ÜREME SAĞLIĞI ALANINDA
Üreme Sağlığı Programı hizmet içi eğitimleri : Aile Hekimliğine geçen ve TSM’ler de bulunan tüm personele hizmet içi eğitim verilmeye devam edilecektir. Üreme Sağlığı eğitimleri Üreme Sağlığına Giriş, Gençlere Yönelik Üreme Sağlığı Hizmetleri, AP Danışmanlığı, CYBE, Güvenli Annelik ve AOYB olmak üzere 5 modülden oluşmaktadır. Bu eğitim kapsamında bir kişiye toplam 15 günlük eğitim verilecektir.
GEBE İZLEMLERİ Asgari 4 kez yapılacak riskli durumlarda daha sık yapılabilir. I.İzlem:Tesbit:ilk 3 ay (12-14) hafta içerisinde II.İzlem:18-24. haftalarda (tercihen 20-22 haftalar arasında) yapılmalı III.İzlem:Gebeliğin 30-32 haftaları arasında. IV.İzlem:Gebeliğin 36-38 haftaları arasında yapılmalı
MİSAFİR ANNE PROJESİ: Hastane Ortamı Dışında Doğum Yapma Riski Taşıyan Gebe Tespit Formu : Bakanlığımızdan gelen Genelgeler doğrultusunda “Hastane Ortamı Dışında Doğum Yapma Riski Taşıyan Gebe Tespit Formları” aylık olarak takip eden ayın ilk 3 iş günü içerisinde AH tarafından TSM’ler de olacak şekilde gönderilecek. Şubede TSİM sistemine girişi yapılacaktır.
Anne ve bebek ölümlerininin azaltılması amacıyla hastaneden uzak bir yerleşim merkezinde oturan gebelerin ilgili hastaneye ulaştırılarak doğum eyleminin bu kurumda gerçekleştirmesi, bu gebelere sağlık personeli tarafından ulaşılarak gerekli sağlık ve sosyal desteğin verilmesi, özellikle elverişsiz hava ve yol şartları, maddi imkân yetersizliği ve sosyal endikasyon v.b nedenlerle annelerin sağlıklarını tehdit edebilecek olan koşullara karşı gerekli önlemlerin alınması ve doğum tarihleri yaklaşmış gebelerin doğumu yapabilecek uygun yerleşim merkezlerine nakledilerek güvenli ortamda doğumları sağlanmaktadır.
Gebelerde Demir Destek Programı ; Gebeliğinin 16 haftasından itibaren ve doğumdan sonraki ilk üç ay günde 40-60mg/gün elementer demir desteği yapılacaktır. Demir Preparatları Müdürlükten gönderilecek olup bununla ilgili Gebe Demir Destek Formu Doldurulmayacaktır. Sarflarınızı sarf defterine isim isim kaydetmeniz iyi olur.
Anne Ölümleri Veri Sistemi: Bu dönemde de Anne Ölümü Bildirim Formlarının Bakanlığın TSİM sistemine girişleri yapıldığından Anne Ölümü olması halinde aynı gün, 12-50 Yaş Kadın Ölümü olması halinde ise giren ayın ilk haftasında bildirilmeye devam edilecektir. Anne ölümü olması halinde aile hekimlerinden istenecek belgeler: 1-Anne Ölümü İl Bildirim Formu 2-Gebe Loğusa İzleme Fişi, 3- Ev Halkı Tespit Fişi, 4-Gebeye ait Risk Değerlendirme Formu, 5-15-49 yaş İzlem Fişi dir.
ÇOCUK SAĞLIĞI PROGRAMLARI
BEBEK VE ÇOCUK İZLEMLERİ PROTOKOLÜ Bakanlığımızca hazırlanan bu protokol kapsamında; - Bölgenizde size bağlı bulunan nüfusta, doğan her bebek kayıt altına alınmalı, - Doğumdan itibaren kaydedilen her bebek belirtilen protokol uyarınca izlenmelidir.
