Bankacılık sektörü 2011 Ocak-Mart dönemindeki gelişmeler Nisan 2011

Bu çalışma, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yayımlanan günlük veriler baz alınarak yapılmaktadır. Çalışmanın amacı, öncü göstergelerin yardımıyla sektördeki gelişmeleri değerlendirmek ve bankalara bilgi vermektir. BDDK tarafından yayımlanan günlük bilgi formatında mevduat, kalkınma ve yatırım ve katılım bankaları bilgileri yer almaktadır. Bu nedenle bu çalışmadaki veriler ile katılım bankalarının yer almadığı haftalık veriler arasında farklılık bulunmaktadır. Kaynak: BDDK, TCMB, Hazine Müsteşarlığı, TUİK, TBB 2 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

18 Ocak 2011 tarihli toplantıdan; İlk çeyrek beklentileri Bugünkü veriler dikkate alındığında; Sermaye hareketleri ve MB’nın döviz alımları likidite miktarında belirleyici olacaktır Büyüme hızında yavaşlama bekleniyor. Talep yavaşlamadan, finansman imkanlarının sınırlandırılmasının, fiyat hareketlerini ve ekonomik istikrarı etkilemesi beklenir, Kamunun borçlanma ihtiyacının düşmesiyle kredi arzı artacaktır. Kurumsal kredi talebi ve bankalar arasındaki rekabet güçlü kalmaya devam ediyor. Tüketici güven endeksinin seyri, konut kredisi/konut değeri düzenlemesi, kaynak maliyetinde artış, bireysel kredilerin yavaşlamasına neden olabilir. Kaynak maliyetinde artış; faiz oranları üzerinde yukarı yönlü baskı yaratıyor, bankalar faiz dışı marjın iyileşmesine önem vereceklerdir. Bu nedenle bankacılık hizmetlerinden alınan ücret ve komisyonlar artırılmaya, operasyon giderleri de azaltılmaya çalışılacaktır. Güçlü özkaynak yapısı kredi büyümesini destekleyecek durumdadır ancak özkaynak karlılığının düşmesi beklenmektedir. 3 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

İlk çeyreğe ilişkin gözlemler Petrol fiyatları öngörülenin üzerine çıktı; cari açık, maliyet ve enflasyon üzerinde baskı yaratıyor ODKA ülkelerindeki siyasi gelişmeler bu bölgedeki ülkelerle olan ticareti olumsuz etkiledi Uluslararası dengesizlikler devam etti; rezerv paraların değerleri dalgalanıyor, finansal istikrar henüz sağlanamadı Enflasyon düşük düzeyde seyretti Kamu kesiminin borçlanma ihtiyacı geçen yıla göre azalmaya devam etti, iç borç çevirme oranı düştü Cari işlemler açığı büyüdü Faiz oranlarında düşüş durdu, yukarı yönlü baskı başladı Tüfe bazlı reel efektif döviz kuru, üç aylık ortalamaya ve yıl sonuna göre, 2010 yılının ilk üç ayında yüzde 5 değer kazanmışken, 2011 yılında yüzde 8 değer kaybetti 4 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

İlk çeyreğe ilişkin gözlemler Ekonomik faaliyet öngörülenden daha hızlı büyüdü. Kredi talebinin faiz duyarlılığı daha fazla önem kazandı, yurtdışından borçlanma daha cazip hale geldi, rekabetçi sektörlerin yurtdışından borçlanmaları yeniden artıyor Döviz mevduat hesapları, 2010 yılının ilk çeyreğinde yaklaşık 3 milyar dolar azalmışken, 2011 yılının aynı döneminde 6 milyar dolar arttı. Hanehalkının döviz mevduat hesapları azalırken, artış şirketler kesiminden geldi. Yurtdışında yerleşiklerin DİBS ve hisse senedi portföyü artmaya devam etti KOBİ kredilerinde büyüme hızlandı Bankaların piyasa değeri ve bunun toplam piyasa değeri içindeki payı düştü 5 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

İlk çeyreğe ilişkin gözlemler Merkez Bankası’nın hem net döviz varlıkları hem de net iç varlıkları 2011 yılında daha hızlı arttı. Döviz rezervleri 2010 yılının ilk çeyreğinde 2,5 milyar dolar azalmışken, 2011 yılının aynı döneminde 6 milyar dolara yakın arttı. APİ yoluyla sağlanan likidite, yıl sonuna göre, geçen yılın ilk çeyreğinde yüzde 61 oranında azalmışken, bu yılın aynı döneminde yüzde 110 oranında arttı. Bu nedenle rezerv para büyümesi daha hızlı oldu Rezerv para 2011 yılının ilk üç ayında yüzde 21 oranında büyüdü. Zorunlu karşılıklar çıkarıldığında artış sadece yüzde üç oldu. Başka bir değişle, rezerv artışı önemli ölçüde zorunlu karşılık ile finanse edildi Bankaların Merkez Bankası’ndaki serbest karşılıkların rezerv paraya oranı yüzde 30 iken yüzde 45’e yükseldi APİ işlemleri ile sağlanan likiditeden daha hızlı artmıştır. Bankaların likidite açığı büyümeye devam etti, bu nedenle, kısa vadeli likidite için Merkez Bankasına olan bağımlılık arttı 6 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

