Muscidae, Glossinidae, Calliphoridae, Sarcophagidae, Oestridae, Hypodermatidae, Gasterophilidae, Cuterebridae, Hippoboscidae, Braulidae Muscidae Musca, Stomoxys, Haemaobia, Fannia, Hydrotea soyları Musca domestica Karasinek, ev sineği 6-8 mm, gri-siyah, thprax dorsalinde 4 adet koyu bant vardır. Yalayıcı emici tip ağız organeli En yaygın ve sağlık açısından önemli, sinantropik
Dişiler yumurtalarını dışkı,organik madde ve çöplerin üzerine bırakır. 24 saat içinde çıkan larvalar uzun iğ biçiminde olup, 4-8 günlük gelişme döneminden sonra pupa oluşur. 2 hafta sonra erişkin sinekler oluşur. Uygun koşullarda gelişme süres 10 gün kadardır. Yılda 8-10 nesil oluşur.
Üreme yeri ve beslenme durumuna göre patojen etkenleri taşır (vücut ve tükrük bezi ile). Amip ve Giardia kistlerini mekanik-protozoon Antrax, mastitis ve konjunctivitis, kolera, tifo, tüberküloz-bakteri Habronema musca ve Habronema megastoma-helmint Çeşitli viruslar Biyolojik ve mekanik mücadele
o Stomoxys calcitrans (ahır sinekleri) o Ağız organelleri sert ve sokucu emici, baldırsokan o Ev sineği baş aşağı dururken bu tür baş yukarı durur. o Biyolojileri karasineklere benzer ancak dişiler kan emdikten sonra yumurtlar. o İnsan ve hayvanlardan kan emerek irritasyon ve huzursuzluk o Trypanosoma, antrax, Habronema microstoma
Haematobia irritans, boynuz sinekleri Stomoxyslerden sadece palpleri uzundur. Koyun ve sığırların boynuzlarında, sırt ve omuzlarında rastlanılır. Kan emme (anemi, irritasyon, sekonder enfeksiyon) Trypanasoma evansi (surra)-protozoon Habronema majus, Stephanofilaria stilesi-helmint
Fannia cinsi Fannia canicularis, Fannia scalaris (Ürogenital myiasis)-dış idrar yolları
Diptera takımındaki bazı sinek larvalarının dokularda, doğal boşluklarda parazitlenmesi ve çeşitli bozukluklar oluşturması olayına myiasis (miyaz=sinek hastalığı) adı verilir. A- Larvaların gelişme yerlerine ve canlıya alınma durumlarına göre (3 çeşiti vardır) sınıflandırma 1. Zorunlu myiasis Larvaları yalnız canlı doku ve organlarda gelişen dipterlerin yaptığı myiasis yada bir başka ifadeyle sinek bir canlının organ ve dokularında larva dönemini muhakkak geçirmek zorunda kalıyorsa. Oestridae-Oestrus sp.-koyunların burun boşluğunda Hypodermatidae-Hypoderma sp.-Sığırların sırt derisi altında Gasterophilidae-Gasterophilus sp.-Tektırnaklıların midesinde
Yumurtalarını hayvan kadavraları yanında bozulmaya başlamış olan etler üzerine bırakan dipterlerden ileri gelen myiasis, yani sinek canlı hayvan ve insanların organ ve dokularında gelişmesini tamamlayabileceği gibi kokuşmakta olan organik maddelerde de tamamlayabilirse veya biyolojileri gereği myiasis yapmak zorunda değilse. Calliphoridae, Sarcophagidae aileleri Calliphora sp., Lucilia sp., Sarcophaga
Bazı Diptera türlerinin yumurta veya larvalarının dikkatsizlik sonucu tesadüfen besinlerle alınması sonucu veya kirli sonda vb. aletlerin kullanılmasıyla idrar yollarına larvaların girmesi sonucu meydana gelen myiasis. Muscina sp. türlerinin larvaları-İntestinal myiasis (Muscina stabulans) Fannia sp. türlerinin larvaları-Ürogenital myiasis (Fannia canicularis, Fannia scalaris) İstemli de olabilir.
1. Spesifik Türler Larvaları yalnız canlı konakçıda gelişir. Yani zorunlu myiasis etkenleridirler. Hypoderma sp., Gasterophilus sp., Oestrus ovis, Cochlyomyia hominivorax, Chrysomya bezziana, Wohlfahrtia magnifica, Auomeromyia sp. 2. Yarı-spesifik Türler Larvaları dışkı, çürümekte olan gıdalar, organik maddeler, kadavralarda gelişir. Erişkinler yumurta ve larvaları canlı konakçıyada bırakabilir. Fakültatif myiasis etkenleridirler. Calliphora sp., Sarcophaga sp., Lucilia sp.