- Protokolde belirtildiği gibi ilk bir yaşına kadar her bebeğin sağlık personeli tarafından en az 9 kez olmak üzere; AHBS de 7 izlem görünmektedir doğumda ve ilk 48 saate olan izlem, hastane izlemine dahil edilmekte. 1.İzlem: Doğumda 2.İzlem: İlk 48 saatte, 3.İzlem: 15.Günde, 4.İzlem: 41.Günde,(Bu yukarıdaki izlemler aynı zamanda Loğusa izlemiyle paraleldir.) 5.İzlem: 2.Ayda, 6.İzlem: 3.Ayda, 7.İzlem: 4.Ayda, 8.İzlem: 6.Ayda, 9.İzlem: 9.Ayda yapılmalıdır.
İzlem: 12.Ay. bitiminde, İzlem: 18.Ayda, İzlem: 24.Ayda, İzlem: 30.Ayda, İzlem: 36.Ayda, İzlem: 4 Yaşında İzlem: 5 Yaşında İzlem: 6 Yaşında
“Bebeklerde D Vitamini Yetersizliğinin Önlenmesi ve Kemik Sağlığının Korunması Programı ; 0-12 Aylık tüm bebeklere tespit edildikleri günden, yenidoğanlara ise ilk haftadan itibaren 400 IU/gün (3 damla/gün ) dozunda en az 12 ay süresince D vitamini desteği verilmektedir.1 yaşına kadar bir bebeğin profilaktik olarak yaklaşık 3 kutu devit damla kullanması gerekmektedir. Aile Hekimliği başladıktan sonrada D vitamini desteği Müdürlüğümüzden TSM’lere oradan da Aile Hekimlerine verilecektir.
Emzirmenin Korunması, Özendirilmesi, Desteklenmesi ile Demir Yetersizliği Anemisinin Önlenmesi ve Kontrolü Programı: 4-12 ay her bebeğe demir damla verilmeye devam edilecektir.Ferro Sanol proflaksi dozu 10 mg/gün olup, bu da 9 damlaya eşdeğerdir. Hb <11 g/dl ise tedavi dozuna geçilmesi gerekir. Ancak bebek 4 aydan büyük Hb <7 g/dl veya Htc.<%21 olan acilen hastaneye sevk edilmelidir. Demir damla dağıtımlarımız devam edecektir. D vit ve Demir Damla sarfları sarf defterine kaydedilecektir.
Bebek Dostu Sağlık Kuruluşları Programı Çalışmalar aynen devam edecek olup, her Aile Sağlığı Merkezinde bir emzirme odası bulundurulacaktır. Aile Hekimleri yine önceden olduğu gibi özel firmalara ait mama reklamı içeren afiş,broşür,vs… reklam materyali bulundurmayacaktır.
Bebek Ölümü Kayıt-Bildirim Formu 2009/31 Sayılı Genelge gereği. Bebek ölümü “doğumdan sonraki 365 gün içinde tüm nedenlerle meydana gelen ölümler, Perinatal ölümler ise “ölü doğumlarla birlikte ilk 7 gün içerisinde meydana gelen ölümler” olarak tanımlanmaktadır. 22 hafta yada 500 gr’mın üzerinde ölü doğan ve ölen her bebek için ayrı ayrı (ikiz, üçüz, için dahi ayrı ayrı) Perinatal ve Bebek Ölümleri Bilgi Formu Aile Hekimi tarafından doldurulacaktır.
1- Perinatal ve Bebek Ölümü Bilgi form ile beraber , 2-Gebe Loğusa İzleme Fişi, 3-Ev Halkı Tesbit Fişi, 4-15-49 İzlem Fişi 5-Gebe Risk Değerlendirme Formu 6-Bebek Çocuk Kartı (006) ile birlikte tarafımıza gönderilecektir. Bebek Ölümü yada Ölü Doğum vakası durumunda ay sonunu beklemeden o hafta içerisinde formlar okunaklı olarak düzenlenerek TSM aracılığı ile Müdürlüğümüze gönderilecektir.
Bütün vakalar, Valilik oluru ile oluşturulmuş olan İl Bebek Ölümleri İnceleme Komisyonu tarafından değerlendirilerek Bakanlığa bildirmektedir. Gelen formların incelenmesinde şüpheli görülen vakalar incelenmek üzere Disiplin ve Hukuk Büro Amirliğine gönderilmektedir. Bebek ölümü yada ölü doğum yoksa 0 vaka bildirimine gerek yoktur.
