AFYONKARAHİSAR İLİ’NDE ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ

DAYANAK 14/06/1973 tarihli ve 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 62. maddesi, 01/07/2005 tarihli ve 5378 sayılı Özürlüler Kanunu’nun 16. maddesi 30/07/1997 tarihli 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümleri 31/05/2006 tarih ve 26184 sayılı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği

İLLERDE KURULLAR İL ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ KURULU Ö.E.D.K Ö.E.D.K İLÇE ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ KURULU İLÇE ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ KURULU İLÇE ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ KURULU Ö.E.D.K Ö.E.D.K Ö.E.D.K

İL/İLÇE ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ KURULU BAŞKAN Millî eğitim müdürünün görevlendireceği müdür yardımcısı veya şube müdürü Özel eğitim değerlendirme kurulu başkanı Varsa gezerek özel eğitim görevi yapan bir öğretmen Bir özel eğitim okul veya kurum müdürü Görme, işitme ve zihinsel engelliler sınıf öğretmeninden bir öğretmen Bir rehber öğretmen

Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Yönlendirme Raporu Destek Eğitim Raporu Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu (Yedi özür grubuna yönelik hazırlanmış destek eğitim programlarının önerildiği rapor) (Yerleştirme amaçlı olarak İl/İlçe Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu’na sunulan rapor)

Özel Eğitim Nedir ? Özel eğitim, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri, bu bireylerin tüm gelişim alanlarındaki özellikleri ile akademik disiplin alanlarındaki yeterliliklerine dayalı olarak uygun ortamlarda sürdürülen eğitimdir.

Özel Eğitimin Amaçları Toplum içindeki rollerini gerçekleştiren, başkaları ile iyi ilişkiler kuran, iş birliği içinde çalışabilen, çevresine uyum sağlayabilen, üretici ve mutlu bir vatandaş olarak yetişmelerini, Toplum içinde bağımsız yaşamaları ve kendi kendilerine yeterli bir duruma gelmelerine yönelik temel yaşam becerilerini geliştirmelerini, Uygun eğitim programları ile özel yöntem, personel ve araç-gereç kullanarak; eğitim ihtiyaçları yeterlilikleri, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda üst öğrenime, iş ve meslek alanlarına ve hayata hazırlanmalarını amaçlar.

Özür Türleri Zihinsel yetersizliği olan birey Çok ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey Ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey Orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey Hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey İşitme yetersizliği olan birey Görme yetersizliği olan birey Bedensel yetersizliği olan birey Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan birey Dil ve konuşma güçlüğü olan birey Otistik birey Özel öğrenme güçlüğü olan birey Süreğen hastalığı olan birey

YIL ZİHİNSEL YETERSİZLİK 0-3 yaş 3-6 yaş 6-14 14-üstü incelenen 2009 Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 4 9 141 154 Çok Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 1 67 14 91 Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 6 142 114 262 Orta Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 2 23 185 160 370 TOPLAM 3 42 403 429 877 2010 10 88 106 207 12 65 24 105 11 13 230 107 361 16 50 214 168 448 34 85 597 405 1121 2011 77 110 199 21 61 30 118 64 375 165 625 247 187 508 38 760 492 1450

Merkez İlçede Kocatepe Eğitim Uygulama Okulu ile Ağır/Orta düzeyde yetersizliği olan okul öncesi öğrencilerin okullaşması için Merkez İlçede Kocatepe Eğitim Uygulama Okulu ile Bolvadin Şehit Teğmen Muzaffer Gümüş Eğitim Uygula Okullarında Okul Öncesi sınıflarının etkin hale getirilmesi Diğer ilçelerde ise bağımsız anaokullarının konuyla ilgili sorumluluk alması en az bir sınıf oluşturulması