İlk çeyreğe ilişkin gözlemler Likidite açığında büyüme, aracılık maliyetinde artışın, kredi miktarına sınırlamanın bankaların davranışını daha fazla etkilemesi bekleniyor; Likidite açığı nedeniyle bankaların politika faizlerine olan duyarlılığının artıyor, Bankaların likidite riskini azaltmak için aktif yapısını değiştirmeleri ya da daha uzun vadeli yeni kaynak bulmaları gerekiyor, Aracılık maliyetinin artması nedeniyle ürün ve hizmetlerin fiyatlarının değişmesi bekleniyor, kaynak maliyeti 150 baz puan arttı, bankaların faiz marjı daralıyor, Diğer koşullar aynıyken, daha önce 100 TL mevduatın yüzde 95’i krediye dönüştürülebilirken şimdi ancak yüzde 86’sı krediye dönüşebiliyor. 7 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

Banka portföyleri rezerv parayı izliyor 8 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

Yüksek hızdan yavaşlamaya geçiş… 9 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

Büyümenin itici gücü; özel sektör yatırımları 10 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

Güçlü iç talep, hızlı ithalat 11 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

Krediler üretimi ve büyümeyi destekliyor 12 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

Borçlanma daha az 13 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

Kamunun finansal sektörden talebi azalıyor 14 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

Portföy yatırımları rekor düzeyde 15 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

16 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

Dibs stoku; yurtdışı yerleşiklerin payı artıyor 17 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

18 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

19 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

20 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

21 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

22 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

23 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

24 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

25 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

26 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

27 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

28 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

29 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

30 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

31 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

32 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

33 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

34 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

İkinci çeyreğe ilişkin beklentiler Türkiye’de güçlü bir büyüme isteği var. Ekonomi politikasının en zor konularından bir tanesi, hızla büyüyen ekonominin, istikrarsızlık ve mutsuzluk yaratılmadan yavaşlatabilmesidir. Son dönemde alınan para politikası kararları, kaynak arzını sınırlandırmak yoluyla sadece bankalar üzerinden büyüme hızının yavaşlatılmasını öngörmektedir. Merkez Bankası bankaların aracılık maliyetini yükselterek ve kar marjlarını etkileyerek kredi büyümesini sınırlandırmayı amaçlıyor. Ekonomi politikası tercihleri, yapısal konular, uluslararası entegrasyon ve gelişmeler para politikasının gücünü sınırlandırabilmektedir. Sadece para politikasına ve zorunlu karşılığa dayalı olmayan, iç talep yönetimini daha etin hale getirecek önlemlere ihtiyaç vardır. Önlemlerin bankalara etkisi görülmektedir, ekonomiye yansıması daha yavaş olmaktadır. Bankalar, artan riskleri ve maliyetleri henüz beklenen ölçüde fiyatlamadılar. 35 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

Bankacılık sektörü açısından; İstikrarı gözeten ekonomi politikası talep edilmiş ve desteklenmiştir. İstikrar içinde büyümenin ve istihdam artışının ancak makro dengelerin sağlam olarak tesis edilmesiyle ve iç tasarrufların artırılmasıyla mümkün olacaktır. Büyümenin sürdürülmesinde en kritik konulardan bir tanesi kurumların güçlü özkaynaklara sahip olmasıdır. Bunun için hem risklerin makul düzeyde tutulması hem de kurumların rekabet içindeki faaliyetlerinin karlı olması gerekir. Özkaynakların zayıflamasının sonuçlarını 2001 yılında ülkemiz, 2008 yılında ise küresel piyasalar ağır bir fatura ödeyerek yaşadı. Zayıf özkaynaklar sadece ulusal değil küresel bazda olumsuzluk yaratıyor. TL’ye olan talebin güçlü olarak sürmesi ve aracılık maliyetinin düşürülmesi önemsenmelidir. Yüksek aracılık maliyeti kredi TL talebini sınırlandırmakta ve finansal kurumların uluslararası rekabet gücünü olumsuz yönde etkilemektedir. İkinci çeyreğe ilişkin beklentiler 36 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

Finansal sektördeki değişimin önemli yansımasından bir tanesi, beklendiği gibi daha düşük faiz marjı ve yüksek iş hacmi oldu. Bankaların iş hacminin en önemli büyüklüğü kredilerdir. Tüm kredilerin yavaşlatılmasının yönetilmesinde güçlükler vardır, sektör kredilerin ayrıştırılmasını öneriyor. Zorunlu karşılık oranlarına faiz ödenmesini talep etmektedir. Enflasyona ve faize yukarı yönlü baskının sürmesi beklenmektedir. Mevduat ve kredi faizlerinde yükselmenin sürmesi ve etkisinin daha fazla olması beklenmektedir. Büyüme hızında yavaşlamanın sürmesi beklenmektedir. Mevduatın vadesinin uzatılması için bir çaba var, ama sonuç almak için zamana ihtiyaç var. Tahvil ihracı vadenin uzamasını destekliyor. Mevduatta olduğu gibi, tahvil ihracında da uzun vadeye daha düşük zorunlu karşılık uygulaması talep edilmektedir. İkinci çeyreğe ilişkin beklentiler 37 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011

Teşekkür ederiz. 38 Bankacılıkta gelişmeler, bilgi verme toplantısı, Nisan 2011