ANADOLU
ESKİ ÇAĞLARDA ANADOLU Yerleşime tercih edilen bir bölge İklim koşulları Verimli otlak ve topraklar Ulaşım ve Ticaret yolları üzerinde Yer altı ve yer üstü kaynaklarının zengin olması
NEOLİTİK DÖNEM Diyarbakır –Çayönü Konya- Çatalhöyük Gelişmiş köy yerleşmesi Buğday Nohut Mercimek Bezelye Koyun Köpek Keçi Sığır Yakındoğu Cilalı Taş Devri yerleşmelerinin en başta gelenlerinden
KALKOLİTİK (BAKIR VE TAŞ) (İ.Ö. 3000-2000) Çanakkale-Truva Yozgat- Alişar Çorum - Alacahöyük bu dönemin birer medeniyet merkezleridir. Truva’da dokuz kat Alişar ve Alacahöyük ‘te beşer kat kültür tabakaları (Hattiler) Asurlu’ların ticari pazaryerleri ( Karum) Anadolu yazılı döneme geçiş yaptı
2. BİN den 6. YÜZYILA ANADOLU Hitit Frig Lidya Urartu İyon
Kafkaslardan geldiler Hattilerle kaynaştılar HİTİTLER ( M.Ö. 1700 – MÖ.1200) MÖ.II bin yılları Kafkaslardan geldiler Hattilerle kaynaştılar Kızılırmak yayı çevresinde yerleştiler Başkentleri Hattuşaş (Boğazköy)
Suriye egemenliği için Mısırlı’larla savaş Tarihin bilinen ilk meydan savaşı ( 1296) Tarihin bilinen ilk yazılı antlaşması Kadeş (1280)
KÜLTÜR VE YÖNETİM Yönetimin başında Kral Kral ülkenin tek hakimi değil Kraliçe de ortak: Tavananna ünvanı verilen ana kraliçe, kral olmadığı zaman devleti kral adına yönetirdi. “Pankuş” denilen soyluların oluşturduğu bir meclis Tarihin bilinen ilk meclisi
Hİtİtlerde “halk” Hürler - yanaşmalar (yarı hürler) - köleler Halkın çoğunluğunu köylüler zanaatkarla r ve tüccarlar oluşturmaktaydı Topraklar tanrıların ve kralın malı Eli silah tutan her erkek asker sayılır
Zenaatlar ! Madencilik sanatı : demir bakır gümüş Hititler hem çivi yazısını hem de resim yazısını (özellikle taş anıtlar üzerinde) kullandılar Mimarlık Heykelcilik ve Kabartma sanatı gelişmiş
Dİl “Hint-Avrupa” İki örnek : wiána – wine watar – water Tarihi olayları yıl yıl kaydederler
FRİGLER ( MÖ.800 – MÖ. 676 ) Hint – Avrupa asıllı Trakya üzerinden Anadolu’ya M.Ö 1200 yıllarında Hititlerin yıkıldığı bölge üzerinde ve Ankara, Eskişehir ,Afyon yerleşim yerleri Başkentleri Polatlı ilçesi yakınlarındaki “Gordion”
Çok tanrılı din inanışı vardı. En önemli tanrıları bir tabiat tanrısı olan “ Kibele” maden işçiliği taş işçiliği tahta işçiliği halı ve kilim dokuma sanatı Halı ve kilim dokumalarına “Tapetes” denilir. Frigya M.Ö 7.yüzyılda Anadolu’ya gelen Lidyalılar tarafından yıkıldı
LİDYALILAR ( MÖ.687 – MÖ.546) Hint-Avrupalı Gediz ve Büyük Menderes nehirleri arasına yerleştiler Başkentleri Salihli yakınlarındaki “Sardes” ( Sart) Lidyalılar’a Persler son verdi Ekonomilerinin temeli Ticarete dayalı
tİCARET Mezopotamya’da Ninova’dan başlayıp Sard üzerinden Efes’e kadar giden ticaret yolu olan “Kral Yolu” kral Giges zamanında Mezopotamyalılarla Asurlularla İyonlarla Mısırlılar’la ticaret yaptılar Doğuda Asurlular batıda İyonlar arasında Anadolu’nun transit olmasını sağladılar
SARD
PARA PARA PARA Uygarlığa en önemli katkıları “Para” değiş-tokuşa dayalı ticari ilişkiler para ile daha çok gelişti ve hızlandı Yunan uygarlığının etkisi altında dokumacılık deri işleme çömlek maden işleme sanatlarında gelişmişler M.Ö 547 yılında Anadolu’yu işgal eden Persler tarafından yıkıldılar.
İYONİA ( MÖ.1050 – MÖ. 546) Yunanistan’ın “Dor” lar tarafından işgali üzerine batı Anadolu’ya göç eden Aka ‘lar tarafından kuruldu “Polis” denilen şehir devletleri kurdular Önemli merkezler : Efes Foça İzmir ve Milet Pers istilasıyla birlikte önemlerini kaybettiler.
Mimari heykelcilik alanlarında çok gelişmişler En ünlü kalıntıları Efes Artemis Tapınağı Ekonomilerinin temeli Ticaret Kuzey Ege Marmara denizi çevresi Karadeniz’de ticari amaçlı koloniler
GELİŞMİŞLİK NEDENLERİ İyonlar Anadolu medeniyetlerinin en gelişmiş olanı Kuruldukları bölge ön-Asya ticaret yollarının bitiş noktasında Ayrıca: Özgür düşünceye inanmaları Anadolu kültüründen yararlanmaları
düşünce ve bİlİmİn öncülerİ Matematik : Tales ve Pisagor Tıp : Hipokrat Felsefe : Diyojen Anaksimenes Anaksimandros Tarih : Herodot
Heredot Tales
Hipokrat Pisagor
VE SONRASI İran’da hüküm süren Persler M.Ö 6.yüzyılda Anadolu’ya gelerek 200 yıl egemen oldular M.Ö 7.yüzyılda kurulan Makedonya Devleti’nin kralı olan İskender (356–323) Asya seferine çıkarak Anadolu Mısır ,Suriye,İran ve Hindistan’ı ele geçirdi İskender ölünce ülke küçük krallıklara bölündü.
Bunlardan bİrİsİ Batı Anadolu’da Bergama krallığı Bergama krallığı zamanında bilim ve kültür yeniden önem kazandı Parşömen (Bergamon) kağıdı icat edildi
VE ROMA ! M.Ö 753’te İtalya’da kurulan Roma İmparatorluğu M.Ö 60 ‘lı yıllarda sınırlarını hızla genişletti Anadolu,Mısır,Suriye ve Kuzey Afrika’yı ele geçirerek büyük bir imparatorluk kurdu. Roma İmparatorluğu M.S 395 yılında Batı Roma ve Doğu Roma ( Bizans İmp.) olmak üzere ikiye ayrıldı.