V. YEREL YÖNETİMLERİN MALİ YÖNETİMİ FORUMU TÜRKİYE’DE OPTİMAL BELEDİYE BÜYÜKLÜĞÜ ÜZERİNE GÖZLEMLER PROF.DR. İSA SAĞBAŞ AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ V. YEREL YÖNETİMLERİN MALİ YÖNETİMİ FORUMU 24 KASIM 2012

KONUNUN ÖNEMİ OPTİMAL OLMAYAN BELEDİYE BÜYÜKLÜĞÜ DAHA FAZLA KAMU HARCAMASI DAHA FAZLA VERGİ veya BORÇLANMA

TANIM OPTİMAL BELEDİYE BÜYÜKLÜĞÜ, BELEDİYENİN KAMU HİZMETLERİNİ ETKİN BİR ŞEKİLDE SUNULMASINI SAĞLAYACAK NÜFUSA VE ALANA SAHİP OLMASIDIR. OPTİMAL BELEDİYE ÖLÇEK EKONOMİLERİNDEN YARARLANANDIR.

Ölçek Ekonomileri İçsel Ölçek Ekonomileri Firmaların üretim ölçeğindeki artış nedeniyle sağladığı avantaj ve dezavantajlardır. Dışsal Ölçek Ekonomileri Firmanın içinde bulunduğu endüstrinin büyümesi nedeniyle elde ettiği kazanç ve kayıplardır.

NÜFUS ÖLÇEK EKONOMİLERİ

OPTİMAL BELEDİYE BÜYÜKLÜĞÜNDE BELEDİYE ORTALAMA MALİYETİN MİNİMUM OLDUĞU NOKTADA NÜFUSA HİZMET VERMEKTEDİR.

NÜFUS ÖLÇEK EKONOMİLERİNİN SAĞLANMASINDA BELEDİYELERDE KARŞILAŞILAN PROBLEMLER: İŞLETME TÜRÜNDEN KAYNAKLANANLAR NÜFUSLA İLGİLİ OLANLAR

ÖZEL MAL: DIŞSALLIK YOK KAR AMACI YOK TEKEL (DOĞAL TEKEL: SU) PİYASA EKONOMİSİ (FİRMA) KAR BİRDEN FAZLA FİRMA MEKAN SEÇME SERBESTLİĞİ POLİTİK BASKI YOK ÖZEL MAL: DIŞSALLIK YOK BELEDİYE KAR AMACI YOK TEKEL (DOĞAL TEKEL: SU) MEKAN VERİ POLİTİK BASKI VAR KAMUSAL MAL, YARI KAMUSAL MAL: DIŞSALLIK VAR

NÜFUS (demografik faktör) NÜFUS YOĞUNLUĞU NÜFUS ARTIŞ HIZI (ÇALIŞAN NÜFUS, BAĞIMLI NÜFUS) NÜFUS YAPISI (YAZ NÜFUSU, KIŞ NÜFUSU) MEVSİMSEL ETKİ DİĞER FAKTÖRLER (DÜZ, ENGEBELİ ARAZİ, İKLİM KOŞULLARI, VB.)

TARİHSEL GELİŞİM SANAYİLEŞME METROPOLLER METROPOLÜN BÖLÜNEREK YÖNETİMİ KONSOLİDASYON (FRANSA ÖRNEĞİ) KÜÇÜK ŞEHİRLER

İDEAL ÖLÇEK VAR MI? ---- BULGU: SU HİZMETİNDE 25.000 – 30.000 ARASI NÜFUS ORTALAMA MALİYETİ MİNİMİZE EDER.

HERKESİN ÜZERİNDE HEM FİKİR OLDUĞU OPTİMAL BELEDİYE BÜYÜKLÜĞÜ YOK HERKESİN ÜZERİNDE HEM FİKİR OLDUĞU OPTİMAL BELEDİYE BÜYÜKLÜĞÜ YOK. MAKSİMUM VE MİNİMUM BELEDİYE BÜYÜKLÜĞÜ KONULARI TARTIŞMALI.

ÖLÇEK BÜYÜKLÜĞÜ PROBLEMİ METROPOLLER (NEW YORK, LONDRA, İSTANBUL) HAYVANAT BAHÇESİ ETKİSİ (OATES): BÜYÜK ÖLÇEKLİ BELEDİYELER BÜYÜK ÖLÇEKLİ HİZMETLER SUNABİLİR. TIBEOUT (AYAKLARLA OY VERME)

MIAMI

METROPOLLER HIZLI NÜFUS ARTIŞI (İSTANBUL, GECEKONDU, ALT YAPI) NÜFUSUN BİRLEŞİK ETKİSİ MALİYETLERİ ARTIRMASI (NÜFUS ARTIŞ HIZI, NÜFUS YOĞUNLUĞU, NÜFUSUN YAPISI BİRLİKTE DEĞİŞİYOR) 1927 1970 1980 2011 680.857 2.132.407 2.772.708 13.624.210

YIĞILMA MALİYETİ (TRAFİK PROBLEMİ, LONDRA TRAFİK SIKIŞIKLIĞI HARCI, 2003)

Büyükşehir Belediyesi Sayısı Büyükşehir Belediyesi Sayısı Kurulacak 13 Yeni Büyükşehir Belediyesiyle Birlikte 16’dan 29’a Yükseliyor.

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ 750.000 (İL NÜFUSU) KIRSAL KESİMİN KENTE EKLEMLENMESİ MERKEZE UZAKLIK (KONYA’DA YAKLAŞIK 110 KM. ÇAP, SAKARYA’DA 50 KM. ÇAP) KIRSAL İHTİYAÇLARIN FARKLILIĞI

hcycdy

KÜÇÜK BELEDİYELER (NÜFUSU 2 KÜÇÜK BELEDİYELER (NÜFUSU 2.000’İN ALTI OLAN BELEDİYELER KAPATILIYOR, YENİ BELEDİYE KURULMASI İÇİN 5.000 NÜFUS GEREKİYOR) YAZ NÜFUSU FARKLI OLAN BELEDİYELERE İSTİSNA UYGULANABİLİRDİ!

ÖZET YERİNE

tartışma Tahsis (apportionment): Vergi paylaşımı: Her 100TL verginin yaklaşık 40TL’si İstanbul’da toplanıyor. Vergiyi doğuran olay nerede gerçekleşiyor? Büyükşehir belediyelerinin gelirleri bundan nasıl etkileniyor?

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ TEŞEKKÜR EDERİM……. PROF.DR. İSA SAĞBAŞ AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F. MALİYE BÖLÜMÜ KASIM 2012©