PAZAR ARAŞTIRMASI, ÜLKE MASALARI, BREZİLYA PAZARINA İHRACAT İMKANLARI 26.12.2012 PAZAR ARAŞTIRMASI, ÜLKE MASALARI, BREZİLYA PAZARINA İHRACAT İMKANLARI Esin GÜLLÜLER ŞEN İhracatı Geliştirme Uzmanı İHRACAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 15-19 Eylül 2014 Adana, Hatay, Osmaniye, Karaman, Mersin

Pazar Araştırması İHRACAT ÖNEMLİ VE STRATEJİK BİR KARARDIR. Günümüzde rekabet çok şiddetli. Müşteri sadakati azalıyor. Müşteri en kıt kaynak… Uluslararası ticaretteki sınırlar ve kısıtlamalar azalıyor (Küreselleşme) Herkes ihracat yapmak istiyor, ama ihracat yapmak isteyenlerin cevaplaması gereken bir çok soru var… Müşteriler kimler? Müşterileri hangi ülkelerde aramak gerekir? İlk kez ihracat yapıyoruz, işe nereden başlamalıyız? Hangi pazarları hedeflemeliyim? … Sağlam bir ihracat stratejisi kurmak için; DIŞ PAZAR ARAŞTIRMASI Ekonomi Bakanlığı 2 2

DIŞ PAZAR ARAŞTIRMASI NASIL YAPILIR? (Pazarı yerinde inceleme) Pazar Araştırması DIŞ PAZAR ARAŞTIRMASI NASIL YAPILIR? 1. MASA BAŞI ARAŞTIRMASI (Ön araştırma) 2. ALAN ARAŞTIRMASI (Pazarı yerinde inceleme) Ekonomi Bakanlığı 3

1. Masa Başı Araştırması AVANTAJLAR Verinin hızlı toplanması Hedef pazar, pazarın potansiyeli ve uygunluğu ölçülür. Belirlenmiş pazar/pazar bölümündeki potansiyel alıcıların firmanın teklifini satın alma gücü araştırılır. Rekabet yapısını, pazar büyüklüğünü, ekonomik ve kültürel farklılıkları ve müşteri ihtiyaçlarını değerlendirebilmek için hedef pazarlar hakkında bilgi toplanır, karşılaştırma yapılır, pazarın yapısı ortaya çıkarılır. AVANTAJLAR Verinin hızlı toplanması Düşük maliyetli Herhangi biri tarafından yapılabilir. DEZAVANTAJLAR Genel sonuçlar Güvenilirliği ve güncelliği test edilmeli Çelişen istatistikler Farklı tanımlar Ekonomi Bakanlığı 4

Gerekli Bilgiler Ürünün özellikleri / dış ticaret sınıflandırması Hedef pazardaki tüketim (pazarın büyüklüğü, bölümleri, eğilim) Hedef pazarda üretim, ithalat, ihracat Hedef pazarda ticaretin yapısı (dağıtım kanalları) Hedef pazara giriş (kalite standartları, ambalajlama, işaretleme, etiketleme, çevre ile ilgili kısıtlamalar, gümrük vergileri, kotalar, ödeme yöntemleri, teslimat koşulları,vs) Fiyatlar ve kar marjları Ticari yayınlar + Fuarlar Potansiyel alıcılar + İlgili kurum ve kuruluşların adresleri Ekonomi Bakanlığı 5

Bilgi Kaynakları YURT İÇİ KAYNAKLAR YURT DIŞI KAYNAKLAR Kamu Kuruluşları Özel Sektör Kuruluşları Yabancı Ülke Temsilcilikleri Ülke Masaları YURT DIŞI KAYNAKLAR BM - Birleşmiş Milletler ITC - Uluslararası Ticaret Merkezi DTÖ - Dünya Ticaret Örgütü Bölgesel Entegrasyonlar Dış Ticaret Kuruluşları Ekonomi Bakanlığı 6

2. Alan Araştırması Hedef pazardaki alıcılarla yüz yüze görüşme Ürünün satışa sunulduğu yerleri ziyaret (perakendeci, toptancı, showroom, depo, zincir mağaza, marketler) Ürün ile ilgili bir fuarı gezme / fuara katılma OLASI SONUÇLAR Hedef pazara ihracata hemen başlayabilirim. Üründe ya da teklifte değişiklik gerekiyor. Hedef pazara ihracat yapmam kısa vadede mümkün görünmüyor (rakiplerin çokluğu, yerel üretimin güçlü olması, gümrük vergileri, pazarın küçük olması, teknolojinin gelişmemiş olması vb.) Ekonomi Bakanlığı 7