Zihinsel Yetersizlik Zihinsel yetersizliği olan birey: Zihinsel işlevler bakımından ortalamanın iki standart sapma altında farklılık gösteren, buna bağlı olarak kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde eksiklikleri ya da sınırlılıkları olan, bu özellikleri 18 yaşından önceki gelişim döneminde ortaya çıkan ve özel eğitim ile destek hizmetlerine ihtiyaç duyan bireyi ifade eder. Tabloda görüldüğü gibi Müdürlüğümüzce 1.1.2009-31.12.2011 arasında 3448 zihinsel yetersizlik başvurusu değerlendirilerek özel eğitim ve destek eğitim programı karara bağlanmıştır. Yıllara değerlendirilmesi yapılan zihinsel yetersizliği olanların artış oranı %78 dir. Kümülatif artış her yıl %12 oranında gerçekleşmiştir. 3-6 okulöncesinde artış her yıl %100, 6-14 yaş arasında ise %45 dir. 14 yaş üstünde ise %20 civarındadır.

Zihinsel Yetersizlik A- Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizliği Olan Birey: Zihinsel işlevler ile kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerindeki eksiklikleri nedeniyle öz bakım becerilerinin öğretimi de dahil olmak üzere yaşam boyu süren, yaşamın her alanında tutarlı ve yoğun özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireydir. B - Çok Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizliği Olan Birey: Bireyin zihinsel yetersizliği yanında başka yetersizlikleri bulunması nedeniyle öz bakım, günlük yaşam ve temel akademik becerileri kazanamaması nedeniyle yaşam boyu bakım ve gözetime ihtiyacı olan bireydir.

Zihinsel Yetersizlik C - Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizliği Olan Birey: Zihinsel işlevler ile kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde hafif düzeydeki yetersizliği nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine sınırlı düzeyde ihtiyaç duyan bireydir. D - Orta Düzeyde Zihinsel Yetersizliği Olan Birey: Zihinsel işlevler ile kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerindeki sınırlılık nedeniyle temel akademik, günlük yaşam ve iş becerilerinin kazanılmasında özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine yoğun şekilde ihtiyaç duyan bireydir.

Bedensel Yetersizliği Olan Birey Doğum öncesi, doğum sırası veya doğum sonasında meydana gelen beyin hasarının neden olduğu kas ve sinir sistemi bozukluklarına bağlı motor becerilerde yetersizliği ile /hastalıklar, kazalar ve genetik problemlere bağlı olarak kas, iskelet ve eklemlerin işlevleri yerine getirememesi sonucunda meydana gelen, hareket ile ilgili yetersizlikler nedeniyle özel eğitim ve destek eğitimine ihtiyacı olan birey.

Görme Yetersizliği Olan Birey Görme gücünün kısmen yada tamamen kaybından dolayı özel eğitim ve destek eğitimine ihtiyacı olan birey İşitme Yetersizliği Olan Birey İşitme duyarlılığının kısmen veya tamamen kaybından dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanma ve iletişimde yaşadığı güçlükler nedeniyle özel eğitim ve destek eğitimine ihtiyacı olan birey.

YETERSİZLİK TÜRÜ Bedensel Yetr. 15 51 220 142 428 Görme Yetr. 5 10 yılı YETERSİZLİK TÜRÜ 0-3 yaş 3_6 6_14 14-üstü TOPLAM 2009 Bedensel Yetr. 15 51 220 142 428 Görme Yetr.   5 10 İşitme Yetr. 19 92 31 147 20 70 317 178 585 2010 69 198 368 7 3 23 79 17 129 41 284 90 507 2011 30 86 193 128 437 4 9 28 95 38 168 37 114 292 171 614

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Birey Yaşına ve gelişim seviyesine uygun olmayan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtilerini en az iki ortamda ve 6 ay süreyle gösteren, bu özellikleri 7 yaşından önce ortaya çıkan özel eğitim ve destek eğitimine ihtiyacı olan birey. Dil ve Konuşma Güçlüğü Olan Birey Dili kullanma, konuşmayı edinme ve iletişimdeki güçlük nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan birey.

Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Birey Otistik Birey Sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılığı erken çocukluk döneminde ortaya çıkan ve bu özellikleri nedeniyle özel eğitim ve destek eğitimine ihtiyacı olan birey. Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Birey Dili yazılı yada sözlü anlamak ve kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerini birinde veya birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, dikkat yoğunlaştırma yada matematiksel işlemleri yapma güçlüğü nedeniyle özel eğitim ve destek eğitimine ihtiyacı olan birey.

