Hazırlayan: Öğretim görevlisi Aylin Cartı Öğretim görevlisi Emel Tozlu REKLAM TÜRLERİ Hazırlayan: Öğretim görevlisi Aylin Cartı Öğretim görevlisi Emel Tozlu

REKLAM TÜRLERİ Reklamlar birçok farklı açıdan sınıflandırılabilmektedir: 1-Reklamveren yönünden reklamlar 2- Hedeflenen pazar açısından yapılan reklamlar 3-Talebe etki düzeyi yönünden reklamlar 4- İçerik açısından reklamlar 5- İşlenmiş ve ya işlenecek konu açısından yapılan reklamlar 6- Ödeme açısından Reklamlar 7- Amaç yönünden yapılan reklamlar 8- Coğrafi alan açısından reklamlar. 9- Kullanılan ortam yönünden reklamlar Bu gruplar da kendi aralarında değişik kollara ayrılır.

REKLAM TÜRLERİ 1- Reklamveren yönünden reklamlar : A- Üretici reklamları : Üretici firmalar ürettikleri malın reklamını bütün ülkeye hitap eden kitle iletişim araçlarından yararlanarak yaparlar. Bir diğer adı da genel reklamdır. B-Aracı Reklamları: Aynı malın yalnızca kendi mağazalarında satıldığını belirten ya da yalnızca belli bir coğrafi bölgede tüketicilere seslenen ancak kendisi üretici olmayan firmaların tüketicilere yönelik verdikleri reklamlara aracı reklamı ya da ‘ lokal reklam’ diyebiliriz.

REKLAM TÜRLERİ C-Hizmet reklamları : Genelde sigorta şirketleri, bankalar gibi ürettikleri hizmetleri hedef tüketicilere tanıtmak için reklam yapan işletmelerdir Genel reklam malın, lokal reklam ise malın satıldığı yeri tanıtma amacındadır. Genel reklamı yaptıran firmalar daha çok harcama yapar, ancak birim başına düşen maliyet lokal reklamlardan daha az olabilir. Aracı reklamlarda daha fazla detaya inmek mümkündür.

REKLAM TÜRLERİ 2-Hedeflenen Pazar Açısından Reklamlar A- Tüketicilere yönelik olarak yapılan reklamlar: Bütün reklamlar belli bir hedef pazarı hedef almaktadır. Bu pazar son tüketici halk ise bu reklama “tüketici reklamı” denir. Burada seslenilen kitle malı tüketen son tüketicilerdir. B-Aracılara yönelik olarak yapılan reklamlar: Eğer hedef alınan pazar aracılar ise bu tür reklama da ”aracı reklam” denir. Ör: bir mobilya firmasının bayilerine yönelik satış özendirici mesajlarını ileten reklamlar

REKLAM TÜRLERİ 3- Talebe Etki Düzeyi Yönünden Reklamlar A- Birincil talep yaratmak maksadıyla yapılan reklamlar: Bu tür reklamlarda amaç, herhangi bir mala talep yaratmak ya da var olan talebi arttırmaktır. Bu tür reklamlarda ürünün markası dikkate alınmadan ürünün reklamı yapılabilir. Örneğin; tam otomatik çamaşır makineleri için pazara ilk kez sunulan “mikromatik” deterjanlar için yapılan ilk reklamlar, birincil talebi yaratma amacında olan reklamlardır.

REKLAM TÜRLERİ B-Seçici olarak talep yaratmak için yapılan reklamlar: Seçici talep yaratmak amacında olan reklamda ise tüketicinin dikkati genelde ürün kategorisine değil, o kategori içerisinde yer alan belirli bir markaya çekilmeye çalışılır. Çünkü pazarda bu ürün kategorisine karşı bir talep vardır. Var olan talebi belirli bir markaya çekmek için o markanın diğer markalarla arasındaki fark ve üstünlükler ortaya konur.

REKLAM TÜRLERİ 4- İçerik Açısından Reklamlar A- Mal reklamları: Reklamların çoğu mallara ilişkindir. Bu tür reklamlarda belirli bir malın ya da belirli markalı bir malın satışını arttırma amacı güdülür. Bu reklamlar üreticiler ya da aracılar tarafından yapılır. Yapılan reklam malın fiyatı ve kalitesi gibi nitelikleriyle doğrudan ilgilidir. B- Kurumsal Reklamlar : Üretici firma mesaj içeriğini pazarda daha fazla prestij sağlamak ve bu yolla pazar birimlerinin firmaya karşı olan bağlılıklarını sağlamak doğrultusunda gelişir. Bu tür reklamlarda aynı zamanda tüketici gözünde o firmanın saygınlığını arttırmaya yönelik mesajlar işlenir. Örneğin; üretici işletme yeni geliştirdiği kredili satış politikasını reklamlarında işleyebilir.

