İ LUH DERES İ REHAB İ L İ TASYONU VE KENTSEL DÖNÜ Ş ÜM BATMAN BELEDİYESİ 31/10/2009

KONUM: İLUH DERESİ BATMANIN GÜNEY BATISINDAN BATISINA DOĞRU UZANARAK BATMAN ÇAYINA BAĞLANMAKTADIR. KENTİN FORMUNU ETKİLEYEN ÖNEMLİ DOĞAL EŞİKLERDEN BİRİ OLAN İLUH DERESİ KENTİ İKİYE BÖLMEKTEDİR. İLUH DERESİ BATMANIN GÜNEY BATISINDAN BATISINA DOĞRU UZANARAK BATMAN ÇAYINA BAĞLANMAKTADIR. KENTİN FORMUNU ETKİLEYEN ÖNEMLİ DOĞAL EŞİKLERDEN BİRİ OLAN İLUH DERESİ KENTİ İKİYE BÖLMEKTEDİR. İLUH DERESİNİN TOPLAM UZUNLUĞU 15,5KM. OLUP BUNUN 6,5 KM’ Sİ BATMAN BELEDİYESİ MÜCAVİR ALANINDA YER ALMAKTADIR. DERENİN ŞEHİR İÇİNDEN GEÇEN 4 KM Sİ DUVARLI KANAL YAPILMIŞ OLUP GENİŞLİĞİ 15 METRE İLE 50 METRE ARASINDA DEĞİŞMEKTEDİR. İLUH DERESİNİN TOPLAM UZUNLUĞU 15,5KM. OLUP BUNUN 6,5 KM’ Sİ BATMAN BELEDİYESİ MÜCAVİR ALANINDA YER ALMAKTADIR. DERENİN ŞEHİR İÇİNDEN GEÇEN 4 KM Sİ DUVARLI KANAL YAPILMIŞ OLUP GENİŞLİĞİ 15 METRE İLE 50 METRE ARASINDA DEĞİŞMEKTEDİR.

NUFUS: NUFUS: BATMANDA PETROLÜN BULUNMASIYLA BİRLİKTE HIZLI BİR NUFUS ARTIŞI BAŞLAMIŞTIR YILINDA NUFUSU 4713 OLAN İLUH (BATMAN ) BELEDİYE,1957 YILINDA İLÇE 1990 YILINDA İL STATÜSÜNE KAVUŞMUŞTUR. BATMANDA PETROLÜN BULUNMASIYLA BİRLİKTE HIZLI BİR NUFUS ARTIŞI BAŞLAMIŞTIR YILINDA NUFUSU 4713 OLAN İLUH (BATMAN ) BELEDİYE,1957 YILINDA İLÇE 1990 YILINDA İL STATÜSÜNE KAVUŞMUŞTUR YILI BATMAN KENT NUFUSU KİŞİ OLARAK TESPİT EDİLMİŞTİR YILI BATMAN KENT NUFUSU KİŞİ OLARAK TESPİT EDİLMİŞTİR. BATMAN KENT MERKEZİNDE 39 ADET MAHALLE BULUNMAKTADIR. İLUH DERESİ ÇEVRESİNDE İLUH, YEŞİLTEPE, HUZUR, HÜRRİYET, KARŞIYAKA, PETROLKENT, ÇAY, 19 MAYIS, KISMET, ÇARŞI VE AKYÜREK OLMAK ÜZERE 11 ADET MAHALLE YERALMAKTADIR. İLUH DERESİ ÇEVRESİNDE YAŞAYAN NUFUS KİŞİDİR. BATMAN KENT MERKEZİNDE 39 ADET MAHALLE BULUNMAKTADIR. İLUH DERESİ ÇEVRESİNDE İLUH, YEŞİLTEPE, HUZUR, HÜRRİYET, KARŞIYAKA, PETROLKENT, ÇAY, 19 MAYIS, KISMET, ÇARŞI VE AKYÜREK OLMAK ÜZERE 11 ADET MAHALLE YERALMAKTADIR. İLUH DERESİ ÇEVRESİNDE YAŞAYAN NUFUS KİŞİDİR.