Alan Araştırması AVANTAJLAR DEZAVANTAJLAR Doğrudan pazarda yapılmaktadır. Potansiyel müşteriler ile görüşme şansı vardır. Gerekli bilgiye göre görüşmeler planlanabilir. DEZAVANTAJLAR Maliyet daha yüksektir. Zaman harcamak gereklidir. Ekonomi Bakanlığı 8

YARARLI KAYNAKLAR

www.ekonomi.gov.tr Ekonomi Bakanlığı

www.ekonomi.gov.tr Ekonomi Bakanlığı 11

Ekonomi Bakanlığı 12

Ekonomi Bakanlığı

Ülke Masaları Ekonomi Bakanlığı 14

Ülke Masaları 34 Ülke Masasında, 150 ülke raporu ve 49 kısa ülke profili www.ekonomi.gov.tr web sitesinde yer almaktadır. T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI 15 15

Ülke Raporlarının İçeriği Temel Sosyal ve Ekonomik Göstergeler Siyasi ve İdari Yapı Genel Ekonomik Durum ve Sektörler Dış Ticaret Dış Ticaret Politikası ve Vergiler Türkiye ile Ticari İlişkiler Yabancı Yatırımlar Pazarla İlgili Bilgiler İş Adamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar Sektörel Matrisler Ekonomi Bakanlığı

SEKTÖREL DEĞERLENDİRMELER Ülke Masaları SEKTÖREL MATRİS SEKTÖREL DEĞERLENDİRMELER Ekonomi Bakanlığı 18

Ülke Raporlarının İçeriği SEKTÖREL MATRİSLER Hedef Ülkenin İthalatı Hedef Ülkenin İthalatındaki Değişim Dünya İthalatında Hedef Ülkenin Payı Türkiye'nin Toplam İhracatı Türkiye'nin Hedef Ülkeye İhracatı Türkiye'nin Hedef Ülkeye İhracatında Değişim Hedef Ülkenin İthalatında İlk 5 Ülke ve Pazar Payları Hedef Ülkenin Türkiye'ye ve Rakip Ülkelere Uyguladığı Gümrük Vergileri Ekonomi Bakanlığı

BREZİLYA - GENEL BİLGİLER

Coğrafi Konum Resmi Adı MERCOSUR (Mercado Comun del Sur) Güney Ortak Pazarı Üye Ülkeler Arjantin, Brezilya Paraguay*, Uruguay, Venezüella Resmi dil İspanyolca, Portekizce Başkanlık Başkanlık, her altı ayda alfabetik sıraya göre devrediyor. Yüzölçümü 12.779.268 km2 Nüfus 276 milyon Ekonomi Bakanlığı 21

Temel Sosyal Göstergeler Resmi Adı Brezilya Federal Cumhuriyeti Yönetim Şekli Federal Cumhuriyet (26 Eyalet ve Federal Bölge) Başkenti Brasilia Devlet Başkanı Dilma Roussef Resmi Dili Portekizce (İş dünyasında İspanyolca ve İngilizce de kullanılmaktadır.) Din Katolik %74, Protestan %15, Diğer %10 Döviz Kuru Real 2010’da birleşme sonrasının en yüksek büyüme oranı. * Avrupa’nın Rusya’dan sonra 2., dünyanın ise 15. en kalabalık ülkesi, (Alman İstatistik Bürosu) * Büyüme hızındaki düşüşün önemli bir kaynağı özel tüketimdeki düşüş olarak gösterilmektedir. * Almanya küresel krizi rekor tempoyla atlattı. 2009 yılındaki resesyonun ardından Almanya 2010’da birleşme sonrasının en yüksek büyüme oranını yakaladı. Yüksek devlet borçları ise endişe kaynağı olmaya devam ediyor.  Ekonomi Bakanlığı 22 22

