Büyüme Ve Gelişme Sağlık Bilgisi   Zafer Zengin Özel Fatih Fen Lisesi Biyoloji Zümre Başkanı zaferzengin70@hotmail.com zaferzengin70@gmail.com zaferzengin70@yahoo.com

Büyüme Ve Gelişmenin Tanımı Büyüme, canlının kütle ve haciminin artması olayına denir. Ancak Gelişme, canlının olgunluğa yaklaşmak üzere geçirdiği bütün aşamalara denir. Insan Doğduğu andan itibaren büyür ve gelişir. Fonksiyolarında olgunlaşma meydana gelir ve zihinsel olgunlaşması gerçekleşir. Bütün fonsiyonlar uyumlu olarak gelişir. Eğer bunlardan birinde bir aksaklık olursa bu diğerlerine de yansır. Büyüme insanlarda farklılıklar gösterebilir. Böylece boy, kilo ve zeka farklarını meydana getirir.

Genetik Faktorler Çokcukların pek çok özellikleri Anne ve babasından aldığı genlerle gelir. Bu genler arasında uzunluk – kısalık, zayıflık - şişmanlık , zekâ düzeyi gibi büyüme ve gelişme genleri de bulunmaktadır.

Hormonal Faktorler Hormonlar, vücudun iç salgı bezlerinden salgılanan kimyasal maddelerdir. Gelişimde rol oynayan birçok hormon vardır. Eğer bunlardan birkaçı eksik olduğunda çok ciddi sorunlar meydana gelebilir. Titroit hormonlarının azlığına bağlı olarak şişmanlık ve gelişme geriliği oluşabilir.

Beslenme Faktörü Yeterli ve degneli beslenme, büyüme ve gelişme açısından çok önemlidir. Ancak, dengeli beslenme her gördüğünü yemek demek değildir. Örneğin gibi abur cubur diye tabir edilen ayaküstü yiyecekler, sağlığa ziyadesi ile zararlıdır. Ancak Hamburgerden kim ölmüş? Çocukluk yaşlarında beslenme yetmezliği zeka gelişimini engeller , tehlikeli derecede zayıflıklara yol açabülü. Fakat tek yönlü yanlış beslenme de aşırı şişmanlığa yol açar…

Fiziki Çevre Faktoru Gebelikte annenin almış olduğu ilaçlar, geçirdiği grip, kızamık gibi hastalıklar, radyasyona maaruz kalma, geçirdiği kazalar birer fiziki çevre olarak bebeği etkiler. Bebeğin içinde yaşadığı ortam, ailesinin eğiti, geçirdiği hastalıklar, büyüme ve gelişmesini engelleyebilir. Örneğin ; çok kirli bir havada yaşayan bebeğin akciğer hastalıklarına yakalanma ihtimali artar. Çevredeki içme ve kullanma suları , gürültü , hava kirliliği, çöplükler gibi faktorlerin iyileştirilmesi lazımdır.

Büyüme Ve Gelişme Dönemleri   Dönemleri

Bebeklik Dönemi Doğumdan itibaren olan 12 aylık dönemdir. Bebeklik dönemi 2’ye ayrılarak incelenir. Yeni Doğan Dönemi : 0-28 gün arasındaki dönemdir. Bu dönemde bebek karşılaştığı oratama ayak uydurma süresidir. Bebek Günün büyük bölümünü uyuyarak geçirir. Yeni Doğan Sonrası Dönemi : 28 gün – 1 yaş arasındaki dönemdir. Bebeklik dönemi zihinsel gelişimin en hızlı olduğu zamandır. Bu dönemlerde bakıma muhtaç olurlar. Normal olarak doğduğunda 3-3,5 kilo olan bir bebek, ağırlığını 3’e katlamış ve beyin ağırlığı 900 grama çıkmıştır.

Çocukluk Dönemi Özerklik dönemi; 1-3 yaşa arası çağıdır. Bu dönemde çocuk yardımsız yürümeye başlar. Müzikle ritm tutabilir. Renkleri ayırt eder. Büyüklerini taklit ederler.Kısa cümlelerle konuşabilirler. Oyun Dönemi; Okul öncesi çağıdır. 3-6 yaş arasıdır. Bu yaşta çocuklar ortak oyunlar oynarlar. Kendine saygı ister. Sürekli soru sorarlar. Üstbenlik ( Süper Ego ) gelişir. Ruh sağlığı açısından çok önemli bir dönemdir.

Okul Çağı Bu dönem 6-11 yaşları arasını kapsar. Somut düşüncelerden somut düşüncelere geçiş yapar. Bu dönemde oyunlara, karşı cinler alınmaz ve dışlanır. Okul Çağında çocuk başarılı olmak ister.

Ergenlik Dönemi Erken Ergenlik; 12-15 yaşları arasındaki dönemdir. Kızlarda ve erkeklerde vücud gelişir. Vücudunda kıllar çıkar. Erkeklerin sesleri kalınlarşır. Tam Ergenlik; 15-18 yaşları arasıdır. Vücudlar son halini alır. Kızlarda yüz incelir. Erkeklerde görünüş ve davranış değişiklikleri tamamlanır. Geç Er genlik; 18-21 yaşları arasındaki dönemdir. Yaşça ilerleme olgunlaşma dönemidir. Artık kalıcı ilişkiler kurulur. Düşünce ve hayat görüşü değişir.

Yetişkinlik Dönemi 21-65 yaşlarında yetişkinlik dönemi adı verilir. Bu dönemde kişi meslek sahibidir. Aile kurar, çocuklarını yetiştir. Kişiliği ve düşünceleri son halini almıştır ve artık fikirler pek değişmez. Kendi Hayat Felsefesi vardır. Bu dönemde yapılabilecek yanlış eş seçimi gibi hatalar insanın hayatını ektiler. İş stresi ve ailedeki huzursuzluklar ruhsal sorunlara neden olur. ( Bence 21 yaşında bir i nsan ile 64 yaşındaki ibr insan ayrı kategorilerde olmalıydı  )

Yaşlılık Dönemi 65 yaşın üzerini kapsar. Bu bir anlamda emeklilik dönemidir. Topluma üretimden ziyade tecrübeleri ile yararlı olur. Görme yeteneğinde azalma, çabuk yorulma, unutkanlık, kalp ve şeker hastalıkları gibi problemler oluşur. Dünyadan bir soğuma vardır. Yaşlı insanların çoğunda bir maneviyata yönelim vardır.