PERİNATAL VE BEBEK ÖLÜMLERİ BİLGİ FORMU-2009- Formu gönderen Il : Ilçe Kurum Tarih :…./…../……. Ölen bebeğin Adı Soyadı Cinsiyeti : E K Bilinmiyor T.C. Kimlik No Telefon Anne adı Adres Baba adı Doğum tarihi : …./…../……. Saati:….. Ölüm tarihi : : …./…../…… Saati:….. Defin tarihi: …./…../…… Anne ve Gebeliğe Ait Bilgiler Gebeliğin şekli : Üremeye yardımcı yöntemle Gebeliğin süresi :........................hafta Doğum ağırlığı:........................gram Bu gebelik için fetus sayısı : Tek İkiz Üçüz Diğer …………….. Annenin bu doğumdaki yaşı :……………….. Annenin önceki gebelikleri : İlk gebelik ………canlı doğum………kendiliğinden düşük………isteyerek düşük………ölü doğum Annenin bir önceki gebeliği ile ölen bebeğin doğumu arasındaki süre: ............ay /............yıl Anne-baba arasında akrabalık durumu Yok Var Yakınlık derecesini belirtiniz:……………………………….. Anne-baba arasında uyuşmazlığı Var Tipini belirtiniz: …………………………… Annenin tetanoz aşıları Tam aşılı Eksik aşılı Hiç aşısı yok Annenin gebelikteki izlem sayısı: …………………………………….. İzlemin gerçekleştiği kurum:………………………………………………….. Belirlenen sorunlar şekerinin yüksek olması Hipertansiyon Anemi Proteinüri Sorun yok Annenin madde bağımlılığı var mı? Hayır Evet Madde bağımlılığı varsa Sigara Alkol Diğer ……………………………………… Bebeğin doğum şekli Sezaryen Doğumun gerçekleştiği yer Evde kendi kendine Evde sağlık personeli ile Sağlık kuruluşunda Kurumun adı: ………………………………….. Diğer Yenidoğan Bebeğe Ait Bilgiler Gebeliğin sonlanma şekli Canlı doğum Masere ölü doğum Taze ölü doğum Bebeğin canlandırma ihtiyacı oldu mu? Amniyon sıvısında mekonyum var mıydı? Bebekte sarılık oldu mu? Fizyolojik sarılık Patolojik sarılık Bebeğin izlemleri: Doğumdan hemen sonra 48. saat 15. gün 41.gün 2.ay 3.ay 4.ay 6.ay 9.ay İzlemin gerçekleştiği kurum: …………………………………… Büyüme geriliği Gelişme geriliği Kronik hastalıklar Konjenital anomali
Formun tam olarak doldurulduğundan emin olunuz Ölümün gerçekleştiği yer : Evde Sağlık kuruluşunda (Kurumun adını:………………………………………………………..) Diğer Tanı Listesi (birden fazla tanı seçilebilir) (Noktalı yerlere hastalığın ismi belirtilecektir… ) Prematüre-İmmatürite Postmatürite İntrakranial Kanama Doğum Travması ................................................... Hidrosefali Sepsis (Erken-Geç-Nosokomiyal) Nekrotizan Enterokolit İntrauterin Enfeksiyonlar ........................ Menenjitler Hepatitler Ensefalit Tetanos ASYE (Viral-Bakeriyel-Nedeni Bilinmeyen) İshalli Hastalıklar Diğer Enfeksiyon Hastalıkları RDS Pnömotoraks (Hava kaçağı sendromları) Perinatal Asfiksi ve HİE (diğer ...............................) Mekonyum Aspirasyonu Sendromu Pulmoner Hipertansiyon Diğer solunum sistemi problemleri …………………… Şok ........................... Konjenital Kalp Hastalığı ................... Diğer Kalp Hastalıkları ...................... Konjenital Anomaliler-Sendromlar .......................... Nöromüsküler Hastalıklar ............................... Genetik Hastalıklar ................. Metabolik Hastalıklar................................ Metabolik Bozukluklar ............................... Nörolojik Problemler ......................... İmmün Yetmezlikler......................... Endokrin Problemler ........................... Böbrek Yetmezliği ............. Diğer Renal Problemler ..................(RTA....) Malignansiler ................................ Kanama Bozukluğu Hidrops Fetalis Anemi .......................... Malnütrisyon Postoperatif Nedenler ................................ Kazalar ve Travma (ev içi ve ev dışı düşmeler, araç içi ve araç dışı trafik kazaları, suda boğulma) Diğer kazalar (yanıklar, zehirlenmeler) Ani Bebek Ölümü Sendromu Çocuk İhmal ve İstismarı Ölüm nedeni (tek neden yazılmalıdır):………………………………………………………………………. Formun tam olarak doldurulduğundan emin olunuz Formu Dolduran Kişi (Adı Soyadı):…………………………………………Kurumu/Görevi:………………………………………………………………..Kaşe ve imza:…………………………. Kurum Amiri (Ad-Soyad ve İmza) :………………………………………… Sağlık Müdürlüğü Sorumlu Kişi (Ad-Soyad ve İmza):…………………………………………
Form 102 Aile planlaması Formu Form 103 ishalli hastalıklar ve zatürre ve Ntp formu. Bu formlar gönderilmiyecektir.
