KURŞUN-ÇİNKO

KURŞUN-ÇİNKO Pb-Zn CEVHER KALİTESİ q       KOMPLEX CEVHERLERİ OLUŞTURMASINDAN DOLAYI OLDUKÇA KOPLEKS TENÖRLERİ VARDIR. Q       KOMPLEX PB CEVHERLERİNDE PB(SB-Bİ-AS), (PB-Bİ), (PB-AG), (PB-CU), (PB-ZN) KOMBİNASYONLARI OLABİLİR. Q       PBS İÇİNDE Bİ, SB, ZNS İÇİNDE CD, İN, GE, FE ÇÖZÜLÜ OLARAK BULUNABİLİR. Q       İŞLETME TENÖRÜ: PB%2, ZN%6, ZN +PB%3 DEĞERLERİNE ULAŞABİLİRSE İŞLETİLEBİLİR. Q       CU VE KALKOPİRİTE PB-ZN YATAKLARINDA MUTLAKA RASTLANIR. Q       KALİTEYİ ETKİLEYEN DİĞER ELEMENTLER MO, SE, TE, AU, SB, AS, AG, GA DIR.

q       ZARARLI ELEMENTLER: %0,02-0,05 den fazla Cd(ZnS içinde), Bi , Pb-Zn yatakları için zararlıdır. q       Metalik Pb de Bi, %0,05-2,5 arasında olması arzulanır. As %1, Fe%0,01 üzerinde olmamalıdır. q       Sb de zararlıdır q       YARARLI ELEMENTLER: Mo, Se, Ta, Ag, Au.

Pb-Zn YATAKLARI JENETİK TİPLERİ Q       HER İKİ ELEMENTİN S’E OLAN BAĞLILIKLARI CU’YA BENZER. Q       CU DAHA ZİYADE KATATERMAL-MEZOTERMAL ALANLARDA OLUŞURKEN PB-ZN DAHA ZİYADE MEZOTERMAL-EPİTERMAL OLUŞUMLARDA GÖRÜLÜR. Q       DERİNE DOĞRU GİTTİKÇE, MAĞMATOJEN SEDİMANTER, SEDİMANTER VE METAMORF YATAKLAR ÖNEMLİDİR.

1. MAĞMATOJEN Pb-Zn YATAKLARI 1.1. PNÖMATOLİTİK OLUŞUMLAR Q       BU TİP OLUŞUMLARDA PB-ZN YE PEK RASTLANMAZ. Q       TURMALİNLİ PB-ZN DAMARI BİR TANEDİR.   1.2. KONTAK PNÖMATOLİTİK YATAKLAR (SKARN MİN. +PB-ZN) Q       BU YATAKLARDA PBS-ZNS ÖNEMLİ MİNERALLERDİR. AYRICA KALKOPİRİT, FAHL CEVHERİ VARDIR. Q       GANG MİNERALLERİ OLARAK EPİDOT, GROSSULAR BULUNUR. SERİSİTLEŞME HAKİMDİR. Q       SAYILARI ÇOK ÖNEMLERİ AZDIR. 1.3. HİDROTERMAL YATAKLAR. Q       SİMİK HİDROTERMAL YATAKLAR YOK DENECEK KADAR AZDIR.

1.4. PLÜTONİK HİDROTERMAL YATAKLAR. Q       BU OLUŞUMLAR MEZOTERMAL-TELETERMAL OLUŞUMLARDIR. PB –ZN İÇİN ÖNEMLİDİR. Q       SFALERİT (ÇİNKOBLEND) VE GALENİT ÖNEMLİ MİNERALLERDİR. PBS İÇİNDE AG DE BULUNUR. Q       BO, FAHL, PİRİT, KALKOSİN, ARSENOPİRİT DİĞER CEVHER MİNERALLERİDİR. Q       GANG MİNERALLERİ: KUVARS (TÜM HİDROTERMALLERDE MUTLAKA BULUNUR) FLORİT, KALSİT VE SİDERİTTİR. EN GENÇ OLUŞUM OLARAK BARİT DE BULUNABİLİR. Q       BU YATAKLARDAKİ KALKOPİRİTLERDE KUBANİT AYRIŞIMLARINA PEK RASTLANMAZ. Q       DERİNE DOĞRU ZNS ARTIŞI OLUR. Q       EPİTERMAL OLUŞUMLARIN ANA MİNERALİ SFALERİT VE GALENİTTİR. Q       SFALERİT METASOMATİK YATAKLARDA JEL HALİNDE KABUĞUMSU BİR BİÇİMDE BULUNUR. Q       GANG MİNERALLERİ, KUVARS, KARBONATLAR VE BARİTTİR. FLORİTE PEK RASTLANMAZ.

