ICCI 2010ETKB İklim Değişikliği Rejimi ve Sektörel Yaklaşım Ayşe Yasemin Örücü (MSc, MSc ECM) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Mayıs, 2010 İstanbul

ICCI 2010ETKB 2012 sonrası Anlaşma ? –ABD iklim değişikliği tasarısı – Cancun –ABD shale-gaz (gaz ve petrol fiyatları birbirine bağlı değil) –Kömür artışını hızı = diğer tüm kaynaklar –Yenilenebilir destekleri, özellikle güneş azalıyor/kaldırılıyor –CCS-20 yıl

ICCI 2010ETKB Kopenhag Mutabakatı 30 ülke devlet başkanı tarafından 24 saat müzakere edildi 124 ülke destekliyor (194) Bolivya, Küba, Sudan, Suudi Arabistan, Venezuela Nikaragua ve Tuvalu metnin resmi bir COP kararı olmasını engelledi, Mutabakat bağlayıcı değil, BM kuralları anlaşmanın önünde engel mi? –G20, G8, Büyük Ekonomiler Forumu

ICCI 2010ETKB Toplam emisyonların yarısı: ÇHC + ABD Çin: Gelişmiş ülkelerin emisyonlarını 2050’den önce % azaltmalarına karşı Emisyonların izlenmesine karşı (mrv) ABD: anlamlı katkı

ICCI 2010ETKB Gelişmeler Neden Siyasi bir Belge? –BMİDÇS-AWG-LCA üzerinden gelişmekte olan ülkelerin hedeflerini tartışmak mümkün değildi –ABD sadece KP’yi değil, mantığını da reddetmekte Türkiye Neden Desteklemiyor ?

ICCI 2010ETKB KM ve Türkiye Aralıksız yaklaşık 28 saat süren BM kuralları ve belgenin ortaya konuş şekli tartışması Ülkemiz, belli başlı grupların lider ülkeleri arasında gerçekleştirilen bu danışma sürecinde yer almamıştır. Sınırlı katılımla süren müzakereler esnasında hakları da korunmamıştır. Belge müzakereye açık bir belge değildir. Olduğu şekilde kabul etmek gerekir.

ICCI 2010ETKB KM ve Türkiye Türkiye, 26/CP.7 sayılı karara rağmen, BMİDÇS’nin EK-I’inde yer alan bir ülkedir. Belge - EK-I yükümlülükleri Ayrıca, BAP’tan uzaklaşmakta ve yükümlülükleri EK- I ve EK-I dışı temelinde dağıtmaktadır. Ancak, dünya ülkelerinin durumu bu kadar basit bir ayrımla açıklanamaz. Diğer EK-I Ülkelerinden farkımıza değinilmeyen bir metini onaylamak müzakere gücümüzü ortadan kaldıracaktır.

ICCI 2010ETKB KM’ye destek verenler ne kadar başarılı? UNEP, OECD, WRI : KM değerleri ile sıcaklık artışı en az 3 derece gerçekleşir yılı emisyonları bugünkünden %20 fazla olabilir (IPCC: %-25-40?) OECD: 2020’ye kadar verilen hedeflerle gidelim? –Teknoloji kilitlenmesi –Adaptasyon ve inovasyon

ICCI 2010ETKB Kopenhag Mutabakatı: Hedefler ve Gerçekler AB: -%20, BaU emisyonları hedefi veriyor ABD: -%17 (2005): 1990’a göre -%3 (kongre onayı) Kanada: ABD hedefini benimseyerek KP hedefinde azaltması gereken %6 yerine, %3 artırmayı isteyen tek ülke Çin: %45 BaU’ya göre enerji yoğunluğu azaltımı: BaU hedefi Rusya: %-15-25, arazi kullanımı önşartı Singapur: -16 (BaU); Güney Kore (-30%) Japonya(-%25) ve Norveç(-%30) dışında anlamlı hedef veren ülke mevcut değil.

ICCI 2010ETKB Bonn Toplantıları ABD: KM üzerinden devam edilsin BASIC grubu: BMİDÇS temelli müzakere edilsin: LCA Kopenhag Mutabakatına direkt referans verilemedi 17 Mayıs yeni müzakere metni (LCA temelinde)

ICCI 2010ETKB BM altında ilerleme olmayacak (?) G20 (Kore Başkanlığında) Büyük Ekonomiler Süreci (MEF) OECD Çözüm: etik, bilimsel, adil, ekonomik (olmayacak ?) Politik olarak uygulanabilir ? Türkiye dikkatini diğer platformlara vermeli

ICCI 2010ETKB Sonuç-I 2008 CO 2 emisyonları: 42 Gt Devredecek emisyonlar: 12 Gt CO2 eşdeğer (KP I. Dönem, Rusya, Ukrayna, AB-27) –2020 emisyonları Gelişmiş ülkeler: +%6.5 (pesimist senaryo) : -%15.6(optismist senaryo) Emisyon azaltımı = ekonomik kayıp (?)

