TÜRKİYE’DE STRATEJİK ARAŞTIRMA MERKEZLERİ: BİLGESAM ÖRNEĞİ Doç. Dr. Atilla SANDIKLI BİLGESAM Başkanı

HIZLI BİR DEĞİŞİM YAŞANMAKTADIR 2

Soğuk Savaş Sonrası Etkilemiştir 23

Değişen Güç Dengelerine Uygun Olarak Yeni Dünya Düzeninin Temelleri Atılmaya Başlanmıştır 4

5

Hızla Değişen Dinamik Koşullar HEDEFLER VE PRENSİPLER 6 Doğru Politikaların Belirlenmesi Politikaların başarılı olarak uygulanabilmesi

Ülkeleri süper güçlerin politikalarının oyuncusu olmaktan çıkarmıştır İki kutuplu dünyanın ortadan kalkması Çok merkezli dünya düzeni 7 Günümüzde bölgesel güçler küresel güçlerin politikalarını dikkate alarak kendi politikalarını uygulayabilmektedir.

Gelişmelere seyirci veya senaryo oyuncusu olarak değil Bölge ile ilgili politik hedefleri, belirlemeli ve farklı bakış açıları üretmeleri Stratejik araştırma merkezlerinin önemi ve sayısı artmaktadır. Türkiye Gibi Bölgesel Güçlerin 8

Stratejik Araştırma Merkezleri Kaynaklarına Göre Araştırma Merkezleri Kamu Özel Hukuki Statülerine Göre Araştırma Merkezleri Vakıf Dernek Şirket Görüş ve Düşüncelerine Göre Araştırma Merkezleri İktidar Yanlısı İktidara Muhalif Tarafsız 9

STRATEJİK ARAŞTIRMA MERKEZLERİ Dış politika olaylarına farklı yönlerden bakmak suretiyle, gelişen olayların daha doğru bir şekilde algılanmasına ve optimal politikaların belirlenmesine katkı yapmaktadır. Bu açıdan bakıldığında sadece hükümete yakın araştırma merkezlerinin değil, diğer araştırma merkezlerinin çalışmaları da dolaylı olarak uygulanan politikalar üzerinde etkili olmaktadır. Stratejik araştırma merkezleri, sınıflandırmada hangi bölüme dahil olurlarsa olsunlar, demokrasilerin ayrılmaz bir parçası olarak farklı görüş ve düşünceleriyle, ürettikleri politika önerileriyle ortak aklın oluşturulmasına zenginlik katmaktadırlar. 10

Sorunlar İşbirliği alanları kısıtlıdır Maddi ve düşünsel olarak yazılı kuralları olmayan bir rekabet vardır Bürokrasiyle iletişim kurma, bilgi alabilme ve muhatap bulma da bir diğer rekabet alanıdır İktidarın özellikle güvenlik ve dış politika alanlarında bilgi paylaşımı SAM’ların görüşlerine göre farklılık göstermektedir. Çözüm Önerileri Türkiye Düşünce Kuruluşları Platformu Birbirlerini tanımak, işbirliğini arttırmak, sorunlara çözüm üretmek Uluslararası İlişkiler Konferansı düzenlenmesi Uzmanların ortak makale yazması Beyin fırtınaları Link verilmesi Yurt içi ve yurt dışı toplantılara davet 11 SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Stratejik Araştırma Merkezlerinin Finansal Sorunlarının Giderilmesi için Vergiden muaf tutulması ve özel bağış elde etme yollarının çeşitlendirilmesi Bireysel ve kurumsal destek sağlanması Proje bazındaki vergilendirmenin dü ş ürülmesi Mali destek sa ğ layan özel ş irketlerin vergi matrahlarından dü ş ürülen miktarın yükseltilmesi 12

«Farklı Bilim dallarındaki, farklı düşüncedeki akil adamları, bilim adamlarını, genç ve dinamik araştırmacıları bir araya getiren bağımsız ve bağlantısız bir araştırma merkezidir.» 13 BİLGESAM ÖRNEĞİ

14 BİLGESAM’IN TEMEL NİTELİKLERİ

BİLGESAM’ın Yapısı İncelendiğinde Herhangi bir parti, ideolojik ve siyasi örgütlenmenin içinde yer almadığı Bilimsel akılcılığa, farklı görüşlere önem veren kurum ve insanlardan kaynak sağlamaktadır. Ortaklar Kurulu Rutin ihtiyaçlar Hazırlanan Projeler İlave ihtiyaçlar 15

DÜNYADAKİ VE YURT İÇİNDEKi GELİŞMELERİ YAKINDAN TAKİP ETMEK AMAÇ GELECEĞE YÖNELİK ÖNGÖRÜLERDE BULUNMAK İKİLİ VE ÇOK TARAFLI ULUSLARARASI İLİŞKİLERİNE GÜVENLİK STRATEJİLERİNE 16

PROBLEMLERİNE YÖNELİK AMAÇ KARAR SEÇENEKLERİ VE POLİTİKALAR SUNMAK GERÇEKÇİ VE DİNAMİK ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÜRETMEK BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR YAPMAK 17

SİNERJİ BİLGE ADAMLAR GENÇ VE DİNAMİK ARAŞTIRMACILAR YAPILAN ÇALIŞMALARA YANSITILMASI 18 BİLGESAM’IN FARKLI YAPISI

19 Bilimsel Bağımsız Çalışmalar BİLGESAM Siyasi ve İdeolojik Yaklaşım Dışında Gerçekçi Alan araştırmaları Optimal Politikalar Akılcı

BİLGESAM Türkiye Optimali Hükümete Yakın Hükümete Muhalif 20 Güvenilir Bir Araştırma Merkezi BİLİMSELLİK AKILCILIK

Türkiye’nin hızla gelişmesinin önünde engel oluşturan dış ve iç kaynaklı sorunları ortaya koymuştur. Bilge Adamlar Kurulu 21

kişilik alan araştırması 200 kanaat önderiyle mülakat Temel parametreler ve Çözüm önerileri için açılım noktaları 22

Kürt sorununun çözümü ve terörle mücadele kapsamında, Van ilinde, Bölgenin ileri gelenlerinin de katıldığı, Üç ay süreli 29 çalıştay gerçekleştirilmiştir. 23

Demokrasi Laiklik-Milliyetçilik Yargı Özgürlüklerin Derinleşmesi Genişlemesi Çoğulcu Yaklaşım Çağcıl 24

kişinin katıldığı alan araştırması ve yeni anayasanın esaslarını ortaya koyan çalışma Türkiye’de halkın beklentilerini karşılayacak çağcıl bir devlet yapısı oluşturulmasına önemli katkı sağlamıştır

Kamuoyunu, Siyasi Kademeleri ve Bürokrasiyi Etkilemiştir 26

Bilimsel teorilerin mevcut sorunları açıklamak, Sorunların gelişim trendini öngörmek ve çözüm önerileri sunmak için yayınlar yapmaktadır. 27

Kongreler Çalıştaylar Avrupa Birliği Orta Asya Balkanlar Ortadoğu BİLGESAM FAALİYETLERİ Enerji Kaynakları Ulaşım Yolları Hidrojen Nano ve Bio Teknoloji 28

BİLGESAM Çalışmalar Üniversitelerde Eğitim Dökümanı BİLGESAM Gençlik Platforumu Üniversite Gençliği ile Etkileşim BİLGESAM Ailesi Staj ve Eğitim Programları Takibi 29

30