BATMAN TARİHSEL SÜREÇ 1939 YILINDA BUCAK 1955 YILINDA BELEDİYE 1957 YILINDA İLÇE 1990 YILINDA İL

KENT İMAJI VE KENT ESTETİĞİ Belediye, Yeni yapılan hükümet konağı, emniyet, DSİ, PTT, NATO Tesisleri, Petrol Üniversitesi, Hastaneler, Meslek Liseleri ve Özel okullar gibi resmi ve hükümet binalarının şehrin kuzey ve kuzeybatısına doğru planlanarak yapılmaktadır. Belediye, Yeni yapılan hükümet konağı, emniyet, DSİ, PTT, NATO Tesisleri, Petrol Üniversitesi, Hastaneler, Meslek Liseleri ve Özel okullar gibi resmi ve hükümet binalarının şehrin kuzey ve kuzeybatısına doğru planlanarak yapılmaktadır. Şehrin güney bölgesi eski yerleşim yeri olmasına rağmen hiçbir zaman cazibe merkezi olmamıştır. Bu bölgede bulunan İluh Deresi çevresindeki mahalleler birkaç okul ile Çocuk Esirgeme Kurumu, şehir hapishanesi ve birkaç mezarlık dışında resmi bir yapı bulunmamaktadır. Şehrin güney bölgesi eski yerleşim yeri olmasına rağmen hiçbir zaman cazibe merkezi olmamıştır. Bu bölgede bulunan İluh Deresi çevresindeki mahalleler birkaç okul ile Çocuk Esirgeme Kurumu, şehir hapishanesi ve birkaç mezarlık dışında resmi bir yapı bulunmamaktadır. Kent tarım ve hayvancılığın baskın olduğu kırsal karakterinden kurtulamamıştır. Yerleşme içindeki parçalı tarım alanları ve ahırlar bunun kanıtı durumundadır. Kent tarım ve hayvancılığın baskın olduğu kırsal karakterinden kurtulamamıştır. Yerleşme içindeki parçalı tarım alanları ve ahırlar bunun kanıtı durumundadır.

İLUH DERESİ VE ÇEVRESİ İMAR PLANI

İLUH DERESİ VE SEL TAŞKINLARI İLUH DERESİ KIŞIN 150 M3/SN DEBİYLE AKMAKTADIR YILINDA YAŞANAN SELDE HEM CAN KAYIPLARI HEMDE MAL KAYIPLARI OLMUŞTUR.( BAYINDIRLIK BAKANLIĞININ VERİLERİNE GÖRE 361 ADET HASARLI BİNA TESPİT İLUH DERESİ KIŞIN 150 M3/SN DEBİYLE AKMAKTADIR YILINDA YAŞANAN SELDE HEM CAN KAYIPLARI HEMDE MAL KAYIPLARI OLMUŞTUR.( BAYINDIRLIK BAKANLIĞININ VERİLERİNE GÖRE 361 ADET HASARLI BİNA TESPİT EDİLMİŞTİR. ) EDİLMİŞTİR. ) İLUH DERESİNİN TAŞMASININ SEBEBLERİ İLUH DERESİNİN TAŞMASININ SEBEBLERİ 1. DERE ÜZERİNE YAPILAN SETLER 2. TPAO DUVARLARI 3. DUVARLI KANALIN ENKESİTİNİN YETERSİZ OLUŞU 4. DUVARLI KANALIN ZİK ZAKLAR ÇİZMESİ 5. DERE ÜZERİNDE BULUNAN KÖPRÜLERİN YIKILARAK DERE YATAĞINI KAPATMASI ( DERE ÜZERİNDE 1 ADET DEMİRYOLU 4 ADET LASTİKLİ ARAÇLAR İÇİN OLMAK ÜZERE 5 ADET KÖPRÜ BULUNMAKTADIR. )

