MEHMET YILDIRIM UZMAN REHBER ÖĞRETMEN HATAY REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ

YETİŞKİN İLETİŞİMİ

ALGILAMA - DAVRANIŞ KARAR BOYUTU A- VAZO B- BİRBİRİNE BAKAN İKİ İNSAN YÜZÜ C- ANAHTAR DELİĞİ D –KUPA E – SÜRAHİ F- SATRANÇ TAŞI G- KAVUK KARAR BOYUTU A- MANTIĞI B- DUYGULARI C- İNANÇLARI

İletişimi trafiğe benzeten Doğan Cüceloğlu; iletişim kazalarının sonucunda da ‘’yaralananlar’’ ve ‘’ölenler’’ vardır. Küsenler, ayrılanlar ve gücenenler YARALILARI, kendi içine kapanıp yalnızlığa gömülenler ise ÖLENLERİ oluşturur. iLETİŞİM kazaları nedeniyle bir çok insan olumsuz davranışlara yönelmektedir.

İNSANLARIN TÜM OLASI DAVRANIŞLARI KABUL ALANI KABUL ETMEME ALANI Kabul çizgisi Kabul çizgisi, sürekli hareket halindedir

Kabul çizgisinin hareketliliğini etkileyen ; yetişkinlerin içinde bulundukları durum ve ruh hali gibi pek çok etken vardır. Şimdi buradaki davranışlarımız ile farklı ortamdaki davranışlarımız acaba aynı mı?

YAPMACIK KABUL Yetişkinlerin birbirlerine karşı tavırlarında son derece duyarlıdırlar. Yapmacık olması ( ikilem) ses tonu, mimikler belli eder. Karşımızdaki bunun farkına varır. Gergin ve güvensiz durumda ne yapacağını şaşırır, çıkmaza girer. Karışık iletiler alınca hangisini seçecektir? Dürüstlüğümüz konusunda şüpheye düşer. Sonuçta bize güvenmemeye başlar. ( ilişkilerde farklılaşma başlar )

Beden dili duygu ve düşüncelerimizin yansımasıdır. İnsanların yüz yüze kurdukları ilişkide; kelimeler %10, ses tonu %30, beden dili %60 önem taşır.

Uzmanlara göre birbirlerine çok yakın ilişki içinde olan insanlar birbirlerinin 0 ile 45 cm’lik uzağında bulunabilirler.Bu alan mahrem mesafe olarak bilinir.Kişinin mahrem alanına girilmesi sıkıntı,tedirginlik ve saldırganlık eğilimlerinde artışa yol açar.Asansörlerde veya toplu taşıma araçlarında bu tür sıkıntılar yaşarız.

Karşılıklı konuşma durumundaki iki arkadaş arasındaki mesafe genellikle 45cm ile 1.20 cm arasında değişir.İşyerlerinde ve okullarda arkadaş olan insanlar,birbirlerini tanıyan insanlar çalışmalarda ,birbirlerine bu mesafede dururlar.(Kişisel alan)

Sosyal mesafe 1. 20cm ile 3 m arasında değişir Sosyal mesafe 1.20cm ile 3 m arasında değişir.Çok iyi tanımadığımız yabancılarla bu mesafeden etkileşim içine gireriz.

İYİ İLETİŞİM KURMANIN İLKELERİ 1-SAYGINLIK İLKESİ Karşımızdaki kişiye her şeyden önce insan oluşu nedeniyle bir değer olarak görmek, onu olduğu gibi kabullenmek. Ön yargısız şartsız kabul. Her şeye rağmen SENİ ÇOK SEVİYORUM,,,,, EĞER....... ÇÜNKÜ……… 2-SAYDAMLIK İLKESİ İlişkilerde dürüst olmak, özü sözü bir olmak

3-EMPATİK ANLAYIŞ Kendini karsısındakinin yerine koyarak, onun düşünce ve duygularını anlamaya çalışmasıdır. Empatik anlayış kişiyi sabırlı ve hoşgörülü olmaya ve geniş kapsamlı düşünmeye götürür. 4-ETKİN DİNLEME Karşımızdakinin ne söylediğini anlama ve bunları ifade etmektir.