Larvaların geliştikleri yerlere göre sınıflandırılırlar. Derialtında-Cuticol myiasis Midede-Gastricol myiasis Burun boşluğunda-cavicol myiasis Gözde-Ophtalmoyiasis İdrar yolları-üriner myiasis
Myiasise neden olan sineklerin ağız organelleri rudimenterdir. Beslenemezler. Bu yüzden ömürleri kısadır. Dişiler 20 gün, erkekler ise birkaç saat birkaç gün yaşarlar. Larva dönemindeki aldıkları gıdalarla pupa erişkin dönemini geçirirler. Erkekler çiftleştikten dişiler ise yumurta bıraktıktan sonra ölürler. Antenleri kısa üç parçalı olup, üçüncü segmentin üzerinde arista bulunur. Halk arasında İVİZ adı verilir. Larvaların ön uçları sivri, arka uçları küttür. Vücutları 12 segmentten oluşur. Baş kısmı bitişiktir. Larvaların arka uçlarında bulunan stigmalar tür ayrımında önemlidir. Yumurta-Larva-Pupa-Erişkin
Larvaları kokuşmakta olan yara, ülserlerde veya leş ve et artıklarında gelişir. Fakültatif myiasis, deri myiasisi Larvalarına koyunlar başta olmak üzere hayvanlar ve insanlarda Erişkinler metalik renkte (mavi, yeşil, bakır) Calliphora, Callitroga, Lucilia, Chrysomyia, Cochliomyia, Phormia Calliphora cinsi (Mavi et sinekleri) Calliphora erythrocephala, Yurdumuzda en yaygın olan tür Yumurtalarını kadavra, et ve açıktaki yaralara bırakır. (Deri myiasisi)
Metalik yeşil sinekler Lucilia sericata (Türkiye’de), L. cuprina Yumurtalarını insan ve hayvanlardaki yaralara, kokuşmakta olan et ve kadavralara bırakır. Larvalar deri myiasisine neden olur. Ayrıca erişkin sinekler sık lüleli koyunların ıslanmış ve ishal ile kokan yapağılarına yumurta bırakırlar. Yumurtadan çıkan larvalar konak derisini delerek deri altı ve kaslara kadar gidebilir.
Postoperatif meme yarasında Lucilia sericata larvaları Lucilia sericata L3 larvaları Larvalar; %10’luk formol içerisine alınır %20’lik KOH içinde tutularak şeffaf hale getirilir.
Lucilia sericata L3 posterior stigması Lucilia sericata L3 anterior spiracle Lucilia sericata L3 cephalopharyngeal skeleton
Mavimtrak-yeşilimsi sinekler, Tropik bölgelerde Cochlyomyia hominivorax (Yeni Dünya vida kurdu sineği) Larvalar insan ve hayvanlarda deri myiasisine neden olur. Chrysomyia cinsi Metalik yeşil C. bezziana (Eski Dünya vida kurdu sineği) Larvalar insan ve hayvanlarda deri myiasisine neden olur. Phormia cinsi Mavi-yeşilimtrak Koyun yapağılarına yumurta bırakırlar. Larvalar deri myiasisine neden olurlar. Lucilia ve Phormia koyun-yara-Primer myiasis etkenleri Calliphora ve Chrysomyia – Seconder myiasis etkenleri
Gri ve boz renkli, thorax ve abdomende dama tahtası yada uzunlamasına çizgi Larvipar, Larvaları yara, ülser, etlere veya kokuşan organik maddelere bırakırlar. Fakültatif myiasis
S. haemorrhoidalis, S. carnaria, S. dux Larvipar, Larvalarını genellikle kadavralar ile süt ürünlerine bırakırlar. Fakültatif myiasis Wohlfahrtia W. magnifica, W. vigil Larvaları insan ve hayvan kadavraları ile doğal boşluklarda gelişimini tamamlar. Obligat myiasis, yara myiasisi
Fig. 1. Otomyiasis in a child with chronic otitis media (A). Third-stage (L3) larvae of Wohlfahrtia magnifica (B). Posterior spiracle of W. magnifica in L3 larvae (C). Cephalopharyngeal skeleton of W. magnifica in L3 larvae (D).
Enfeste bölgenin üzerindeki kıllar temizlenir Larvalar uzaklaştırılır. Yara üzerine insektisitlerle pansuman edilir. Kontrol amacıyla yazın insectisit banyosu yapılır. Yara myiasisinde tedavi Ergin sineklerle mücadele (Cobalt 60 ile sterilize, C. hominivorax) Canlı hayvan üzerindeki larvaların yok edilmesi 1- larvalar toplanır 2- Yara antiseptikle temizlenir 3- Sekonder enf. İçin antibiyotik İnsectisitlerle yara üzerinde tedavi