İLUH ÇEVRESİ DONATILAR

İLUH DERESİ VE ÇEVRESİ GENEL ÖZELLİKLERİ BÖLGE DÜŞÜK YOĞUNLUKLU 2 VE 3 KATLI YAPILARDAN OLUŞMAKTADIR. BÖLGE DÜŞÜK YOĞUNLUKLU 2 VE 3 KATLI YAPILARDAN OLUŞMAKTADIR. BÖLGENİN BÜYÜK BİR KISMINDA 18. MADDE UYGULAMASI YAPILMAMIŞ OLUP MÜLKİYET SORUNLARI VARDIR. ( İLUH, YEŞİLTEPE. HUZUR MAH. 18 UYGULAMASI YAPILMIŞTIR. ) BÖLGENİN BÜYÜK BİR KISMINDA 18. MADDE UYGULAMASI YAPILMAMIŞ OLUP MÜLKİYET SORUNLARI VARDIR. ( İLUH, YEŞİLTEPE. HUZUR MAH. 18 UYGULAMASI YAPILMIŞTIR. ) BÖLGEDE YAPILAN YAPILARIN BÜYÜK BİR KISMI PLANA UYGUN OLARAK YAPILMAMIŞ OLUP KADASTRAL PARSELLER ÜZERİNE YAPILAŞMIŞTIR. BÖLGEDE YAPILAN YAPILARIN BÜYÜK BİR KISMI PLANA UYGUN OLARAK YAPILMAMIŞ OLUP KADASTRAL PARSELLER ÜZERİNE YAPILAŞMIŞTIR. BÖLGEDEKİ YAPILAR SPONTANE GELİŞTİĞİ İÇİN YOL GENİŞLİKLERİ DARALIP GENİŞLEMEKTE VE YOL GENİŞLİKLERİ ÇOĞU YERDE YETERSİZ KALMAKTADIR. BÖLGEDEKİ YAPILAR SPONTANE GELİŞTİĞİ İÇİN YOL GENİŞLİKLERİ DARALIP GENİŞLEMEKTE VE YOL GENİŞLİKLERİ ÇOĞU YERDE YETERSİZ KALMAKTADIR. YOL GENİŞLİKLERİNİN AZ OLMASI KENTSEL HİZMETLERİN KALİTESİNİ DÜŞÜRMEKTEDİR. YOL GENİŞLİKLERİNİN AZ OLMASI KENTSEL HİZMETLERİN KALİTESİNİ DÜŞÜRMEKTEDİR. KENTSEL DÖNATILAR ( YEŞİL ALANLAR, EĞİTİM ALANLARI, SAĞLIK TESİS ALANLARI, RESMİ KURUM ALANLARI, BELEDİYE HİZMET ALANI VB. ) BÖLGE GENELİNDE YETERSİZ KALMAKTADIR. KENTSEL DÖNATILAR ( YEŞİL ALANLAR, EĞİTİM ALANLARI, SAĞLIK TESİS ALANLARI, RESMİ KURUM ALANLARI, BELEDİYE HİZMET ALANI VB. ) BÖLGE GENELİNDE YETERSİZ KALMAKTADIR.

İLUH DERESİ VE ÇEVRESİ GENEL ÖZELLİKLERİ BÖLGEDEKİ YAPILARIN BÜYÜK BİR KISMI RUHSATSIZ VE HERHANGİ BİR MÜHENDİSLİK HİZMETİ ALINMADAN YAPILMIŞTIR. BÖLGEDEKİ YAPILARIN BÜYÜK BİR KISMI RUHSATSIZ VE HERHANGİ BİR MÜHENDİSLİK HİZMETİ ALINMADAN YAPILMIŞTIR. BÖLGEDE ARAZİ KULLANIMLARINA BAKTIĞIMIZDA KONUT ALANLARI BÜYÜK BİR YER TUTMAKTADIR. BÖLGEDE ARAZİ KULLANIMLARINA BAKTIĞIMIZDA KONUT ALANLARI BÜYÜK BİR YER TUTMAKTADIR. BÖLGEDE YAŞAYAN HALKIN BÜYÜK BİR KISMI DÜŞÜK GELİR GRUBUNA MENSUPTUR. BÖLGEDE YAŞAYAN HALKIN BÜYÜK BİR KISMI DÜŞÜK GELİR GRUBUNA MENSUPTUR. BÖLGEDEKİ EKONOMİK FAALİYETLER TİCARET, İNŞAAT,TARIM VE HAYVANCILIK ( GEÇİMLİK ) TIR. BÖLGEDEKİ EKONOMİK FAALİYETLER TİCARET, İNŞAAT,TARIM VE HAYVANCILIK ( GEÇİMLİK ) TIR.