ETKİLİ VE DOĞRU DİNLEMENİN KURALLARI  Yapmakta olduğunuz işi bir tarafa bırakın. Biri bir şey anlatırken başka bir şeyle meşgul olmayın, başka şeyler düşünmemeye çalışın.  Diğer düşüncelerinizi geri plana itin; dikkatinizi konuşmacının ne söylediğine verin. Konuya, olaya konsantre olun

 Konuşmacının gözlerine bakın.  Konuşan kişiye doğru biraz eğilin  Konuya ilişkin değerlendirme yapmadan önce, mesajın tamamlandığından emin olun. Hemen sonuca varmayın ve onu peşinen yargılamayın. Kendini beğenmiş biri güzel şeyler anlatamaz mı?

 Sorular sorarak konuya açıklık kazandırın.  Başınızı sallayarak veya anlattıklarını kendi kelimelerinizle tekrar ederek konuşanı cesaretlendirin. Anlatılanları kendi kelimelerinizle tekrarlamanız dikkatinizi söylenenlere vermenizi sağlar. Aynı zaman da “Ben seni dinliyorum, sana değer veriyorum ve seni anlamaya çalışıyorum” mesajı verir.  Sorular sorarak konuya açıklık kazandırın. “Çok mu üzüldün?” “Her zaman mı böyle yapar?  Dinlerken kulaklarınız kadar gözlerinizi de kullanın Yüz ifadeleri

 Anlamadığınızda yorum yapmayın, gerekirse doğrudan sorun  Çok kızdığınız ya da şaşkınlığa uğradığınız durumlarda bile önce gerçekte ne söylendiğini anlamaya çalışın. Kendinizi konuşanın yerine koyup, empati gösterin. Dinlerken kendinize şunu sorun; “Onun yerinde ben olsaydım ne düşünürdüm ne yardım?”  Anlamadığınızda yorum yapmayın, gerekirse doğrudan sorun

ÖZETLE: Göz iletişimi sağlayarak, sorular sorarak, başınızı sallayarak, konuşmacının söylediklerini özetleyerek, (konuşulanlara dayanarak) bir şeyler ekleyerek, dinlemenizi engelleyecek telefonlara ve diğer engellere izin vermeyerek konuşmacıyı “gerçekten dinlediğinizi” onu ve söylediklerini önemsediğinizi belli edin.

Unutmamak gerekir ki, İki kulağımız, bir ağzımız vardır. Bu da dinlemenin konuşmadan daha önemli olduğunu ortaya koymaktadır.

Renk Dili İnsanlar farkında olmasalar bile içinde bulundukları durumu, iç dünyalarını, o sıradaki duygularını seçtikleri ve üzerlerinde bulundurdukları renklerle ortaya koyarlar. Her rengin kendine özgü psikolojik bir özelliği vardır, bu yüzden de belirli mesajları iletmede etkin biçimde kullanılırlar.

Mavi: Birleştirici, bütünleştirici ve uyumludur. Kahverengi: Hüzünlü ve düşüncelere sürükleyicidir. Kırmızı: Dirilik kazandırıcı, yönlendirici bir renktir. Kırmızın tüm tonları kendi psikolojik karakterine sahiptir. Genel olarak kırmızı koyulaştıkça daha ciddi, derin ve problem matik hale gelir, açıldıkça daha mutlu, yaratıcı bir mizacı yansıtır.

Tutkulu, haklı çıkmak isteyen, önder bir kişiliğe uygundur Tutkulu, haklı çıkmak isteyen, önder bir kişiliğe uygundur. Saldırgan ve küstah olabilir. Yorgun ve sıkıntılı bir ruh haline uymaz. Sarı: Sıcak ve en parlak renktir. Çevreye genişleme, rahatlık ve sempatik bir enerji yayar. Genel olarak insanların birlikte olmaktan hoşlandıkları, sempatik, atılgan, mutlu bir kişiliğe uyar. İş ortamlarında, yüzeyselliği çağrıştırabileceği için az oranlarda kullanılmalıdır. Yeşil: Bereket sembolü, taze ve umut dolu bir renktir. Olumsuz anlamları; kıskançlık, tembelliğe eğilim, gayri resmilik ve sıkıcı bir kişiliktir. İş kıyafetlerinde az oranlarda, örneğin kravat deseninde bulundurulabilir.

