AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ ÇALIŞTAYI BİLİM VE TEKNOLOJİ PANELİ İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ ÇALIŞTAYI BİLİM VE TEKNOLOJİ PANELİ SUNUM PLANI AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİNİN TANIMI AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİNDE ÖRNEK ÜLKELERDEKİ DURUM AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİNDE KULLANILAN STANDARTLAR AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİNİN ARAŞTIRILMASINDA ARAŞTIRMA KOLLARI SONUÇLAR KAYNAKLAR İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİNİN TANIMI: Akıllı Ulaşım Sistemleri ulaşımda çevresel etkileri azaltacak şekilde hareketliliği ve güvenliği arttırarak ulaşımı destekleyen gelişmiş bilgi ve iletişim teknoloji uygulamaları olarak tanımlanabilir. İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ ARAŞTIRMALARI: Akıllı Ulaşım Sistemleri üzerine yapılan araştırmaların hedefi ulusal, çok modlu ulaşım sistemlerini geliştirmektir. Bu sırada odaklanılacak konular ise her türlü taşıtın birbirleriyle, altyapı ile, ve cihazlarla bağlanabilen bir ulaşım ortamı oluşturmak, ve topluma ulaşım hizmetini sunarken güvenliği, hareketliliği, ve çevresel performansı maksimize edecek teknolojileri geliştirmektir. İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ ARAŞTIRMALARI: Kısacası Akıllı Ulaşım Sistemleri üzerine yapılan araştırmalar birlikte çalışabilirliği, uyumluluğu, bütünleşik bir ulaşım ortamı sunmayı hedeflemektedir. İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİNDEN BEKLENENLER: Tam bağlı, bilgi yönünden zengin bir ortamı kullanıcılara sunarak, onların ulaşım sisteminin performansını takip edebilmelerini sağlamak, Kooperatif bir sistem geliştirerek, ortamdaki ani problemler (kaza gibi) ile ilgili bilgileri ortamı kullananlara anında ulaştırabilmek, Seyahet edenlerin seyahet seçenekleri ile ilgili detaylı ve doğru bilgiye ulaşmasını sağlamak, Sistem operatörlerinin her türlü ulaşım elemanı hakkında tam bilgiye sahip olmasını sağlamak, Her türlü aracın trafik sinyalleri ile haberleşerek gereksiz dur kalklara mağruz kalmaması ve daha enerji etkin yol almasını sağlamak, Araçların sistem ile etkileşerek seyahat halindekilere ve sistem operatörlerine gerekli bilgileri aktarmasını sağlamak. İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİNDE ÖRNEK ÜLKELERDEKİ DURUM: 1. Japonya: 1996 yılında Taşıt Bilgi ve İletişim Sistemleri Konusunda Yatırımlar Başlamıştır. 2003 yılında anlık trafiğin takibine yönelik yatırımlar yapılmıştır. Bu alandaki yatırımların başlangıcı ise 1990’ların başına dayanmaktadır. Sadece Navigasyon Sistemlerinin tüketimine harcanan para 2008 yılı itibari ile 33.9 milyon dolardır. Smartway projesi ile trafik bilgilerinin sesli ve görsel formatta gerçek zamanlı paylaşımı sağlanmaktadır. İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİNDE ÖRNEK ÜLKELERDEKİ DURUM: 2. Güney Kore: Özellikle gerçek zamanlı trafik bilgi sistemleri, gelişmiş toplu taşıma bilgi sistemleri ve elektronik ödeme sistemlerinde oldukça ileridedirler. 1997 yılından beri bu alanda yatırımlar yapılmaktadır. 2020 yılına kadar 6.67 milyar dolar yatırım planlanmaktadır. Sadece Seul’de 9300 otobüste kablosuz modem ve GPS aygıtı mevcuttur. Otobüs durakları LCD ve LED ekranlarla donatılmış ve anlık bilginin paylaşımı sağlanmıştır. T-money kartlı geçiş sistemi otobüs, tren dışında taksilerde de kullanılmakta ve mil ve üyelik kartı sistemlerine de dahil olarak çalışmaktadır. İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİNDE ÖRNEK ÜLKELERDEKİ DURUM: 3. Singapur: Özellikle gerçek zamanlı trafik bilgi toplama sistemleri, trafik tıkanıklığını da göz önünde bulunduran otoyol ücretlendirme sistemleri, ulusal bazda adaptif trafik sinyalizasyon sistemleri, trafik yönetim sistemleri bakımından oldukça ileridedirler. 5000 taksi üzerinden sensörler aracılığıyla anlık trafik bilgisini takip etmektedirler. Elektronik ücretlendirmede öncü durumundadırlar. 2008 yılından beri otobüs duraklarında kullandıkları gerçek zamanlı otobüs geliş zaman ve güzergah belirleme panellerini kullanmaktadırlar. Adaptif otopark yönlendirme sistemleri mevcuttur. İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemi Mimarisinin Bileşenleri: Bu Resim ITS Stratejik Araştırma Planı 2010-2014’den alınmıştır. İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ Ulusal Akıllı Ulaşım Sisteminde Kullanılan Bağlantı, Standard ve Uygulamalar: Bu Resim ITS Stratejik Araştırma Planı 2010-2014’den alınmıştır. İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ Ulusal Akıllı Ulaşım Sisteminde Kullanılan Standardlar: Bu Resim ITS Stratejik Araştırma Planı 2010-2014’den alınmıştır. İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ ARAŞTIRMALARI: İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ ARAŞTIRMALARI: Gelişmiş Yolcu Bilgi Sistemleri: sürücülere gerçek zamanlı bilgi sağlanması; transit yollar, navigasyon bilgileri, tıkanıklık, kaza ve hava durumu bilgileri gibi. Gelişmiş Ulaşım Yönetim Sistemleri; trafik sinyalleri, rampa ölçerler, değişken mesaj işaretleri ve trafik yönetim merkezleri gibi trafik kontrol cihazları, Akıllı Ulaşım Sistemlerine Bağlı Fiyatlandırma Sistemleri; Elektronik Ödeme Sistemleri, Tıkanıklığa Dayalı Fiyatlandırma, Ücretsiz Ekspres Hatlar, Kat edilen Araç Miline bağlı Ücretlendirme Sistemleri gibi. Gelişmiş Toplu Taşıma Sistemleri; tren ve otobüslerin konumlarının belirlenerek yolcuların gerçek zamanlı bilgilendirilebilmeleri. Tam Entegre Akıllı Ulaşım Sistemleri; Araç-Altyapı, Araç-Araç Entegrasyonu. İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ ARAŞTIRMALARININ KAZANIMLARI: Artan Güvenlik, Yönetim Performansının Arttırılması, Hareketliliğin Arttırılması, Çevreye Duyarlı Sistemlerin Geliştirilmesi, Üretkenliğin Arttırılması ve Ekonomik Kalkınma ve İstihdam Ortamlarının Arttırılması. İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİNDE KULLANILAN TEKNOLOJİ ALANLARI: Global Konum Belirleme Sistemleri (Global Positioning System – GPS-); Araçlarda gömülü GPS donanımları araçların konumlarının takibini mümkün kılar. Ancak bu alanda özellikle kırsal bölgelerde uydu ile etkileşimde sıkıntılar oluşabilmektedir. GPS üzerinden kat edilen mesafe, güzerhan belirleme, anlık trafik bilgilerinin paylaşımı mükün olmaktadır. Tahsis Edilmiş Kısa Mesafeli İletişim (Dedicated- Short Range Communications –DSRC-); 5.8-5.9 GHz’de çalışan kısa veya orta mesafeli kablosuz iletişim kanallarıdır. Özellikle araçlar için tasarlanmıştır. Araç-altyapı ve araç-araç iletişiminde kullanılmaktadır. Trafik sinyalizasyonunun adaptif olarak tasarlanmasında, elektronik ücretlendirme sistemlerinde, tıkanıklık kontrolünde ve fiyatlamasında kullanılır. Kablosuz Ağlar: Araçlar ile Yol Kenarı arasında hızlı bir iletişim ortamı sunar. WiBro, Wimax önemli altyapılar olmakla birlikte Wimax’ın 4G karşısındaki başarısızlığı bu alanda yeni çalışmaları gerekli kılmaktadır. Mobil Telefon: 3G veya 4G önemli kablosuz iletişim ortamlarıdır ve özellikle şehirsel bölgelerde ve büyük yollardaki erişilebilirlik açısından önemlidir. Güvenlik açısından krtik durumlarda ise hız noktasında sıkıntı oluşabileceğinden ilave çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Radio Dalga veya Kızıl Ötesi İletişim (Radiowave, Infrared): Özellikle kamyon ve uzun yol taşımacılığında yol bilgilerinin gerçek zamanlı paylaşımında kullanılmaktadır. Yol Kenarı Kamera Tanıma Sistemleri, Ölçüm Araçları veya Cihazları: Yol bilgilerinin merkeze taşınmasında kullanılmaktadır. İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ GERÇEK ZAMANLI TRAFİK BİLGİ SİSTEMLERİNDE KULLANILAN TEKNOLOJİLER: İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ SONUÇ OLARAK İZLENECEK ON TEMEL PRENSİP: Akıllı Ulaşım Sistemlerini Ulaşım Ağının Vazgeçilmez Unsuru Olarak Tanımlamak Akıllı Ulaşım Sistemleri performansa dayalı ulaşımı mümkün kılacaktır. Bu amaçla veri toplamanın kolaylaştırılması gerekmektedir. Hükümet uygun çözümlerin üretilmesini sağlamak amacıyla endüstri, akademi, dernek, vakıf ve kamu birimleri arasındaki koordinasyonu sağlayacak bir mekanizma kurmalıdır. Hükümet Akıllı Ulaşım Sistemleri vizyonunu oluşturmalı ve benimsetmelidir. Hükümet bu alanda yapılacak araştırmalar ve yatırımlar için kaynak oluşturmalıdır. Bu alanda katma-değerli ürünler ve servisler geliştirilmelidir. Akıllı Ulaşım Sistemleri ve Platformları için standartların yaygınlaştırılması sağlanmalıdır. Telekomünikasyon ve teknoloji kurumları ile ulaşım sektörünün ortak çalışması teşvik edilmelidir. Gerçek zamanlı veri toplamaya yönelik alt yapı yatırımları için fonlar oluşturulmalıdır. Ulusal bazda bir Akıllı Ulaşım Sistem Mimarisi tasarlanmalıdır. İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ KAYNAKLAR: An S., Lee B., Shin D., A Survey of Intelligent Transportation Systems, Third International Conference on Computational Intelligence, Communication Systems and Networks, 2011, Kharaev V., Comparative Analysis of Mobile Telecommunication Technologies for Intelligent Transport Systems, IEEE Region 8 SIBIRCON-2010, Irkutsk Listvyanka, Russia, July 11 -- 15, 2010, Ezell S., Intelligent Transportation Systems, 2010 Intelligent Transportation Systems (ITS) Standards Program Strategic Plan for 2011—2014, Makino H., Smartway Project, 12tthh ITS World Congress in San Francisco www.nilim.go.jp, İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2012 PROF.DR.ABDÜL HALİM ZAİM