Yollar Ayrılırken Transatlantik Ticaret Anlaşması ve Türkiye Mustafa Kutlay Politik Ekonomi Analisti, USAK Misafir Araştırmacı, Royal Holloway, University of London
İki temel argüman A1: TTIP/TTYO, teknik bir anlaşma olmaktan çok daha fazlasıdır. Çok-kutupluluğa evrilme eğilimindeki uluslararası sistemde, ABD liderliğinde ekonomik kurum, kural ve normları kontrol etme ve yeniden şekillendirmeye yönelik jeopolitik ve jeoekonomik bir tahayyüldür. A2: Bu nedenle Türkiye, meseleye sadece teknik açıdan yaklaşmamalı, kalkınma paradigmasına ve dış politika yönelimine etkisi bağlamında politika alternatiflerini ele almalıdır.
Sunum planı TTIP/TTYO’nun politik ekonomisi Çok-kutupluluğa geçiş ve hegemonya mücadeleleri Bir jeopolitik tahayyül olarak TTIP/TTYO Türkiye: Ne içeride, ne dışarıda? Gümrük Birliği’nin sorunlu mimarisi Kalkınma politikalarına etkileri Dış politika oryantasyonu
TTIP/TTYO’nun politik ekonomisi Küresel politik ekonominin ‘yeni büyük sorusu’ Çok kutupluluğa geçiş eğilimi: ‘Batı’ vs. ‘diğerleri’ (Niall Ferguson) Küresel geçiş dönemi (Eric Helleiner) Hegemonik üstünlüğün korunması mücadelesi DTÖ çerçevesinde, çok-taraflı uluslararası ticaret ve yatırım rejimlerinin organize edilememesi TTIP/TTYO: Batı’nın jeopolitik ve jeoekonomik cevabı ABD’nin ‘yeterli eşik’ çabası: İkili anlaşmalar yoluyla düzen tahkimi Küresel ekonomik hasılanın yüzde 45’i + Meta ticaretinin yüzde 25’i TTIP/TTYO: Zorlu bir süreç Transatlantik-içi farklılaşan öncelikler (finansal düzenlemeler, tarım, tekstil vs.) Yüksek beklenti-düşük kapasite ihtimali (Uri Dadush) ‘Spagetti kasesi’ oluşturma riski (Jagdish Bhagwati)
Türkiye: Ne içeride, ne dışarıda? Doğrudan, kısa-vadeli etkileri 1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Kararı’nın asimetrik yapısı AB’nin üçüncü ülkelerle imzaladığı STA’lar Türkiye’nin dış ticaretinin yüzde 46, gelen gelen DYY yüzde 76’sı, dışarıya DYY yüzde 78’i transatlantik bloku ile Yapısal, uzun-vadeli etkileri Dış politika ittifaklarına etkisi Avrasya Birliği, Şangay İş Birliği Örgütü vs. AB üyeliği Türkiye’nin kalkınma paradigmasına etkisi Orta gelir tuzağı ve kapsayıcı kurumların inşası Sonuç olarak, Gümrük Birliği revizyonu gerekli! Ancak tamamen feshi ve Türkiye-AB ilişkilerinin kötüleşmesi yeni kalkınma ve dış politika güçlükleri yaratabilir.
Yorum ve eleştirileriniz için TEŞEKKÜRLER! Yorum ve eleştirileriniz için mkutlay@ku.edu.tr www.mustafakutlay.com