Siyah: Umutsuzluk ve ölüm sembolüdür Siyah: Umutsuzluk ve ölüm sembolüdür. Duyguları bastırıcı, hapsedici bir etkisi vardır. Çevreye ve topluma kapalıdır. İncelikli ancak tembel bir kişiliğe uyar. İş ortamında baştan aşağıya giyinmeye uygun değildir, ancak giysilerin üst (ceket, gömlek), orta (kemer, pantalon) ve alt (ayakkabı) bölümünde kullanılabilir. Gri: Yansız, uçucu bir renktir. Grinin her tonu profesyonel giyime uygundur, ama ilgi çekiciliği sağlamak için biraz renk katmak gerekir. Beyaz: Açıklığı, doğruluğu, şeffaflığı ve aydınlığı simgeler. Yanındaki renklerle güçlenir. Yansız, iletişime kapalı, aşırı titiz bir kişiliğe uyar. Profesyonel kullanım açısından gömlek ve bluzlar için uygundur.

BEN’Lİ MESAJIN ÜÇ ÖGESİ DAVRANIŞ: Sizinle çatışan davranışı TARİF EDİN, AMA asla suçlamayın, yargılamayın. Sadece kabul edilemeyen davranışı tanımlayın 2. DUYGU: Davranışın sizin için doğurduğu sonuçlar hakkındaki duygularınızı belirleyin 3. SONUÇ: Sonucu belirtin

ÖRNEK BEN İLETİMİ Eğer sen burada sigara içersen : DAVRANIŞ Sigara dumanı astım rahatsızlığımdan dolayı rahatsız edecektir: DUYGU İçmediğin için teşekkür ederim (Benim buradan çıkmam gerekiyor): SONUÇ

. Kolumun çekiştirilmesinden hoşlanmıyorum . SEN MESAJLARI . Kolumun çekiştirilmesinden hoşlanmıyorum . Kapının açık kalması beni rahatsızediyor. . Konuşmaya başlayıp sonunu Getiremeyince Sinirleniyorum Bu akşam kendimi yorgun hissediyorum, oyunu bir başka akşama erteleyelim. SEN MESAJLARI Kes şunu, baş belas * Niçin kapıyı hep açık Çok kabasın her zama sözümü kesiyorsun * Her zaman aynı şey, bıktım artık.... Bu kadar kavgacı olduğun

“SEN” DİLİ veya “BEN” DİLİ Saldırı yapar Kişiliğe yönelir Onur kurar İletişimi keser İsyan geliştirir Suçlayıcıdır Mesaj içerir Davranışa yöneliktir Suçlayıcı değildir Kişiyi rahatlatır Birikim yapmamasına yol açar Savunucu olmadan duyum sağlar

İnsanları seviyorsanız BİR ADIM Hoş Görüyorsanız İKİ ADIM Aynı zamanda GÜVENİYORSANIZ DAİMA EN ÖNDESİNİZ… Unutmayınız ki ; Güzellikleri Görebildiğiniz Ölçüde MUTLU OLURSUNUZ

Hangisi Olmak İstiyoruz ? Olumlu (pozitif düşünen) Olumsuz (negatif düşünen) der ki.. der ki .. -Yaşamımdan memnunum -Hiçbir şey yolunda gitmiyor -Evet yaparım, hayır yapmam -Belki... bakalım... sonra. -Yapmak için zaman bulurum -Zaman ayırmamı nasıl beklersiniz -Kendimi tam olarak ifade edemedim. -Anlamıyorsun ki -Bu konuda farklı düşünüyoruz -Fikrimi değiştirmem -Bunun daha iyi bir yolu olmalı -Bunu her zaman böyle yaparız -Artık halledelim şu işi -Yeniden denemenin anlamı yok -İnsan her gün bir şey öğrenir -Benim bunca yıllık deneyimim boşuna mı -Daha esnek olabiliriz -Ama buradaki talimat diyor ki -İyiyim ama kendimi geliştirmeliyim -Diğerleri kadar kötü değilim

TEŞEKKÜRLER

SAĞLIK BAŞARI VE MUTLULUK DİLEĞİYLE !