Süreğen Hastalığı Olan Birey Sürekli yada uzun süreli bakım ve tedavi gerektiren hastalığı nedeniyle özel eğitim ve destek eğitimine ihtiyacı olan birey.

Genel Toplam 59 175 52 307 2009 DEHB 5 19 24 Dil/konuşma Yetr. 16 1 27 yılı YETERSİZLİK TÜRÜ 0-3 yaş 3_6 6_14 14-üstü TOPLAM 2009 DEHB 5 19 24 Dil/konuşma Yetr. 16 1 27 Otizm 4 35 7 47 Özel Öğrenme Güçlğ. 2 Süregelen Hastalık   Toplam 2009 17 48 33 105 2010 3 Dil ve Konuşma Güçlüğü 13 38 60 Toplam 2010 14 50 9 77 2011 18 49 8 76 20 21 Toplam 2011 10 125 Genel Toplam 59 175 52 307

AFYONKARAHİSAR 2009-2010 -2011 ÖĞRETİM YILI ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİNDE MEVCUT DURUM

RESMİ ÖZEL EĞİTİM OKULLARIMIZ DA 234 ÖĞRENCİMİZE Okul Adı İlçe Türü İletişim Bilgileri Durumu öğrenci sayısı Şehit Teğmen Muzaffer Gümüş Eğitim Uygulama Okulu ve İş Eğitim Merkezi BOLVADİN Zihinsel Yetersizlik (Orta Ağır) 6127912 faal 68 İşitme Engelliler Meslek Lisesi İşitme Yetersizliği 6126358 24 Karahisar İşitme Engelliler İ.Ö.O. MERKEZ 2163671 58 Kocatepe Eğitim Uygulama Okulu ve İş Eğitim Merkezi 2294168 84

Özel Eğitim Sınıfı Olan Okullar SN Okul Adı Bulunduğu İlçe Türü İletişim Bilgileri Durumu 1 Şehit Öğretmen Birol İrfan Aşkar İ.Ö.O BAŞMAKÇI Zihinsel Yetersizlik (Orta /Hafif 411 3768 Faal Değil 2 Gazi Mustafa Kemal İ.Ö.O. ÇAY Zihinsel Yetersizlik (Orta Ağır) 632 55 44 3 Fatih İ.Ö.O. DİNAR 355 61 02 Faal 6 4 Aziziye İ.Ö.O. EMİRDAĞ 441 42 55 5 Emirdağ İ.Ö.O Otistik (Hafif) 441 21 69 6 Atatürk İ.Ö.O. İSCEHİSAR 341 40 80 7 GEDİK AHMET PAŞA İ.Ö.O. MERKEZ 213 39 55 Faal 9 8 TOKİ İÖO 218 70 59 Faal 4 9 10 11 ALİ ÇETİNKAYA İ.Ö.O. SANDIKLI 512 50 44 Faal 5

Destek Eğitim Odası Olan Okullar Nasrettin Hoca Anaokulu İlçe 2008 e 60 nolu genelge ile Telefon Faaliyet Durumu Ali Çetinkaya İ.Ö.O. MERKEZ Destek Eğitim Odası 229 33 33 Faal Nasrettin Hoca Anaokulu 229 11 30 Selçuklu İ.Ö.O 229 1898

Özel Özel Eğitim Okul ve Rehabilitasyon Merkezleri Türü ÖZEL ÖZEL EĞİTİM OKULU /ÖZEL ÖZEL EĞİTİM KURSU Bulunduğu İlçe Türü İletişim Bilgileri Durumu Can Yetkin Özel Eğt. Okulu Ve Reh.Mrk. MERKEZ Okul ve Reh. Mrk. 221 11 40 Faal Vefa Özel Eğt. Ve Reh.Mrk. Reh. Mrk. 2171785 Afyonkarahisar Özel Eğt. Ve Reh.Mrk. 223 48 41-42 Kardelen Özel Eğt. Ve Reh.Mrk. 217 34 14 Özen Özel Eğt. Reh. Mrk. BOLVADİN 611 20 22 Güzel Arzularımız Özel Eğt.Ve Reh. Mrk. EMİRDAĞ 445 85 17 Can Furkan Özel Eğt. Ve Reh.Mrk. SANDIKLI 512 69 69 Öncü İletişim Özel Eğt. Ve Reh.Mrk. DİNAR 353 27 24 Doruk Deneyim Özel Eğt. Ve Reh.Mrk. ÇAY 632 60 40