C-Sosyal reklamlar: Kar amacı güden ya da gütmeyen ancak topluma belli alışkanlıklar, yararlı görüşler kazandırmak ya da dolaylı olarak eğitmek amacıyla hazırlanan reklamlardır. Zaman zaman kurumsal reklamlar sosyal içerikli mesajlarla da hazırlanabilir. Ör. Colgate’in çocukların diş sağlığına yönelik kampanyaları

REKLAM TÜRLERİ 5- İşlenmiş yada işlenecek konu açısından yapılan reklamlar A- Doğrudan davranış yaratan reklamlar: Doğrudan davranış sağlamaya yönelik reklam, muhtemel alıcıları ürünü hemen almaya ya da ürüne ilişkin daha çok bilgi sağlamaya yöneliktir.

REKLAM TÜRLERİ B- Dolaylı olarak davranış yaratan reklam:Dolaylı davranışı sağlamaya yönelik reklam, ürünü pazara tanıtmak ve benimsenmesini sağlamaya yöneliktir. Bu tür reklamlarda belirli bir marka ürüne karşı olumlu davranış oluşturulur. Böylece tüketicilerin, bu tür ürünü alma kararı vermeleri halinde reklamı yapılan markanın göz önüne alınacağı umulur. Buzdolabı, otomobil gibi sık alınmayan yüksek fiyatlı ürünlerin reklamı dolaylı davranış sağlama amacı güder.

REKLAM TÜRLERİ 6-Ödeme açısından yapılan reklamlar A-Bireysel reklamlar: üretici ve /veya aracı firmaların yaptığı ve ödemeyi tek bir firmanın üstlendiği reklamlardır. B- Ortaklaşa yapılan reklamlar : birkaç işletmenin birleşerek yaptığı reklamlardır. Ör: bir giyim markasının belli bir deterjan markasını tavsiye ettiği, yada bir çamaşır makinesi markasının kireç çözücü bir ürünü önerdiği reklamlar bu türdendir.

REKLAM TÜRLERİ 7- Amaç yönünden reklamlar A-Bilgi verici reklamlar: Piyasa için yeni olan bir ürün ya da markanın tanıtımı için yapılan reklamlardır. Ya da var olan bir ürünle ilgili fiyat değişikliği, ürünle ilgili hizmetlerin açıklanması gibi konuları işleyen reklamlardır.

REKLAM TÜRLERİ B-İkna edici reklamlar: rakip ürünlerin varlığından dolayı belli bir markanın seçilmesi, konumlandırılması ya da tüketici algılarının değiştirilmesi amacıyla yapılan reklamlardır. Günümüzde reklamların büyük bir bölümü bu kategoridedir. C-Hatırlatıcı reklamlar:ürünle ilgili tüketicilerin hafızasını tazelemek amacıyla yapılan reklamlardır. Bu tür reklamlarda sıkça rastlanan sıfatlar “ yeni”, “geliştirilmiş”, güçlendirilmiş” vb. dir.

REKLAM TÜRLERİ C- Destekleyici reklamlar: ürünü satın alanların olası kaygılarını giderebilmek amacıyla onları rahatlatan mesajlar vererek kararlarını destekleyici nitelikte yapılan reklamlardır.

REKLAM TÜRLERİ 8-Coğrafi açıdan yapılan reklamlar A-Yerel reklamlar : Daha çok perakendeciler tarafından yöre ya da bölge çapında yapılan reklamlardır. B-Ulusal reklamlar: genellikle üreticiler tarafından ve ülke sınırları içinde yapılır. Ulusal gazete, radyo ve televizyonlarda yer alan reklamlardır.

REKLAM TÜRLERİ C- Uluslararası reklamlar: Çok uluslu şirketlerin birçok ülkede yürüttükleri reklam kampanyalarıdır. Uluslar arası firmalar hitap edecekleri ülkeler için ürünü ve mesajı olduğu gibi uygulayabilir. Ürünü aynı tutup reklam mesajını değiştirebilir (Ör: Coca-Cola Ramazan ayındaki reklamlar) veya mesajını aynı tutup üründe değişiklik yapabilir (ör: Mc-donald’s’ın menülerine köfte ve ayran eklemesi)

REKLAM TÜRLERİ 9- Ortam yönünden reklamlar A-Basılı reklam ortamları ( gazeteler, dergiler, el ilanları, kataloglar, broşürler ) B-Görsel ve işitsel yayın yapan reklam ortamları (radyo, televizyon, sinema ) C-Diğer reklam ortamları (fuarlar, açık hava reklam araçları, doğrudan postalama, satış yeri reklam malzemeleri, bilgisayar multimedya, internet) vb.

KAYNAKÇA Prof. Dr. Muazzez Babacan, Nedir Bu reklam?, Beta yayın.