Neonatal Tarama Programı. NTP kapsamında tüm canlı doğan bebeklerin topuk kanlarının 72 saat sonra ( mümkünse 3-7 günler arasında) emzirmeden sonra alınması gerekmektedir. Haftanın iki günü (Pazartesi ve Perşembe) bilgileri girilen kanlar listelenerek Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi’ne kargo ile gönderilmektedir. Ayrıca daha önceden gönderilmiş olan kanların sonucu günlük olarak Internet ortamından takip edilerek sorunlu olan kanlar, TSM aracılığı ile ilgili ASM lere bildirilecek en kısa zamanda bebekten topuk kanı tekrar alınarak Şubemize ulaştırılması sağlanacaktır.
Fenilketonüri, Konjenital Hipotroidi ve Biyotinidaz yönünde değerleri yüksek çıkan bebeklerin 3.basamağa sevki ve takibinin yapılacaktır. HASTA tanısı konan bebeklere ASM ve TSM lerde dosya açılacak ve bebeğin ilgili hastalık açısından gelişiminin takibi yapılacaktır. 2010 Yılı Bugüne kadar Tesbit edilen Hasta Sayıs: FKÜ:32 (EKS ve Göçler hariç) Konjenital Hipotiroidi:83 Biotinidaz Aktivitesi Yokluğu:1 Toplam NTP Hastası Tesbiti:116
Doğumu müteakip bebekten ilk 48 saat içinde kan alınmışsa bu bebekten tekrar kan almak gerekmektedir. Ayrıca prematüre olanlardan 7-10 günlükken, antibiyotik kullananlardan (antibiyotik bitiminden 3 gün sonra) tekrar topuk kanının alınması gerekmektedir.
Gönderilen topuk kanlarının sayısı ile aylık olarak canlı doğan bebek sayısı karşılaştırılarak, tüm canlı doğan bebeklerin topuk kanının alınıp alınmadığı titizlikle takip edilmelidir.
Bir bebekte Topuk kanının son alınma günü (TSH için) 28. güne kadardır Bir bebekte Topuk kanının son alınma günü (TSH için) 28. güne kadardır. 28. Günden sonra venöz kan alınabilir.Alınan bu venöz kan hastanelerimizde bakılmaktadır.Bilindiği gibi ilk topuk kanı ilk 3-5 gün içerisinde alınıp, bebek hastaysa teşhis edilip hemen tedaviye başlanması gerekmektedir.İlk kan alımı için 28. gün, çok geç kalınmış sayılır ve tedavinin aksatılmasına neden olunmuş sayılır .
Yenidoğan İşitme Taraması Tüm aileler bu konuda uyarılmalı, tüm yeni doğanların ilk 3 ay içerisinde işitme taramasından geçirilmesi sağlanmalı ve geçirilip geçirilmediği kaydedilmelidir.
Talasemi Çalışmaları Okul Taraması çalışmaları TSM lerce yürütülecektir. Evlilik öncesi Talasemi Tarama çalışmaları ASM ler tarafından yürütülecektir.
Aşağıdaki kayıtlar kullanılmaya devam edilecektir. 1- Ev Halkı Tespit Fişi, 2-Gebe Loğusa İzleme Fişi, 3-Gebeye ait Risk Değerlendirme Formu, 4-Misafir Anne Formu(hastane ortamı dışında doğum yapma riski olan gebe formu), 5-15-49 yaş İzlem Fişi 6-Bebek –Çocuk takip Kartı. 7-Anne,Bebek ölüm kayıtları