OKUL ÖNCESİ İÇİN KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ KARARI VERİLERİLEN 2010/2011 DA İNCELENEN sayı İLK ÖĞRETİMDE KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ KARARI VERİLERİLEN TÜM BİREYLER OKULLAŞTIRILMIŞTIR. 855 OKUL ÖNCESİ İÇİN KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ KARARI VERİLERİLEN 234 OKUL ÖNCESİ İÇİN KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ KARARI VERİLERİLEN VE OKULLAŞTIRILAN BİREY SAYISI 159 OKUL ÖNCESİ İÇİN KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ KARARI VERİLDİĞİ HALDE OKUL KAYDI SAĞLANAMAYAN 75 1844 1844

DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TOTAL İŞİTME YETERSİZLİĞİ Kaynaştırma Eğitimi ZİHİNSEL BEDENSEL 79 BEDENSEL YETERSİZLİK 95 DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU 9 DİL VE KONUŞMA GÜÇLÜĞÜ GÖRME YETERSİZLİĞİ 12 TOTAL İŞİTME YETERSİZLİĞİ 40 AZ İŞİTEN 18 OTİSTİK 16 SÜREGELEN HASTALIK 2 ZİHİNSEL 527

Kaynaştırma Eğitimi Toplam 234 okulöncesinde 61 okul/sınıfta, ilköğretimde 231 okulumuzda ve orta öğretim 9 okulumuzda 855 özürlü öğrenci kaynaştırma eğitimi yoluyla eğitim görmekte olup

Özel Eğitim Sınıfı Olan Okullarımızda: 34 öğrencimiz Eğitimine Devam Etmektedir OKUL TOPLAM MERKEZ GEDİK AHMET PAŞA İ.Ö.O (AĞIR-ORTA Zihinsel) 9 MERKEZ GEDİK AHMET PAŞA İ.Ö.O OTİSTİK 2 SANDIKLI ALİ ÇETİNKAYA İ.ÖO (AĞIR-ORTA zihinsel) 7 DİNAR FATİH İ.Ö AĞIR-ORTA Zihinsel 8 MERKEZ TOKİ İ.Ö.O 2 OTİSTİK SINIFI

İLİNİZDE BULUNAN ENGELLİ SAYISI 5630 EĞİTİME UYGUN ENGELLİ SAYISI 1804 EĞİTİM GÖREN ENGELLİ SAYISI 2316 AÇILAN SINIF SAYISI 2 (MERKEZ TOKİ İ.Ö.O. VE GEDİK AHMET PAŞA i.ö.O BÜNYESİNDE OTİSTİK ÖZEL EĞİTİM SINIFI)

AÇILMASI PLANLANAN ÖZEL EĞİTİM SINIFI SAYISI (1 OTİSTİK SINIFI) EMİRDAĞ İLÇESİ EMİRDAĞ İLKÖĞRETİM OKULUNDA 2 ORTA/HAFİF ZİHİNSEL ÖZEL EĞİTİM SINFI İSCEHİSAR FATİH İ.ÖO VE BAŞMAKÇI ŞEHİT ÖĞRETMEN BİROL İRFAN AŞKAR İ.Ö.O BÜNYESİNDE AÇILMASI PLANLANAN ÖZEL EĞİTİM OKULU SAYISI (1 BAĞIMSIZ OÇEM) İŞİTME ENGELLİLER İ.Ö.O EK BİNASINDA (1 E.U.O İŞ. EĞ. MER) SANDIKLI İÇEMİZDE İHTİYAÇ DUYULAN ÖZEL EĞİTİM SINIFI SAYISI İŞİTME ENGELLİLER İ.Ö.O BÜNYESİNDE 1 OKUL ÖNCESİ SINIFI İHTİYAÇ DUYULAN OKUL SAYISI HAFİF DÜZEYDE ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLANLAR İÇİN İ.Ö.O VE İŞ OKULU