KENTSEL MEKANDA DEĞİŞİM DİNAMİKLERİN ETKİSİ BÜYÜME – NÜFUS ARTIŞINÜFUS KAYBI (Kent bütünü ya da kentin belirli bölgelerine) ÜRETİM – SOSYAL YAPI – YAŞAM BİÇİMİ DEĞİŞİMİ “Kentin Farklılaşan Alt Bölgeleri” (İLUH DERESİ ÇEVRESİ, Gap vs.)

KENTSEL DÖNÜŞÜM ÖNEMİNİ YİTİRMİŞ / ÖLÜ KENT (PARÇALARI) AMAÇ KENTİN,SOSYAL VE EKONOMİK YAPISINI YENİDEN GÜÇLENDİRMEK ARAÇLAR *KAMU (Merkezi ve Yerel Yönetim) *ÖZEL SEKTÖR (Yatırımlar) *HALK (Destek + Katılım) *AB HİBE FONLARI *STK ’ LAR HEDEF *GELİŞEN EKONOMİK YAPI *ÇAĞA AYAK UYDURAN SOSYAL YAPI *TEKRAR ÖNEM KAZANAN VE GELİŞEN KENT Projelerde konunun finansal şeması üzerinde de durularak, banka kredi sistemleri, merkezi-yerel yönetim fonları, dernek, vakıf bütçeleri ve özel bütçelerle finansal sorunlara çözümler önerilmektedir

KENTSEL DÖNÜŞÜM MODELLERİ Yeniden Canlanma-Canlandırma (Revival Revitalization) Sosyo-kültürel, ekonomik ya da fiziksel açılardan bir çöküntü süreci yaşamakta olan kentsel alan parçalarının, çöküntüye neden olan faktörlerin ortadan kaldırılması ya da değiştirilmesi sonucu, o alanın tekrar hayata döndürülmesi, canlandırılmasıdır. Yenileme-Yenilenme (Renewal- Renovation) Kentsel alanın yenilenmesini konu alan bu eylem türü, içinde, yıkıp yeniden yapma anlamını da barındırmaktadır. Yeniden Oluşum (Regeneration) Soylulaştırma (Gentrification) Tümüyle yok olmuş, bozulmuş, köhnemiş, dolayısıyla çöküntü bölgesi haline gelmiş alanlarda yeni bir dokunun yaratılması yada mevcudun iyileştirilmesi ile bu alanların kente kazandırılması anlamlarını içerir. Sosyo-kültürel açıdan bozulmuş, çöküntüye uğramış, dolayısıyla fiziksel çevresi de bozulmuş alanlarda, özellikle de tarihi kent parçalarında sosyal yapının ıslah edilmesi şeklinde açıklanabilir. Eski Haline Getirme (Rehabilitation) Deformasyonun başladığı, ancak özgün niteliğini henüz kaybetmemiş olan eski kent parçalarının eski haline kavuşturulması olarak tanımlanabilir.

İLUH DERESİ REHABİLİTASYONUN AMAÇLARI 1. KENTSEL KALİTENİN ARTTIRILMASI VE DAHA YAŞANABİLİR BİR BÖLGE OLUŞTURULMASI 2. KENTSEL AÇIK ALANLARIN VE REKREASYON ALANLARIN YARATILMASI 3. BÖLGEDE KENTSEL DONATI ALANLARIN ARTTIRILMASI 4. İLUH DERESİ VE ÇEVRESİNİ BİR ÇEKİM ALANI HALİNE GETİREREK BÖLGENİN CANLANMASI İÇİN BİR ATEŞLEYİCİ OLMASI 5. BÖLGEDEKİ NİTELİKSİZ YAPILARIN YIKILARAK YERİNE DAHA NİTELİKLİ YAPILARIN YAPILMASI 6. YARATILACAK RANTIN KAMU VE BÖLGE HALKI TARAFINDAN PAYLAŞILMASI 7. BÖLGE HALKININ REFAHININ ARTTIRILMASI 8. MEVCUT KENTSEL ARAZİNİN VERİMLİ ŞEKİLDE KULLANILMASI

