalıklara bağlı alevlenmeler (enfeksyon,uyku bozuklukları, alkol, metabolik bozukluklar) *Santral sinir sistemi travması *Santral sinir sistemi tümörleri *Santral sinir sistemi enfeksiyonları -Menenjit (viral, bakteriyel, atipik) -Ensefalit (genelde viral ve sıklıkla Herpes simpleks) -Diğer ( HIV,CJD )uzun adları”””” *Konjenital anomaliler -Heterotropi- disgenezis

Sekonder Santral sinir sistemi bozuklukları *Anoksi *İlaç kötüye kullanım -Alkol -Kokain -Ekstazi- amfetamin -Barbitürat- benzodiazepin çekilmesi *Medikasyon -Cipro, imipenem,baklofen, flunarizin, INF, isofosfamid, TSA, wellbutrin *Metabolik anormallikler -Hipo/hiperglisemi -Hiponatremi -Hipokalsemi / Hipoparatiroidizm -Hipomagnezemi - Akut üremi -Hemodializ başlangıcı -Troid hastalıkları *Sistemik ateş- enfeksiyon *İdipatik (Tespit edilemeyen anoksi, metabolik toksik olaylar, tanı konulamamış primer epilepsi)

STATUS EPİLEPTİKUS Konvülzif SE Non-konvülzif SE Jeneralize Fokal limbik

STATUS EPİLEPTİKUS İlk 5 dk tanıya gidiş Hava yolu (A) Solunumu (B) Damar yolu (C) Bu arada hastada vital bulgular (ateş!) spot kş,cbc,biokimya ( glu,ca dahil elektrolitler,bft, kcft,toksik ajan, kan ilaç düzeyi), ekg,

STATUS EPİLEPTİKUS 6-10 DK Diazepam ıv 10-20 mg (2-5 mg/dk hızda yavaş infüzyon) Kronik alkol kullanımı tiamin 100 mg,hipoglisemi şüphesi 50 ml %50 dekstroz Lorazepam-midazolam

STATUS EPİLEPTİKUS 10-20 dk Fenitoin 15-20 mg/kg (50 mg/dk hızı geçemeyecek) (Mümkünse monitorize) NÖROLOJİ kons Fenitoin ek 5 mg/kg Fenitoin bir kez daha ek 5 mg/kg

Bu ilk aşama tedavi ile durdurulamayan status tablosuna refrakter status denir. 20-60 dk 4 seçenekten biri ıv valproat 10 dk’da 40 mg/kg nöbet devam ederse 5 dk 20 mg/kg ek doz Midazolam infüzyonu (entubasyon) Profobol infüzyonu (entubasyon) Fenobarbital infüzyonu (entubasyon)

STATUS EPİLEPTİKUS > 60 dk Pentobarbital infüzyonu yükleme dozu:5-10 mg/kg ,50 mg/dk hızda ve nöbet durana kadar 5 mg/kg ek bolus