Temel Ekonomik Göstergeler 2012a 2013a 2014b 2015b Nüfus (milyon) 199,2 201,0 202,8 204,5 GSYİH (milyar ABD$, cari fiyatlarla) 2.247,1 2.245,4 2.257,5 2.302,3 Kişi Başı GSYİH (ABD$, cari fiyatlarla) 11.735 12.098 12.242 12.558 Reel Büyüme Oranı (%) 1,0 2,5 0,4 1,4 İşsizlik Oranı (%, ortalama) 5,5 5,4 6,0 Enflasyon Oranı (%, ortalama, TÜFE) 5,8 5,9 6,3 Döviz Kuru (Ps/ABD$, ortalama) 2,04 2,34 2,36 2,47 2010’da birleşme sonrasının en yüksek büyüme oranı. * Avrupa’nın Rusya’dan sonra 2., dünyanın ise 15. en kalabalık ülkesi, (Alman İstatistik Bürosu) * Büyüme hızındaki düşüşün önemli bir kaynağı özel tüketimdeki düşüş olarak gösterilmektedir. * Almanya küresel krizi rekor tempoyla atlattı. 2009 yılındaki resesyonun ardından Almanya 2010’da birleşme sonrasının en yüksek büyüme oranını yakaladı. Yüksek devlet borçları ise endişe kaynağı olmaya devam ediyor.  a Gerçekleşen b Tahmini Kaynak: The Economist Intelligence Unit Ekonomi Bakanlığı

Türkiye’nin LAK Ülkelerine İhracatı (milyon $) 2010 2011 2012 2013 Pay (%) LAK Toplam 1.831,3 2.467,1 2.958,2 3.131,4 100,0 Brezilya 614,5 883,5 1.003,0 936,1 29,9 Arjantin 179,3 214,1 316,5 318,2 10,2 Peru 159,3 286,8 246,4 275,6 8,8 Meksika 145,5 145,2 206,0 238,7 7,6 Panama 140,7 217,1 225,1 230,5 7,4 Şili 81,2 130,6 175,0 219,1 7,0 Cayman Ad. 38,2 15,9 18,3 126,9 4,1 Kolombiya 52,9 111,4 152,1 124,7 4,0 Ekvator 35,1 50,1 51,3 79,2 2,5 Venezuela 44,2 84,2 156,3 75,8 2,4 Ekonomi Bakanlığı 24 24

Türkiye’nin LAK Ülkelerinden İthalatı (milyon $) 2010 2011 2012 2013 Pay (%) LAK Toplam 3.561,1 5.396,1 5.148,6 5.013,9 100,0 Brezilya 1.347,5 2.074,4 1.770,1 1.408,8 28,1 Meksika 494,6 699,4 867,2 1.000,8 20,0 Kolombiya 296,8 678,3 814,1 674,7 13,5 Şili 311,7 474,3 466,0 405,9 8,1 Arjantin 281,1 490,6 367,9 394,1 7,9 Paraguay 221,9 229,4 150,3 280,7 5,6 Venezuela 149,8 153,3 197,7 193,6 3,9 Bahamalar 1,5 1,2 8,4 136,3 2,7 Uruguay 171,9 230,9 98,0 109,3 2,2 Ekvator 79,1 102,9 105,7 98,1 2,0 Ekonomi Bakanlığı 25 25

Türkiye- Brezilya Dış Ticareti (milyon $) Yıl İhracat İthalat Denge Hacim 2003 50,1 401,8 -351,6 451,9 2004 69,3 566,2 -496,9 635,6 2005 103,4 798,5 -695,1 902,0 2006 121,8 934,7 -812,9 1.056,6 2007 229,9 1.172,6 -942,7 1.402,5 2008 318,0 1.423,8 -1.105,8 1.741,8 2009 388,2 1.105,8 -717,6 1.494,1 2010 614,5 1.347,5 -732,9 1.962,0 2011 883,4 2.074,3 -1.190,8554,4 2.957,8 2012 1.002,7 1.770,0 -767,3 2.772,8 2013 936,0 1.408,8 -472,7 2.344,9 2013 (7 ay) 563,3 876,9 -313,6 1.440,3 2014 (7 ay) 476,7 853,0 -376,3 1.329,7 -%6,6 -%20,4 Ekonomi Bakanlığı