DÖNÜŞÜMÜN ÖNÜNDEKİ ENGELLER 1. BÖLGEDE KAMUSAL ALANLARIN YETERSİZ OLUŞU 2. BÖLGE HALKININ DÜŞÜK GELİR GRUBUNA MENSUP KİŞİLER OLMASI 3. BÖLGEDEKİ MEVCUT ÇEVRE KİRLİLİĞİ 4. KENT MERKEZİNE VE KENTİN DİĞER BÖLGELERİNE ULAŞILABİLİRLİĞİNİN ZAYIF OLMASI 5. KAMU KURUMLARI ARASINDA KOORDİNASYON VE İŞBİRLİĞİNİN ZAYIF OLMASI 6. BİRDEN FAZLA KURUMUN PLAN YAPMASI VE PLANLAR ARASINDA EŞGÜDÜMÜN OLMAMASI ( TOKİ, VALİLİK VE BELEDİYE TARAFINDAN YAPILAN PLANLAR )

DÖNÜŞÜMÜ KOLAYLAŞTIRACAK ETKENLER 1. BÖLGENİN NUFUS YOĞUNLUĞUNUN DÜŞÜK OLMASI 2. BÖLGENİN KENT BÜTÜNÜ İLE ULAŞILABİLİRLİĞİNİ ARTTIRACAK YENİ ÇEVRE YOLUNUN BÖLGE YAKININDAN GEÇECEK OLMASI 3. BELEDİYE TARAFINDAN YAPIMI DEVAM EDEN ALTYAPI PROJELERİ ( YAĞMURSUYU, KANALİZASYON VE İÇMESUYU PROJELERİ ) 4. BÖLGENİN GÜNEYİNDE BULUNAN TOPLU KONUTLAR, ÜNİVERSİTE ALANI VE BELEDİYENİN ÇEVREYOLU KAPSAMINDA PLANLADIĞI VE PARSELASYONU DEVAM EDEN BÖLGENİN ÇEKİM MERKEZİ OLMASI 5. KENTİ İKİYE BÖLEN İLUH DERESİNİN ISLAHININ TAMAMLANMASI İLE ÖNEMLİ BİR REKREASYON ALANININ ORTAYA ÇIKMASI

AŞAMALAR 1. İLUH DERESİ VE ÇEVRESİNİN REHABİLİTASYONU 2. ULAŞIM AKSLARIN GÜÇLENDİRİLMESİ 3. BÖLGENİN YENİDEN PLANLANARAK ETAPLAR HALİNDE YAPILANDIRILMASI

1. İLUH DERESİ REHABİLİTASYONU KAPSAMINDA ÖNCELİKLİ OLARAK DERE TAŞKIN ALANINDAKİ 361 ADET YAPININ KAMULAŞTIRILARAK DERE ÇEVRESİNDE REKREATİF AMAÇLI ALANLAR OLUŞTURULMASI. * BU BÖLGE AFET İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜNCE BELİRLENMİŞ OLUP BÖLGEDEKİ HALKIN BİR BÖLÜMÜ YAPILAN AFET EVLERİNE NAKLEDİLMİŞLERDİR. 1

1. AŞAMADA YAPILACAK OLAN KAMULAŞTIRMALAR VALİLİK, DSİ BAYINDIRLIK VE BELEDİYE TARAFINDAN ORTAK OLARAK YAPILACAK DAHA SONRA BU BÖLGEYE YAPILACAK PROJE İLE DERE ÇEVRESİ CAZİBE MERKEZİ HALİNE GETİRİLECEKTİR.

2. ULAŞIM ARTERLERİ AÇILARAK MERKEZ İLE İLİŞKİLERİN ARTTIRILMASI VE YEŞİL ALANLARIN ÇEVRESİNDEN GEÇEN YOLLARLA BÖLGE İÇİNDE ULAŞIMIN GÜÇLENDİRİLMESİ 2

3. MÜDAHALE ALANLARI BELİRLENEREK BU BÖLGELERİN ETEPLANMASI BELEDİYE, TOKİ, YATIRIMCILAR VE VATANDAŞLA ORTAK OLARAK YAPILACAKTIR. 3