Bedensel Yetersizlik (Tedbir Gerektirmeyen) 2009 yılı 0-3 yaş 3-14 yaş 14-üstü 0-14 yaş incelenen Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik   115 141 256 Bedensel Yetersizlik 15 278 142 293 420 Bedensel Yetersizlik (Tedbir Gerektirmeyen) 11 20 31 Çok Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 1 84 14 85 98 Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu 7 19 26 Dil ve Konuşma Güçlüğü 16 6 5 22 Dil ve Konuşma Güçlüğü (Tedbir Gerektirmeyen) Duygusal ve Davranış Bozukluğu 4 Görme (Tedbir Gerektirmeyen) Görme Yetersizliği Az Gören 3 Görme Yetersizliği Total 2 Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 186 114 300 İşitme (Tedbir Gerektirmeyen) İşitme Yetersizliği Az İşiten 90 30 95 120 İşitme Yetersizliği-Total 28 29 Normal 159 188 Orta Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 220 160 222 380 Otizm 17 Özel Öğrenme Güçlüğü Süregelen Hastalık Üstün Yetenekli Birey 32 Yaygın Gelişimsel Bozukluk 24 25 Zihinsel (Tedbir Gerektirmeyen) TOPLAM 40 1273 703 1313 1976

2010 yılı 0-3 yaş 3-14 yaş 14-üstü 0-14 yaş incelenen Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 3 108 106 111 217 Bedensel Yetersizlik 31 257 70 288 358 Bedensel Yetersizlik (Tedbir Gerektirmeyen)   12 34 46 Çok Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 4 80 24 84 Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu 2 6 Dil ve Konuşma Güçlüğü Dil ve Konuşma Güçlüğü (Tedbir Gerektirmeyen) 1 Görme (Tedbir Gerektirmeyen) Görme Yetersizliği Az Gören 7 Görme Yetersizliği Total Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 11 270 107 281 388 İşitme (Tedbir Gerektirmeyen) İşitme Yetersizliği Az İşiten 9 95 104 115 İşitme Yetersizliği-Total 10 16 Normal 127 129 Orta Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 271 168 287 455 Otizm 45 5 49 54 Özel Öğrenme Güçlüğü -2 Süregelen Hastalık Üstün Yetenekli Birey 42 43 Zihinsel (Tedbir Gerektirmeyen) 13 TOPLAM 79 1348 545 1427 1972

Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 2 10 77 110 199 Bedensel Yetersizlik 2011 yılı 0-3 yaş 3-6 yaş 6-14 yaş 14_üstü toplam İnce Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 2 10 77 110 199 Bedensel Yetersizlik 30 86 193 128 437 Bedensel Yetersizlik (Tedbir Gerektirmeyen)   9 18 Çok Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 6 21 61 118 Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu 17 1 Dil ve Konuşma Güçlüğü 4 5 Dil ve Konuşma Güçlüğü (Tedbir Gerektirmeyen) Görme (Tedbir Gerektirmeyen) 3 Görme Yetersizliği Az Gören 7 Görme Yetersizliği Total Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 64 375 165 625 İşitme (Tedbir Gerektirmeyen) İşitme Yetersizliği Az İşiten 28 92 36 163 İşitme Yetersizliği-Total Normal 164 183 Orta Düzeyde Zihinsel Yetersizlik 65 247 187 508 Otizm 19 49 8 76 Özel Öğrenme Güçlüğü 20 Süregelen Hastalık Üstün Yetenekli Birey 33 Zihinsel (Tedbir Gerektirmeyen) TOPLAM 75 322 1342 696 2435

SONUÇ Ağır-Orta düzeyde zihinsel yetersizlik eğitsel tanısı öğrenciler için her ilçede bir özel eğitim sınıfı, Kaynaştırma eğitimine tabii hafif zihinseller az görme/ işitme yetersizliği ve otistik öğrenciler için, devam ettikleri okullarda destek eğitim odası ihtiyacı bulunmaktadır.