Potansiyel Sektörler Gıda (Zeytinyağı, Şekerli ve Çikolatalı Mamuller, Tütün, Maya, Makarna, Fındık, Kuru Kayısı, Domates Salçası) Otomotiv Ana ve Yan Sanayii Kimyasal Gübreler Takım Tezgahları Demir Çelik Ürünleri (Yassı Mamuller ve Çelik Profiller, Demir Çelikten Cıvatalar) İnşaat Malzemeleri (Çimento) Elyaf ve İplikler Doğal Taşlar (Mermer ve Traverten) Alman ekonomisinin kalbini imalat sanayi ve ilgili hizmet sektörleri oluşturmakta, (Ülke Masaları) İmalat sektörü GSYİH’nın %22,7’sini ve toplam istihdamın %22,2’sini oluşturmakta, (EUROMONITOR) Her 7 çalışandan 1’i otomotiv sektöründe istihdam edilmekte, (EUROMONITOR) Diğer sanayileşmiş ülkelerde olduğu gibi Almanya’da da hizmetler sektörünün önemi giderek artmakta, (Ülke Masaları) Gerek ekolojik ürünlere tüketicilerin gösterdiği talep artışı gerekse devlet desteklerinin etkisi ile organik tarımın payı hızla yükselmektedir. Doğu eyaletlerindeki başlıca imalat sanayi sektörleri: elektrik mühendisliği ve elektronik, kimyasallar, taşıtlar, cam ve seramik sektörleridir. Ekonomi Bakanlığı

İşbirliği İmkanları *Daha Detaylı Bilgi İçin: www.ekonomi.gov.tr Müteahhitlik sektöründe (yol, hava alanları, limanlar, marinalar), Turizm (özellikle gemi turizmi/cruise seferleri), Kimyevi madde taşıyıcı gemiler, İlaç ve kozmetik sanayii *Daha Detaylı Bilgi İçin: www.ekonomi.gov.tr Alman ekonomisinin kalbini imalat sanayi ve ilgili hizmet sektörleri oluşturmakta, (Ülke Masaları) İmalat sektörü GSYİH’nın %22,7’sini ve toplam istihdamın %22,2’sini oluşturmakta, (EUROMONITOR) Her 7 çalışandan 1’i otomotiv sektöründe istihdam edilmekte, (EUROMONITOR) Diğer sanayileşmiş ülkelerde olduğu gibi Almanya’da da hizmetler sektörünün önemi giderek artmakta, (Ülke Masaları) Gerek ekolojik ürünlere tüketicilerin gösterdiği talep artışı gerekse devlet desteklerinin etkisi ile organik tarımın payı hızla yükselmektedir. Doğu eyaletlerindeki başlıca imalat sanayi sektörleri: elektrik mühendisliği ve elektronik, kimyasallar, taşıtlar, cam ve seramik sektörleridir. Ekonomi Bakanlığı

Brezilya’ya İhracatta Karşılaşılan Başlıca Sorunlar Gümrük komisyonculuğu, nakliye ücretleri, banka masrafları ve depolama fiyatlarının yüksek oluşu firmalarımızın maliyetlerini arttırmaktadır. Coğrafi uzaklık nedeniyle navlun ücretleri yüksektir. Limanlarda bir aydan fazla bekleyen ihraç ürünleri kamulaştırılmaktadır. Gümrük işlemleri ile ilgili tüm evrakların Portekizce düzenlenmesi zorunlu olup, İngilizce evraklar kabul edilmemektedir. Brezilyalı ithalatçılar, Brezilya gümrükleri tarafından istendiği gerekçesiyle, diğer ihracat belgelerinden ayrı olarak menşe belgelerinin yüklemeden yaklaşık bir ay önce kendilerine gönderilmesini talep etmekte, bu durum ise ilave masrafa yol açmaktadır.

Brezilya’ya İhracatta Karşılaşılan Başlıca Sorunlar Brezilya’nın uyguladığı gümrük vergilerine ilaveten ithal mallardan, COFINS (Contribution for the Financing of Social Security) ve PIS (Social Integration Program Contribution) adları altında toplamda %9,25 oranında Sosyal Güvenlik Sistemi Destekleme Fonu vergileri, ithal sanayi ürünlerinden %10 oranında ekstra vergi, ICMS adı altında eyaletten eyalete oranı değişen bir katma değer vergisi ile Liman Vergisi (AFRMM) limanlar ve gemi taşımacılığını desteklemek amacıyla yükleme maliyetleri ile diğer masrafalar üzerinden yaklaşık %25 oranında vergi alınmakta ve zaman zaman toplamda CIF değerinin %90’ına kadar ulaşabilen, farklı adlar altında ithalat vergileri uygulanmaktadır. Sağlık Bakanlığı’nın resmi ajansı ANVISA’nın ithalat lisansı için yaptığı uygulamalar da firmalar tarafından sorun olarak dile getirilmektedir. (Üretimin yapıldığı ülkeye bir temsilci göndererek üretimin yapıldığı yeri ve üretim süreçlerini kontrol şartı) Brezilya’da ithalatta lisans uygulaması mevcut olup, ancak bu lisansa sahip firmalar ithalat yapabilmektedirler. Bu durum, ihracat işlemlerini zorlaştırmakta ve aynı müşterinin farklı zamanlarda farklı ithalat şirketleri üzerinden ithalat yapmak zorunda kalması Eximbank sigorta işlemlerinde de sıkıntı yaratmaktadır.