2. SUBVOLKANİK HİDROTERMAL YATAKLAR Q       PLÜTONİK HİDROTERMALLERE ORANLA SAYILARI VE ÖNEMLERİ AZDIR. Q       DAHA ZİYADE DAMARLAR VE METASOMATİK DEĞİŞİMLER OLARAK BULUNURLAR. Q       PB-ZN YATAKLARI VOLKANİK İNTRUZYONUN DIŞ ZONLARINDA OLUŞUR. İÇ ZONLARDA İSE AU-AG ARTIŞI OLUR. Q       DAMARLAR, DERİNLERDEN YUKARI DOĞRU ÇIKARKEN ÇOK İNCE DALLARA AYRILIR. BU DAMARLARIN ORTA SEVİYELERİ PB-ZN CE ZENGİNDİR. ALT ÜST KISIMLAR İSE CEVHERSİZDİR Q       SFALERİT, GALENİT, PİRİT, KALKOPİRİT, MARKASİT, HAKİM OLARAK GÖRÜLÜR. YÜKSEK SEVİYELERDE AG ARTIŞI OLUR. Q       MN İÇEREN SİDERİTLER BU YATAKLARIN KARAKTERİSTİK ÖZELLĞİDİR. AYRICA W CEVHERLEŞMESİ DE GÖZLENEBİLİR. Q       GANG MİNERALLERİ: KUVARS, BARİT, OPAL, KALSEDON, DUR. FLORİT NİSPETEN AZDIR.

3. MAĞMATOJEN SEDİMANTER YATAKLAR Q       BU YATAKLAR SEDİMANTER TİP CEVHERLERDEN , KONSANTRASYONLARININ FAZLA OLMASIYLA AYIRT EDİLİRLER. Q       PİRİT, AZ MARKASİT, KALKOPİRİT, SFALERİT, GALENİT, FAHL VE BORNİT ÖNEMLİ MİNERALLERDİR. Q       KALIN MARN VE KALKERLİ SEVİYELER ARASINDA YER ALABİLİRLER. Q       MEGGEN YATAKLARI EN ÖNEMLİ YATAKTIR.

4. BOZUNMA YATAKLARI Q       BOZUNMA YATAKLARINDA KURŞUN; ÇİNKOYA ORANLA DAHA DAYANIKLIDIR. BUNLARIN BAŞINDA ANGLEZİT VE SERUZİT GELMEKTEDİR. Q       OKSİDASYON ZONUNDA KURŞUN GENİŞ ÖLÇÜDE KALIRKEN, ZN ÇÖZÜNMESİ DAHA KOLAY BİLEŞİKLER OLUŞTURARAK DAHA DERİN ZONLARA DOĞRU İLERLERLER. Q       DERİN ZONLARDA ZN, LİMONİTLE KARIŞIK DEMİR VE BAZI ELEMENTLERİ DAHA ALARAK KIRMIZI RENKTE GÖRÜLMEKTEDİR. Q       EN GÜZEL ÖRNEK MEKSİKADAKİ ENCONTADA YATAĞIDIR.

5. METAMORF YATAKLAR Q       PRİMER OLARAK KONTAKT PNÖMATOLİTİK OLDUĞU TESPİT EDİLEN POLİMETAMORF SKARN TİPİ YATAKLARIN EN ÖNEMLİLERİ AMERBERG VE SEXBERGENDEDİR.

6. SEDİMANTER YATAKLAR Q       SEDİMANTER SÜREÇLER PB-ZN YATAKLARININ OLUŞUMUNDA ÖNEMLİ DEĞİLLERDİR. Q       ANA MİNERALLER CU VE PİRİTTİR. Q       DENİZEL OLUŞUMLAR İÇİNDE EN YAYGIN OLANI “BAKIRLI ŞİSTLER”DİR. (SEDİMANTER BAKIRLARIN METAMORFİZMAYA UĞRAMIŞ HALİ) Q       BU YATAK %2,5 FE, %0,9 PB, %0,05 V, %0,00018 MO İÇERİR. (MANSFELD YATAĞI) Q       BAZI KARASAL DÖKÜNTÜ HAVZALARINDA ÇOK AZ DA OLSA PB-ZN YATAKLARI OLUŞABİLİR. TENÖRLERİ DÜŞÜKTÜR. Q       BAZI ARAŞTIRICILAR KUMTAŞLARI İÇİNDE İMPREGNASYON ŞEKLİNDE BULUNAN YATAKLARA “KURAK DÖKÜNTÜ HAVZA YATAKLARI” DEMİŞTİR. Q       BAZEN TEMEL ÜZERİNE TRANSGRESİF OLARAK OTURAN ÖRTÜ KATMANLARI HALİNDE PB-ZN YATAĞI BULUNABİLİR. BUNLARA “ÖRTÜ YATAKLARI” DENİLİR.