ICCI 2010ETKB Sektörel Yaklaşım Proje bazlı yaklaşım sektörel bazlı projeler Mitigasyon Potansiyeli ile Kredilendirme Potansiyeli farklı şeyler Tüm projeler, sektör kapsamında belirlenen emisyon ya da enerji yoğunluğu hedefi –Sektörel baz değerlerin belirlenmesi

ICCI 2010ETKB Kopenhag ve Sektörel Hedefler Piyasa mekanizmalarından faydalanmak Nama-sektörel yaklaşım ilişkisi Negatif maliyetli (enerji verimliliği) tedbirler –BAP ile tanımlanmış olan nama’lara destek –Finansman eylemleri başladı Pozitif maliyetli tedbirler (YE, nükleer) –CO 2 fiyatı ve teknoloji transferi gerektiren tedbirler, piyasa mekanizmalarının kullanımı, sektörel yaklaşım –Karbon piyasasının oluşacağı bölüm

ICCI 2010ETKB Karbon Piyasaları CDM ve JI (yerine) yeni esneklik mekanizmaları –NAMA Kredilendirmesi –Sektörel Kredilendirme –Sektörel Emisyon Ticareti –REDD Kredilendirmesi Hedef: Düşük karbon ekonomisi ve teknoloji transferi (maliyet etkinlik)

ICCI 2010ETKB Tasarım Sera gazı azaltım hedeflerine ulaşabilmek için oyuna herkesin katılması gerekiyor Piyasa tasarımı, fazla kredi arzı –Azaltım hedefleri yetersizse –Gelişmekte olan ülkelerin yüksek emisyon payı –Kredilendirmeye uygunluk –Enerji fiyatları –Sektörel referans değerleri

ICCI 2010ETKB Uygulama ? Potansiyel sorunlar –Rekabet –Maliyet etkinlik –Teknolojiye ulaşım –İndikatörler ve temel patika –Kurumsal kapasite –Emisyon azaltımı –Ülkelerin işbirliği En az yatırımla en fazla emisyon azaltımı yapılabilen pazarlar Hangi ülkeler? Hangi sektörler?

ICCI 2010ETKB Sektörler/Ülkeler Elektrik üretimi, %26 Çimento: %5 Demir-Çelik: %3.2 (9 ülke) Alüminyum: %0.8 (12 ülke) Veriler: unfccc

ICCI 2010ETKB ülkeler/sektörler Piyasa alıcıları: ABD, AB, Japonya, Avustralya satıcılar: G77+ Çin arası talebin 2/3’ünü elektrik sektörü karşılayabilir Geri kalan talep Meksika, Brezilya ve Çin çimento sektörü tarafından karşılanabilir. Arz fazlası OECD çalışması

ICCI 2010ETKB Ülkeler Gelişmekte olan 10 Ülke Sektörel Yaklaşımın başarılı olması için yeterli (ÇHC, Hind, Meksika, G. Kore, Brezilya, G. Afrika...) Türkiye bu ülkeler arasında değil Veri kaynağı: ccap.org

ICCI 2010ETKB Nasıl Şekillenebilir ? Uluslararası Yaklaşım –Gönüllü sektörel hedefler (Çimento sektörü) –Devlet/özel sektör işbirliği (Asya Pasifik İşbirliği) –Ülke ortak hedefleri (EK-I ülkeleri arası) Sektörel Bazda Ülke Yükümlülükleri –Ülkeye özel hedef (tek taraflı nama, G. Kore) –Politika temelli (destekler ile) –Sektörel CDM (SCM)

ICCI 2010ETKB Nasıl Çalışabilir Elektrik Sektörü –TR ortak hedef : 100 birim CO 2 /MWh (0.6?) –Şirket I : 120 birim (MRV) –Şirket II: 85 birim (MRV) Uluslararası piyasalar –Ülke ortak hedefi sağlandığında: Şirket II satıcı –Sağlanamadığında: Şirket I alıcı, Şirket II satamaz

ICCI 2010ETKB WEO, ppm (Enerji Kaynaklı CO 2 ) Gt Gt 13.8 Gt Referans S enaryo 450 Senaryo

ICCI 2010ETKB Dünya CO 2 Emisyon azaltımı, , WEO2009

ICCI 2010ETKB Dünya CO2 Emisyon azaltımı, , WEO2009

ICCI 2010ETKB Sektörel Yaklaşım-Enerji-Sanayi Envanter, sektörel planlama, performans göstergeleri Pozisyon kağıtları Mevcut en iyi teknoloji portföyü oluşturma Teknoloji anlaşmaları ve daha çok işbirliği Karbon Bütçesi Birimleri Hindistan: 15 enerji yoğun sektörde enerji verimliliği sertifika ticareti sistemi

ICCI 2010ETKB Maliyet etkinlik Hedeflere ulaşım Yüksek belirsizlik Teşekkürler...