Brezilya Pazarında Fırsatlar Hammadde ve doğal kaynaklar açısından zengin ekonomi Uygulanan sosyal politikalar sonucu orta sınıfın tüketim harcamalarının giderek artması Dostane bir tutum Siyasi ve ekonomik ilişkileri geliştirme istek ve arzusu İhracatçılarımız için yeni ve büyük pazar Üçüncü ülke piyasalarına girmek için işbirliği imkanları 2016 Olimpiyat Oyunlarında Brezilya ev sahibi Brezilya’nın toplam değeri 285 milyar $ üzerindeki, inşaat, sağlık, enerji, ulaşım ve lojistik altyapı harcamalarına ilişkin Gelişmenin Hızlandırılması Programı (PAC 1) ve 878 Milyar $ tutarındaki (PAC 2) Uzun yıllar gelişmenin temelini oluşturan canlı ve yüksek iç talep İnşaat ve müteahhitlik alanında işbirliği ve yatırım fırsatları Sao Paulo’ya THY ile uçuş imkanı

Brezilya Pazarında Güçlükler Pazarın coğrafi uzaklığına bağlı olarak yaşanan ulaşım ve lojistik sorunları. Türkiye’nin ve Türk ürünlerinin yeteri kadar tanınmaması Temel hukuki ve ticari altyapıyı geliştirecek karşılıklı anlaşmaların tamamlanmamış olması Dış ticaret dengesi konusunda gösterilen hassasiyet Bölge genelinde tarife ve tarife dışı engeller yoluyla uygulanan korumacılık politikaları Nispeten yüksek vergiler ve karmaşık vergi mevzuatı Yatırımcı açısından bürokrasinin ve işçi maliyetlerinin yüksekliği Dil sorununun çıkardığı engeller ve ek maliyet Coğrafi yakınlığı bulunan ülkelerin önemli ticari ortaklar oluşu AB’nin bölge ülkeleri ile siyasi ve ekonomik ilişkilerini yoğunlaştırması

GÜMRÜK VERGİSİ ARAMA MODÜLÜ İTHALATÇI ADRESİ ARAMA MODÜLÜ Yararlı Adresler GÜMRÜK VERGİSİ ARAMA MODÜLÜ Gelir idaresinin web sayfası http://www4.receita.fazenda.gov.br/simulador/ İTHALATÇI ADRESİ ARAMA MODÜLÜ Brezilya’nın resmi web sitesinde, 6’l GTİP bazında ithalat lisansı olan firma listesi (Ücretsiz, Portekizce) http://cib.brasilglobalnet.gov.br/frmPesquisa.aspx İthalat prosedürleri, belge ve izinler için AB Pazara Giriş web sitesi ‘Import Formalities’ http://madb.europa.eu İthalat-İhracat İstatistikleri için www.trademap.org

KAMU İHALELERİ ARAMA MODÜLÜ Yararlı Adresler KAMU İHALELERİ ARAMA MODÜLÜ Brezilya’da kamu ihaleleri, Portekizce olarak http://www.comprasnet.gov.br/ adresinde duyurulmaktadır. Brezilya’nın 2016 Olimpiyat Oyunlarına ev sahipliği yapacak olması nedeniyle önemli bir fırsat söz konusu olup, yabancı firmaların açılacak ihalelere yerel ortaklarla katılması gerekmektedir. Halihazırda, İspanya, Arjantin ve İngiltere merkezli bazı firmalar Brezilyalı ortaklarla birlikte birtakım projeleri üstlenmişlerdir.

İhracatı Geliştirme Uzmanı T.C. Ekonomi Bakanlığı - İhracat Genel Md. TEŞEKKÜRLER… Esin GÜLLÜLER ŞEN İhracatı Geliştirme Uzmanı T.C. Ekonomi Bakanlığı - İhracat Genel Md. Tel: 0312 2048129 E-posta: sene@ekonomi.gov.tr Ekonomi Bakanlığı