Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğü EĞİTİM BİRİMİ

GENEL YAKLAŞIM KURALLARI MULTIPLE TRAVMA & GENEL YAKLAŞIM KURALLARI

AMAÇ: Multiple travmada hastane öncesi yaklaşım özelliklerini ve önceliklerini öğrenmek

HEDEF: Multiple travma tanımını yapabilmek Hastane öncesi genel yaklaşım kurallarını öğrenmek Uygun stabilizasyon yöntemlerini öğrenmek Multıple travmada KKM ile iletişimin önemini bilmek

TRAVMA ÇOKLU VEYA POLİ / MULTİ SİSTEMİK TRAVMA

Multipl Travma - Trafik kazaları - Yüksekten düşme - Ateşli silah - Delici-kesici alet - Afetlerde

Mortalite -1- 1-44 yaş 1. neden Türkiye (1/10) ABD’de (1/25) Travma merkezlerinin yetersizliğinden, müdahale eden ekiplerin beceri ve bilgi eksikliklerinden dolayı

Mortalite -2- İlk dakika(%20-30) Golden hour (%50) Geç ölümler(%20-30) Eğitimci yaşam şansının ABC bakımının en üst seviyede tutulduğunda mortalitenin düşeceğine vurgu yapacak.

Genel Yaklaşım Kuralları BİRİNCİ BAKI (A-C-B-C-D-E) İKİNCİ BAKI KIYAFETLER ? ISI KAYBI İkinci bakının ancak ACBCDE kontrol altına alındıktan sonra yapılması gerektiğine vurgu yapacak. Isı kaybına özellikle çocuk ve yaşlılarda daha öncelikli olduğunu açıklama getirecek.

BİRİNCİ BAKI (A-C-B-C-D-E) A (Airway) : Havayolu güvenliği C (Cervikal) : Boynun güvenliği B (Breathing) : Solunum ve ventilasyon C (Circulation) : Dolaşım ve kanama kontrolü D (Disability) : Kısa nörolojik değerlendirme E (Exposure) : Hastanın tamamen soyulması

A-C-B-C-D-E A- Hava yolu Yabancı cisim Takma diş Hava yolu kanamaları Jaw-thrust (Çene İtme) Airway

A-C-B-C-D-E C-Boynun güvenliği -1- Aksi ispat edilene kadar

A-C-B-C-D-E C-Boynun güvenliği -2- Multipl travma Klavikula Boyunda Ağrı, Krepitasyon, Deformite Bilinci kapalı hastalar Alkol, ilaç intoksikasyonu Büyük yaralanma, fraktür

A-C-B-C-D-E B-Solunum -1- BAK Göğüs hareketleri Penetran yaralanmalar Trakea Deviasyonu Juguler Venöz Dolgunluk DİNLE Hızı, Derinliği Düzeni, Cilt altı amfizem Eşit katılımı HİSSET Krepitasyon

A-C-B-C-D-E B-Solunum -2- Tansiyon Pnömotoraks Açık Pnömotoraks Masif Hemotoraks Flail chest (yelken göğüs) Kardiyak tamponad Hava yolu obstrüksiyonu

A-C-B-C-D-E B-Solunum -3- Tansiyon Pnömotoraks Tanım İğne torakostomi Uygulama 16 - 18 G İV Kanül 2. İnterkostal aralık Midklavikular hattan 16

A-C-B-C-D-E B-Solunum -4- Tanı Açıklık trakea çapının 2/3’ünden büyük Dispne Taşikardi Açık Pnömotoraks Tedavi Hava geçirmez malzeme 3 tarafı kapalı 1 kenar açık Hastanede Tüp torakostomi

A-C-B-C-D-E B-Solunum -5- Masif hemotoraks Tanı Yara bölgesinde sesler az/yok Perküsyonla matite Boyun venlerinde düzleşme Şok bulguları Tedavi Önce volüm kaybı yerine konmalıdır

A-C-B-C-D-E B-Solunum -6- Flail Chest (Yelken göğüs) Tedavi: Baskı uygula Oksijen, Sıvı tedavisi, İnterkostal analjezi, Gerekirse entübasyon ve PEEP Tanı 2 veya daha fazla komşu kot 2 veya daha fazla yerden kırık Paradoksal solunum

A-C-B-C-D-E C-Dolaşım-1- Nabız Taşikardi ! Dolgunluk ! Monitörizasyon Sürekli

A-C-B-C-D-E C-Dolaşım-2- Tansiyon Arter Hipotansiyon ! Palpasyon ile alınan; Karotis nabzı : ~60 mmHg Femoral nabız: ~70 mmHg, Radial nabız : ~80 mm Hg

A-C-B-C-D-E C-Dolaşım-3- ŞOK tespit edildi ise; Dış kanamaları kontrol 14-16 G İki damar yolu 20ml/kg SF/RL ilk 10-20 dk. 20 dk arayla 3 tekrar !

A-C-B-C-D-E D-Nörolojik değerlendirme-1- Bilinç Glaskow Koma Skalası (GKS) V5 oryente V4 konfüze V3 anlamsız kelimeler V2 anlamsız sesler V1 yanıtsız M6 emirlere uyuyor M5 ağrıya lokalize M4 ağrıya çekme M3 ağrıya dekortike M2 ağrıya deserebre M1 ağrıya yanıtsız E4 spontan açık E3 söz ile açık E2 ağrı ile açık E1 yanıtsız V (Verbal – sözel) M (Motor – motor) E (Eye – göz)

A-C-B-C-D-E D-Nörolojik değerlendirme-2- Dekortike Yanıt (M 3) Deserebre Yanıt (M 2)

A-C-B-C-D-E D-Nörolojik değerlendirme-3- Pupiller İzokori ? Işık refleksi ? Myotik-Midriatik

A-C-B-C-D-E D-Nörolojik değerlendirme-4- Solunum değişiklikleri

A-C-B-C-D-E- E (Elbiselerin çıkartılması) İnspeksiyon-Oskültasyon-Palpasyon Sırt bakısı Vücut sıcaklığını koruma Ilık IV sıvılar Oda sıcaklığı Üzerinin örtülmesi

Dikkat! Nazogastrik ! Üriner sonda ! Burun kırıkları Orta yüz kırıkları Koagülopati Orogastrik tak Üriner sonda ! Pelvik - Pubik kırık Üretrada Kan

1.Alt ekstremiteler üste göre önce, 2. Femur EKSTREMİTE KIRIKLARI ÖNCELİK 1.Alt ekstremiteler üste göre önce, 2. Femur 3. Eklem çevresi kırıkları 4. Diğer uzun kemikler

TRANSPORT Her aşamada Olabildiğince erken Uygun Ekipman kullanımı Sırt tahtası, Vakum sedye

Hastane Oranizasyonu Yaş , Cinsiyet, Zaman, Ortalama kaybedilen kan Havayolunun durumu Solunum ve nabız Bilinç durumu İmmobilizasyon Yaralanmanın mekanizması Transport sırasındaki değişiklikler.

ÖNEMLİ ! Gerçek zamanlı kayıt. Tüm Travmalar Adli Vaka. YAZILMAMIŞSA YAPILMAMIŞTIR.

Özet Güvenliğinden emin ol. ACBCDE bakılarını yap. Her aşamada paketle 10 dk dan uzun sahada kalma. KKM İletişim kur. Hastaneye güvenli transport sağla.